Cách Chữa Bệnh Hắc Lào

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Đặt lịch hẹnXem hồ sơ

Hắc lào là thể viêm da có thể điều trị khỏi hoàn toàn nếu được can thiệp sớm, đúng phương pháp. Cách chữa bệnh hắc lào được áp dụng dựa trên 2 yếu tố là sử dụng thuốc/biện pháp can thiệp kết hợp điều chỉnh lối sống. Đồng thời, mỗi trường hợp bệnh nhân và mức độ bệnh của từng người sẽ phù hợp với những chỉ định điều trị khác nhau.

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Đặt lịch

Cách chữa bệnh hắc lào tại nhà

Trước khi điều trị bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, nhiều người thường tìm đến các bài thuốc dân gian tại nhà bởi tính tiết kiệm, đơn giản dễ thực hiện và tương đối kín đáo. Tuy nhiên cần lưu ý hiệu quả của cách chữa bệnh hắc lào này không thực cao, người bệnh không nên quá kỳ vọng.

Những bài thuốc phổ biến

Cách chữa bệnh hắc lào tương đối đa dạng với việc sử dụng những nguyên liệu thiên nhiên (lá, củ, quả). Dưới đây là tác dụng của các bài thuốc cũng như cách sử dụng thường được dân gian truyền miệng:

Quả chuối xanh:

• Tác dụng: Ức chế nấm, vi khuẩn phát triển đồng thời tạo ra kháng sinh tự nhiên hỗ trợ diệt nấm. Nhựa chuối xanh cũng giúp bổ sung vitamin và khoáng chất làm tăng tốc độ phục hồi của những vị trí da tổn thương do bệnh hắc lào.
• Cách sử dụng: Chuẩn bị 1 quả chuối xanh còn tươi nguyên, đem rửa sạch rồi cắt thành từng lát mỏng. Sau đó đắp trực tiếp lát chuối lên vị trí bị hắc lào trong 15 phút. Nên sử dụng bài thuốc này 2 lần/ngày và 6-8 lần/tuần.

Rau răm:

• Tác dụng: Sát trùng, kháng khuẩn, hỗ trợ làm sạch vị trí tổn thương và ngăn chặn nguy cơ hắc lào lan rộng.
• Cách sử dụng: Rửa sạch rau răm sau đó giã nhỏ cùng chút muối hạt. Bã rau răm sau khi giã nát dùng đắp trực tiếp lên nốt hắc lào, chờ 15 phút rồi rửa lại da với nước ấm. Nên lặp lại cách chữa bệnh hắc lào này 2 lần/tuần để đạt hiệu quả mong muốn.

Củ riềng:

• Tác dụng: Hỗ trợ chống viêm, kháng khuẩn, cho hiệu quả cao trong xử lý vùng da bị bệnh hắc lào, đẩy nhanh quá trình tái tạo tế bào mới.
• Cách sử dụng: Riềng tươi rửa sạch, gọt vỏ rồi thái thành những lát mỏng sau đó đem ép lấy nước. Phần nước ép riềng thu được hòa cùng với nước sạch theo tỷ lệ 1:4, dùng hỗn hợp thoa lên vùng da bị hắc lào, chờ 15 phút rồi đi rửa lại với nước ấm.

Trầu không:

• Tác dụng: Hỗ trợ sát khuẩn, đẩy lùi phản ứng gây viêm, sưng ngứa, cải thiện bề mặt da và ức chế sự lan rộng của bệnh hắc lào.
• Cách sử dụng: Lá trầu không tươi đem rửa sạch, giã nát lấy nước rồi thêm vào vài hạt muối khuấy đều cho tan. Sử dụng hỗn hợp nước thu được thoa lên vùng da bị bệnh, đều đặn 2 lần/ngày và duy trì trong 2 tuần để có được kết quả mong muốn.

