Nổi Mề Đay Ở Mặt: Nguyên Nhân Và Cách Xử Lý Nhanh Chóng

Theo dõi Viện y dược dân tộc trên goole news

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Nổi mề đay ở mặt không chỉ gây khó chịu, ngứa ngáy mà còn tác động trực tiếp đến ngoại hình. Tình trạng này chủ yếu khởi phát do dị ứng thời tiết, hóa mỹ phẩm, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cường độ cao,… Tuy nhiên, hầu hết những trường hợp này có mức độ nhẹ và thuyên giảm nhanh sau khi áp dụng các biện pháp xử lý đúng cách.

Nổi mề đay ở mặt và dấu hiệu nhận biết

Vùng da mặt khá mỏng và có mức độ nhạy cảm cao do với những vùng da khác trên cơ thể. Do đó, khi tiếp xúc với những yếu tố kích thích, da mặt rất dễ bị nổi mề đay mẩn ngứa. Nổi mề đay ở mặt là tình trạng da xuất hiện ban đỏ, các nốt sẩn kèm theo triệu chứng ngứa ngáy âm ỉ đến dữ dội. Tình trạng này có các biểu hiện khá đa dạng và tùy thuộc vào tác nhân dị ứng và độ nhạy cảm của da.

Nổi mề đay ở mặt: Nguyên nhân và cách xử lý nhanh chóng — Nổi mề đay ở mặt không chỉ gây khó chịu, ngứa ngáy mà còn tác động trực tiếp đến ngoại hình

Do có mức độ nhạy cảm cao nên việc điều trị nổi mề đay ở mặt cần thận trọng. Vì nếu xử lý và chăm sóc không đúng cách, vùng da có thể bị kích ứng dẫn đến ứ mủ, nổi mụn viêm và gây thâm sẹo.

Bên cạnh cảm giác ngứa ngáy, bứt rứt, khó chịu, vùng da mặt bị nổi mề đay còn tác động trực tiếp đến yếu tố thẩm mỹ, tâm lý cũng như chất lượng cuộc sống. Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện bất thường, người bệnh cần chủ động xử lý và điều trị để kiểm soát bệnh lý trong thời gian sớm nhất. Đồng thời, để làm giảm nguy cơ tổn thương lan rộng, ngứa ngáy và tiến triển dai dẳng.

Nổi mề đay ở mặt thường gây ra một số triệu chứng sau:

Trên da mặt xuất hiện các sẩn đỏ gây ngứa ngáy, tổn thương ở dạng ban có màu đỏ hoặc màu hồng.
Tổn thương da do bệnh mề đay mẩn ngứa gây ta thường có kích thích và hình dáng đa dạng nhưng chủ yếu là nổi cộm và có ranh giới rõ ràng với những vùng da lành
Đa số những trường hợp bị nổi mề đay ở mặt thường ảnh hưởng đến vùng da mỏng như má, mắt, cằm
Khi mề đay bùng phát, vùng da mặt có thể bị châm chích và nóng rát nhẹ. Kế đến chuyển sang ngứa ngáy âm ỉ hoặc dữ dội.
Nổi mề đay ở mặt thường bùng phát nhanh và xuất hiện sau vài phút tiếp xúc với những yếu tố dị ứng, kích ứng.

Nguyên nhân gây nổi mề đay ở mặt

Bệnh mề đay mẩn ngứa nói chung và mề đay ở mặt nói riêng có thể khởi phát bởi nhiều yếu tố tác động. Những yếu tố này đóng vai trò quan trọng trọng việc kích hoạt những phản ứng dị ứng, phóng thích histamine vào da và niêm mạc. Kết quả là xuất hiện những mảng đỏ, ban sẩn ngứa ngáy, phù nề từ âm ỉ đến dữ dội.

