Viêm Loét Dạ Dày
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Viêm loét dạ dày là một trong các bệnh lý về đường tiêu hóa phổ biến hiện nay. Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều đối tượng khác nhau. Nếu không phát hiện và điều trị sớm, tình trạng viêm loét có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết dạ dày, thủng dạ dày, ung thư,…
Viêm loét dạ dày là gì?
Viêm loét dạ dày là bệnh tiêu hóa thường gặp, đặc biệt phổ biến ở đối tượng từ 30 - 50 tuổi. Trong đó, nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nữ giới. Bệnh hình thành khi tổn thương xuất hiện tại lớp niêm mạc hay màng lót trong của dạ dày - do tác động bào mòn của axit, pepsin của dạ dày và thức ăn.
Trường hợp không nhận biết và điều trị kịp thời, các vết loét bắt đầu lan rộng, ăn sâu vào dạ dày gây ra biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng chức năng tiêu hóa và sức khỏe của người bệnh. Theo thống kê, tỷ lệ vết loét xuất hiện ở là 95%, ở dạ dày khoảng 60% và tập trung ở khu vực bờ cong nhỏ.
Viêm loét dạ dày được chia thành 2 dạng chính là cấp và mãn tính. Cụ thể như sau:
- Viêm loét dạ dạ dày cấp tính: Bệnh gây ra các triệu chứng đột ngột trong thời gian ngắn, ít để lại di chứng cho người bệnh. Nếu phát hiện và điều trị sớm có khả năng chữa khỏi bệnh hoàn toàn.
- Viêm loét dạ dày mãn tính: Diễn biến chậm, gây triệu chứng kéo dài khiến người bệnh gặp nhiều vấn đề sức khỏe. Việc điều trị ở giai đoạn mãn tính phức tạp và khó dứt điểm. Ngoài ra, nếu không kiểm soát tốt, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề.
Viêm loét dạ dày không phải là bệnh lý nguy hiểm tính mạng. Tuy nhiên, các triệu chứng của bệnh có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe. Trường hợp không điều trị, viêm loét kéo dài khiến cơ thể suy nhược dẫn đến biến chứng nguy hiểm, không nên chủ quan.
Nguyên nhân viêm loét dạ dày
Nguyên nhân gây viêm loét dạ dày chủ yếu do vi khuẩn Hp gây ra. Bên cạnh đó còn có nhiều yếu tố nguy cơ khác như tác dụng phụ của thuốc trị bệnh, thói quen ăn uống, sinh hoạt, do di truyền,...Cụ thể như sau:
- Nhiễm vi khuẩn Hp: Vi khuẩn Hp là một xoắn khuẩn gram âm, tồn tại trong môi trường dạ dày nhờ khả năng sản sinh enzyme kháng axit. Khi gặp điều kiện thuận lợi, vi khuẩn phát triển với số lượng lớn, tấn công và gây tổn thương lớp nhầy niêm mạc dạ dày. Các rối loạn trong dạ dày do vi khuẩn Hp gây ra khiến cho người bệnh gặp nhiều vấn đề như viêm loét dạ dày, , thậm chí là ung thư dạ dày,...
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số bệnh nhân sử dụng thuốc kháng viêm, giảm đau điều trị bệnh có thể gặp phải tác dụng phụ. Nhất là trường hợp người bệnh lạm dụng thuốc, sử dụng trong thời gian dài không có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Niêm mạc dạ dày theo thời gian bị bào mòn, dẫn đến tổn thương, có thể gây xuất huyết tiêu hóa.
- Yếu tố tâm lý: Căng thẳng, stress trong thời gian dài ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan tiêu hóa. Lúc này, đường ruột và dạ dày bị rối loạn chức năng, kích thích sản sinh nhiều dịch vị dạ dày khiến cho môn vị, huyết quản dạ dày co thắt, gây tổn tổn thương niêm mạc dạ dày.
- Thói quen ăn uống: Chế độ ăn uống không khoa học là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề cho hệ thống tiêu hóa, trong đó có tình trạng viêm loét dạ dày . Đặc biệt là đối tượng thường xuyên bỏ bữa, ăn không đúng giờ, ăn quá no, ăn nhanh, vận động sau khi ăn, ăn thức ăn cay nóng,...
