Hậu Môn Bị Lồi Thịt Đau Rát Là Bệnh Gì? Chẩn Đoán Và Điều Trị

Theo dõi Viện y dược dân tộc trên goole news

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Hậu môn bị lồi thịt đau rát là một triệu chứng thường liên quan đến các bệnh lý như trĩ, nứt kẽ hậu môn hoặc áp xe hậu môn,… Tình trạng này không chỉ gây đau đớn khó chịu mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống người bệnh. Việc nhận diện nguyên nhân và áp dụng phương pháp điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Hậu môn bị lồi thịt đau rát là bị gì?

Hậu môn bị lồi thịt đau rát là hiện tượng xuất hiện các khối thịt hoặc búi thịt ở xung quanh vùng hậu môn, kèm theo cảm giác đau rát, khó chịu.

Đây có thể là triệu chứng của một số bệnh lý phổ biến ở vùng hậu môn, bao gồm:

Bệnh trĩ: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến lồi thịt ở hậu môn. Bệnh trĩ xảy ra khi các tĩnh mạch ở hậu môn bị giãn nở quá mức, dẫn đến hình thành búi trĩ. Các búi trĩ có thể gây đau rát, ngứa ngáy, chảy máu khi đi tiêu.
Nứt kẽ hậu môn: Tình trạng này xảy ra khi có một vết rách nhỏ trên niêm mạc hậu môn, thường gây đau rát dữ dội, đặc biệt khi đi đại tiện. Trong một số trường hợp, tình trạng này có thể đi kèm với lồi thịt nhỏ ở vùng hậu môn.
Polyp hậu môn trực tràng: Đây là các khối u nhỏ lành tính có thể xuất hiện trong niêm mạc hậu môn hoặc trực tràng. Nếu polyp này bị kích ứng, chúng có thể gây đau rát và khó chịu.
Sa hậu môn: Đây là tình trạng một phần trực tràng bị sa ra ngoài hậu môn. Điều này thường gây đau, khó chịu và lồi thịt ở khu vực hậu môn.
Áp xe hoặc rò hậu môn: Áp xe hậu môn là sự hình thành của một ổ nhiễm trùng mủ ở gần hậu môn, gây sưng và đau. Nếu không được điều trị, áp xe có thể phát triển thành rò hậu môn kèm theo cảm giác đau rát.
Ung thư hậu môn: Dù hiếm gặp, ung thư hậu môn cũng có thể gây lồi thịt và đau rát ở khu vực hậu môn.

Có nhiều nguyên nhân gây hậu môn bị lồi thịt đau rát

Triệu chứng kèm theo khi hậu môn bị lồi thịt đau rát

Khi hậu môn bị lồi thịt đau rát có thể kèm theo các triệu chứng khác, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này như:

Đau: Đau rát, đặc biệt là khi đi đại tiện hoặc ngồi lâu.
Ngứa: Ngứa ngáy hoặc kích ứng xung quanh hậu môn, có thể do viêm nhiễm hoặc kích thích da.
Chảy máu: Chảy máu tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu sau khi đi đại tiện, có thể là dấu hiệu của trĩ, nứt kẽ hậu môn hoặc polyp.
Tiết dịch: Có thể có dịch nhầy hoặc mủ chảy ra từ hậu môn, đặc biệt trong trường hợp áp xe hoặc rò hậu môn.
Cảm giác khó chịu: Cảm giác nặng nề, cộm hoặc vướng víu ở hậu môn.
Sưng và viêm: Vùng hậu môn có thể bị sưng, nóng, đỏ do viêm nhiễm.

Tình trạng hậu môn bị lồi thịt đau rát gây nguy hiểm không?

Tình trạng hậu môn bị lồi thịt đau rát có thể nguy hiểm hoặc không, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra.

Trường hợp gây nguy hiểm:

Áp xe hậu môn: Áp xe có thể vỡ ra, gây nhiễm trùng lan rộng, thậm chí dẫn đến nhiễm trùng máu, đe dọa tính mạng.
Rò hậu môn: Rò hậu môn có thể gây nhiễm trùng tái phát, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và trong một số trường hợp hiếm gặp, có thể diễn tiến thành ung thư hậu môn.
Ung thư hậu môn: Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, ung thư có thể lan rộng và gây nguy hiểm đến tính mạng.

Bị lồi thịt đau rát có thể là dấu hiệu của ung thư hậu môn

Trường hợp ít nguy hiểm:

Hậu môn bị lồi thịt đau rát do bệnh trĩ: Mặc dù gây đau đớn và khó chịu, bệnh trĩ thường không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nó có thể gây ra các biến chứng như thiếu máu, nhiễm trùng hoặc tắc nghẽn mạch máu.
Nứt kẽ hậu môn: Nứt kẽ hậu môn gây đau đớn khi đi đại tiện, nhưng thường lành lại sau một thời gian ngắn với điều trị bảo tồn.
Polyp hậu môn: Polyp hậu môn thường là lành tính, nhưng trong một số trường hợp hiếm gặp, chúng có thể phát triển thành ung thư.

