Nổi Mề Đay Kiêng Gì

Người bệnh nổi mề đay cần hạn chế hoặc tránh những loại thực phẩm sau:

Thực phẩm giàu đạm: Như tôm, cua, cá biển, thịt bò, sữa, có thể tăng histamin và gây mẩn ngứa.

Thực phẩm cay nóng: Như ớt, tiêu, mù tạt, có thể làm khô và kích thích da, làm tăng nguy cơ mề đay nghiêm trọng hơn.

Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Như thực phẩm chiên rán, pizza, có thể tăng cholesterol và gây tổn thương tế bào da.

Thực phẩm nhiều đường: Tiêu thụ quá nhiều đường có thể làm yếu da, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và mề đay.

Thực phẩm nhiều muối: Cá khô, mì tôm, có thể làm khô da và gây nổi mề đay nặng hơn.

Thực phẩm dễ gây dị ứng: Như tôm, cá, hạt dẻ, có thể kích thích hệ miễn dịch và gây mề đay.

Chất kích thích: Rượu, bia, cà phê, có thể làm suy giảm miễn dịch và kích thích mề đay.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên bổ sung các loại thực phẩm sau để hỗ trợ quá trình điều trị:

Thực phẩm giàu vitamin A: Như cà rốt, khoai lang, bông cải xanh, giúp dưỡng da và giảm ngứa ngáy.

Thực phẩm giàu vitamin B: Như rau bina, củ cải, ngũ cốc, cá hồi, giúp tăng cường hoạt động của hệ thần kinh.

Thực phẩm giàu vitamin C: Như cam, ớt chuông đỏ, cà chua, giúp tái tạo làn da và chống oxi hóa.

Thực phẩm chống viêm: Như hành, tỏi, nghệ, giúp giảm viêm nhiễm và dưỡng ẩm da.

Thực phẩm giàu omega-3: Như cá hồi, hạt lanh, giúp bảo vệ da khỏi tác động có hại.

Chú ý rằng việc điều trị nổi mề đay không chỉ dựa vào chế độ dinh dưỡng, mà còn cần sự theo dõi và hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Xem hồ sơ

Những bệnh nhân bị nổi mề đay sẽ có dấu hiệu ngứa ngáy, mẩn đỏ, da khô ráp, sần sùi. Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, người bệnh cũng cần chú ý tới chế độ ăn uống hàng ngày. Bởi nó có tác động rất lớn đến quá chữa lành của cơ thể. Vậy nổi mề đay kiêng gì và nên ăn gì? Nội dung dưới đây sẽ cung cấp cho người bệnh những thông tin hữu ích, giúp bạn xây dựng được thực đơn phù hợp.

Tổng quan bệnh lý nổi mề đay

Nổi mề đay là bệnh gì?

Nổi mề đay là tình trạng các mao mạch bên dưới da hay niêm mạc phản ứng lại với các tác nhân gây bệnh từ bên trong hoặc bên ngoài cơ thể. Đây là nguyên nhân gây ra hiện tượng phù nề tại chỗ, vùng da dị ứng sẽ phồng lên kèm theo những cơn ngứa ngáy dữ dội.

Nổi mề đay là hiện tượng phản ứng của các mao mạch dưới da với các tác nhân gây dị ứng

Ban đầu, những nốt mề đay ban đầu có thể xuất hiện ở những vùng da nhỏ, nếu không được điều trị kịp thời sẽ lan rộng ra toàn thân. Những đợt nổi mề đay thường khởi phát và tồn tại trên da từ 30 – 36 phút tùy theo giai đoạn của bệnh. Bệnh lý được chia làm 2 giai đoạn gồm:

Mề đay cấp tính: Các triệu chứng thường kéo dài không quá 6 tuần, bùng phát một cách đột ngột và tự thuyên giảm rồi biến mất.
Mề đay mạn tính: Triệu chứng mề đay kéo dài hơn 6 tuần, ngắt quãng chia làm từng đợt và đặc trưng với những triệu chứng phức tạp, nặng nề.

