Viêm Da Cơ Địa Kiêng Ăn Gì?

Viêm da cơ địa là bệnh da liễu phổ biến, gây mất thẩm mỹ và có thể để lại sẹo. Bài viết đề cập đến việc kiêng ăn một số thực phẩm để giảm triệu chứng và hỗ trợ điều trị.

1. Thịt Đỏ:

Thịt đỏ có thể kích thích miễn dịch, nên kiêng ăn thịt đỏ như bò, dê, cừu.

2. Hải Sản:

Hải sản có histamin cao, có thể gây phản ứng mạnh, nên tránh ăn tôm, cua, sò, mực.

3. Đồ Ăn Nhiều Gia Vị:

Thực phẩm chế biến nhiều gia vị, đường, muối, dầu mỡ có thể kích thích và làm gia tăng ngứa ngáy.

4. Đồ Ăn Đóng Hộp:

Thực phẩm đóng hộp chứa nhiều chất bảo quản, gây áp lực cho gan và thận, kiêng ăn thịt hộp, cá hộp.

5. Lạc, Trứng và Đậu:

Kiêng ăn lạc, trứng, và đậu vì chúng có thể gây kích ứng và làm tăng triệu chứng.

6. Sữa và Chế Phẩm Sữa:

Sữa bò có thể chứa nhiều chất dị ứng, nên kiêng ăn sữa và chế phẩm sữa.

7. Đồ Ăn Lên Men và Hoa Quả Sấy Khô:

Thực phẩm lên men và hoa quả sấy khô có thể chứa chất gây dị ứng, nên hạn chế.

Thực Phẩm Hỗ Trợ:

Ăn thực phẩm chứa Omega 3, kali, flavonoid, vitamin, và chất xơ giúp củng cố sức khỏe da và giảm viêm.

Lối Sống Hàng Ngày:

Tránh tắm nước quá lạnh hoặc nóng, không cào gãi mạnh khi ngứa, sử dụng sản phẩm vệ sinh phù hợp.

Bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ và duy trì theo dõi định kỳ để có phác đồ điều trị hiệu quả.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Xem hồ sơ

Viêm da cơ địa kiêng ăn gì, nên ăn gì là vấn đề không phải ai cũng nắm rõ. Chuyên gia cho biết, các thực phẩm có thể khiến bệnh trở nặng hơn, cũng có khả năng cải thiện tổn thương, giúp da tăng đề kháng. Do đó, việc tìm hiểu những thực phẩm có lợi, hại rất cần thiết đối với những người đang bị bệnh da liễu này.

Tổng Quan Bệnh Học Viêm Da Cơ Địa

Viêm da cơ địa là bệnh gì?

Viêm da cơ địa (Atopic dermatitis) là căn bệnh không quá xa lạ trong y học hiện nay và có nhiều tên gọi khác nhau như bệnh chàm thể tạng, bệnh liken đơn mạn tính hay bệnh sẩn ngứa besnier. Đây là một dạng của bệnh viêm da mạn tính được khởi phát từ các vết chàm, mẩn ngứa và sưng đỏ trên da.

Bệnh xảy ra theo từng đợt, tái đi tái lại nhiều lần ở bất kỳ vùng da nào trên cơ thể như tay, chân, mặt, bụng, lưng, vùng kín, mông, đùi… Những vết chàm đỏ ngứa này xuất hiện một cách ồ ạt trong một khoảng thời gian nhất định và tự thuyên giảm. Quá trình này cứ lặp đi lặp lại nhiều lần trong năm khiến người bệnh mệt mỏi.

Bất kỳ độ tuổi nào cũng có thể bị viêm da cơ địa, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Rất ít trường hợp người trưởng thành mắc viêm da cơ địa, nhưng không loại trừ trường hợp bị viêm da cơ địa từ nhỏ cho đến lớn, tái phát nhiều lần suốt đời.

Hiện nay, trong y học phân chia viêm da cơ địa làm 3 cấp độ gồm bán cấp, cấp tính và mạn tính. Sự phân chia này phụ thuốc chủ yếu vào mức độ nặng hay nhẹ, triệu chứng nhiều hay ít và sự ảnh hưởng tác động đến người bệnh. Điều này cũng đồng nghĩa với việc cấp độ bệnh càng nặng thì việc chữa khỏi sẽ càng khó hơn.