Da mặt bị nổi mề đay mẩn ngứa cơ thể bùng phát bởi một số nguyên nhân và yếu tố tác động sau:

Do ánh nắng: Da mặt thường có tần suất tiếp xúc cao với ánh nắng mặt trời. Hơn nữa, vùng da này khá mỏng, nhạy cảm và rất dễ bị kích ứng so với vùng da toàn thân. Do đó, khi tiếp xúc với ánh nắng cường độ cao thời gian dài, vùng da này có thể bị kích ứng gây nổi mề đay. Mề đay do ánh nắng mặt trời được xếp vào nhóm mề đay vật lý.
Dị ứng thực phẩm: Dị ứng mỹ phẩm được xem là nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng nổi mề đay ở mặt. Những thành phần hóa học có trong mỹ phẩm như cồn, chì, chất bảo quản, hương liệu,… có thể gây dị ứng và khiến da bị phát ban, nổi sẩn cục và ngứa ngáy.
Dị ứng thời tiết: Các triệu chứng mề đay ở mặt có thể xảy ra do dị ứng thời tiết – nhất là thời điểm giao mùa. Nếu bùng phát do nguyên nhân này, nổi mề đay do dị ứng thời tiết có thể lan rộng đến vùng cổ và những vùng da hở như chân, tay,… Bên cạnh đó, bệnh lý còn đi kèm với một số triệu chứng như mệt mỏi, sốt, ngứa họng, hắt hơi, sổ mũi, ngứa mắt,…
Dị ứng thức ăn: Dị ứng thức ăn là nguyên nhân phổ biến gây khởi phát triệu chứng nổi mề đay mẩn ngứa. Khi cơ thể dung nạp những loại thực phẩm gây dị ứng, lúc này hệ miễn dịch sẽ đối kháng với protein trong thực phẩm thông qua tăng kháng nguyên và phóng thích chất trung gian gây dị ứng vào da và niêm mạc. Nổi mề đay do dị ứng thức ăn gây ra thường tập trung ở vùng mặt, cổ và thân mình. Ngoài tổn thương da, người bệnh còn có thể gặp phải một số biểu hiện đi kèm như buồn nôn, đầy bụng, đau bụng, tiêu chảy,…
Dị ứng thuốc: Dị ứng thuốc xuất hiện khi cơ thể bị mẫn cảm với thành phần có trong thuốc. Đây được xem là phản ứng nghiêm trọng và có thể dẫn đến nổi mề đay ở mặt và toàn thân. Một số trường hợp bị dị ứng thuốc có dẫn đến tình trạng phù mạch và sốc phản vệ. Do đó, nếu nhận thấy các triệu chứng bệnh lý tiến triển nghiêm trọng như tụt huyết áp, khó thở, ngứa cổ họng,… người bệnh cần đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý.
Một số nguyên nhân khác: Da mặt bị nổi mề đay có thể do tiếp xúc với phấn hoa, nấm mốc, dịch côn trùng, mủ thực vật,… Những chất kích ứng này đóng vai trò như “dị nguyên” kích thích phản ứng dị ứng và hình thành những sẩn ngứa, ban đỏ trên da.

Tuy khởi phát bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau nhưng hầu hết những trường hợp bị nổi mề đay ở mặt đều có cơ địa nhạy cảm, làn da mỏng dễ bị kích ứng và dị ứng. Trong khi đó, người có làn da khỏe và ít bị nhạy cảm sẽ ít bị nổi mề đay ở vùng da mặt.

Nổi mề đay ở mặt có ảnh hưởng gì không?

Nổi mề đay là phản ứng cấp và mãn tính của da khi bị dị ứng. Tình trạng này thường không nghiêm trọng và có xu hướng tự thuyên giảm sau 24 giờ mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các triệu chứng bệnh lý có thể kéo dài dai dẳng trong vài tuần và thậm chí đến vài tháng.

Trên thực tế, nổi mề đay là phản ứng lành tính của da. Các triệu chứng bệnh lý chủ yếu gây viêm ở tầng trung bì theo triệu chứng ngứa ngáy âm ỉ đến dữ dội. Chính vì vậy, bệnh lý thường rất hiếm đe dọa đến sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Một vài trường hợp, nổi mề đay ở mặt có thể là dấu hiệu của sốc phản vệ – phản ứng dị ứng có mức độ nghiêm trọng có thể gây suy hô hấp, hạ huyết áp và tử vong nếu không được xử lý kịp thời. Do đó, khi nhận thấy tình trạng nổi mề đay ở mặt kèm theo các biểu hiện như sưng môi, phù mí mắt, ngứa cổ họng, khó thở, buồn nôn, choáng váng, người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện để được điều trị kịp thời.