Theo các chuyên gia, bệnh nổi mề đay có thể xảy ra với bất kỳ ai ở mọi độ tuổi, trong đó nhóm đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao nhất là trẻ em, phụ nữ mang thai và phụ nữ sau sinh. Bệnh được đánh giá là lành tính, tức không nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không được điều trị kịp thời khiến bệnh tái phát nhiều lần sẽ diễn tiến thành biến chứng nghiêm trọng.

Một thống kê gần đây cho thấy con số người bị nổi mề đay tại Việt Nam khá cao, trung bình cứ 100 người thì có khoảng 10 – 15 người bị bệnh với nhiều cấp độ nặng nhẹ khác nhau. Thậm chí, có những trường hợp mắc bệnh suốt đời, tái đi tái lại khiến người bệnh mệt mỏi.

Nguyên nhân nổi mề đay

Chúng ta cần hiểu rõ nổi mề đay là kết quả phản ứng của các mao mạch ở lớp trung bì với các yếu tố kích thích. Cơ chế nổi mề đay diễn ra như sau: Khi cơ thể tiếp xúc với một số yếu tố dị nguyên nguyên là tác nhân gây dị ứng sẽ làm sản sinh ra các histamine. Đây là hoạt chất trung gian đóng vai trò kiểm soát các phản ứng viêm trong cơ thể.

Khi histamine được giải phóng, chúng sẽ kết hợp với một số chất hóa học nằm dưới bề mặt da. Chính điều này vô tình làm phá vỡ các liên kết bên trong mạch máu, làm rò rỉ và tích tụ chất lỏng dưới da, khiến làn da bị nổi mẩn, sưng viêm nghiêm trọng. Và cũng chính histamine tác động kích thích dây thần kinh tạo ra cảm giác ngứa ngáy khó chịu, muốn cào gãi liên tục.

Các chuyên gia da liễu cho biết, có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh. Trong đó, phổ biến nhất có thể để đến các tác nhân kích thích như:

Dị ứng thuốc: Một số trường hợp người bệnh có cơ địa mẫn cảm dễ dị ứng với các thành phần trong thuốc kháng sinh, aspirin, thuốc giảm đau kháng viêm… hoặc phản ứng sau khi tiêm chủng có thể gây ra nổi mề đay.
Dị ứng thức ăn: Nhiều loại thực phẩm như hải sản có vỏ (cua, ghẹ, tôm, ốc…), sữa, thịt bò, trứng, đậu phộng… cũng là nguyên nhân hàng đầu làm khởi phát yếu tố dị ứng nổi mề đay. Nguyên nhân là do sự nhầm lẫn của hệ miễn dịch, nhầm thực phẩm là yếu tố kích thích ngoại lai và cố gắng tiêu diệt nó.
Dị ứng với hóa chất, mỹ phẩm: Tiếp xúc thường xuyên với các loại hóa chất độc hại, tẩy rửa, mỹ phẩm trôi nổi không rõ nguồn gốc là nguyên nhân phổ biến gây ra hàng loạt nhữn phản ứng dị ứng mẩn ngứa, trong đó có nổi mề đay.
Ngoài ra, một số yếu tố dị nguyên như lông động vật, khói bụi, phấn hoa… cũng là một trong những yếu tố gây kích phát dị ứng.

Có nhiều nguyên nhân gây ra nổi mề đay như dị ứng thời tiết, thức ăn, thuốc, bệnh lý, di truyền…

