Thận Hư
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Hội chứng thận hư là hiện tượng xảy ra do thận bị tổn thương dẫn đến hàm lượng protein bị đào thải vào nước tiểu tăng cao. Nguyên nhân chủ yếu là do các cụm mạch máu nhỏ trong thận bị phá hủy. Trường hợp không điều trị, người bệnh có nguy cơ đối mặt với các biến chứng cực kỳ nguy hiểm.
Thận hư là gì?
Hội chứng thận hư là thuật ngữ chỉ tên gọi của một tập hợp các vấn đề cho thấy thận đang bị tổn thương. Theo cấu trúc thông thường, trong thận có đến khoảng 1 triệu bộ lọc với tác dụng làm sạch, loại bỏ độc tố trong máu, đồng thời giữ lại protein cho cơ thể.
Tuy nhiên, khi mắc phải hội chứng thận hư, quá trình này bị ảnh hưởng. Cụ thể, thận tăng đào thải độc tố, kèm theo đó protein trong máu cũng theo đường tiểu ra ngoài nhiều hơn. Chuyên gia đo được ở người mắc phải hội chứng này có protein trong nước tiểu giảm, đồng thời lipid máu, protein niệu tăng cao làm ảnh hưởng đến sức khỏe.
Hội chứng thận hư có thể xuất hiện nguyên phát do ảnh hưởng của bệnh lý về cầu thận hoặc xuất hiện thứ phát do các tác động khác gây ra. Bên cạnh đó, chuyên gia còn chia hội chứng này thành 2 dạng là hội chứng thận hư đơn thuần và hội chứng thận hư không đơn thuần.
Trong đó, hội chứng đơn thuần thường không kèm các biểu hiện bất thường như tiểu ra máu, suy thận, tăng huyết áp. Ngược lại, hội chứng thận hư không đơn thuần thường kèm theo các biểu hiện đã nêu. Vậy, đối tượng nào có thể mắc phải hội chứng này? Dưới đây là nhóm đối tượng nguy cơ cao, bạn đọc nên thận trọng:
- Người có tiền sử hoặc đang mắc bệnh về thận, lupus, đái tháo đường, thoái hóa dạng bột,…
- Người đang mắc bệnh liên quan đến nhiễm trùng như bệnh viêm gan B, C, HIV,…
- Người thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau.
Hội chứng thận xảy ra chủ yếu ở trẻ em, người trẻ, tuy nhiên tình trạng này có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, bạn không nên chủ quan. Bởi, nhiều biến chứng có thể xảy ra nếu không phát hiện sớm các tổn thương bên trong thận. Do đó bạn nên chủ động thăm khám nếu nhận thấy cơ thể có triệu chứng bất thường.
Nguyên nhân thận hư
Có nhiều nguyên nhân gây ra hội chứng thận hư. Như đã đề cập bên trên, tình trạng này có thể là hệ lụy của một số bệnh lý về thận hoặc gây ra bởi nhiều yếu tố tác động khác từ bên ngoài. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:
- Chế độ dinh dưỡng không khoa học: Đây là một trong những nguyên nhân khiến bạn gặp phải hội chứng thận hư. Nhất là đối với người có thói quen ăn mặn thường xuyên, ăn quá nhiều thịt, đồ ăn khó tiêu khiến cho hệ tiêu hóa, thận làm việc quá tải lâu ngày dẫn đến tình trạng tổn thương.
- Sinh hoạt không lành mạnh: Thức khuya thường xuyên, ngủ không đủ giấc, nhịn ăn, nhịn tiểu,… là những yếu tố gây ảnh hưởng đến sức khỏe, tạo cơ hội hình thành bệnh về thận.
- Sử dụng thuốc bừa bãi: Dùng thuốc Tây quá nhiều, kết hợp bừa bãi không theo hướng dẫn của bác sĩ gây nhiều ảnh hưởng cho sức khỏe. Trong đó, đặc biệt là thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm, thuốc chống nhiễm trùng,… Dùng trong thời gian dài không kiểm soát khiến thận ngày càng tổn thương, lâu dần hình thành hội chứng thận hư.
- Không uống đủ nước: Người lười uống nước, thường xuyên nhịn uống nước khiến việc đào thải độc tố, bộ lọc trong thận bị ảnh hưởng. Cặn bã, độc tố tích tụ ngày càng nhiều ảnh hưởng đến chức năng của thận.
- Ảnh hưởng bởi bệnh lý khác: Hội chứng này có thể xuất hiện do kết quả của quá trình nhiễm trùng, viêm nhiễm không được điều trị. Một số bệnh lý liên quan có thể kể đến như tiểu đường, trào ngược dạ dày, bệnh lupus,….
