Viêm Họng Cấp

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Viêm họng cấp đặc trưng bởi tình trạng niêm mạc hầu họng bị đau, sưng viêm cấp tính do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Các triệu chứng của bệnh lý có xu hướng bùng phát cao vào mùa lạnh, giai đoạn chuyển mùa. Mặc dù khởi phát đột ngột, diễn tiến nhanh nhưng bệnh viêm họng cấp được kiểm soát tốt nếu được điều trị và chăm sóc đúng cách.

Viêm họng cấp là gì?

Viêm họng cấp là một trong những bệnh hô hấp phổ biến. Bệnh lý đặc trưng bởi tình trạng vùng niêm mạc cổ họng bị sưng viêm cấp tính. Các biểu hiện do viêm họng cấp gây ra thường bùng phát đột ngột và có mức độ nặng hơn so với viêm họng mãn tính.

Viêm họng cấp: Dấu hiệu và cách điều trị nhanh chóng — Viêm họng cấp đặc trưng bởi tình trạng niêm mạc hầu họng bị đau, sưng viêm cấp tính do vi khuẩn hoặc virus gây ra

Tuy nhiên, bệnh thường đáp ứng tốt các biện pháp điều trị nên được kiểm soát nhanh chóng. VIêm họng cấp có thể bùng phát riêng hoặc đi kèm với một số bệnh lý hô hấp khác như sốt phát ban, cúm, ho gà, viêm amidan, viêm VA,...

Căn cứ vào các biểu hiện lâm sàng, viêm họng cấp được chia thành 2 loại chính:

Viêm họng đỏ: Viêm họng đỏ là một thể của viêm họng cấp phổ biến. Bệnh bùng phát chủ yếu khi thời tiết thay đổi, vào mùa lạnh. Biểu hiện nhận biết viêm họng đỏ là toàn bộ niêm mạc họng phù nề, viêm và có màu đỏ tươi. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là do các loại vi khuẩn, virus thường trú trong khoang miệng.
Viêm họng do liên cầu (viêm họng có bựa trắng): Đây là thể viêm họng cấp có mức độ nặng và có thể gây ra các biến chứng nặng nề như thấp tim, viêm thận, viêm khớp,... Nguyên nhân chính gây khởi phát bệnh là do vi khuẩn liên cầu, nhất là liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A. Ngoài khiến niêm mạc họng bị sưng đỏ, vi khuẩn còn có thể hình thành các giả màu có màu trắng ở họng.

Hầu hết các trường hợp bị viêm họng cấp tính đều ở thể viêm họng đỏ. Thể bệnh này mặc dù bùng phát ồ dạt, diễn tiến nhanh nhưng có xu hướng thuyên giảm nhanh chóng khi được sử dụng thuốc kết hợp với chăm sóc đúng cách. Ngược lại với những trường hợp viêm họng do liên cầu khuẩn, người bệnh cần tích cực điều trị nhằm phòng ngừa các biến chứng nặng nề.

Nguyên nhân viêm họng cấp

Theo các chuyên gia đầu ngành, có nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm họng cấp, trong đó phổ biến nhất là do vi khuẩn và virus. Đây được xem là yếu tố chi phối mức độ triệu chứng cũng như tiến triển của bệnh lý. Trong đó, vi khuẩn liên cầu tan huyết nhóm A là tác nhân nguy hiểm và có thể gây ra các biến chứng nặng nề như viêm thận, thấp tim, viêm khớp,...

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm họng cấp tính — Theo các chuyên gia đầu ngành, có nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm họng cấp, trong đó phổ biến nhất là do vi khuẩn và virus

Một số nguyên nhân gây ra viêm họng cấp, bao gồm:

Nguyên nhân gây viêm họng đỏ: Khởi phát chủ yếu do virus cúm, phế cầu, sởi và một số vi khuẩn thường trú trong khoang miệng.
Nguyên nhân gây ra viêm họng bựa trắng: Vi khuẩn nhóm liên cầu, điển hình là liên cầu khuẩn tan huyết nhóm B.