Do yếu tố thời tiết: Sự thay đổi đột ngột của thời tiết, chuyển mùa giao mùa từ nóng sang lạnh làm cho nhiệt độ và độ ẩm trong không khí tăng giảm bất thường. Đây chính là điều kiện thuận lợi làm kích thích làm tăng các kháng thể quá mẫn trong cơ thể. Ngoài ra, thời tiết quá nóng cơ thể ra nhiều mồ hôi khiến da bí bách tích tụ trong lỗ chân lông, còn thời tiết hanh khô lạnh thì làm cho da khô cứng, bong tróc, suy giảm lớp màng bảo vệ. Hậu quả là tạo điều kiện để vi khuẩn phát triển, gây nổi mề đay, ngứa ngáy.
Do bị côn trùng cắn: Một số loại côn trùng có nọc độc như ong, rết, nhện… cắn da người sẽ gây ra cảm giác đau nhức, rát, châm chích, sưng phù và kèm theo ngứa ngáy kéo dài. Trường hợp, những người có cơ địa quá mẫn cảm, nọc độc có thể gây ra tình trạng sốc phản vệ, dị ứng nặng kèm theo một số triệu chứng như khó thở, phù nề, ngứa phát ban và thậm chí đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Do yếu tố di truyền: Các chuyên gia cho biết tình trạng nổi mề đay có liên quan mật thiết đến yếu tố gen di truyền. Đời con có thể bị nổi mề đay bẩm sinh nếu đời ông bà hoặc bố mẹ bị nổi mề đay.
Do bệnh lý: Mắc một số bệnh lý mạn tính như bệnh thận, viêm khớp dạng thấp, viêm da cơ địa, bệnh tuyến giáp, Lupus ban đỏ… cũng làm tăng nguy cơ bị bệnh kèm theo tình trạng nổi mẩn ngứa do phản ứng quá mức của hệ miễn dịch.

Triệu chứng nổi mề đay

Ở mỗi giai đoạn bệnh và tùy theo cơ địa của từng người mà triệu chứng bệnh sẽ khác nhau với các cấp độ riêng biệt. Tuy nhiên, nhìn chung bệnh vẫn có những triệu chứng điển hình sau:

Nổi mẩn đỏ trên bề mặt da: Tại một số vùng da tại cánh tay, lưng, đùi… xuất hiện những mảng đỏ kích thước to nhỏ khác nhau, có chỗ thì dày đặc, có chỗ thì thưa.
Sần sùi: Những mảng đỏ nhô lên khỏi bề mặt da và sần sùi, gồ ghề. Một vài trường hợp bệnh nặng còn làm xuất hiện những mảng sưng phù ở vòm họng, mí mắt, môi…
Ngứa ngáy: Đây cũng là dấu hiệu rõ ràng và hầu như ai cũng gặp phải. Những mảng da đỏ, sần sùi kèm theo ngứa ngáy, càng gãi liên tục thì càng ngứa nhiều hơn, thậm chí gây ra trầy xước, bong tróc, chảy máu, để lại sẹo. Đặc biệt triệu chứng ngứa chủ yếu xuất hiện về đêm và tối.
Một số triệu chứng khác: Kèm theo những triệu chứng vừa kể trên, người bệnh sẽ gặp phải một số triệu chứng khác như nổi mụn nước, nhiễm trùng, khó thở… Đây đều là những dấu hiệu cảnh báo cho thấy bệnh đã tiến triển sang giai đoạn nghiêm trọng và cần được can thiệp điều trị kịp thời.

Triệu chứng đặc trưng của nổi mề đay là nổi những mảng đỏ, nổi sần và ngứa ngáy dữ dội

Nổi mề đay kiêng gì?

Nổi mề đay kiêng gì là băn khoăn của rất nhiều người bệnh. Dưới đây là những loại thực phẩm người bệnh nhân tránh hoặc hạn chế sử dụng.

Thực phẩm giàu đạm

Những loại thực phẩm giàu đạm có chứa rất nhiều protein. Khi nạp quá nhiều vào cơ thể sẽ giải phóng một lượng lớn histamin - tác nhân gây ra tình trạng dị ứng, mẩn ngứa. Vì vậy những người đang bị nổi mề đay hoặc có tiền sử mắc các bệnh da liễu khác nên tránh sử dụng các thực phẩm nhiều đạm như tôm, cua, cá biển, thịt bò, thịt chó, sữa,...

Thực phẩm cay nóng

Những loại đồ ăn cay nóng giúp kích thích vị giác nên được nhiều người sử dụng vào bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên thực phẩm cay nóng như ớt, tiêu, mù tạt,... có đặc tính hút ẩm, sẽ khiến làn da bị thô ráp, dễ nổi mụn, dị ứng, rôm sảy. Ngoài ra việc ăn cay quá mức trong thời gian điều trị bệnh da liễu sẽ khiến các vết thương bị nóng rát, lở loét và khó điều trị hơn.