- Lạm dụng rượu bia, chất kích thích: Người nghiện rượu bia, hút thuốc lá có nguy cơ cao mắc bệnh dạ dày. Nồng độ cồn trong rượu bia gây hại cho thực quản, đồng thời bào mòn niêm mạc dạ dày. Điều này làm cho dịch vị tiết ra nhiều hơn, làm rối loạn hoạt động tiêu hóa.
- Do bệnh lý: Viêm loét dạ dày cấp tính có thể xuất hiện sau khi người bệnh mắc các bệnh lý về bạch cầu, viêm ruột thừa, viêm phổi, suy thận, xơ gan, viêm phế quản,...
- Do di truyền: Theo nghiên cứu gần đây cho thấy, người có nhóm máu O hoặc có người thân trong gia đình mắc bệnh dạ dày có nguy cơ bị viêm loét dạ dày cao hơn người bình thường.
- Các nguyên nhân khác: Bên cạnh những nguyên nhân kể trên, tình trạng viêm loét xảy ra ở dạ dày - có thể là do những yếu tố như dị ứng, nhiễm độc, mắc hội chứng zollinger ellison,...gây ra.
Để điều trị bệnh đạt hiệu quả tốt nhất, bác sĩ sẽ giúp người bệnh xác định nguyên nhân gây bệnh sau đó đưa ra phác đồ phù hợp. Chủ động thăm khám và tuân thủ điều trị theo hướng dẫn giúp người bệnh phòng tránh được nhiều rủi ro không mong muốn.
Triệu chứng viêm loét dạ dày
Nhận biết bệnh viêm loét dạ dày thông qua những cơn đau bất thường ở vùng thượng vị, chứng ợ hơi, ợ chua, buồn nôn,...Tùy thuộc vào tình trạng của mỗi người mà triệu chứng lâm sàng biểu hiện ở mức độ nặng hoặc nhẹ. Thăm khám ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường sau:
- Đau vùng thượng vị: Khu vực thượng vị nằm trên rốn, dưới ức. Tình trạng viêm loét xuất hiện sẽ khiến thượng vị - nơi chứa dạ dày và thực quản, xuất hiện cơn đau bất thường. Đặc biệt là khi người bệnh bị đói, đau vào lúc nửa đêm, buổi sáng khi ngủ dậy, đau sau khi ăn 3 giờ. Cơn đau vùng thượng vị có thể lan rộng đến lưng, đau từ âm ỉ đến quặn từng cơn.
- Đầy bụng: Tổn thương niêm mạc dạ dày - ảnh hưởng hoạt động tiêu hóa thức ăn. Do đó, người bệnh lúc này sẽ nhận thấy bụng có dấu hiệu căng tức, đầy hơi thường xuyên.
- Buồn nôn, nôn: Viêm loét dạ dày như đã đề cập sẽ làm rối loạn hoạt động tiêu hóa. Từ đó, thức ăn tồn đọng lại trong dạ dày lên men và gây ra hiện tượng trào ngược thức ăn lên thực quản. Điều này khiến cơ thể người bệnh xuất hiện các cơn buồn nôn, nôn, kèm theo triệu chứng ợ chua, ợ hơi, nóng rát thượng vị.
- Mất ngủ, ngủ không ngon: Viêm loét gây ra các cơn đau bất thường. Chúng có thể xuất hiện vào ban đêm gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ của người bệnh. Bên cạnh đó, thức ăn không được tiêu hóa gây đầy bụng khiến người bệnh ngủ không ngon giấc.
- Rối loạn tiêu hóa: Hệ thống tiêu hóa hoạt động kém có thể gây táo bón, tiêu chảy thường xuyên. Người bệnh có thể bị sụt cân hoặc tăng cân bất thường.