Nguyên nhân viêm da cơ địa

Nhưng nhiều ý kiến cho rằng đây là kết quả của sự tác động từ môi trường gây kích phát yếu tố di truyền trong cơ thể. Bằng chứng là có đến 60% người bị viêm da cơ địa thì con cái của họ cũng mắc phải căn bệnh này. Thậm chí, tỷ lệ thế hệ con bị bệnh còn tăng cao hơn khoảng 80% nếu cả bố và mẹ cùng mắc bệnh.

Di truyền và một số tác nhân nguy cơ như dị ứng thức ăn, thời tiết, cảm xúc… là những nguyên nhân hàng đầu gây ra viêm da cơ địa

Bên cạnh đó, một số yếu tố nguy cơ sau đây được xem là nguyên nhân khởi phát các triệu chứng bệnh:

Cơ địa nhạy cảm: Những người nhạy cảm với các tác nhân từ môi trường như thời tiết thay đổi, bụi bặm, phấn hoa, các loại hóa chất tẩy rửa… từ môi trường hoặc do tính chất công việc.
Dị ứng thức ăn: Nếu có cơ địa dễ dị ứng với một số loại thực phẩm như hải sản, sữa, đậu, bột mì… sẽ dễ dàng khởi phát các triệu chứng bệnh.
Da mất đi khả năng tự bảo vệ: Tình trạng suy giảm nồng độ lipid trên da làm làn da dễ bị khô, cứng do mất nước, suy giảm sức đề kháng, tế bào da bị biến dạng… Và đây chính là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn xâm nhập gây bệnh.
Dị ứng nguyên nội sinh: Trong huyết thanh của một số người có chứa kháng thể IgE dễ kích thích sản sinh T lympho và IgE gây ra viêm nhiễm với các triệu chứng nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy trên da.
Trạng thái cảm xúc: Một số nghiên cứu cho thấy căng thẳng và stress kéo dài cũng là nguyên nhân hàng đầu gây kích phát các triệu chứng dị ứng.
Xuất phát từ bệnh lý: Những người có tiền sử bệnh lý viêm mũi dị ứng hay hen suyễn cũng dễ dàng kéo theo viêm da cơ địa.

Lưu ý: Những nguyên nhân trên đây chỉ mang tính chất tương đối và không chắc chắn 100%. Để biết được chính xác nguyên nhân gây bệnh thì người bệnh phải thực hiện xét nghiệm chuyên sâu.

Triệu chứng viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa là bệnh lý da liễu nên những triệu chứng của bệnh chủ yếu xuất hiện ngoài da.

Một số triệu chứng chung

Ngứa ngáy: Người bệnh ngứa ngáy và nổi mề đay do cơ thể sản sinh các hoạt chất histamine kích thích cơn ngứa. Hoạt chất này được tiết ra khi cơ thể phát hiện các tác nhân gây bệnh.
Nổi mẩn đỏ: Trên bề mặt da xuất hiện các đốm mẩn đỏ hình đồng tiền và bong tróc nằm rải rác ở những vùng da trên cơ thể. Càng gãi ngứa nhiều thì càng nổi nhiều mụn nước trên da khó chịu.
Phù nề: Sau khi những đốm mụn nước bị vỡ ra sẽ gây ra tình trạng phù nề kèm theo vừa sưng vừa nóng tại vùng da bị viêm.
Đóng vảy: Tại vị trí vùng da bị viêm sau khi bị khô sẽ gây đóng vảy tiết vàng, gây ra các vết nứt và tiếp diễn tình trạng ngứa ngáy trong suốt một thời gian dài.
Tổn thương da lan rộng: Chất dịch nhầy chảy ra từ vùng da bị tổn thương là điều kiện thuận lợi phát triển của các loại vi khuẩn, gây ra nhiễm trùng kế phát và bắt đầu lan rộng ra khắp các vùng da khác.
Một số triệu chứng khác: Mệt mỏi, chán ăn, sụt cân, mất ngủ, suy nhược cơ thể…