Thực phẩm nhiều dầu mỡ

Người bị nổi mề đay nói riêng và đang mắc các bệnh da liễu nói chung nên kiêng sử dụng các loại thực phẩm chiên rán, nhiều dầu mỡ, bao gồm: Khoai tây chiên, gà rán, thịt rán, xúc xích, pizza, hành tây chiên, phô mai que và bánh rán…. Nhóm thực phẩm này có chứa nhiều chất béo, khi đun nấu ở nhiệt độ cao sẽ sản sinh ra gốc tự do gây tổn thương tế bào da và thúc đẩy quá trình lão hóa. Ngoài ra, đồ ăn nhiều dầu mỡ còn làm giảm lượng máu đến da, gây lão hóa, khô da, mất độ đàn hồi, nổi mụn và tăng phản ứng viêm nhiễm.

Thực phẩm nhiều đường

Tiêu thụ quá nhiều đường sẽ khiến da yếu dần, nhanh lão hóa và suy giảm miễn dịch. Bởi nhóm thực phẩm này sẽ làm tăng lượng hormone insulin, dẫn đến những phản ứng viêm trong cơ thể, khiến cho các nốt ban đỏ xuất hiện nhiều hơn. Ngoài ra các phân tử đường kết hợp với protein sẽ tạo ra glycation - một chất có khả năng phá hủy collagen, khiến da lão hóa và khó phục hồi. Vì vậy những người bị nổi mề đay nên kiêng những thực phẩm nhiều đường để bảo vệ làn da của mình.

Thực phẩm nhiều muối

Khi tiêu thụ những thực phẩm nhiều muối, các ion natri trong cơ thể sẽ phá vỡ sự cân bằng của làn da. Điều này khiến cho da bị mất nước, trở nên khô ráp, bong tróc, ngứa ngáy và thúc đẩy nhanh quá trình lão hóa của làn da. Ngoài ra thực phẩm nhiều muối còn tác động xấu tới gan và thận, dễ tích tụ độc tố dưới da. Từ đó gây ra phản ứng ngứa ngáy, khiến tình trạng nổi mề đay ngày càng nghiêm trọng hơn. Vì vậy bệnh nhân nên tránh dùng các loại đồ ăn như: Cá khô, các loại mắm, rau củ muối, mì tôm, thịt nguội,...

Người bệnh nên tránh ăn thực phẩm có nhiều muối

Thực phẩm dễ gây dị ứng

Những thực phẩm như tôm, cá, cua, mực ống, tôm, ốc, sò, sữa bò, lạc, hạt điều, hạt dẻ, óc chó, hạnh nhân, hồ trăn, lúc mì, đậu nành,... đều có chứa nhiều protein. Đối với những người có cơ địa nhạy cảm, hệ miễn dịch sẽ nhận nhầm protein thành các chất có hại. Từ đó kích thích giải phóng histamin để tiêu diệt các protein này. Quá trình này sẽ gây ra một số triệu chứng như ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ, phát ban, sưng mặt, khó thở,... Vì vậy đối với những người đang nổi mề đay thì nên tránh sử dụng các loại thực phẩm này.

Chất kích thích

Các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, ma túy, thuốc lắc, cà phê,... sẽ làm ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương và gây suy giảm hệ miễn dịch của cơ thể. Điều này sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình hồi phục của người bệnh. Ngoài ra, việc lạm dụng rượu bia sẽ khiến gan bị quá tải, cồn chuyển hóa thành Acetaldehyde. Chất này nếu tích tụ lâu trong cơ thể sẽ giải phóng chất trung gian histamin gây mẩn ngứa, mề đay.

Nổi mề đay ăn gì?