Bạn nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ nếu có các triệu chứng kể trên, kèm theo những dấu hiệu như mệt mỏi, ngất xỉu, khó thở, nôn ói, phân có máu hoặc màu đen sẫm, đau dữ dội,...Nhiều khả năng lúc này bạn đang gặp biến chứng của viêm loét dạ dày , cần được cấp cứu và điều trị ngay lập tức.
Cách Chữa Viêm Loét Dạ Dày
Mẹo chữa viêm loét dạ dày tại nhà" đề cập đến các mẹo chữa trị viêm loét dạ dày tại nhà thông qua thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt.
Thay Đổi Dinh Dưỡng và Sinh Hoạt:
Chế Độ Ăn Uống:
- Bổ sung lợi khuẩn từ canh súp miso, sữa chua, sữa nấm kefir.
- Tăng cường chất xơ từ rau củ để điều tiết axit dạ dày.
- Ăn thực phẩm giàu vitamin A và C để hỗ trợ lành vết loét.
Chế Độ Sinh Hoạt:
- Tập luyện đều đặn để cải thiện sức khỏe tổng thể.
- Giữ tinh thần vui vẻ, tránh căng thẳng và lo lắng.
- Đảm bảo giấc ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.
Cách Chữa Trị Tây Y:
Thuốc:
- Sử dụng thuốc chẹn H2 để giảm tiết axit.
- Sử dụng thuốc bảo vệ niêm mạc như Bismuth, sucralfat, misoprostol.
- Sử dụng thuốc ức chế bơm proton để ức chế tiết axit.
Phẫu Thuật: Nếu tình trạng nghiêm trọng, có thể thực hiện phẫu thuật để loại bỏ phần của dạ dày.
Cây Thuốc Nam:
- Mơ Lông: Sử dụng lá mơ lông sau khi xử lý để giảm dấu hiệu viêm loét.
- Nhọ Nồi: Sử dụng lá nhọ nồi để giảm đau và cầm máu.
- Lược Vàng: Sử dụng lược vàng để giảm dấu hiệu và ngăn chặn lan rộng của vết loét.
Lưu ý Sau Phẫu Thuật:
- Thực hiện chế độ ăn uống dạng lỏng sau phẫu thuật.
- Bổ sung rau củ và protein để hỗ trợ phục hồi cơ thể.
- Chia nhỏ bữa ăn và thói quen ăn chậm nhai.
- Hạn chế vận động mạnh sau phẫu thuật.
Các Bài Thuốc Đông Y:
- Bài Thuốc 1: Sắc xuyên luyện tử, đương quy, mạch đông, sa sâm, sinh địa, câu kỷ tử.
- Bài Thuốc 2: Sử dụng bồ hoàng và ngũ linh chi.
- Bài Thuốc 3: Sắc hạt dành dành, hoàng liên, hoàng cầm, sơn thù, mai mực, đại táo, mạch nha, cam thảo.
Nhớ tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và kết hợp chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh để đạt được kết quả tốt.
Thuốc Chữa Viêm Loét Dạ Dày
4 thuốc Tây chữa viêm loét dạ dày phổ biến nhất:
- Kháng sinh diệt Hp: Nếu viêm loét do vi khuẩn Hp, sử dụng kháng sinh kết hợp như Amoxicillin, Tinidazole, Doxycycline.
- Thuốc kháng H2: Gồm Ranitidine, Famotidine, Nizatidine giúp cân bằng acid, giảm viêm đau dạ dày.
- Thuốc ức chế bơm proton: còn được gọi là thuốc kháng tiết, đây là nhóm thuốc tác động vào tế bào đích có tác dụng ngăn chặn quá trình sản sinh ra acid. Bao gồm: Pantoprazole, Rabeprazole, Omeprazole.
- Thuốc hạn chế tiết dịch vị: kiểm soát acid và dịch vị, ngăn cản dạ dày tiết ra quá nhiều và dẫn đến trào ngược lên thực quản. Bao gồm: Thuốc dạ dày chữ Y, Gastro, Thuốc chữa dạ dày chữ P
- Ưu điểm: Tác dụng nhanh, ức chế vi khuẩn Hp.
- Nhược điểm: Tiềm ẩn tác dụng phụ như nhức đầu, buồn nôn. Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng không mong muốn.