Những tác nhân gây ra bệnh lý có thể tăng lên khi gặp các yếu tố thuận lợi như:

Người mắc các bệnh hô hấp mãn tính
Trẻ em, người có hệ miễn dịch kém
Thường xuyên tiếp xúc với người mắc bệnh viêm nhiễm đường hô hấp cấp
Sống và làm việc trong môi trường ô nhiễm, không khí thấp

Triệu chứng viêm họng cấp

Thực tế cho thấy, các triệu chứng do bệnh viêm họng cấp gây ra thường có xu hướng bùng phát đột ngột, ồ ạt, diễn tiến nhanh và dễ nhận biết hơn so với bệnh viêm họng mãn tính. Theo đó, bệnh lý có thể gây ra các triệu chứng tại chỗ (tổn thương thực thể), triệu chứng cơ năng, biểu hiện toàn thân.

Triệu chứng bệnh viêm họng cấp — Viêm họng cấp gây sưng đỏ, phù nề niêm mạc và đi kèm với một số biểu hiện như sưng hạch kèm sốt, ớn lạnh

Triệu chứng thực thể/ triệu chứng tại chỗ:

Viêm họng đỏ: Vùng niêm mạc họng có hiện tượng phù nề, sung huyết và có màu đỏ tươi. Bên cạnh đó, amidan cũng có thể bị sưng, tiết dịch nhầy trong suốt hoặc có bựa trắng (ít gặp). Bệnh gây sưng hạch ở vùng cổ và kèm theo biểu hiện đau nhức, sưng hạch hàm dưới.
Viêm họng do liên cầu: Bệnh lý đặc trưng bởi tình trạng niêm mạc amidan có bựa trắng bao phủ, lúc đầu có màu trắng kem sau đó dần chuyển thành màu xám. Các bựa trắng này xuất hiện ở thành sau họng và niêm mạc của amidan. Bên cạnh đó, niêm mạc họng và amidan bị sung huyết, có màu đỏ thẫm nhưng không phù nề. Tương tự viêm họng đỏ, viêm họng do liên cầu khuẩn gây ra thường bị sưng đau ở góc hàm dưới.

Triệu chứng cơ năng:

Viêm họng đỏ: Lúc đầu người bệnh có cảm giác bị khô nóng ở vùng họng, sau chuyển thành cảm giác đau, mức độ sẽ tăng lên khi ho, giao tiếp, nuốt và đau lan đến vùng tai. Ngoài ra, bệnh lý còn gây khàn tiếng nhẹ, ho khan, nghẹt mũi, chảy nước mũi.
Viêm họng do liên cầu: Bệnh lý đặc trưng bởi tình trạng đi khi nuốt, vùng hầu họng bị đau nhức và có thể gây đau nhói lên tai.

Triệu chứng toàn thân:

Viêm họng đỏ: Sốt cao trên 39 độ C đột ngột và đi kèm với một số biểu hiện như ngủ kém, ăn uống kém, ớn lạnh.
Viêm họng do liên cầu khuẩn: Cơ thể bị sốt nhẹ hơn so với viêm họng đỏ (dao độ từ 38 - 39 độ C), đau đầu, mệt mỏi, rét run, ớn lạnh. Các triệu chứng bệnh lý diễn biến rầm rộ khiến sức khỏe, thể trạng của người bệnh suy giảm nhanh chóng.

Các thể viêm họng cấp có đặc điểm chung là bùng phát triệu chứng đột ngột, diễn tiến nhanh chóng, ồ ạt. Bệnh lý gây sưng đỏ, phù nề niêm mạc và đi kèm với một số biểu hiện như sưng hạch kèm sốt, đau rát cổ họng, ớn lạnh.

Viêm họng cấp nguy hiểm không?