Trẻ sơ sinh bị viêm da cơ địa với đặc điểm nhận biết là những đốm mẩn đỏ nổi nhiều trên mặt, hai má…

Một số triệu chứng theo độ tuổi

Đối với trẻ em dưới 3 tháng tuổi: Trẻ sơ sinh là độ tuổi dễ bị viêm da cơ địa nhất do sức đề kháng yếu kém. Trên bề mặt da ở hai bên mũi, miệng, má… nổi rất nhiều đốm mẩn ngứa, sưng và trợt da.
Đối với trẻ em dưới 5 tuổi: Một số triệu chứng điển hình như vùng da quanh cổ, lòng bàn chân, xung quanh mắt cá, khuỷa tay… có vảy phấn trắng, phát ban, không sốt. Sau một thời gian làn da bị tổn thương này khô cứng lại và dày lên.
Đối với trẻ từ 15 tuổi trở lên và người lớn: Nổi nhiều đốm mụn nước, phát ban mụn đỏ ở những vị trí phổ biến như các nếp gấp tại kẽ chân, kẽ tay, nách, vùng mặt, cổ…

Viêm da cơ địa kiêng ăn gì?

Viêm da cơ địa là bệnh da liễu phổ biến, tuy không nguy hiểm tới sức khỏe nhưng làm mất thẩm mỹ, khiến da xuất hiện các tổn thương dễ để lại sẹo, ngứa ngáy ửng đỏ. Bên cạnh dùng thuốc, bệnh nhân cũng cần chú ý đến thực phẩm dùng hàng ngày.
Để không là bệnh trở nặng hơn, bệnh nhân viêm da cơ địa cần kiêng những thực phẩm sau đây:

Thịt đỏ

Thịt đỏ tuy cung cấp nhiều protein cần thiết với mỗi người nhưng lại dễ gây hại cho người bị viêm da cơ địa. Bởi thịt đỏ có lượng protein rất lớn, dễ làm dư thừa chất, khiến hệ miễn dịch bị kích thích phản ứng mạnh hơn. Từ đó, các tổn thương ngoài da dễ dàng mất kiểm soát, trở nên nghiêm trọng và khiến bệnh kéo dài khá dai dẳng cũng như dễ tái phát.
Do đó, để điều trị viêm da cơ địa, cần kiêng ăn thịt bò, thịt dê, cừu,... cho tới khi các dấu hiệu đã chấm dứt hoàn toàn.

viem da co dia kieng an gi — Viêm da cơ địa kiêng ăn gì? Các loại thịt đỏ

Hải sản

Hải sản là nhóm thực phẩm có hàm lượng histamin rất cao, đây chính là yếu tố kích thích cơ thể xảy ra nhiều phản ứng quá mẫn, làm rối loạn hệ miễn dịch. Những dấu hiệu phát ban, ửng đỏ, ngứa ngáy trên da sẽ càng trở nên nghiêm trọng hơn. Đặc biệt nếu trẻ nhỏ ăn hải sản trong khi mắc viêm da cơ địa sẽ tái phát liên tục, bệnh ngày càng trở nặng dù đã dùng nhiều loại thuốc.
Nên tránh ăn tôm, cua, sò, mực, bạch tuộc,... và các loại hải sản khác cho tới khi bệnh đã được kiểm soát.

Đồ ăn nhiều gia vị

Các thực phẩm được chế biến nhiều gia vị đường, muối, màu thực phẩm, các loại phụ gia đều là yếu tố gây hại cho bệnh viêm da cơ địa. Đặc biệt khi đồ ăn có chứa nhiều dầu mỡ. Các chất này gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa, cơ thể khó trao đổi chất và thường làm cơ thể mất nước nhiều. Da càng khô càng gây ra ngứa ngáy và ửng đỏ, lỗ chân lông bị bít tắc dẫn tới viêm nhiễm lan rộng hơn.
Do đó, người bệnh chú ý nên hạn chế lạm dụng gia vị nấu nướng, chế biến các món ăn thanh đạm sẽ tốt hơn cho cơ thể.