Để việc điều trị diễn ra thuận lợi, trước hết người bệnh phải thăm khám xác định nguyên nhân gây bệnh, mức độ tổn thương thận. Sau đó, dựa vào thể trạng và tình hình sức khỏe của mỗi người, bác sĩ sẽ chỉ định giải pháp điều trị phù hợp, giúp cải thiện triệu chứng, phòng tránh rủi ro cho sức khỏe.
Triệu chứng thận hư
Hội chứng thận hư gây ra các triệu chứng khó chịu, làm ảnh hưởng đến đời sống của người bệnh. Dưới đây là các biểu hiện bất thường thường xuất hiện ở người mắc phải hội chứng này:
- Phù toàn thân dưới tác động của tình trạng tích nước, trong đó dễ nhận biết nhất là phù mặt. Hiện tượng bất thường này xuất hiện chủ yếu vào buổi sáng khi người bệnh vừa ngủ dậy. Cơ thể bị phù mềm, trắng, khi ấn vào bị lõm nhưng không đau, đặc biệt bị phù đối xứng cả hai bên. Trường hợp phù nề nặng gây tràn dịch đa màng khiến người bệnh bị khó thở.
- Khi đi tiểu, người bệnh quan sát thấy nước tiểu có bọt. Đây là biểu hiện thường gặp ở người bị hội chứng thận hư do protein bị đào thải vào nước tiểu tăng cao.
- Tiểu ít, lượng nước tiểu thường thấp hơn 500ml một ngày, thậm chí có khi chỉ từ 200 – 300 ml/ngày.
- Thường xuyên bị lạnh tay chận, khuỷu đầu gối.
- Đau thắt lưng, khó khăn khi cúi gập người, hoặc thực hiện các động tác đòi hỏi di chuyển lưng.
- Người bệnh bị mệt mỏi, ăn không ngon, kém ăn, da dẻ bị xanh xao do protein trong máu bị tụt giảm.
Dựa trên triệu chứng lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm để thu thập các chỉ số cần thiết. Theo đó, người mắc phải hội chứng thận hư thường có những dấu hiệu như sau:
- Xét nghiệm nhận thấy protein tăng cao hơn hoặc bằng 3,5g/24 tiếng. Một số trường hợp đo được lên đến 30g – 40g/24 tiếng. Không những vậy, trong nước tiểu người bệnh còn xét nghiệm thấy có lưỡng chiết, trụ mỡ, bạch cầu niệu,…
- Hàm lượng protein trong máu giảm dưới 30g/l, chỉ số lipid trong máu tăng cao hơn 9g/l, cholesterol tăng cao hơn 250mg/dl. Ngoài ra chỉ số triglyceride đo được cũng tăng cao.
- Bên cạnh đó, qua xét nghiệm nhận thấy hồng cầu, hemoglobin, hematocrit có giảm nhưng không nhiều. Nguyên nhân là do thận bị suy giảm chức năng, không được cung cấp đủ dinh dưỡng. Các chỉ số kể trên có thể tăng hơn nếu người bệnh bị cô đặc máu.
- Ngoài ra, khi đo phát hiện chỉ số lọc của cầu thận có thể không đổi, tuy nhiên một số người bị giảm khi thận ngày càng bị suy giảm chức năng và tổn thương.
Khi bạn nhận thấy cơ thể có những biểu hiện kể trên nên chủ động đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ dựa vào triệu chứng và các xét nghiệm, kiểm tra để chẩn đoán bệnh lý bạn đang gặp phải, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Cách Chữa Thận Hư
Để giảm triệu chứng thận hư, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp tại nhà như sau:
Tuân thủ chế độ ăn uống phù hợp:
- Giảm ăn các thực phẩm giàu kali, muối, và chất béo.
- Kiểm soát lượng protein trong khẩu phần.
- Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và chất xơ.
Uống đủ nước:
- Uống đủ nước mỗi ngày để thanh lọc cơ thể.
Các bài tập tại nhà giúp chữa thận hư:
- Xoa vành tai, xoa bụng, nắm bàn tay, massage gan bàn chân.
Lưu ý khi áp dụng cách điều trị tại nhà:
- Biện pháp tại nhà chỉ là hỗ trợ, không thay thế cho can thiệp y tế.
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi thực hiện.
- Kết hợp thuốc và chế độ ăn uống phù hợp.
Các phương thuốc Đông y:
- Bài thuốc 1: Sử dụng Thục địa, Lộc giác giao, Ngưu tất, Sơn thù, Cẩu kỷ tử, Hoài sơn, Cao qui bản, Thủ ty tử.
- Bài thuốc 2: Sử dụng hoàng bá, tủy lợn, qui bản, thục địa, tri mẫu.