Khi nào cần khám bác sĩ?

Người bệnh nên đi khám bác sĩ ngay khi gặp các triệu chứng sau liên quan đến hậu môn bị lồi thịt đau rát:

Nếu cơn đau không thuyên giảm hoặc ngày càng tăng lên.
Thấy máu tươi trên giấy vệ sinh, trong bồn cầu hoặc lẫn trong phân, đặc biệt là khi chảy máu nhiều hoặc kéo dài.
Vùng hậu môn bị sưng, nóng, đỏ, kèm theo đau và có thể có sốt.
Nếu bị táo bón, tiêu chảy kéo dài hoặc cảm giác không đi hết phân.
Cân nặng đột nhiên bị sụt nhưng không rõ nguyên nhân.

Phương pháp chẩn đoán

Chẩn đoán tình trạng hậu môn bị lồi thịt đau rát thường bao gồm các bước sau:

Bước 1: Thăm khám lâm sàng

Quan sát và đánh giá: Bác sĩ sẽ quan sát trực tiếp vùng hậu môn để kiểm tra các dấu hiệu bất thường như lồi thịt, sưng, viêm, nứt kẽ, lỗ rò hoặc các khối u.
Sờ nắn: Bác sĩ dùng tay sờ nắn vùng hậu môn để đánh giá độ cứng, kích thước và tính chất của các khối lồi, cũng như kiểm tra xem có đau hay không.
Thăm khám trực tràng: Bác sĩ sử dụng ngón tay đeo găng và bôi trơn để thăm khám trực tràng, kiểm tra các bất thường bên trong như trĩ nội, polyp hoặc khối u.
Hỏi bệnh sử: Trao đổi với bệnh nhân về tiền sử bệnh, các loại thuốc đang sử dụng, thói quen sinh hoạt và các yếu tố nguy cơ khác.

Bước 2: Xét nghiệm

Nội soi hậu môn – trực tràng: Sử dụng một ống soi mềm, nhỏ có gắn camera để quan sát bên trong hậu môn và trực tràng, giúp phát hiện các bệnh lý như trĩ nội, polyp, nứt kẽ hậu môn hoặc ung thư gây hậu môn bị lồi thịt đau rát.
Xét nghiệm máu: Chỉ định để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng, thiếu máu hoặc các bệnh lý khác có thể liên quan đến triệu chứng.
Sinh thiết: Bác sĩ lấy một mẫu mô nhỏ từ vùng bất thường để xét nghiệm giải phẫu bệnh, giúp chẩn đoán chính xác các bệnh lý như polyp hoặc ung thư.
Xét nghiệm khác: Tùy tình trạng cụ thể, bác sĩ chỉ định thêm các xét nghiệm khác như siêu âm, chụp CT hoặc MRI để đánh giá các cơ quan lân cận hoặc tìm kiếm các bất thường khác.

Thăm khám bác sĩ khi có dấu hiệu lồi thịt ở hậu môn

Phác đồ điều trị hậu môn bị lồi thịt đau rát

Phác đồ điều trị hậu môn bị lồi thịt đau rát sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của tình trạng và các yếu tố khác như tuổi tác, sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.

Sử dụng thuốc Tây y

Phân chia các nhóm thuốc chỉ định điều trị hậu môn bị lồi thịt đau rát cho từng nguyên nhân gây bệnh như sau:

Điều trị trĩ:

Thuốc giảm đau chống viêm: Paracetamol hoặc Ibuprofen.
Thuốc bôi ngoài hậu môn: Proctolog, Titanoreine, Hemorrhoidal, các thuốc chứa hydrocortisone, lidocaine hoặc benzocaine để giảm đau và viêm.
Thuốc nhuận tràng: Lactulose, Sorbitol để tránh táo bón.
Thuốc đặt hậu môn: Suppository có chứa hydrocortisone, witch hazel hoặc các thuốc co mạch.

Nứt kẽ hậu môn:

Kem bôi hoặc thuốc đặt: Nitroglycerin, Diltiazem hoặc các loại thuốc chứa hydrocortisone để giảm viêm và tăng lưu thông máu.
Thuốc nhuận tràng: Lactulose, Macrogol để làm mềm phân, tránh táo bón.

Sa hậu môn:

Thuốc giảm đau: Paracetamol, Ibuprofen để giảm đau sau khi sa hậu môn.
Thuốc nhuận tràng: Sử dụng các thuốc như Lactulose, Macrogol để tránh táo bón.

Áp xe hoặc rò hậu môn:

Thuốc kháng sinh: Ciprofloxacin, Metronidazole để điều trị nhiễm khuẩn, đặc biệt đối với các trường hợp áp xe bị nhiễm trùng.
Thuốc bôi giảm đau: Lidocaine để làm dịu vùng bị ảnh hưởng.