Đồ ăn đóng hộp

Các thực phẩm đóng hộp đều chứa nhiều chất bảo quản và các loại phụ gia khác nhau. Những thành phần này thường tích tụ lại khá lâu trong cơ thể, đặc biệt khiến thận và gan dễ suy giảm chức năng khi phải đào thải lượng lớn. Về lâu dài gây ra quá tải hoạt động và sẽ bộc phát qua da với các triệu chứng mẩn ngứa, phát ban, da giảm miễn dịch rõ rệt.
Nên kiêng ăn thịt hộp, thịt nguội, xúc xích, các loại cá hộp và pate, rau củ chế biến sẵn,...

Viêm da cơ địa kiêng ăn lạc và trứng

Lạc, trứng tuy có chứa nhiều dưỡng chất tốt cho cơ thể nói chung nhưng lại thuộc nhóm thực phẩm nên kiêng khi bị viêm da cơ địa. Nguyên do bởi trong các đồ ăn này có lượng đạm và một số protein có khả năng gây kích ứng da, gia tăng các rối loạn miễn dịch khiến cơn ngứa ngáy bùng phát dữ dội, bệnh có thể kéo dài không khỏi và dễ tái phát.

Đậu nành

Protein trong đậu này hay sữa đậu, đậu phụ và các thực phẩm được chế biến từ đậu này cũng dễ làm cơ thể phát sinh nhiều phản ứng dị ứng. Lúc này, các triệu chứng thường gặp của bệnh viêm da cơ địa ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Da xuất hiện thêm nhiều nốt mẩn đỏ, ngứa ngáy ở các vùng da trên cơ thể. Đồng thời, tổn thương có thể lan rộng hơn dù đã dùng các loại thuốc kiểm soát.

Sữa và chế phẩm sữa

Sữa bò cũng là nguồn thực phẩm cung cấp lượng lớn các protein, đồng thời chứa tương đối nhiều chất dễ gây dị ứng, kích thích cơ thể sản sinh thêm histamin khiến miễn dịch rối loạn. Khi miễn dịch càng phản ứng mạnh mẽ, các triệu chứng của viêm da cơ địa sẽ càng nặng, bệnh nhân gặp nhiều triệu chứng khó chịu, ngứa ngáy và bệnh cũng tái phát liên tục trong thời gian ngắn.

Đồ ăn lên men

Các thực phẩm được lên men thường sử dụng như: Cà muối, dưa muối, kim chi, măng ngâm, dưa chuột ngâm,.... có lượng muối khá cao cũng như đã biến đổi nhiều thành phần trong nguyên liệu. Những độc tố từ nhóm thực phẩm này sẽ thường tích tụ lại khá lâu trong cơ thể, khiến giảm tải khả năng hoạt động của các cơ quan nội tạng, sau đó gây ra rối loạn miễn dịch da, khiến da mất nước và yếu hơn. Đặc biệt, lượng acid có trong những thực phẩm này cũng dễ khiến những dấu hiệu thường gặp của viêm da cơ địa diễn ra kéo dài, khéo hồi phục hơn.

Hoa quả sấy khô

Các loại hoa quả khi đem sấy khô sẽ không còn hàm lượng dưỡng chất tốt như ban đầu. Trong khi đó, các chất bảo quản, chất tạo ngọt, màu thực phẩm được cho vào khá nhiều. Ngoài ra còn có cả salicylat, amin, sulphite và nhiều chất khác rất có hại cho làn da của người bệnh. Bệnh nhân sử dụng những đồ ăn này sẽ thấy da ngứa nhiều hơn, ửng đỏ hơn và có thể gặp thêm nhiều dấu hiệu kích ứng khác.

Viêm da cơ địa nên ăn gì?

