Viêm Đại Tràng
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Viêm đại tràng là một trong các vấn đề về đường tiêu hóa thường gặp, có thể xuất hiện ở nhiều đối tượng khác nhau. Tình trạng viêm do nhiều nguyên nhân gây ra, làm khởi phát các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, kèm theo chán ăn,…và nhiều biểu hiện khác. Không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt đời sống, viêm đại tràng kéo dài có khả năng gây biến chứng nguy hiểm.
Viêm đại tràng là gì?
Viêm đại tràng là một trong những vấn đề về đường tiêu hóa thường gặp, hình thành khi lớp niêm mạc đại tràng bị viêm nhiễm dẫn đến tổn thương khu trú hoặc lan tỏa ở một số vùng. Người bệnh lúc này gặp phải nhiều triệu chứng khác nhau dựa trên mức độ tổn thương đang gặp phải. Trường hợp bệnh nặng, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ xuất huyết đại tràng, áp xe đại tràng,...nguy hiểm tính mạng.
Chuyên gia chia tình trạng viêm thành hai dạng chính là cấp tinh và mãn tính:
- Viêm đại tràng cấp tính: Đại tràng bị tổn thương, viêm nhiễm gây ra các vết loét trong niêm mạc, khởi phát các triệu chứng đột ngột. Tình trạng này có liên quan đến các yếu tố như vấn đề vệ sinh môi trường và an toàn thực phẩm. Người bệnh mắc viêm đại tràng cấp tính thường đột ngột đau thắt bụng dưới, tiêu chảy, đau từng đoạn theo các khung đại tràng,...
- Viêm đại tràng mãn tính: Là hệ lụy của việc không điều trị viêm đại tràng cấp tính, khiến bệnh tái diễn nhiều lần. Tình trạng viêm đã chuyển sang giai đoạn nặng, tổn thương nghiêm trọng lớp niêm mạc đại tràng. Lúc này bệnh khó điều trị dứt điểm, người bệnh gặp phải nhiều triệu chứng khó chịu, lặp đi lặp lại.
Sớm nhận biết và điều trị giúp bệnh nhân có nhiều cơ hội chữa khỏi bệnh, phòng tránh rủi ro. Tuy nhiên, triệu chứng khởi phát khá giống với một số bệnh lý tiêu hóa khác, khiến người bệnh chủ quan. Việc viêm đại tràng kéo dài có khả năng gây nhiều biến chứng, ảnh hưởng sức khỏe và tính mạng của người bệnh.
Nguyên nhân viêm đại tràng
Bệnh viêm đại tràng do nhiều nguyên nhân gây ra. Trong đó có thể kể đến các yếu tố như viêm nhiễm đường tiêu hóa, đường ruột, tác dụng phụ của thuốc, nhiễm độc, stress kéo dài, ảnh hưởng của các chứng bệnh khác,...Cụ thể như sau:
- Nhiễm khuẩn đường ruột: Một trong những nguyên nhân gây bệnh tiêu hóa điển hình là tình trạng nhiễm khuẩn. Người bệnh có thể nhiễm phải một số vi khuẩn như E. coli, salmonella, , sán, lỵ hoặc các loại virus, nấm mốc thông qua thực phẩm bẩn, ôi thiu, nguồn nước ô nhiễm,...Đường ruột bị nhiễm khuẩn dễ tổn thương dẫn đến viêm nhiễm.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số người dùng thuốc kháng sinh điều trị bệnh trong thời gian dài có thể gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn. Thuốc vô tình tiêu diệt các chủng vi khuẩn có lợi, làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Đây là điều kiện thuận lợi để các hại khuẩn sinh sôi, phát triển dẫn đến viêm nhiễm và ảnh hưởng chức năng của đại tràng.
- Nhiễm độc: Nhiễm độc từ thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, độc thủy ngân, asen,...có thể là nguyên nhân gây bệnh. Cần chủ động phòng bệnh bằng cách sử dụng đồ bảo hộ lao động đối với người phải làm việc trong môi trường có hóa chất, nguy cơ gây ngộ độc cho cơ thể.
- Bệnh Crohn: Đây là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh đại tràng. Bệnh Crohn hình thành các tổn thương nằm khu trú hoặc ở từng đoạn trong đại tràng, diễn biến khá chậm chạp và dễ bị nhầm lẫn. Chính vì thế, khi bạn nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường cần chủ động đến cơ sở y tế để kiểm tra, tránh gặp các biến chứng nguy hiểm.