Tuy nhiên, tình trạng này rất hiếm xảy ra. Đa số trường hợp bị nổi mề đay ở mặt có mức độ nhẹ và đáp ứng tốt các biện pháp chăm sóc, điều trị đúng cách. Ngược lại, trường hợp chủ quan không điều trị hoặc chăm sóc và điều trị sai cách, bệnh lý có thể gây ra những ảnh hưởng sau:

Mề đay mẩn ngứa trên mặt kéo dài có thể ảnh hưởng đến ngoại hình, tâm lý e ngại, thiếu tự tin khi giao tiếp.
Dị ứng nổi mề đay ở mặt có thể kéo dài, tiến triển dai dẳng khiến hàng rào bảo vệ da bị suy yếu, trở nên nhạy cảm hơn với những tác nhân dị ứng, kích ứng.
Nổi mề đay gây ngứa dai dẳng, tác động tiêu cực đến giấc ngủ, hiệu suất học tập – làm việc.
Tăng nguy cơ viêm nhiễm da nếu không được chăm sóc và điều trị hợp lý
Nổi mề đay ở mặt lan rộng có thể dẫn đến viêm kết mạc dị ứng

Cách xử lý nổi mề đay trên mặt nhanh chóng và an toàn

Nổi mề đay trên mặt không chỉ gây ngứa ngáy, khó chịu mà còn tác động tiêu cực đến ngoại hình. Do đó, ngay khi các triệu chứng bệnh lý bùng phát, bạn cần áp dụng các biện pháp xử lý an toàn để giúp kiểm soát tổn thương da và cải thiện tình trạng ngứa ngáy hiệu quả. Ngoài ra, việc tích cực điều trị bệnh lý còn hỗ trợ phòng ngừa nổi mề đay mẩn ngứa phát triển thành mãn tính.

1. Cách ly với các tác nhân gây bệnh

Mề đay có xu hướng lan rộng toàn bộ vùng mặt và dẫn đến sưng mí mắt, sưng môi nếu không loại trừ và ngưng tiếp xúc với tác nhân gây bệnh. Do đó, việc đầu tiên cần thực hiện là xác định và loại bỏ các yếu tố gây kích thích (nghi ngờ hoặc đã được xác định).

Mặc dù không điều trị bệnh lý dứt điểm, nhưng việc loại bỏ những yếu tố kích thích sẽ trợ làm giảm các triệu chứng nổi mề đay ở mặt, đồng thời ngăn ngừa tổn thương da lan rộng. Hơn nữa, nếu chỉ tiến hành điều trị mà không loại trừ dị nguyên gây bệnh, mề đay sẽ có xu hướng tái phát nhiều lần và chuyển sang giai đoạn mãn tính.

Xem lại những sản phẩm chăm sóc da, nhất là các sản phẩm được dùng trong vài giờ trước khi bùng phát nổi mề đay. Kế đến, bạn cần ngưng dùng những sản phẩm có nguy cơ gây dị ứng và thay thế bằng các sản phẩm chứa công thức dịu nhẹ, an toàn cho da.
Tránh tiếp xúc với những yếu tố có khả năng khiến các triệu chứng nổi mề đay ở mặt bùng phát mạnh như nấm mốc, phấn hoa, côn trùng, mủ thực vật, ánh nắng,…
Thực tế, so với phản ứng dị ứng ở lần đầu tiên, mức độ các triệu chứng có xu hướng tiến triển nặng nề hơn ở những lần dị ứng kế tiếp. Do đó, người bệnh không dùng những thực phẩm có khả năng gây dị ứng cao hoặc có tiền sử dị ứng như đậu phộng, hải sản, mè (vừng),…
Nếu nổi mề đay ở mặt do dị ứng thời tiết gây ra, người bệnh nên tránh di chuyển, hoạt động ngoài trời. Bên cạnh đó, cần che chắn cẩn thận, mang khẩu trang và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với những chất gây dị ứng trong không khí.
Ngưng sử dụng những loại thuốc gây dị ứng, đồng thời thông báo với bác sĩ chuyên khoa để được xử lý kịp thời và thay thế các loại thuốc phù hợp với tình trạng bệnh lý.
Tránh cào gãi, chà xát mạnh lên vùng da bị tổn thương. Tuy không được xem là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nổi mề đay ở mặt nhưng những tác động cơ học có thể gây trầy xước, chảy máu và viêm nhiễm da.

