Uống Thuốc Mỡ Máu Có Hại Gan Không? Cách Xử Lý An Toàn

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Xem hồ sơ

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Đặt lịch

Việc sử dụng thuốc điều trị mỡ máu là phương pháp phổ biến nhằm kiểm soát cholesterol cao và ngăn ngừa các bệnh tim mạch. Tuy nhiên, câu hỏi “uống thuốc mỡ máu có hại gan không” đã được đặt ra do lo ngại về tác động của thuốc lên chức năng gan. Bài viết này sẽ phân tích mối liên hệ giữa thuốc mỡ máu và sức khỏe gan dựa trên các nghiên cứu lâm sàng.

Giải đáp uống thuốc mỡ máu có hại gan không?

Gan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa và đào thải các loại thuốc ra khỏi cơ thể. Khi uống thuốc mỡ máu, gan phải làm việc để phân hủy và xử lý các thành phần của thuốc. Quá trình này có thể tạo áp lực lên gan, đặc biệt khi sử dụng thuốc dài hạn hoặc liều cao sẽ gây hại cho gan.

Tác dụng phụ tiềm ẩn

Một số tác động tiêu cực gây hại đến gan mà người bệnh có thể phải đối diện khi sử dụng thuốc mỡ máu bao gồm:

• Tăng men gan: Đây là tác dụng phụ thường gặp nhất, biểu hiện qua sự gia tăng các enzym gan trong máu (như ALT và AST). Mức độ tăng men gan thường nhẹ và có thể hồi phục khi ngừng thuốc, nhưng trong một số trường hợp, có thể báo hiệu tổn thương gan nghiêm trọng hơn.
• Viêm gan: Một số loại thuốc mỡ máu có thể gây viêm gan với các triệu chứng có thể bao gồm mệt mỏi, vàng da, đau bụng và buồn nôn.
• Suy gan: Trong một số trường hợp hiếm gặp, thuốc mỡ máu có thể gây suy gan, một tình trạng nghiêm trọng khi gan không thể hoạt động bình thường. 

Yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ tổn thương gan

Tuy nhiên, lưu ý rằng uống thuốc mỡ máu có hại gan không cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

Loại thuốc mỡ máu:

Một số loại thuốc mỡ máu thường được biết đến có thể gây hại cho gan bao gồm:

• Statin: Đây là nhóm thuốc mỡ máu phổ biến nhất, nhưng cũng có thể gây tăng men gan ở một số người.
• Fibrate: Nhóm thuốc này cũng có thể gây tăng men gan, đặc biệt khi sử dụng kết hợp với statin.
• Niacin: Liều cao niacin có thể gây tổn thương gan.

Liều lượng và thời gian sử dụng thuốc mỡ máu:

Liều lượng thuốc và thời gian sử dụng cũng ảnh hưởng đến nguy cơ tổn thương gan. Dùng liều cao hoặc sử dụng thuốc trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ lên gan.

Sức khỏe người bệnh:

Đối tượng có nguy cơ cao bị tác dụng phụ ảnh hưởng đến gan khi uống thuốc mỡ máu:

• Người có tiền sử bệnh gan như viêm gan B, C, xơ gan hoặc suy gan.
• Người lớn tuổi có chức năng gan suy giảm làm tăng nguy cơ tác dụng phụ của thuốc lên gan.
• Người lạm dụng rượu bia có thể gây tổn thương gan và làm tăng nguy cơ tác dụng phụ của thuốc mỡ máu.
• Người sử dụng nhiều loại thuốc cùng lúc dễ gây tương tác thuốc.
• Một số yếu tố khác như béo phì, tiểu đường, bệnh thận và suy giáp,…

Triệu chứng gan yếu do uống thuốc mỡ máu

Triệu chứng gan yếu do uống thuốc mỡ máu sẽ khác nhau ở mỗi đối tượng, dưới đây là những biểu hiện thường thấy nhất ở người bệnh:

• Mệt mỏi và suy nhược: Bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi dai dẳng, thiếu năng lượng và khó tập trung.
• Vàng da và mắt: Khi gan bị tổn thương, nó không thể xử lý bilirubin hiệu quả, dẫn đến tích tụ bilirubin trong máu và gây vàng da và mắt.
• Đau bụng hoặc khó chịu: Người bệnh cảm thấy đau hoặc khó chịu ở vùng bụng trên bên phải, nơi gan nằm.
• Chán ăn và giảm cân: Tổn thương gan ảnh hưởng đến sự thèm ăn và khả năng tiêu hóa thức ăn, dẫn đến giảm cân không chủ ý.
• Buồn nôn và nôn: Đây cũng là những triệu chứng thường gặp của tổn thương gan.
• Nước tiểu sẫm màu: Bilirubin dư thừa trong máu cũng có thể làm cho nước tiểu có màu sẫm hơn bình thường.

• Phân bạc màu: Nếu gan không sản xuất đủ mật, phân có thể trở nên bạc màu hoặc xám.
• Ngứa: Một số người do tác động của thuốc mỡ máu khiến gan suy giảm chức năng, không thể đào thải độc tố, gây tích tụ muối mật trong da dẫn đến ngứa ngáy.
• Dễ bị bầm tím hoặc chảy máu: Gan sản xuất các protein quan trọng cho quá trình đông máu. Khi gan tổn thương do thuốc mỡ máu, quá trình đông máu có thể bị ảnh hưởng và dẫn đến dễ bị bầm tím hoặc chảy máu.
• Sưng phù ở chân và mắt cá chân: Tổn thương gan có thể làm giảm sản xuất albumin, một protein giúp giữ chất lỏng trong mạch máu. Khi albumin giảm, chất lỏng có thể rò rỉ vào các mô, gây sưng phù.