Ung thư hậu môn:

Hóa trị liệu: Sử dụng các thuốc chống ung thư như 5-Fluorouracil, Mitomycin C để tiêu diệt tế bào ung thư.
Xạ trị: Sử dụng tia bức xạ để tiêu diệt tế bào ung thư và thu nhỏ khối u.
Thuốc giảm đau và hỗ trợ triệu chứng: Paracetamol, opioids, NSAIDs để giảm đau cho bệnh nhân.

Nhiều loại thuốc được chỉ định trong điều trị lồi thịt ở hậu môn

Điều trị phẫu thuật

Những trường hợp bệnh nặng, bác sĩ sẽ xem xét và chỉ định thực hiện phẫu thuật ngoại khoa để điều trị hiệu quả.

Bệnh trĩ:

Thắt búi trĩ bằng vòng cao su: Cho trĩ nội độ 2 và 3.
Phẫu thuật cắt trĩ: Áp dụng cho trĩ nội độ 3, 4 hoặc trĩ ngoại lớn.
Phương pháp Longo (PPH): Cắt vòng niêm mạc và khâu lại để điều trị trĩ nội.
Phẫu thuật Laser: Sử dụng tia laser để cắt bỏ búi trĩ.

Nứt kẽ hậu môn:

Cắt cơ vòng hậu môn bên trong: Giúp giảm áp lực lên vùng hậu môn, từ đó giảm đau và giúp vết nứt lành nhanh hơn.
Phẫu thuật cắt bỏ vết nứt: Cắt bỏ các phần nứt hậu môn nghiêm trọng nếu cần.

Polyp hậu môn trực tràng:

Cắt bỏ polyp bằng nội soi đại tràng: Phương pháp nội soi được thực hiện qua hậu môn để loại bỏ các polyp trong trực tràng và đại tràng.
Cắt bỏ polyp qua phẫu thuật truyền thống: Đối với các trường hợp polyp lớn hoặc nguy cơ ác tính, phẫu thuật cắt bỏ phần đại tràng có polyp là cần thiết.

Sa hậu môn:

Phẫu thuật treo hậu môn: Sử dụng phương pháp mổ mở hoặc nội soi để cố định lại trực tràng vào vị trí đúng.
Cắt bỏ đoạn sa: Khi phần sa quá lớn, phẫu thuật có thể bao gồm việc cắt bỏ phần trực tràng sa ra và nối lại phần còn lại.

Áp xe hoặc rò hậu môn:

Dẫn lưu áp xe: Mở và dẫn lưu mủ từ áp xe để giảm nhiễm trùng.
Phẫu thuật cắt rò hậu môn: Phẫu thuật rò để loại bỏ đường rò, đảm bảo không tái phát.
Seton surgery: Đặt một sợi chỉ vào đường rò để giúp quá trình lành bệnh diễn ra từ từ và tránh tái phát.

Ung thư hậu môn:

Phẫu thuật cắt bỏ khối u: Nếu ung thư giai đoạn sớm, khối u nhỏ có thể được cắt bỏ qua phẫu thuật đơn giản.
Phẫu thuật cắt bỏ hậu môn: Phẫu thuật cắt bỏ hậu môn và phần dưới trực tràng, thường kèm theo việc tạo hậu môn nhân tạo (colostomy) ở bụng.

Trường hợp bệnh nặng cần phẫu thuật ngoại khoa

Hướng dẫn chăm sóc, phòng ngừa hậu môn bị lồi thịt đau rát

Bác sĩ hướng dẫn cách chăm sóc và phòng ngừa tình trạng hậu môn bị lồi thịt đau rát tại nhà, giúp giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa tái phát hiệu quả.

Vệ sinh sạch sẽ:

Rửa sạch vùng hậu môn bằng nước ấm sau mỗi lần đi đại tiện, lau từ trước ra sau..
Tránh sử dụng xà phòng có tính tẩy rửa mạnh hoặc giấy vệ sinh thô ráp, gây kích ứng.
Rửa sạch sau mỗi lần đi đại tiện, lau từ trước ra sau để tránh nhiễm khuẩn.

Chế độ ăn uống:

Ăn nhiều chất xơ như trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt giúp làm mềm phân, giảm táo bón và tránh làm tổn thương hậu môn khi đi đại tiện.
Hạn chế một số loại thực phẩm bao gồm đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia, cà phê. Những thực phẩm này có thể gây kích ứng và làm nặng thêm triệu chứng.

Thay đổi thói quen:

Tránh ngồi lâu một chỗ, hãy đứng dậy và vận động nhẹ nhàng sau mỗi 30 phút ngồi.
Đi đại tiện ngay khi có nhu cầu, tránh rặn mạnh gây tổn thương hậu môn.
Tập thể dục giúp cải thiện tuần hoàn máu, ngăn ngừa táo bón và duy trì cân nặng hợp lý.

Hậu môn bị lồi thịt đau rát không chỉ là một triệu chứng khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý tiềm ẩn. Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có thêm kiến thức về các nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị liên quan. Đừng chần chừ, hãy tìm đến sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa nếu gặp phải tình trạng này.