3 Thực phẩm chức năng hỗ trợ viêm loét dạ dày tá tràng:
- Gastfuco: Chiết xuất từ thảo dược, bảo vệ đường tiêu hóa, hỗ trợ viêm loét dạ dày, tá tràng, trào ngược.
- Nhất Nhất: Dạng viên, chứa Bán hạ, cam thảo, mộc hương, hỗ trợ viêm loét, ợ chua, đau rát.
- Cumargold: Tinh chất nghệ tươi, chữa lành vết viêm loét, ức chế vi khuẩn Hp, giảm ợ hơi, ợ chua.
- Lưu ý: Thực phẩm chức năng chỉ hỗ trợ, không thay thế thuốc chữa bệnh. Tuân thủ liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ.
Viêm Loét Dạ Dày Nên Ăn Gì
Viêm loét dạ dày là bệnh lý thường gặp, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Để chữa bệnh và hỗ trợ điều trị, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng. Đối với người mắc viêm loét dạ dày, việc ăn uống đúng cách là quan trọng để giảm triệu chứng và thúc đẩy quá trình phục hồi.
Người bệnh nên tập trung vào các thực phẩm như:
- Rau Chân Vịt: Rất giàu chất xơ thấp, giúp kích thích hoạt động của đường ruột mà không tăng áp lực đáng kể lên dạ dày.
- Sữa Chua và Mật Ong: Chứa men vi sinh và có khả năng làm dịu tổn thương niêm mạc dạ dày, giúp cân bằng vi khuẩn đường ruột.
- Củ Nghệ và Cà Chua: Cả hai đều chứa chất chống oxy hóa và curcumin, giúp giảm triệu chứng và thúc đẩy quá trình phục hồi vết thương.
- Rau Củ Màu Xanh Đậm: Như cà rốt, cải xanh, bổ sung nhiều vitamin và khoáng chất, giúp tăng cường sức khỏe và hỗ trợ quá trình điều trị.
- Đậu Nành: Chứa men vi sinh, giúp cải thiện hệ tiêu hóa và là một nguồn protein dễ tiêu hóa.
- Thực Phẩm Chứa Vitamin A, B, C, E: Như cà chua, củ cải, đu đủ, giúp nâng cao sức khỏe và hỗ trợ quá trình điều trị.
- Củ Nghệ: Có chứa curcumin, giúp giảm đau và hỗ trợ phục hồi vết thương dạ dày.
- Hạt và Quả Hạch Như Hạt Điều và Hạt Óc Chó: Nhóm thực phẩm này chứa nhiều chất chống oxy hóa và dưỡng chất, giúp cung cấp năng lượng và hỗ trợ quá trình phục hồi.
Người bệnh nên hạn chế thực phẩm:
- Tránh Thực Phẩm Cay Nóng: Gây kích thích và có thể làm tăng axit dạ dày.
- Hạn Chế Chất Kích Thích: Rượu, thuốc lá, và cà phê có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày.
- Kiêng Ăn Thức Ăn Muối Chua: Giảm nguy cơ kích ứng dạ dày và giữ ổn định axit.
- Hạn Chế Thực Phẩm Chứa Nhiều Chất Béo: Giúp tránh tình trạng khó tiêu và tạo áp lực lên dạ dày.
Viêm loét dạ dày có nguy hiểm không?
Bệnh viêm loét dạ dày nếu phát hiện sớm và điều trị có khả năng chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, các triệu chứng của bệnh khi khởi phát thường dễ bị nhầm lẫn với nhiều chứng bệnh dạ dày khác, dẫn đến việc điều trị sai cách. Ngoài ra, trường hợp viêm mãn tính thường diễn biến âm thầm gây khó khăn cho việc nhận diện và điều trị bệnh.