Bên cạnh những thực phẩm cần kiêng, người bệnh cũng nên tích cực bổ sung các loại thực phẩm sau:

Thực phẩm giàu vitamin A

Vitamin A tham gia vào quá trình phát triển của các tế bào da, dưỡng da hồng hào và chống nứt nẻ, khô ráp. Việc bổ sung vitamin A vào chế độ ăn hàng ngày sẽ giúp làn da thêm khỏe mạnh giảm sần sùi, ngứa ngáy, bong tróc. Một số loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A bệnh nhân nên tích cực sử dụng bao gồm: Cà rốt, khoai lang, bông cải xanh, ớt chuông, đậu mắt đen, rau bina,...

Thực phẩm giàu vitamin B

Những người bị nổi mề đay nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin B. Hợp chất này có tác dụng tăng cường hoạt động của hệ thần kinh, thúc đẩy quá trình trao đổi chất, loại bỏ độc tố cho da, giúp làn da luôn khỏe mạnh. Ngoài ra, vitamin B còn giúp chữa lành các vết thương trên da, giảm ngứa ngáy, sưng viêm, khô nứt và ngăn ngừa bệnh nổi mề đay tái phát. Một số thực phẩm giàu vitamin B bệnh nhân nên tích cực sử dụng đó là: Rau bina, củ cải, rau diếp, các loại đậu, ức gà, sữa chua, ngũ cốc, cá hồi, hạt hướng dương,....

Thực phẩm giàu vitamin C

Vitamin C có tác dụng chống oxy hóa, kích thích cơ thể sản sinh collagen giúp tái tạo làn da mới. Đồng thời hợp chất này cũng tham gia vào quá trình dưỡng ẩm da, đào thải độc tố, ngăn chặn tác động từ môi trường bên ngoài đối với làn da, cải thiện tình trạng mề đay mẩn ngứa. Vì vậy bệnh nhân bị nổi mề đay và các bệnh da liễu nên chú trọng bổ sung vitamin C vào chế độ ăn uống của mình. Các loại thực phẩm bao gồm: Cherry, cam, ớt chuông đỏ, cà rốt, cà chua, dứa, rau diếp, củ cải, dâu tây, quả việt quất, mâm xôi....

Thực phẩm chống viêm

Các loại thực phẩm như hành, tỏi, nghệ, mật ong, cà chua, dầu oliu, ớt chuông,... đều có tác dụng chống viêm, diệt khuẩn rất hiệu quả. Nhiều nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa các loại thực phẩm này đối với các bệnh lí về da liễu. Cụ thể:

Cà chua có vitamin C, kali và lycopene.
Dầu oliu có oleocanthal.
Nghệ có curcumin.
Ớt chuông có vitamin C, phytochemical và carotenoid, beta-carotene.
Mật ong có hydrogen peroxide, glucose oxidase.

Những hợp chất này hoạt động như một chất kháng sinh tự nhiên, giúp chống viêm, giảm đau, chống oxy hóa, cải thiện hệ miễn dịch cho làn da. Người bệnh chỉ cần sử dụng các loại thực phẩm này thường xuyên thì tình trạng nổi mề đay sẽ giảm đi rõ rệt.

Các thực phẩm chứa Omega 3

Omega 3 là một axit béo có tác dụng rất tốt đối với làn da. Omega 3 được chia thành 3 loại đó là axit alpha-linolenic, axit eicosapentaenoic và axit docosahexaenoic. Chất này có tác dụng bảo vệ da khỏi tác động của tia UV, giảm viêm nhiễm, dưỡng ẩm da, bảo vệ làn da khỏi các chất gây kích ứng. Vì vậy những người đang bị nổi mề đay, vảy nến, viêm da dị ứng,... nên tích cực sử dụng thực phẩm giàu omega 3 để giúp làn da được mịn màng, khỏe mạnh hơn. Nhóm thực phẩm này bao gồm: Cá thu, cá hồi, cá trích, hàu, cá mòi, cá cơm, hạt lanh, hạt chia, quả óc chó, đậu nành,...

Cách Chữa Nổi Mề Đay

Cách chữa nổi mề đay theo dân gian là phương pháp phổ biến và an toàn, thích hợp cho trường hợp nhẹ và mới khởi phát. Dưới đây là 4 cách chữa nổi mề đay hiệu quả:

Gừng tươi:

Chuẩn bị 3-5 củ gừng tươi, đun sôi trong 3 lít nước.