Một vài lời khuyên

Dù sở hữu ưu điểm về tính tiết kiệm thời gian, chi phí nhưng cách chữa bệnh hắc lào vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định. Do vậy khi áp dụng những mẹo dân gian nói trên bệnh nhân cần lưu ý:

• Tất cả các mẹo dân gian tại nhà chỉ được truyền miệng, chưa được kiểm chứng về tình hiệu quả nên chỉ có tính chất hỗ trợ điều trị, không thay thế được chỉ định của bác sĩ.
• Cách trị hắc lào tại nhà phù hợp với tình trạng bệnh nhẹ, tổn thương nhỏ, chưa lây lan rộng ra khắp các vùng trên cơ thể. Nếu thể bệnh nặng cần thăm khám và điều trị chuyên sâu hơn.
• Một số nguyên liệu tự nhiên luôn tiềm ẩn nguy cơ kích ứng, do vậy bệnh nhân nên cân nhắc tiền sử dị ứng của bản thân trước khi sử dụng.
• Nên kết hợp chế độ chăm sóc và vệ sinh da sạch sẽ, ăn uống sinh hoạt khoa học trong suốt quá trình điều trị.
• Trường hợp nhận thấy dấu hiệu bất thường, triệu chứng bệnh nặng hơn cần đến bệnh viện thăm khám và kiểm tra.

Biện pháp Tây y

Trong điều trị hắc lào, các loại thuốc nội khoa luôn được chỉ định. Tùy vào tình trạng tổn thương trên da ở mỗi bệnh nhân mà thuốc điều trị tại chỗ được chỉ định riêng lẻ hoặc kết hợp với thuốc điều trị toàn thân để nâng cao hiệu quả. Song dù áp dụng phác đồ nào, cách chữa bệnh hắc lào bằng Tây y cũng cần tuân thủ nguyên tắc chung.

Nguyên tắc chung

Đối với bệnh hắc lào, nguyên tắc chung giúp điều trị triệt để, ngăn tái phát hiệu quả là dùng thuốc liền mạch theo liệu trình cho đến khi da lành hẳn. Đồng thời, sau khi đã phục hồi bệnh nhân cần dùng thuốc bôi thêm ít nhất 14 ngày nữa để phòng ngừa tái phát.

Với những bệnh nhân dù dùng thuốc bôi ngoài liên tục trong 4 tuần nhưng triệu chứng cải thiện ít, thậm chí không cải thiện thì sẽ ngưng thuốc. Sau đó bác sĩ tiến hành thăm khám, chẩn đoán lại và cân nhắc đưa ra chỉ định khác hiệu quả hơn.

Điều trị tại chỗ

Bệnh hắc lào có thể lây từ người này sang người khác bằng việc tiếp xúc thông thường, chủng nấm gây bệnh là Dermatophytes cũng có khả năng tái phát cao. Do vậy việc bệnh nhân điều trị tại chỗ bằng đúng loại thuốc bôi, đúng thời gian quy định là rất cần thiết.

Thông thường, những loại thuốc bôi điều trị tại chỗ sẽ được chỉ định cho bệnh nhân hắc lào ở giai đoạn nhẹ, triệu chứng mới khởi phát. Đa số những thuốc này có tác dụng kháng viêm, kháng nấm từ đó kiểm soát tốt triệu chứng bệnh, ngăn tổn thương lan rộng.

Trong đó phải kể đến:

• Dung dịch BSI 1-3%: Chứa 3 hoạt chất Iod, Acid benzoic và Acid Salicylic mang đến hiệu quả trong xử lý triệu chứng bệnh hắc lào.
• Dung dịch ASA 1-2%: Là thuốc đặc hiệu giúp ức chế sự phát triển của nấm. Thành phần chính của ASA 1-2% là Acetylsalicylic acid và Ethanol 96% giúp khử trùng, diệt nấm, thúc đẩy quá trình bong tróc sừng.
• Kem bôi kháng nấm: Thường dùng nhất là Clotrimazole, Ketoconazole, Itraconazole… Thuốc chỉ được dùng theo đơn của bác sĩ và trong trường hợp bệnh nhân không đáp ứng dung dịch bôi BSI 1-3% hay ASA 1-2%.
• Kháng sinh dạng bôi: Dùng cho bệnh nhân có các tổn thương thứ phát trên da, đe dọa nguy cơ nhiễm khuẩn. Với tình trạng này, các triệu chứng bệnh sẽ được kiểm soát sau khoảng vài tuần dùng kháng sinh bôi.