Uống thuốc mỡ máu gây tổn thương gan phải làm sao?

Nếu uống thuốc hạ mỡ máu gây tổn thương gan, cần có các biện pháp kịp thời để bảo vệ gan và điều chỉnh liệu trình điều trị. Vậy nên ngoài giải đáp uống thuốc mỡ máu có hại gan không, chuyên gia cũng hướng dẫn các bước cần thực hiện nếu có dấu hiệu tổn thương gan do uống thuốc hạ mỡ máu:

Ngưng thuốc và báo bác sĩ ngay lập tức:

• Ngưng dùng thuốc: Khi có dấu hiệu hoặc nghi ngờ tổn thương gan, bệnh nhân cần ngưng ngay việc sử dụng thuốc hạ mỡ máu và thông báo cho bác sĩ.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng hiện tại, có thể yêu cầu làm các xét nghiệm chức năng gan (xét nghiệm men gan AST, ALT) để xác định mức độ tổn thương.
• Đổi loại thuốc: Bác sĩ có thể thay đổi loại thuốc hạ mỡ máu khác ít ảnh hưởng đến gan, điều chỉnh liều lượng phù hợp hoặc lựa chọn các phương pháp điều trị khác.

Xét nghiệm chức năng gan:

• Kiểm tra men gan: Bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra men gan (AST, ALT, bilirubin) nhằm đánh giá mức độ tổn thương gan.
• Xét nghiệm bổ sung: Ngoài kiểm tra men gan, có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm khác như siêu âm gan hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) để đánh giá tình trạng tổng thể của gan.

Điều trị tổn thương gan:

• Điều trị hỗ trợ gan: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng hỗ trợ gan, như các chất bảo vệ gan chứa thành phần silymarin (từ cây kế sữa), vitamin E hoặc các loại thuốc giúp tăng cường chức năng gan.
• Chế độ ăn uống: Bổ sung thực phẩm giúp bảo vệ gan, như rau xanh, trái cây giàu chất chống oxy hóa và hạn chế thực phẩm chứa chất béo xấu, dầu mỡ và thức ăn chiên rán.

Theo dõi và kiểm tra định kỳ:

• Kiểm tra định kỳ chức năng gan: Sau khi điều trị, bác sĩ sẽ yêu cầu theo dõi định kỳ men gan để đảm bảo gan phục hồi và không có tổn thương nghiêm trọng nào khác.
• Thường xuyên theo dõi các triệu chứng: Bệnh nhân cần chú ý đến các dấu hiệu của tổn thương gan như vàng da, mệt mỏi, buồn nôn và đau bụng trên bên phải.

Cách uống thuốc mỡ máu giảm nguy cơ tổn thương gan

Cách uống thuốc sẽ tác động rất nhiều đến kết quả uống thuốc mỡ máu có hại gan không. Vậy nên, người bệnh tuân thủ hướng dẫn dưới đây để giảm nguy cơ tổn thương gan do uống thuốc mỡ máu.

Tuân thủ chỉ định của bác sĩ:

• Uống đúng liều lượng: Không tự ý tăng hoặc giảm liều thuốc mà không có sự chỉ định của bác sĩ.
• Uống đúng thời điểm: Một số loại thuốc mỡ máu cần được uống vào thời điểm cụ thể trong ngày, ví dụ như trước hoặc sau bữa ăn. Hãy hỏi bác sĩ để biết rõ thời điểm uống thuốc phù hợp.
• Không bỏ liều: Uống thuốc đều đặn theo chỉ định, không bỏ liều hoặc uống không đủ liều.
• Thông báo cho bác sĩ về các thuốc khác đang dùng: Một số loại thuốc có thể tương tác với thuốc mỡ máu và làm tăng nguy cơ tổn thương gan. Hãy cung cấp cho bác sĩ danh sách đầy đủ các thuốc đang sử dụng, bao gồm cả thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, vitamin và các sản phẩm bổ sung khác.

Thay đổi lối sống lành mạnh:

• Chế độ ăn uống cân đối: Tăng cường tiêu thụ các thực phẩm tốt cho gan như rau xanh, trái cây tươi, tránh các loại thực phẩm chiên rán, chứa nhiều đường và chất béo bão hòa.
• Tập thể dục thường xuyên: Duy trì tập luyện thể dục mỗi ngày giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và hỗ trợ quá trình phục hồi gan.
• Hạn chế rượu bia: Ngừng hoàn toàn việc uống rượu, bia để giảm bớt gánh nặng cho gan trong quá trình phục hồi.

Trên đây là giải đáp chi tiết cho câu hỏi “uống thuốc mỡ máu có hại gan không?”. Mặc dù thuốc mỡ máu có thể gây ảnh hưởng đến gan, nhưng việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ và tuân thủ theo dõi y tế sẽ giúp giảm thiểu tác dụng phụ không mong muốn. Bằng cách chủ động trao đổi với bác sĩ, người bệnh có thể yên tâm sử dụng thuốc mỡ máu một cách an toàn và hiệu quả, đồng thời bảo vệ sức khỏe gan của mình.