Hầu hết các trường hợp bị viêm họng cấp đều đáp ứng tốt các biện pháp điều trị. Nếu sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và chăm sóc đúng cách, bệnh lý sẽ thuyên giảm sau 7 - 10 ngày và không để lại di chứng.
Theo các bác sĩ chuyên khoa, bệnh viêm họng đỏ thường dễ điều trị và ít gây ra biến chứng hơn so với bệnh viêm họng do liên cầu. Trường hợp bệnh kéo dài dai dẳng, tái phát thường xuyên có thể chuyển thành viêm họng mãn tính và gây khó khăn cho quá trình chữa trị.
Tuy nhiên, việc chủ quan và mắc sai lầm trong quá trình điều trị, người bệnh có thể gặp phải một số biến chứng sau:

Biến chứng viêm họng đỏ: Người bệnh có thể bị bội nhiễm phế cầu, liên cầu, tụ cầu và dẫn đến viêm phế quản, viêm mũi, viêm tai giữa
Biến chứng viêm họng hạt do bựa trắng: Viêm thận, viêm amidan, thấp tim (xảy ra khi các triệu chứng bệnh lý kéo dài từ 2 - 3 tuần). Bên cạnh đó, bệnh còn gây ra một số biến chứng như viêm phế quản, viêm thanh quản, viêm hạch, viêm tai hoặc nghiêm trọng hơn là nhiễm trùng huyết.

Viêm họng cấp là một trong những bệnh đường hô hấp khá phổ biến ở nhiều đối tượng và độ tuổi khác nhau. Bệnh lý dễ phát sinh biến chứng nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách. Do đó, ngay khi nhận thấy các biểu hiện bất thường, bạn cần đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị đúng cách.

Cách phòng ngừa viêm họng cấp hiệu quả

Bệnh viêm họng cấp và một số bệnh đường hô hấp thường bùng phát mạnh vào thời điểm giao mùa và thời tiết lạnh. Do đó, bệnh có xu hướng tái phát và chuyển sang giai đoạn mãn tính.

Để ngăn ngừa bệnh tái phát, người bệnh cần chủ động áp dụng các biện pháp sau:

Thường xuyên vệ sinh nhà cửa để loại bỏ vi khuẩn, nấm mốc cũng như các yếu tố dị ứng có trong không khí.
Hạn chế tiếp xúc với người bệnh viêm họng và viêm đường hô hấp cấp, vệ sinh tay bằng xà phòng sát khuẩn thường xuyên.
Giữ ấm cơ thể, mang khẩu trang thường xuyên khi di chuyển ngoài trời, giai đoạn chuyển mùa.
Giải quyết triệt để các ổ viêm như viêm xoang, viêm VA, viêm mũi, viêm nướu, sâu răng,… Vi khuẩn từ những cơ quan này có thể di chuyển đến amidan và phát triển ở các khe kẽ, hốc.
Vệ sinh răng miệng đúng cách nhằm hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn gây hại. Đồng thời ức chế sự phát triển quá mức của vi khuẩn, virus ở khoang miệng.
Xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ giúp tăng cường sức đề kháng, nâng cao thể trạng. Trường hợp thường xuyên mắc các bệnh đường hô hấp, bạn nên bổ sung các viên uống chứa vitamin C, kẽm để tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh.
Khi thời tiết chuyển lạnh, bạn có thể tận dụng một số thảo dược tự nhiên như tỏi, gừng tươi, mật ong, nghệ,... để tăng cường sức đề kháng, ức chế sự phát triển quá mức của các vi khuẩn, virus trong khoang miệng.

Viêm họng cấp là một trong những bệnh hô hấp thường gặp. Các triệu chứng bệnh lý bùng phát đột ngột, tiến triển nhanh nhưng đáp ứng tốt các biện pháp điều trị và chăm sóc. Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện bệnh lý, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện để được khám và điều trị đúng cách.

Cập nhật lúc 05:09 - 26/07/2024