Điều trị toàn thân

Cách chữa bệnh hắc lào bằng biện pháp toàn thân được sử dụng trong trường hợp triệu chứng diễn biến nghiêm trọng, tổn thương đã lây lan ra diện rộng. Lúc này bác sĩ có thể kê một số loại thuốc như:

• Thuốc kháng nấm: Itraconazole, Griseofulvin hay Ketoconazole sẽ được chỉ định trong trường hợp hắc lào lan tỏa trên diện rộng, bệnh nhân không đáp ứng những thuốc điều trị tại chỗ khác. Tuy nhiên, cần cân nhắc kỹ khi sử dụng nhóm thuốc này cho những đối tượng bị bệnh gan, thận.
• Thuốc kháng Histamin H1: Clorpheniramin, Cetirizin hay Loratadin và Fexofenadin sẽ giúp giảm ngứa ngáy đáng kể do bệnh hắc lào. Nhóm thuốc được khuyến cáo không lạm dụng cho trẻ em và người cao tuổi.

Những lưu ý

Khi sử dụng các loại thuốc Tây để điều trị bệnh hắc lào, mỗi người cần lưu ý những vấn đề sau:

• Luôn tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc về thời gian, liều lượng nhằm trị tận gốc bệnh và ngăn chặn nguy cơ tái phát.
• Không tự ý mua và sử dụng bất cứ loại thuốc nào khi không có chỉ dẫn của bác sĩ.
• Tuyệt đối không dùng chung vật dụng cá nhân, quần áo với người khác để phòng tránh lây nhiễm.
• Thông báo cho bác sĩ biết về bệnh lý nền (gan, thận) để việc lên phác đồ luôn đảm bảo hiệu quả, an toàn.
• Nếu triệu chứng bệnh diễn tiến nặng hơn, da có mụn mủ kèm viêm đau cần thông báo ngay với bác sĩ.
• Giữ gìn vệ sinh cơ thể, mặc quần áo rộng rãi, ưu tiên chất liệu cotton… để tránh tạo môi trường thuận lợi cho nấm khu trú và gây bệnh.

Các bài thuốc Nam

Bên cạnh cách chữa bệnh hắc lào tại nhà và sử dụng thuốc Tây y, không ít bệnh nhân đã tìm đến các bài thuốc Nam. Đây cũng là những biện pháp điều trị bệnh được dân gian truyền miệng dựa trên kinh nghiệm, sử dụng hoàn toàn nguyên liệu tự nhiên nên khá dễ kiếm và tiết kiệm chi phí.

Một số bài thuốc

Từ xa xưa, dân gian lưu truyền khá nhiều bài thuốc Nam trị hắc lào từ nguyên liệu thiên nhiên. Trong đó phải kể đến một số dược liệu với tác dụng, cách dùng như sau:

Cam thảo:

• Tác dụng: Hỗ trợ kháng khuẩn và xử lý viêm nhiễm, tổn thương. Cho hiệu quả trong cải thiện triệu chứng bệnh hắc lào.
• Cách sử dụng: Lấy thân và rễ cây cam thảo rửa sạch, đem phơi khô rồi nghiền thành bột mịn. Mỗi lần dùng 8 muỗng bột cam thảo hoà cùng 1 cốc nước, sau đó đem đun sôi trong 10 phút cho đến khi sệt lại. Chờ cho hỗn hợp nguội hẳn lấy bôi lên vùng da bị hắc lào, lưu lại trong 10 phút và rửa sạch. Nên áp dụng 2 lần mỗi ngày để cải thiện tình trạng ngứa, loét da.

Muồng trâu:

• Tác dụng: Giải nhiệt, sát trùng, cải thiện triệu chứng các bệnh viêm da, bao gồm cả hắc lào.
• Cách sử dụng: Lá muồng trâu đem rửa sạch, sau đó vắt lấy nước cốt. Dùng phần nước thu được thoa lên vùng da bị bệnh 2 lần/ngày sau khi đã vệ sinh da sạch sẽ.

Lưu ý quan trọng

Khi sử dụng cách chữa bệnh hắc lào bằng thuốc Nam, mỗi người cần lưu ý những điều sau:

• Chỉ coi thuốc Nam là biện pháp hỗ trợ, không phụ thuộc/lạm dụng thay thế chỉ định chuyên sâu của bác sĩ.
• Với bất cứ dược liệu nào cũng cần sơ chế sạch sẽ trước khi sử dụng, tránh dùng thuốc Nam còn dư tạp chất/hoá chất có thể gây tổn hại sức khoẻ, khiến bệnh hắc lào trở nặng.
• Việc sử dụng đơn độc một loại dược liệu sẽ cho hiệu quả chậm, bắt buộc phải dùng lâu dài mới phát huy tác dụng. Điều này vô tình dẫn tới việc bỏ qua giai đoạn vàng trị bệnh, gây khó khăn cho những can thiệp về sau.