- Bài thuốc 3: Sử dụng Thục địa, Phục linh, Đỗ trọng, Thỏ ty tử, Câu kỷ tử, Hoài sơn, Sơn thù du, Đương quy.
- Bài thuốc 4: Sử dụng Hoài sơn, Đan bì, Sơn thù, Thục địa, Trạch tả, Cúc hoa, Bạch linh.
Các vị thuốc Nam:
- Cây mã đề: Sắc nước chế từ cây này giúp thông dòng chảy và hỗ trợ làm giảm triệu chứng
- Kim tiền thảo: Có tác dụng thúc đẩy quá trình đào thải độc tố.
- Rễ cau: Kích thích hoạt động tiểu tiện và giảm triệu chứng như tiểu rắt.
- Cây rau ngổ: Có tính mát, lợi tiểu, và tăng cường lưu thông máu.
Lưu ý: Trước khi áp dụng bất kỳ biện pháp nào, tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Thuốc Chữa Thận Hư
Corticoid Trong Điều Trị Thận Hư:
Corticoid, chủ yếu Prednisolon, được sử dụng trong điều trị hội chứng thận hư.
- Liều Dùng Prednisolon:
- Khởi đầu: 1-2mg/kg/ngày, tối đa 80mg/ngày.
- Củng cố: Kéo dài trong 4 tháng.
- Duy trì: 5-10mg/ngày, có thể kéo dài hàng năm.
- Cách Dùng: Uống vào buổi sáng hoặc tiêm/truyền tĩnh mạch.
- Chống Chỉ Định: Mẫn cảm Prednisolon, nhiễm khuẩn nặng, nhiễm virus, nấm, lao.
Thuốc Ức Chế Miễn Dịch:
Cyclophosphamide, Cyclosporine, Mycophenolate, Rituximab.
- Liều Dùng và Cách Dùng:
- Cyclophosphamide: 1,5-2mg/kg/ngày, uống.
- Cyclosporine: Dùng theo chỉ định bác sĩ.
- Mycophenolate: 1-1,5g/ngày, uống/truyền tĩnh mạch.
- Rituximab: 375mg/m2/lần/tuần, truyền/tiêm dưới da.
- Chống Chỉ Định và Tác Dụng Phụ: Điều chi tiết từng loại thuốc cần xem xét.
Thuốc Lợi Tiểu:
Furosemid và Spironolactone.
- Liều Dùng và Cách Dùng:
- Furosemid: Người trưởng thành 20-80mg/lần/ngày, trẻ nhỏ 2mg/kg/lần/ngày.
- Spironolactone: 100mg/ngày, uống trực tiếp.
- Chống Chỉ Định và Tác Dụng Phụ: Điều chi tiết từng loại thuốc cần xem xét.
Thuốc Ức Chế Men Chuyển ACE:
Captopril và Lisinopril.
- Liều Dùng và Cách Dùng:
- Captopril: 25-50mg/lần, uống/ngậm dưới lưỡi.
- Lisinopril: 2,5-5mg/lần/ngày, uống.
- Chống Chỉ Định và Tác Dụng Phụ: Điều chi tiết từng loại thuốc cần xem xét.
Thuốc Chẹn Thụ Thể Angiotensin II:
Valsartan và Losartan.
- Liều Dùng và Cách Dùng:
- Valsartan: 80mg/lần/ngày, tùy chỉnh theo đáp ứng.
- Losartan: 50mg/lần/ngày, tùy chỉnh theo huyết áp.
- Chống Chỉ Định và Tác Dụng Phụ: Điều chi tiết từng loại thuốc cần xem xét.
Lưu Ý Khi Dùng Thuốc Chữa Suy Thận:
- Tuân Thủ Chỉ Dẫn Bác Sĩ: Không tự ý thay đổi liều lượng hoặc sử dụng thuốc không có đơn.
- Chế Độ Ăn Uống và Sinh Hoạt: Giảm muối, ăn nhẹ, duy trì sinh hoạt khoa học.
- Theo Dõi Dấu Hiệu: Đến bác sĩ khi có biểu hiện không bình thường.
Khi Cần Gặp Bác Sĩ:
- Huyết Áp Tăng, Phù Nề, Tiểu Máu.
- Mệt Mỏi, Nhiễm Trùng, Viêm Loét Dạ Dày.
- Tiểu Nhiều, Liên Tục.
Thận Hư Nên Ăn Gì
Hội chứng thận hư nguy hiểm như thế nào?