Sau đó, sử dụng nước để tắm như bình thường. Áp dụng 1-2 lần mỗi tuần.

Nha đam:

Lấy 1 nhánh lá nha đam, lấy gel trong suốt thoa trực tiếp lên vùng da bị mề đay.

Thực hiện 1-2 lần mỗi ngày trong ít nhất 1 tuần.

Muối biển:

Rang 200g muối hột trắng, chườm lên vùng da bị mề đay khi muối đã nguội.

Thực hiện một vài lần để giảm ngứa ngáy, cải thiện tình trạng mẩn đỏ.

Lá hẹ:

Rửa sạch 1 nắm lá hẹ, đun sôi trong 2 lít nước, sau đó thêm muối và sử dụng nước để vệ sinh vùng da bị tổn thương.

Lưu ý khi sử dụng các phương pháp dân gian:

Hiệu quả có thể chậm và phụ thuộc vào cơ địa và tình trạng bệnh.

Chọn nguyên liệu sạch và rửa sạch trước khi sử dụng.

Nên kiên trì áp dụng trong ít nhất 2 tuần để thấy cải thiện.

Ngoài ra, nếu triệu chứng không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng, việc gặp bác sĩ là quan trọng. Bác sĩ có thể đề xuất cả phương pháp Tây y và Đông y, tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân.

Top 10 loại thuốc chữa nổi mề đay

Cùng tham khảo danh sách các loại thuốc chữa nổi mề đay dưới đây:

Fexofenadine Hydrochloride: Loại kháng histamin thế hệ mới. Điều trị mề đay và bệnh dị ứng. Liều: 2 viên/lần/ngày trong 7 ngày hoặc 1 viên/lần/ngày trong 15 ngày.

Loratadine: Giảm mề đay, chảy nước mũi, hắt xì. Dùng từ 6 tuổi trở lên. Hiệu quả sau 1-4 giờ, kéo dài 24 giờ.

Cetirizin: Cải thiện nhanh mề đay mãn tính. Dùng cho trẻ em từ 6 tuổi và người trưởng thành. Dạng viên, viên bao phim, và siro.

Diphenhydramin: Kiểm soát mề đay và cải thiện giấc ngủ. Dùng từ 6 tuổi trở lên. Dạng đường uống và tiêm.

Dexamethason: Nhóm corticoid chống dị ứng và viêm. Điều trị mề đay, giảm mệt mỏi. Dùng từ 6 tuổi trở lên, chỉ định ngắn hạn. Sử dụng theo hướng dẫn bác sĩ.

Phenergan: Kiểm soát ngứa ngáy và khô ráp da. Dùng cho trẻ em và người trưởng thành. Thận trọng với da tổn thương, mụn trứng cá.

Eumovate: Chống viêm, kháng khuẩn. Dùng ngắn hạn, hạn chế cho trẻ em. Cảnh báo về tác dụng phụ và nguy cơ.

Hydrocortisone Cream 1%: Chống viêm tại vùng da tổn thương. Cho người trưởng thành, tránh trẻ em. Thận trọng với da nhiễm trùng, loét.

Mathulatum Jinmart: Cải thiện ngứa ngáy, đau rát. Hỗ trợ chống viêm, dịu mát da. Giảm tái phát nổi mề đay. An toàn và lành tính, sử dụng phổ biến.

Kem Daiichi Sankyo: Giúp cải thiện mề đay mẩn ngứa. Dạng kem, dung tích 10g cho vùng da tổn thương. Hạn chế sử dụng cho da tổn thương và mụn mủ.

Như vậy bài viết trên đây đã giải đáp thắc mắc nổi mề đay kiêng gì và nên ăn gì. Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng đối với những người đang điều trị bệnh da liễu. Vì vậy bệnh nhân cần thiết lập thực đơn dinh dưỡng phù hợp, khoa học để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Cập nhật lúc 04:20 - 03/08/2024