- Bệnh lao: Một số bệnh nhân mắc lao thực quản, lao phổi,...có khả năng bị viêm đại tràng cao hơn người bình thường. Chuyên gia lý giải, vi khuẩn lao có thể đi sâu và gây viêm nhiễm cho đường ruột. Trường hợp phát hiện chậm trễ, viêm nhiễm kéo dài có thể chuyển sang mãn tính, biến chứng tắc ruột, ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe của người bệnh.
- Do táo bón kéo dài: Người bị táo bón thường kèm theo các biểu hiện khó chịu như đau bụng âm ỉ, đại tiện ra máu,...Đây cũng là yếu tố gây bệnh viêm đại tràng cấp tính bạn không nên chủ quan. Nếu bị táo bón trong nhiều ngày không khỏi, bạn nên chủ động tìm hiểu nguyên nhân và can thiệp xử lý sớm.
- Mắc bệnh đường ruột: Một số bệnh lý về đường ruột là nguyên nhân gây bệnh, trong đó có thể kể đến chứng viêm ruột, thiếu máu đại tràng cục bộ,...Chuyên gia khuyến khích bạn nên thăm khám khi cơ thể có triệu chứng bất thường.
- Áp lực kéo dài: Căng thẳng, stress diễn ra trong thời gian dài làm ảnh hưởng hoạt động tiêu hóa. Yếu tố này được xem là một trong những nguyên do gây viêm nhiễm đại tràng phổ biến hiện nay.
Trên đây là các nguyên nhân chủ yếu gây bệnh, bạn nên lưu ý. Khi nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường, bạn cần xác định bệnh lý, nguyên nhân và tìm hướng điều trị sớm. Kịp thời kiểm soát sẽ giúp bạn phòng tránh được nhiều rủi ro không mong muốn.
Triệu chứng viêm đại tràng
Người bệnh viêm đại tràng cấp và mãn tính gặp phải nhiều biểu hiện bất thường. Trong đó, có thể kể đến các triệu chứng viêm đại tràng điển hình như sau:
- Đau quặn bụng: Bệnh viêm đại tràng mãn tính khiến ruột già, niêm mạc đại tràng bị viêm nhiễm gây ra các cơn đau quặn bụng khó chịu. Nguyên nhân gây nên tình trạng này là do hoạt động quá mức của các cơ gây kéo căng và đau tức. Cơn đau tăng dần và chỉ chấm dứt sau khi người bệnh đại tiện xong.
- Tiêu chảy: Người bệnh thường nhận thấy trong phân lẫn máu hoặc có chất nhầy khi đi đại tiện. Đây được xem là triệu chứng điển hình của bệnh viêm đại tràng mãn tính. Phân lỏng kéo dài trong nhiều ngày, thậm chí là vài tuần theo thời gian phát bệnh. Tuy nhiên, tình trạng này có thể xuất hiện trong trường hợp bạn ăn phải thực phẩm bẩn, ôi thiu hoặc chịu tác động bởi môi trường sống mà không phải bệnh. Bạn nên thăm khám, tìm hiểu nguyên nhân và xử lý sớm.
- Trực tràng khó chịu: Trực tràng xuất hiện cảm giác khó chịu, một số trường hợp bị xuất huyết trực tràng. Nguyên nhân là do các vết loét bên trong ruột tiếp xúc với một số chất hữu cơ từ thức ăn của người bệnh, dẫn đến kích thích và làm khởi phát các cơn đau rát.
- Táo bón: Bên cạnh hiện tượng tiêu chảy, bệnh nhân có thể gặp phải triệu chứng táo bón khi bị viêm đại tràng. Lúc này, người bệnh gặp nhiều khó khăn trong việc đi đại tiện, chất thải tồn đọng lâu ngày mất nước, trở nên khô cứng. Việc cố gắng đi đại tiện khiến người bệnh bị đau đớn, khó chịu.
- Cảm giác không ngon miệng: Cơn đau bụng âm ỉ, khó tiêu, chướng bụng,...khi bị viêm đại tràng khiến người bệnh mất dần cảm giác thèm ăn. Khi ăn không còn cảm giác ngon miệng, thường xuyên cảm thấy không thoải mái.
- Cơ thể mệt mỏi: Tình trạng viêm nhiễm đường tiêu hóa trong thời gian dài khiến cơ thể không hấp thu được dưỡng chất, biếng ăn, lâu dần suy nhược cơ thể. Người bệnh thường xuyên mệt mỏi, không có năng lượng. Ngoài ra, giấc ngủ cũng bị ảnh hưởng bởi các cơn đau bất thường, khiến người bệnh ngủ không ngon giấc, thường xuyên đi đại tiện, dẫn đến hiện trạng suy nhược cơ thể.
