Bệnh Trĩ

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Bệnh trĩ là căn bệnh trực tràng – hậu môn phổ biến ở Việt Nam có đến 55% dân số người bệnh mắc phải. Bệnh gây rối loạn tiêu hóa, người bệnh đi đại tiện ra máu, cơ thể mệt mỏi,… Ở một số trường hợp người bệnh chủ quan dẫn đến biến chứng nguy hiểm như thiếu máu, vỡ búi trĩ, trĩ vòng,….

Bệnh trĩ là gì?

Bệnh trĩ (tên khoa học là Hemorrhoids) hay còn gọi là lòi dom là bệnh lý thuộc vùng hậu môn trực tràng trong hệ tiêu hóa. Tình trạng bệnh xảy ra do tĩnh mạch bị giãn, sưng phồng tạo thành các búi trĩ.

Bệnh phổ biến ở mọi đối tượng và hưởng đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh. Theo thống kê, ở Việt Nam khoảng 55% dân số mắc bệnh này, trong đó khoảng 60-70% người bệnh ở độ tuổi 40 trở nên.

Bệnh trĩ là căn bệnh phổ biến quá nửa dân sô Việt Nam mắc phải

Hiện nay bệnh lòi dom được chia thành 3 loại dựa vào vị trí cần phẫu thuật là trĩ nội, trĩ ngoại và trĩ hỗn hợp.

Bệnh trĩ nội: Búi trĩ nằm ở trên đường lược, bao phủ lớp niêm mạc trực tràng. Bệnh phát triển ở sâu bên trong trực tràng, người bệnh thường khó nhận biết dấu hiệu của bệnh ở những giai đoạn đầu.
Bệnh trĩ ngoại: Khi tĩnh mạch bị giãn hình thành búi trĩ nằm dưới đường lược, nằm bên dưới lớp da bao bao quanh hậu môn. Người bệnh có thể dễ dàng nhận biết một số dấu hiệu gặp khó khăn khi ngồi và thấy cộm cộm.
Trĩ hỗn hợp: Tình trạng có búi trĩ nằm ở trên và dưới đường lược, đồng thời xuất hiện dấu hiệu của trĩ nội và trĩ ngoại

Dựa vào mức độ sa của búi trĩ, bệnh phát triển qua các cấp độ:

Bệnh trĩ cấp độ 1: Đây là giai đoạn đầu, khi búi trĩ chưa lòi ra hậu môn mà nằm gọn trong ống trực tràng. Người bệnh trĩ cấp 1 xuất hiện triệu chứng như chảy máu khi đại tiện, trĩ bị lòi khi lao động nặng hoặc người bệnh rặn khi đi đại tiện.
Bệnh trĩ cấp độ 2: Ở cấp độ này, búi trĩ đã phát triển và lòi ra bên ngoài hậu môn đặc biệt khi rặn đại tiện, tuy nhiên búi trĩ có thể tự co lại.
Bệnh trĩ cấp độ 3: Búi trĩ lòi ra bên ngoài, kích thước búi trĩ lớn hơn so với cấp độ 2 và 1. Người bệnh đi đại tiện kèm chảy máu, búi trĩ không tự động co lại, thay vào đó người bệnh cần dùng tay đẩy. Ở một số trường hợp người bệnh bị thiếu máu ở cấp độ này.
Bệnh trĩ cấp độ 4: Búi trĩ tăng kích thước lớn, không thể co vào và phát triển búi trĩ phụ. Đi đại tiện đau rát, khó khăn, cơ thể mệt mỏi suy như:

Nguyên nhân bệnh trĩ

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do co giãn tĩnh mạch quá mức khiến máu bị ứ đọng hình thành búi trĩ ở nhiều vị trí. Những yếu tố khiến tĩnh mạch giãn quá mức là:

Thói quen ăn uống không lành mạnh: Trong thực đơn hằng ngày, người bệnh bổ sung ít chất xơ, sử dụng nhiều đồ ăn khó tiêu sử dụng nhiều chất kích thích
Béo phì: Người bệnh béo phì gây áp lực lên tĩnh mạch vùng hậu môn. Hơn nữa khi người bệnh ngồi kéo nhiều, lười vận động khiến tĩnh mạch giãn phình, suy yếu và hình thành lên búi trĩ.
Rối loạn tiêu hóa mãn tính: Người bệnh bị rối loạn tiêu hóa mãn tính bị tiêu chảy, táo bón khiến tĩnh mạch bị giãn, dẫn đến bệnh trĩ.

Ngoài ra người bệnh ngồi quá lâu, tuổi già, ảnh hưởng một số bệnh lý, mang thai cũng là một trong những yếu tố gây áp lực lên tĩnh mạch trực tràng và gây ra bệnh trĩ.