2. Sử dụng thuốc uống, thuốc bôi điều trị

Trường hợp nổi mề đay ở mặt không thuyên giảm sau vài giờ, người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa hoặc dược sĩ dùng một số loại thuốc bôi và thuốc uống để cải thiện. Những loại thuốc này có tác dụng cải thiện tình trạng ngứa ngáy, làm dịu vùng da bị tổn thương, đồng thời ngăn ngừa tổn thương da lan rộng.

Dưới đây là một số loại thuốc được dùng trong điều trị nổi mề đay ở mặt:

Nước muối sinh lý: Khi nhận thấy mề đay xuất hiện ở mặt, bạn cần dùng bông tẩy trang thấm nước muối sinh lý lau nhẹ lên da. Nước muối sinh có có khả năng làm mềm, dưỡng ẩm da và hỗ trợ loại bỏ dị nguyên tích tụ. Để cải thiện tình trạng ngứa ngáy và giảm viêm, bạn cũng có thể dùng bông tẩy trang thấm với nước muối sinh lý và đắp lên mặt khoảng 5 – 7 phút. Tuy không phải là thuốc điều trị nổi mề đay đặc hiệu nhưng biện pháp này mang lại hiệu quả rõ rệt với những trường hợp nổi mề đay mẩn ngứa ở mặt.
Sử dụng kem bôi làm dịu da: Để làm giảm những triệu chứng nổi mề đay cũng như hỗ trợ phục hồi vùng da bị tổn thương do bệnh lý gây ra. Người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ/ dược sĩ một số loại kem bôi làm dịu da chứa vitamin E, Glycerin, Panthenol, Zinc oxide, chiết xuất yến mạch, Niacinamide, Menthol,… Ngoài tác dụng làm dịu cơn ngứa ngáy, nổi sẩn trên da, những loại kem bôi này còn mang lại hiệu quả trong việc làm giảm mức độ nhạy cảm của da, duy trì độ ẩm lý tưởng với những yếu tố ngoại sinh.
Thuốc kháng histamin H1: Các loại thuốc kháng histamin H1 đường uống thường được chỉ định để kiểm soát triệu chứng ngứa ngáy và làm dịu tổn thương da vùng mặt do mề đay gây ra. Một số loại thuốc thường được dùng điều trị dị ứng nổi mề đay như Diphenhyramin, Chlorpheniramine, Promethazin,…

Trường hợp bị nổi mề đay gây sưng mặt và kèm theo các biểu hiện sốc phản vệ, người bệnh cần được đưa đến bệnh viện nhanh chóng để được xử lý. Đối với tình trạng này, bác sĩ thường dùng Epinephrine ở dạng tiêm nhằm đảm bảo chức năng hô hấp và tránh tử vong. Sau khi được kiểm soát, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định một số loại thuốc bôi và thuốc uống kể trên.

3. Chăm sóc da khoa học

Thực tế, những trường hợp bị nổi mề đay ở mặt thường có mức độ nhẹ và chủ yếu bùng phát do dị ứng thời tiết, dị ứng mỹ phẩm, tiếp xúc với ánh nắng có cường độ cao,… Ngoài sử dụng thuốc điều trị và loại trừ những yếu tố kích thích, người bệnh cần xây dựng chế độ chăm sóc khoa học để quá trình điều trị đạt được kết quả tốt nhất, đồng thời phòng ngừa tái phát trong thời gian dài.