Trường hợp viêm loét trở nên nặng nề, người bệnh có thể phải đối mặt với các biến chứng nguy hiểm sau:
- Xuất huyết tiêu hóa: Đây là một trong những biến chứng thường gặp khi viêm loét không được điều trị. Tình trạng loét trở nên nặng hơn, ăn mòn làm vỡ tĩnh mạch và gây xuất huyết. Người bệnh có thể nhận biết xuất huyết tiêu hóa khi nôn ra máu, đi đại tiện ra máu, các triệu chứng thiếu máu như choáng váng, chóng mặt, nôn liên tục,...Một số trường hợp xuất huyết tiêu hóa chỉ biểu hiện qua dấu hiệu đi ngoài phân đen, đau bụng âm ỉ hay kéo dài.
- Thủng dạ dày - : Vết loét ngày càng ăn sâu gây thủng dạ dày - , đây là biến chứng nguy hiểm cần nhanh chóng cấp cứu. Người bệnh lúc này sẽ thấy các triệu chứng như đau thượng vị dữ dội, bụng co cứng,...
- Hẹp môn vị: Ổ viêm hình thành sẹo khiến môn vị dạ dày trở nên hẹp dần. Biến chứng này gây cản trở quá trình chuyển thức ăn từ dạ dày xuống ruột non. Người bệnh bị đau thượng vị sau khi ăn, cân nặng sụt giảm không rõ nguyên nhân, thường xuyên nôn mửa,...
- Ung thư dạ dày: Theo thống kê có khoảng 5% - 10% người bệnh viêm loét dạ dày gặp biến chứng ung thư hóa. Thường xảy ra ở người có vết loét sâu và lớn, xảy ra trong thời gian dài mà không được điều trị.
Trên đây là những biến chứng thường gặp của viêm loét dạ dày . Các triệu chứng của bệnh gây ra không ít vấn đề trong sinh hoạt và đời sống. Đặc biệt, trường hợp cơn đau xuất hiện vào ban đêm có thể làm rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng sức khỏe, thần kinh. Về lâu dài có thể kéo theo những biến chứng khác, khó điều trị kiếm soát.
Biện pháp phòng tránh viêm loét dạ dày
Viêm loét dạ dày có thể điều trị hoàn toàn nếu phát hiện từ giai đoạn đầu và áp dụng biện pháp phù hợp. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân chủ quan không can thiệp sớm khiến bệnh biến chứng nghiêm trọng, gây khó khăn cho công tác điều trị.
Để phòng tránh các rủi ro không mong muốn, chuyên gia khuyến khích mọi người nên chủ động phòng bệnh. Một số lưu ý như sau:
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tránh ăn đồ ăn cay nóng, chiên xào nhiều dầu mỡ thường xuyên. Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ từ những loại thực phẩm tốt cho sức khỏe như rau xanh, trái cây tươi,...
- Hạn chế uống rượu, bia, nước ngọt có ga, cà phê,...để giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về tiêu hóa.
- Ăn đủ bữa, có thể chia nhỏ bữa ăn thành các bữa nhỏ, đảm bảo không bỏ bữa hoặc ăn quá no trong một lần ăn.
- Thay đổi thói quen sống lành mạnh, không hút thuốc lá, sắp xếp công việc dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Tránh vận động mạnh ngay sau khi ăn, nên dành thời gian nghỉ ngơi sau khi ăn để tiêu hóa làm việc hiệu quả hơn.
- Không tự ý sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, kháng viêm nếu chưa được bác sĩ chỉ định. Điều này giúp bạn phòng tránh được các tác dụng phụ ảnh hưởng sức khỏe.
- Ngủ đủ giấc, luyện tập thể dục giúp cơ thể dẻo dai và khỏe mạnh hơn. Tránh căng thẳng, áp lực diễn ra trong thời gian dài có thể gây hại cho hệ tiêu hóa.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện và điều trị bệnh lý cơ thể, tránh tình trạng biến chứng viêm loét ảnh hưởng tiêu hóa và sức khỏe tổng thể.
Viêm loét dạ dày là bệnh lý phổ biến của hệ tiêu hóa. Nếu không điều trị, viêm loét lâu ngày trở nên nghiêm trọng sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường, bạn nên thăm khám bác sĩ và điều trị theo hướng dẫn để bảo vệ sức khỏe nói chung và sức khỏe hệ tiêu hóa nói riêng.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!