- Sốt cao: Thân nhiệt của người viêm đại tràn mãn tính thường tăng cao. Do lúc này hệ thống miễn dịch của cơ thể bị quá tải, không đối phó được những tổn thương hình thành bên trong đại tràng, đường ruột. Cần đưa người bệnh đến gặp bác sĩ nếu cơn sốt kéo dài li bì.
- Thiếu máu: Bệnh không được điều trị, diễn biến thành mãn tính có thể gây ra nhiều triệu chứng nặng nề. Trong đó, tình trạng thiếu máu là một trong những triệu chứng điển hình. Sở dĩ hiện tượng này khởi phát là do vết loét niêm mạc đại tràng bị xuất huyết, người bệnh đi ngoài ra máu thường xuyên.
Đây là một số triệu chứng của bệnh, chúng rất dễ bị nhầm lẫn với những bệnh lý tiêu hóa khác. Do đó, để điều trị đúng cách, bạn cần thăm khám và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Không nên tự ý mua và sử dụng thuốc tân dược có thể gây hại cho sức khỏe.
Cách Chữa Viêm Đại Tràng
Chữa viêm đại tràng tại nhà thường là biện pháp phổ biến cho những trường hợp nhẹ và triệu chứng chớm khởi phát. Dưới đây là một số mẹo hữu ích:
Sử dụng nguyên liệu tự nhiên:
- Nha đam: Nha đam giúp cải thiện viêm đại tràng với tính mát, làm giảm đầy bụng và khó tiêu. Các thành phần như Glycoprotein, Chromone C – Glucosyl, acid Salicylic giúp loại bỏ các ổ viêm và tăng cường phục hồi. Uống nước nha đam hàng ngày có thể giúp cải thiện tình trạng.
- Nghệ và mật ong: Kết hợp nghệ và mật ong có tác dụng kháng viêm và lành tổn thương niêm mạc. Viên uống hỗn hợp nghệ và mật ong mỗi ngày giúp giảm triệu chứng bệnh.
- Vừng đen: Vừng đen chứa nhiều omega-3, chất chống oxy hóa và kháng viêm, giúp phục hồi tổn thương và ngăn chặn sự lan rộng của viêm đại tràng. Thêm vừng vào khẩu phần ăn hàng ngày là một cách hiệu quả.
Các cách chăm sóc khác:
- Đạp xe và tập yoga: Đều giúp cải thiện tiêu hóa và giảm áp lực tinh thần, hỗ trợ sự thư giãn của cơ thể.
- Cân bằng dinh dưỡng: Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa, nhiều chất xơ và các dưỡng chất từ thực phẩm như sữa chua, hạt, đậu, rau củ màu xanh, protein từ trứng, gà cá. Hạn chế đồ ăn chế biến sẵn, đồ cay nóng, và đồ uống có cồn.
Lưu ý khi áp dụng mẹo tại nhà:
- Hiệu quả khác biệt: Các phương pháp có thể phản ứng khác nhau đối với mỗi người, không phải tất cả đều hợp lý.
- Tư vấn bác sĩ: Nếu triệu chứng không giảm hoặc có dấu hiệu phức tạp hơn, cần tư vấn ý kiến bác sĩ. Nếu có dị ứng với các nguyên liệu, cần thêm tư vấn.
Khi cần thăm bác sĩ:
- Không có cải thiện: Nếu triệu chứng không giảm sau khi áp dụng các biện pháp tại nhà.
- Triệu chứng nặng: Nếu xuất hiện triệu chứng như đau bụng, hoa mắt, chóng mặt sau khi sử dụng các mẹo tự nhiên.
Phương pháp Tây y:
- Thuốc chống viêm: Mesalamine, Sulfasalazine, Balsalazide giúp kiểm soát viêm đại tràng.
- Thuốc điều trị táo bón và tiêu chảy: Sorbitol, Loperamid.
- Thuốc giảm đau: Phloroglucinol, Mebeverine.
Điều trị ngoại khoa:
- Mổ hở và mổ nội soi: Áp dụng cho trường hợp nặng, không phản ứng với thuốc.
Thuốc Nam và Đông y:
- Lá vối: Có khả năng bảo vệ niêm mạc đại tràng và kháng khuẩn.
- Lá khổ sâm và cây hoàn ngọc: Hỗ trợ giảm viêm và lành tổn thương đại tràng.