Triệu chứng bệnh trĩ

Người bệnh nhận biết một số dấu hiệu của bệnh trĩ như:

Xuất hiện búi trĩ, búi trĩ lòi hẳn ra bên ngoài hậu môn khi lao động nặng và rặn khi đại tiện
Vùng da quanh hậu môn bị sưng đỏ hay ẩm ướt
Đại tiện ra máu, màu có thể màu đỏ tươi hoặc màu đỏ thẫm.
Thường xuyên bị ngứa, đau rát ở vùng hậu môn, đặc biệt là sau khi đi đại tiện
Ở một số trường hợp người bệnh thiếu máu, đi tiểu tiện mất tự chủ,…

Người bệnh cần nhận biết các triệu chứng của bệnh để điều trị sớm

Ở một đối tượng đặc biệt xuất hiện các triệu chứng:

Phụ nữ mang thai: Thai phụ thường cảm thấy vướng, cộm cộm, đau rát khó chịu ở hậu môn. Cơ thể mẹ bầu mệt mỏi, đi đại tiện ra máu, búi trĩ bị lòi ra ngoài.
Trẻ nhỏ: Cha mẹ cần để ý các triệu chứng ở bé như: táo bón, đi ngoài chảy máu có kèm chất nhầy. Trẻ thường xuyên quấy khóc, cơn đau quanh hậu môn.

Nhận biết dấu hiệu của bệnh, bệnh nhân đến cơ sở y tế thăm khám và điều trị. Tại đây bác sĩ tiến hành thăm khám lâm sàng, tiền sử của người bệnh. Sau đó thực hiện nội soi xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh, và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất.

Bệnh trĩ có nguy hiểm không? Những biến chứng người bệnh không nên chủ quan

Theo chuyên gia khuyến cáo bệnh trĩ giai đoạn đầu không ảnh hưởng đến sức khỏe, người bệnh hoàn toàn khắc phục. Tuy nhiên triệu chứng của bệnh khiến bệnh khó chịu ảnh hưởng đến cuộc sống. Hơn nữa., tình trạng bệnh kéo dài có thể dẫn biến chứng nguy hiểm như:

Thiếu máu: Người bệnh chảy máu kéo dài dẫn đến thiếu máu, cơ thể mệt mỏi suy nhược. Ở nhiều trường hợp người bệnh xuất hiện huyết khối búi trĩ, làm gián đoạn quá trình lưu thông máu, người bệnh bị viêm sưng, đau nhức khó chọi
Nghẹt búi trĩ: Người bệnh bị nghẹt búi trĩ có thể bị sưng viêm, hoại tử và thường gặp ở bệnh trĩ nội.
Rối loạn chức năng co thắt: Búi trĩ sa ra ngoài gây rối loạn chức năng co thắt, người bệnh có thể mất tự chủ khi đi trung tiện. Ở một số trường hợp, búi trĩ sưng kích thích co thắt mạnh và người bệnh xuất hiện những cơn đau dữ dội.
Vỡ búi trĩ: Đây là biến chứng thường gặp của người bệnh bị trĩ nội. Người bệnh vỡ búi trĩ xuất hiện cơn đau dữ dội, tụ máu cấp tính và nguy cơ viêm nhiễm cao.
Trĩ vòng: Đây là tình trạng búi trĩ phát triển thành búi trĩ thức phát và kết hợp với búi trĩ ban đầu hình thành vòng trĩ. Người bệnh bị trĩ vòng cần can thiệp phẫu thuật để cắt bỏ tránh các biến chứng nguy hiểm hơn.

Ngoài ra nhiều trường hợp bị bệnh lý về hậu môn trực tràng như viêm nhiễm, rò hậu môn, áp xe quanh hậu môn,…

Trĩ vòng là một trong những biến chứng của bệnh trĩ

Lời khuyên chuyên gia giúp hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh trĩ

Nguyên nhân dẫn đến hình thành bệnh trĩ là chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Do đó để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh, người bệnh cần lưu ý những điều dưới đây:
Thói quen sinh hoạt lành mạnh

Không nên đi vệ sinh quá lâu
Không căng thẳng stress, thức khuya
Tạo thói quen đi vệ sinh vào một giờ cố định trong ngày, không nhịn đi vệ sinh lao động quá nặng
Thường xuyên luyện tập bài tập tốt cho sức khỏe, điều hòa nhu động ruột như yoga, bơi lội
Thường xuyên vệ sinh hậu môn sạch sẽ, ngăn ngừa nguy cơ viêm nhiễm và bệnh lý ở hậu môn

Chế độ ăn uống khoa học

Bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ tốt cho tiêu hóa như: rau củ quả, ngũ cốc
Thực phẩm kích thích hệ tiêu hóa ngăn ngừa táo bón: Mồng tơi, rau dền, rau đay
Bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể, giúp ngăn ngừa táo bón và tăng cường sức đề kháng
Không sử dụng thực phẩm khó tiêu, nhiều dầu mỡ, chất kích thích, rượu bia,…

Ngoài ra người bệnh nên thăm khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện và điều trị bệnh sớm. Không tự ý sử dụng thuốc, cần thăm khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

Cập nhật lúc 05:45 - 17/05/2024