Cùng với các thực phẩm gây hại, bệnh nhân cũng nên lưu ý tìm hiểu những thực phẩm tốt cho da để sử dụng thường xuyên hơn. Cụ thể gồm những nhóm sau đây:

Thực phẩm chứa Omega 3: Omega 3 là nguồn dưỡng chất có rất nhiều lợi ích đối với cơ thể, đặc biệt sức khỏe làn da. Theo đó, chất này có khả năng tăng cường miễn dịch và củng cố hàng rào bảo vệ da, chống lại sự tấn công của các vi khuẩn gây bệnh cũng như hỗ trợ tế bào da tái tạo. Bệnh nhân nên ăn nhiều yến mạch, óc chó, các loại hạt ngũ cốc,...
Thực phẩm cung cấp kali: Là nhóm đồ ăn có thể hỗ trợ giảm các phản ứng viêm nhiễm trên da, giúp đẩy lùi triệu chứng của bệnh viêm da cơ địa. Kali được tìm thấy nhiều trong các thực phẩm như: Bí ngô, bơ, chuối, mơ, bưởi, dưa hấu, măng tây, bông cải xanh,...
Flavonoid: Cải xoăn, rau bina, xà lách, táo, nho, việt quất,... là các thực phẩm có hàm lượng flavonoid khá cao. Dưỡng chất này có tác dụng giúp đẩy lùi dị ứng, giảm viêm da, kích thích da tăng cường sức khỏe và có thể hồi phục nhanh chóng hơn.
Các vitamin, chất xơ: Được tìm thấy nhiều trong rau củ quả tươi. Bệnh nhân ăn đầy đủ chất xơ cùng các vitamin sẽ giúp tăng cường sức khỏe tổng thể cũng như làn da, hỗ trợ da tái tạo, giảm các dấu hiệu khó chịu do viêm da cơ địa gây ra. Đồng thời, chống lại quá trình oxy hóa và bảo vệ da tốt hơn trước những tác nhân gây hại. Nên ăn nhiều đu đủ, cà rốt, rau có màu xanh đậm, các loại trái cây mọng nước,...

Viêm da cơ địa nên kiêng gì trong sinh hoạt hàng ngày?

Ngoài ăn uống, bệnh nhân mắc viêm da cơ địa cũng cần kiêng một số thói quen sinh hoạt hàng ngày để bệnh thuyên giảm nhanh nhất. Ví dụ như:

Không tắm nước quá lạnh hay quá nóng vì sẽ khiến da bị khô. Da càng khô, càng mất nước sẽ khiến các phản ứng dị ứng diễn ra mạnh hơn, xuất hiện ngứa ngáy và bong tróc, ửng đỏ nhiều.
Bệnh nhân không cào gãi, chà xát mạnh khi xuất hiện ngứa ngáy. Điều này dễ khiến tổn thương trở nên nghiêm trọng hơn, da bị bội nhiễm, nhiễm trùng, các vết thương dễ để lại nhiều thâm sẹo.
Trong thời gian điều trị, bệnh nhân cũng nên hạn chế dùng các loại sữa tắm, xà phòng có chứa nhiều chất dễ gây kích ứng, các loại hương liệu hoặc tẩy rửa mạnh. Chỉ nên dùng những sản phẩm vệ sinh và dưỡng ẩm phù hợp với da theo sự chỉ dẫn của các bác sĩ.

Cách Chữa Viêm Da Cơ Địa

Chữa viêm da cơ địa tại nhà có thể là lựa chọn tiết kiệm thời gian và chi phí, nhưng chỉ hỗ trợ cải thiện triệu chứng ở mức độ nhẹ. Dưới đây là một số biện pháp thông dụng và nguyên liệu tự nhiên có thể sử dụng:

Chăm sóc da, chườm lạnh:

Thoa kem dưỡng ẩm để giảm khô da và ngứa ngáy.

Sử dụng máy tạo độ ẩm trong môi trường ẩm.

Tắm nước ấm và thêm bột baking soda hoặc bột yến mạch.

Chườm lạnh giúp giảm cảm giác nóng rát và ngứa ngáy.

Sử dụng nguyên liệu tự nhiên:

Mật ong: Thoa mật ong nguyên chất lên da để giảm viêm và kháng khuẩn.

Rượu tỏi: Sử dụng rượu tỏi để thoa lên vùng da bị bệnh.

Dầu dừa: Thoa dầu dừa lên da để giúp làm dịu và cải thiện tình trạng.