Cách chăm sóc da để kiểm soát các triệu chứng nổi mề đay mẩn ngứa ở mặt hiệu quả:

Trong quá trình điều trị, người bệnh nên hạn chế sử dụng mỹ phẩm và trang điểm khi không thật sự cần thiết. Bên cạnh đó, cần chú ý vệ sinh sạch da bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ mỗi ngày 2 lần. Da mặt nếu không được vệ sinh đúng cách sẽ bài tiết nhiều bã nhờn và kích thích tình trạng nổi mề đay lan rộng.
Dưỡng ẩm cho da mặt 2 lần/ ngày bằng những sản phẩm có kết cấu mỏng nhẹ, thông thoáng. Người bệnh cũng có thể tăng tần suất dùng nếu thời tiết khô hanh, da bị mất nước nhiều, bong tróc và khô ráp.
Uống nhiều nước và tăng cường bổ sung các loại rau xanh, trái cây tươi và sữa chua để giúp nuôi dưỡng, phục hồi da từ sâu bên trong.
Hạn chế tối đa những tác động cơ học lên da mặt như chà xát mạnh, ma sát, cào gãi,…
Ngủ đủ giấc cũng được xem là biện pháp chăm sóc da hiệu quả. Do đó, trong thời gian bị nổi mề đay ở mặt, người bệnh cần ngủ trước 23 giờ và đảm bảo ngủ đủ 8 tiếng/ ngày.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể làm dịu da bằng những công thức mặt nạ tự nhiên từ mật ong, sữa chua, yến mạch, quả bơ,…

Phòng ngừa nổi mề đay ở mặt tái phát hiệu quả

Nổi mề đay ở mặt là tình trạng da liễu phổ biến và thuyên giảm nhanh chóng sau khi áp dụng các biện pháp điều trị và chăm sóc da. Tuy nhiên, do đặc tính da nhạy cảm và mỏng nên tình trạng có nguy cơ tái phát cao khi bị tác động bởi các yếu tố dị ứng.

Do đó, sau khi kiểm soát các triệu chứng nổi mề đay, người bệnh nên chủ động trong việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa các triệu chứng bệnh lý bùng phát. Cụ thể:

Xem xét bảng thành phần trong những sản phẩm chăm sóc da, đồ dùng trang điểm. Để hạn chế tối đa tình trạng dị ứng, bạn nên thử 1 ít sản phẩm lên vùng da nhỏ rồi quan sát biểu hiện của da trước khi sử dụng cho da mặt.
Với những người có làn da quá nhạy cảm cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn những sản phẩm chăm sóc da lành tính, đảm bảo an toàn.
Tránh để da tiếp xúc với ánh nắng cường độ cao và dùng kem chống nắng đều đặn mỗi ngày, đặc biệt là di chuyển, hoạt động ngoài trời thường xuyên.
Hạn chế để vùng da mặt tiếp xúc với côn trùng, mủ nhựa thực vật, khói thuốc lá và những chất gây dị ứng.
Trường hợp bị dị ứng thời tiết, cần giữ ấm cơ thể, hạn chế ra ngoài khi thời tiết chuyển mùa.
Xây dựng chu trình chăm sóc da khoa học với những bước cơ bản như làm sạch, dưỡng ẩm da 2 lần/ ngày. Bên cạnh đó, bạn cần cân nhắc nhu cầu của da và bổ sung những sản phẩm khác như serum (tinh chất), toner (nước hoa hồng),…
Trường hợp có tiền sử dị ứng thực phẩm, người bệnh cần thận trọng khi dùng những thực phẩm có nguy cơ dị ứng cao. Ngoài ra, người bệnh nên chủ động thông báo với bác sĩ chuyên khoa nếu có tiền sử phù mạch, nổi mề đay để hạn chế nguy cơ dị ứng tái phát.

Nổi mề đay ở mặt là tình trạng da liễu phổ biến và thường có mức độ nhẹ. Tuy nhiên, những trường hợp áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà nhưng bệnh lý không thuyên giảm, cần đến bệnh viện để được bác sĩ tiến hành thăm khám và xử lý đúng cách.