Nổi Mề Đay Sau Sinh

Nổi mề đay là một trong những vấn đề da liễu phổ biến, có thể khởi phát ở nhiều đối tượng và độ tuổi khác nhau. Mề đay là phản ứng viêm của mạch máu ở tầng trung bì, từ đó gây xuất hiện những sẩn cục, viêm đỏ và ngứa ngáy. Theo các chuyên gia đầu ngành, phản ứng này thường là hệ quả của những tác nhân gây kích thích như rối loạn nội tiết, dị ứng thức ăn, thời tiết, mủ nhựa thực vật, sử dụng thuốc, căng thẳng quá mức,...

Số liệu thống kê cho thấy, mề đay mẩn ngứa có khoảng 20% dân số, trong đó phổ biến ở đối tượng phụ nữ mang thai, sau sinh và người có cơ địa nhạy cảm. Tình trạng nổi mề đay sau sinh khá phổ biến ở các mẹ bỉm sữa và xảy ra ở trường hợp sinh thường và sinh mổ.

Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết bệnh nổi mề đay sau sinh:

• Trên da xuất hiện các sẩn, mảng phát ban có màu hồng nhạt hoặc màu đỏ, kích thước và hình dáng khá đa dạng.
• Tổn thương do bệnh nổi mề đay mẩn ngứa gây ra có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên cơ thể nhưng thường khởi phát từ 1 vị trí cụ thể và dần lan rộng sang những vùng da xung quanh.
• Sau một vài phút, các ban đỏ sẽ xuất hiện rõ và có ranh giới với vùng da xung quanh, ấn vào cảm giác cứng chắc, nổi cộm và có bờ tròn.
• Một số trường hợp có thể xuất hiện những mảng sẩn lớn và gây ngứa ngáy dữ dội, kèm theo biểu hiện nóng rát. Bên cạnh đó, nổi mề đay sau sinh cũng có thể biểu hiện qua những đốm ban đỏ nhỏ, nổi sát nhau và kèm theo tình trạng nóng rát, ngứa ngáy và đau nhức nhẹ.
• Bên cạnh tổn thương da và những biểu hiện ngứa ngáy đi kèm, nổi mề đay ở phụ nữ sau sinh có thể gây ra những triệu chứng toàn thân như mệt mỏi, sốt nhẹ, uể oải,...

Mề đay là bệnh da liễu có các biểu hiện đa dạng và phong phú. Do đó, một số ít trường hợp, bệnh lý còn có thể gây ra những biểu hiện khác ngoài những thông tin được đề cập trong bài viết. Tuy nhiên, số liệu thống kê cho thấy, những dạng tổn thương lâm sàng trên xuất hiện với 80% trường hợp bị nổi mề đay mẩn ngứa.

Nổi mề đay thực chất là phản ứng viêm cấp - mãn tính của tầng trung bì khi da phóng thích histamine. Đây là một chất hóa học trung gian trong phản ứng dị ứng, đồng thời là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng da ngứa ngáy, viêm đỏ khó chịu. Tuy nhiên, da chỉ phóng thích chất trung gian gây dị ứng này khi có các yếu tố kích thích.

Đối với phụ nữ sau sinh, các triệu chứng nổi mề đay có thể khởi phát do các nguyên nhân sau:

• Rối loạn nội tiết: Đây được xem là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng nổi mề đay mẩn ngứa ở phụ nữ sau sinh. Thông thường, nội tiết cần 3 - 6 thánh để ổn định. Do đó, sau khi sinh mẹ bỉm có thể bị nổi mề đay mẩn ngứa do nồng độ hormone progesterone, estrogen và prolactin vẫn chưa được ổn định, cân bằng.
• Cơ thể tiết nhiều mồ hôi: Đổ nhiều mồ hôi sau khi sinh thường là hệ quả của hormone giảm thấp và chưa thể phục hồi. Không chỉ gây ra cảm giảm bứt rứt, khó chịu, tình trạng này còn kích thích các triệu chứng nổi mề bùng phát mạnh. Nếu bắt nguồn từ việc bài tiết nhiều mồ hôi, mề đay thường tập trung ở vùng bụng, lưng, cổ, ngực, vùng da dưới bẹn và cánh tay.
• Căng thẳng quá mức, áp lực: Sự thay đổi đột ngột của hormone và áp lực từ việc chăm sóc con cái, thời gian biểu không khoa học,... là nguyên nhân chính gây ra rối loạn lo âu, căng thẳng ở phụ nữ sau sinh. Rất ít trường hợp biết rằng ngoài các yếu tố ngoại sinh, mề đay mẩn ngứa còn có thể là hệ quả của vấn đề tâm lý. Do đó, biểu hiện nổi mề đay sau sinh cũng có thể bùng phát khi mẹ bỉm căng thẳng thần kinh quá mức, rối loạn lo âu.
• Do quan niệm "ở cữ": Theo kinh nghiệm dân gian, mẹ bỉm sau khi sinh nên hạn chế tiếp xúc với gió và cần hơ lửa than thường xuyên, giữ ấm cơ thể và không tắm gội trong 1 - 3 tháng đầu. Tuy nhiên, những quan niệm này sẽ dẫn đến tình trạng tiết nhiều mồ hôi, da không được làm sạch, ngứa ngáy, khó chịu. Những yếu tố này được xem là tác nhân dẫn đến tình trạng nổi mề đay ở phụ nữ sau sinh.
• Do chế độ ăn uống: Mẹ bỉm sau sinh cần bổ sung nhiều thực phẩm giàu dinh dưỡng nhằm cung cấp nguồn sữa dồi dào cho trẻ sơ sinh cũng như phục hồi sức khỏe. Tuy nhiên, việc ăn uống quá mức sẽ ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa chất dinh dưỡng ở gan. Từ đó, kích thích phản ứng viêm của hệ miễn dịch với protein có trong thực phẩm và bùng phát các triệu chứng nổi mề đay mẩn ngứa.
• Ảnh hưởng của thuốc điều trị: Một số loại thuốc được sử dụng trong thời gian sinh nở cũng được xem là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nổi mề đay. Thông thường, thuốc không được xem là nguyên nhân trực tiếp khởi phát triệu chứng. Tuy nhiên, ảnh hưởng của thuốc cùng với việc rối loạn nội tiết, suy nhược thể trạng có thể kích thích các triệu chứng nổi mề đay mẩn ngứa bùng phát mạnh.
• Một số nguyên nhân khác: Ngoài những nguyên nhân phổ biến trên, nổi mề đay sau sinh còn có thể bùng phát do nhiều nguyên nhân khác nhau như dị ứng thức ăn, dị ứng thời tiết, tiếp xúc với mủ nhựa thực vật, dị ứng xà phòng, côn trùng, hóa chất,...

Nổi mề đay sau sinh có thể khởi phát bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau. Trong đó, rối loạn nội tiết tố được xem là nguyên nhân chính gây ra bệnh. Những tác động ngoại sinh và nội sinh làm tăng kích hoạt mề đay bùng phát. Khi nội tiết ổn định, các triệu chứng mề đay mẩn ngứa sẽ tự thuyên giảm.

Tuy nhiên, nồng độ hormone cần khoảng 3 - 6 tháng hoặc 1 năm để hồi phục. Tình trạng này khiến bệnh lý dễ tái phát, kéo dài dai dẳng nếu không áp dụng các biện pháp xử lý, chăm sóc đúng cách.