- Bài thuốc Đông y: Sử dụng các loại dược liệu như hoàng liên, kim ngân hoa, cát căn, mã đề có tác dụng chống viêm và hỗ trợ phục hồi sức khỏe.
Với mọi liệu pháp, quan trọng nhất là thảo luận và tham khảo ý kiến của bác sĩ để có phương án điều trị phù hợp nhất với từng trường hợp cụ thể.
Thuốc Chữa Viêm Đại Tràng
Thuốc Thuốc tây chữa viêm đại tràng:
- Thuốc Spasmaverine: cơ chế hoạt động là tác động lên cơ trơn giúp hoạt động co thắt chậm lại cải thiện triệu chứng viêm đại tràng như: đau bụng, tiêu chảy, ….
- Thuốc No Spa: với thành phần chính Drotaverine chlorhydrate kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, giảm co thắt cơ trơn đại tràng.
- Thuốc Colmin: giúp tiêu viêm, phục hồi niêm mạc đại tràng bị tổn thương, kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
- Men vi sinh Nhật Bản Bifina: giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ điều trị bệnh lý viêm đại tràng cấp tính và mãn tính, phục hồi niêm mạc đại tràng bị tổn thương.
- Thuốc chữa dựa trên triệu chứng của bệnh: Thuốc giảm cơn đau và hoạt động co bóp của đại tràng: Thuốc Trimebutin, Mebeverin, Phloroglucinol; Thuốc điều trị táo bón: Thuốc Laxan, Normacol, Forlax; Thuốc điều trị tiêu chảy: thuốc Vinacode, Loperamide, Diarsed; Thuốc chướng bụng đầy hơi: Pepsane, Kremil-s, Mylanta II.
Thuốc Đông y điều trị viêm đại tràng:
- Thuốc Tràng Phục Linh: điều trị viêm đại tràng, cải thiện triệu chứng và tăng cường sức đề kháng ruột. Thành phần từ thảo dược như Bạch Phục Linh, Bạch truật, Sơn Khương.
- Đại tràng Tâm Bình: hỗ trợ tiêu hóa điều trị viêm đại tràng cấp tính và mãn tính, hội chứng ruột kích thích. Ngoài ra giúp cải thiện chứng đau bụng, đi đại tiện phân sống.
- Phương Đông đại tràng: tiêu diệt vi khuẩn gây hại trong đại tràng, phục hồi viêm loét đại tràng.
- Đại tràng Nhất Nhất: cải thiện triệu chứng viêm đại tràng hiệu quả như ợ hơi, chướng bụng, rối loạn tiêu hóa và phục hồi ở viêm loét nhanh chóng.
- Thuốc Tràng Vị Khang: điều trị viêm đại tràng mãn tính, cấp tính, cải thiện triệu chứng như đầy hơi, khó tiêu đi ngoài phân sống.
- Đại tràng hoàn PH: hỗ trợ hoạt động hệ tiêu hóa, cải thiện triệu chứng đau bụng, khó tiêu, đầy hơi.
Viêm Đại Tràng Nên Ăn Gì
Viêm đại tràng và tác động của chế độ ăn uống trong quá trình điều trị. Bệnh nhân viêm đại tràng cần xây dựng chế độ ăn uống hợp lý để hỗ trợ quá trình điều trị và cải thiện sức khỏe tổng thể. Nguyên tắc chế độ ăn uống cho người mắc viêm đại tràng bao gồm việc lựa chọn thực phẩm dễ tiêu hóa, chia nhỏ bữa ăn, ăn chín, uống sôi, và tránh ăn quá khuya.
Những thực phẩm nên ăn:
- Ăn các loại hạt như: hạt lanh, hạt óc chó, hạnh nhân, mè đen, với chất xơ dễ tiêu hóa và các dưỡng chất có lợi. Bổ sung trái cây như: dưa hấu, bơ, táo, lê vào chế độ ăn hàng ngày.
- Ngoài ra, việc ăn sữa chua bổ sung lợi khuẩn và thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, cá thu, hàu cũng được khuyến khích. Rau xanh, củ quả tươi có chất xơ và dưỡng chất giúp cải thiện tiêu hóa. Các loại thực phẩm giàu đạm như thịt nạc cá, trứng, đậu phụ cũng được đề cập.
Những thực phẩm cần kiêng:
- Thực phẩm nhiều chất béo, thực phẩm cay nóng, thực phẩm chứa nhiều đường, thực phẩm quá khô và cứng, thực phẩm tái sống. Cần tránh đồ uống chứa chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, và nước ngọt có ga.