Lưu ý an toàn khi tự chăm sóc da tại nhà:

Phương pháp này chỉ hỗ trợ và không thể thay thế thuốc đặc trị, đặc biệt là đối với trường hợp nặng.

Rượu và mật ong có thể gây kích ứng, nên kiểm tra dị ứng trước khi sử dụng.

Tránh chà xát da mạnh, sử dụng sản phẩm dịu nhẹ, và kết hợp với ăn uống khoa học, nghỉ ngơi hợp lý.

Nếu tình trạng không cải thiện, có thể cần đến chuyên gia da liễu. Trong phương pháp Tây y, bác sĩ có thể kê đơn thuốc ngoại khoa, bao gồm:

Thuốc bôi ngoài chứa corticosteroid.

Thuốc uống corticosteroid hoặc chống nhiễm trùng.

Điều trị chuyên sâu như băng thuốc hoặc liệu pháp ánh sáng.

Ngoài ra, cách chữa bằng thuốc Nam và Đông y cũng được nhiều người quan tâm. Các bài thuốc có thể sử dụng gồm lá đinh lăng, lá đơn đỏ, lá trầu không, cây sài đất, và các bài thuốc Đông y khác.

Lưu ý khi sử dụng thuốc Nam và Đông y:

Chú ý đến an toàn và chỉ dùng theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Kiên trì thực hiện liệu trình để đạt được kết quả.

Đối với thuốc Đông y, nên tìm đến các cơ sở uy tín để nhận tư vấn và mua thuốc.

Trong mọi trường hợp, nếu xuất hiện dấu hiệu như ngứa ngáy dữ dội, da bội nhiễm, hoặc các biến chứng, bệnh nhân nên ngay lập tức thăm bác sĩ để được tư vấn và điều trị.

Thuốc Chữa Viêm Da Cơ Địa

Cùng tìm hiểu các loại thuốc bôi chữa viêm da cơ địa sau đây:

Betamethason dipropionat: Corticoid đặc trị bệnh viêm da cơ địa. Giảm ngứa, đỏ, sưng, kiểm soát tế bào da. Cảnh báo trẻ dưới 6 tuổi không sử dụng.

Benzoyl Peroxide: Giảm sưng, đau rát, ngứa ngáy, ức chế vi khuẩn. Liều 1-2 lần/ngày, tránh người nhạy cảm.

Salicylic 5%: Kháng viêm, tái cấu trúc làn da, giảm ngứa. Gel hoặc miếng dán, kết hợp với Corticoid.

Hydrocortison: Hormone Corticosteroid giảm ngứa, sưng. Chống chỉ định nhiễm nấm, ký sinh trùng.

Tacrolimus: Ức chế miễn dịch, giảm IgE, chữa vết thương. Dạng bôi, uống, tiêm, chỉ định theo bác sĩ.

Gentrisone: Thành phần betamethasone dipropionate, clotrimazole, gentamicin giúp giảm ngứa, khô, nứt, đau rát.

Dipolac: Kem chứa corticoid, Betamethasone dipropionate, gentamicin, clotrimazole giúp cải thiện ngứa ngáy, viêm, dị ứng.

Korcin: Chứa thành phần Dexamethasone, Chloramphenicol giúp kháng viêm, chống khuẩn.

Fucidin H: Chữa bệnh viêm da cơ địa hiệu quả nhờ Axit fusidic - kháng sinh mạnh. Cảnh báo tác dụng phụ, dị ứng.

Kedermfa: Ketoconazol chống nấm, kháng viêm. Sử dụng liên tục 2 tuần, cảnh báo tác dụng phụ.

Viêm da cơ địa kiêng ăn gì, nên ăn gì để hỗ trợ tốt cho quá trình điều trị đã được giải đáp cụ thể qua bài viết. Bạn đọc nên lưu lại các thông tin này để giúp ích cho bản thân cũng như thành viên trong gia đình. Ngoài ra, cũng cần chú trọng tới việc thăm khám đều đặn để các bác sĩ kịp thời có những đánh giá, điều chỉnh phù hợp nhất cho phác đồ.

Cập nhật lúc 04:48 - 24/05/2024