Hội chứng thận hư nếu không điều trị có thể phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm. Chính vì thế bạn đọc nên chủ động thăm khám bác sĩ nếu nhận thấy cơ thể có những biểu hiện bất thường. Dưới đây là các trường hợp biến chứng có thể xảy ra, bạn đọc không nên chủ quan:
- Suy dinh dưỡng: Protein trong máu bị sụt giảm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, người bệnh dễ bị suy dinh dưỡng, tuy nhiên cân nặng không bị sụt giảm mà còn phù nề do bị tích nước. Người bệnh bị suy dinh dưỡng sẽ thấy mệt mỏi, cơ thể thiếu năng lượng, da dẻ xanh xao. Khi kiểm tra, xét nghiệm các chỉ số về hồng cầu máu, vitamin D, canxi giảm.
- Tăng cholesterol, triglycerid: Thận hoạt động kém khiến cho protein albumin trong máu giảm. Lúc này, gan sẽ thay thận tiết ra lượng albumin cần thiết để thay thế. Tuy nhiên quá tình này lại khiến cho hàm lượng cholesterol và chất béo tăng cao. Nếu không phát hiện có thể hình thành cục máu đông hay các vấn đề tim mạch khác.
- Cao huyết áp: Nước và muối bị tích tụ nhiều khi hội chứng thận hư ngày càng trở nên nghiêm trọng. Điều này khiến cho huyết áp tăng cao và kéo theo nhiều hệ lụy khác cho sức khỏe, nhất là hệ thống tim mạch.
- Suy thận cấp: Thận mất dần khả năng lọc máu khi cầu thận gặp phải nhiều tổn thương kéo dài không thể phục hồi. Khi đó, chất thải trong máu tăng, nguy cơ cao gây ngộ độc toàn thân. Người bệnh bị suy thận cấp phải can thiệp lọc máu nhận tạo để kéo dài tiên lượng sống.
- Nhiễm trùng: Hội chứng thận hư khiến cho cơ thể bị thiếu hụt protein, làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng. Biến chứng này thường gặp ở trẻ nhỏ.
- Gây bệnh thận mãn tính: Tình trạng tổn thương xảy ra bên trong thận có tiến triển chậm, từ từ. Tuy nhiên nếu kéo dài có thể làm chức năng lọc máu của thận bị suy yếu dần và phải can thiệp bằng các biện pháp can thiệp chuyên sâu, tốn kém nhiều chi phí.
Trên đây là những hệ lụy có thể xảy ra nếu hội chứng thận hư vẫn tiếp tục tiếp diễn mà không được kiểm soát. Thậm chí nếu trường hợp bệnh nặng, người bệnh phải đối mặt với nguy cơ bị đe dọa tính mạng. Do đó bạn không nên chủ quan, khi nhận thấy cơ thể có triệu chứng bất thường nên thăm khám sớm và điều trị.
Chăm sóc và phòng ngừa hội chứng thận hư
Hội chứng thận hư gây ra nhiều triệu chứng và có khả năng phát sinh các hệ lụy khác nếu không sớm điều trị xử lý. Do đó, chuyên gia khuyến khích bạn nên chủ động phòng ngừa hội chứng này, giảm nguy cơ gặp phải biến chứng cho cơ thể. Dưới đây là một số vấn đề bạn đọc cần lưu ý:
- Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hàng ngày, không nên ăn quá mặn. Người bệnh nên giảm lượng muối nêm nếm hoặc các gia vị mặn vừa phải. Đồng thời ăn ít chất béo, bổ sung nhiều nước và ăn nhiều hoa quả tươi giúp cải thiện sức khỏe, tăng cường đề kháng cho cơ thể.
- Tránh áp lực, căng thẳng, nên giữ tinh thần thoải mái, lạc quan. Tham gia vui chơi, luyện tập thể dục thể thao thư giãn cơ thể, vừa giúp tăng cường độ dẻo dai, cải thiện hệ miễn dịch cho cơ thể.
- Kiểm soát cân nặng, hạn chế tình trạng tăng cân quá nhanh hoặc giảm cân một cách đột ngột khiến cho sức khỏe của thận bị ảnh hưởng.
- Xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh, không nên nhịn tiểu thường xuyên. Khi có nhu cầu nên tìm nơi vệ sinh, tránh tình trạng nhịn tiểu làm cặn lắng, hình thành sỏi hoặc các tổn thương khác tại thận.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ, trường hợp gặp phải các triệu chứng bất thường, người bệnh nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Dựa vào tình trạng sức khỏe của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương án can thiệp phù hợp nhất.
Hội chứng thận hư nếu không điều trị có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí còn có nguy cơ đe dọa tính mạng của người bệnh. Chính vì thế bạn không nên chủ quan, thay vào đó cần chủ động phòng bệnh và thăm khám khi nhận thấy cơ thể có triệu chứng bất thường.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!