Bệnh viêm đại tràng có nguy hiểm không?
Trường hợp không nhận biết và điều trị, bệnh viêm đại tràng trong thời gian dài có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như:
- Xuất huyết đại tràng: Niêm mạc đại tràng viêm nhiễm nghiêm trọng gây xuất huyết đại tràng. Nguyên nhân cũng có thể xuất phát từ việc người bệnh sử dụng sai thuốc, lạm dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài, dùng chất kích thích hoặc có chế độ ăn uống không vệ sinh,...gây ra.
- Giãn đại tràng cấp tính: Biến chứng thường gặp do bệnh viêm đại tràng trong thời gian dài. Người bệnh gặp các vấn đề về tiêu hóa khiến đại tràng suy yếu chức năng. Đại tràng khi đó có thể bị giãn, thủng hoặc loét nghiêm trọng.
- Thủng đại tràng: Biến chứng xảy ra phổ biến ở bệnh nhân sử dụng kháng sinh nhiều đợt để điều trị bệnh. Lợi khuẩn trong đường ruột bị tiêu diệt dưới dược tính của thuốc, làm mất đi lớp lông nhung bảo vệ, dẫn đến tình trạng vết lớt bị bào mòn, ăn sâu gây thủng đại tràng. Cần nhanh chóng cấp cứu nếu không sẽ nguy hại tính mạng người bệnh.
- Ung thư đại tràng: Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm do viêm nhiễm đại tràng gây ra. Theo các thống kê cho thấy, mỗi năm thế giới ghi nhận hơn 11 triệu bệnh nhân mắc ung thư đại tràng. Trong đó, có khoảng 7 triệu người tử vong do cứu chữa không kịp thời.
Trường hợp bệnh nhân mắc viêm đại tràng là trẻ em, chúng có thể gặp các biến chứng như tắc ruột, rối loạn tiêu hóa, suy dinh dưỡng, tổn hại các cơ quan khác khi không phát hiện và điều trị bệnh sớm. Do đó, bạn nên chủ động đến gặp bác sĩ khi nhận thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường. Tránh tình trạng chủ quan hoặc tự ý sử dụng thuốc bừa bãi có thể khiến biến chứng xảy ra nhanh chóng hơn, nguy hiểm tính mạng.
Chăm sóc và phòng ngừa bệnh viêm đại tràng
Bệnh viêm đại tràng do nhiều nguyên nhân gây ra. Trong đó, chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt là yếu tố tác động hàng đầu gây viêm nhiễm, tổn thương hệ tiêu hóa, trong đó có đại tràng. Do đó, chuyên gia khuyến khích người bệnh bên cạnh điều trị nên thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt phù hợp hơn để cơ thể sớm phục hồi.
Đồng thời, đây cũng là cách chủ động phòng bệnh và ngừa nguy cơ biến chứng nguy hiểm, bạn nên lưu ý các vấn đề:
- Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, nên ăn chín, uống sôi, lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng. Ưu tiên tự chế biến, hạn chế ăn thức ăn chế biến sẵn, tránh ăn thực phẩm ôi thiu,...
- Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể, hạn chế những thực phẩm tươi sống như rau sống, nem chua, tiết canh, lòng lợn, gỏi cá,...Ăn thực phẩm có lợi cho đại tràng như sữa đậu nành, thịt cá, trái cây, rau củ quả,....
- Hạn chế rượu bia, đồ uống có cồn, chất kích thích có hại cho đường ruột. Nên uống đủ nước hàng ngày, có thể bổ sung nước ép trái cây, rau củ thêm vào khẩu phần dinh dưỡng giúp tăng cường đề kháng cho cơ thể.
- Tránh áp lực, căng thẳng kéo dài, giữ tinh thần thoải mái. Sắp xếp công việc và thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Tinh thần thoải mái sẽ tốt cho hoạt động tiêu hóa, tránh các bệnh lý dạ dày, đại trực tràng.
- Xây dựng thói quen vận động cơ thể, luyện tập thể dục thể thao nâng cao sức khỏe, đề kháng và tốt cho hoạt động hệ tiêu hóa. Tuy nhiên bạn nên lưu ý tập vừa phải, tránh quá sức gây hại cho cơ thể.
Bệnh viêm đại tràng là một trong những bệnh lý về đường tiêu hóa thường gặp. Tuy nhiên, trường hợp chủ quan không điều trị, viêm nhiễm lâu ngày có khả năng biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường, bạn nên chủ động thăm khám y tế, tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ để phòng tránh các rủi ro không mong muốn.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!