Phương pháp Đông y

Y học cổ truyền cho rằng bệnh hắc lào do phong nhiệt của phế kinh tích tụ, dương khí thượng thăng. Từ đó, Đông y đưa ra phép trị bệnh hiệu quả là thanh tâm hoả, tán phong nhiệt, tiêu độc tán. Với mỗi trường hợp cụ thể thang thuốc sẽ được gia giảm, cân đối tỷ lệ dược liệu cho phù hợp.

Các bài thuốc thường gặp

Đông y có khá nhiều bài thuốc chữa bệnh hắc lào, mỗi bài thuốc lại cho hiệu quả riêng biệt và phát huy tác dụng với từng trường hợp cụ thể. Dưới đây là một số bài thuốc Đông y được gia giảm theo thang, đáp ứng từng tình trạng hắc lào:

Bài thuốc số 1:

• Tác dụng: Dưỡng huyết lương huyết và hoạt huyết khử ứ. Chủ trị hắc lào kèm vảy trắng, mẩn mụn lâu ngày không giám,
• Thành phần dược liệu: 12g mỗi vị đương quy, sinh địa, đào nhân; 10g mỗi vị xuyên khung, hồng hoa.
• Cách dùng: Sắc nấu thang thuốc với nước, phần thuốc thu được uống trước các bữa ăn, duy trì ngày 3 lần.

Bài thuốc số 2: 

• Tác dụng: Dưỡng huyết, bổ huyết, chủ trị hắc lào khô dạng huyết hư phong táo.
• Thành phần dược liệu: 20g mỗi vị hoàng kỳ, thục địa; 15g sinh địa; 12g mỗi vị đương quy, thiên đông, ngũ vị tử, mạch đông, lâu nhân, đào nhân, hoàng cầm; 10g hồng hoa; 6g thăng ma.
• Cách dùng: Nấu thang thuốc với 500ml nước lấy 300ml. Lọc phần nước thuốc chia làm 3 phần và sử dụng 3 lần trong ngày.

Bài thuốc số 3:

• Tác dụng: Chủ trị hắc lào, ghẻ ngứa, đinh nhọt.
• Thành phần dược liệu: 75g hùng hoàng, 75g bạch phàn.
• Cách dùng: Nghiền các vị thuốc thành bột mịn sau đó cho hỗn hợp vào túi vải, mỗi lần dùng lấy túi vải chườm lên vị trí da bị bệnh.

Khuyến nghị an toàn

Khi sử dụng các bài thuốc Đông y điều trị bệnh hắc lào cần lưu ý những điểm sau:

• Thuốc Đông y sử dụng 100% thảo dược thiên nhiên nên an toàn, lành tính nhưng cho hiệu quả chậm, đòi hỏi phải kiên trì sử dụng theo liệu trình.
• Không tự ý tìm mua dược liệu và phối chế để dùng tại nhà, điều này luôn tiềm ẩn những rủi ro khó lường.
• Tuân thủ tuyệt đối chỉ dẫn của thầy thuốc về cách sắc nấu, dùng thuốc, liều lượng… để đạt hiệu quả cao nhất.
• Lựa chọn cơ sở Y học cổ truyền uy tín, tin cậy để thăm khám và bốc thuốc nhằm đảm bảo hiệu quả, an toàn.
• Kết hợp dùng thuốc với đảm bảo vệ sinh cá nhân, chú ý theo dõi cơ thể nếu nhận thấy bất thường cần báo ngay với bác sĩ để được hỗ trợ.

Hy vọng những cách chữa bệnh hắc lào cùng một số ưu/nhược điểm được chia sẻ phía trên sẽ hữu ích cho bạn đọc. Trong quá trình điều trị bệnh, nếu nhận thấy những bất thường hoặc tình trạng hắc lào có dấu hiệu trở nặng bệnh nhân nên lập tức đến cơ sở chuyên khoa để được bác sĩ thăm khám, hỗ trợ cụ thể.

Nguồn tham khảo:

• https://medlatec.vn/tin-tuc/benh-hac-lao-nguyen-nhan-phuong-phap-dieu-tri-va-phong-ngua-benh-s107-n17985
• https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/suc-khoe-tong-quat/bi-benh-hac-lao-va-cach-chua-hieu-qua/
• https://medlatec.vn/tin-tuc/cach-dieu-tri-dut-diem-nam-hac-lao-hieu-qua-s107-n23762