Hội Chứng Thận Hư Ở Trẻ Em

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Hội chứng thận hư ở trẻ em là bệnh lý đáng báo động hiện nay khi tỷ lệ trẻ mắc bệnh ngày càng tăng cao. Đây cũng là mối lo chung của nhiều bậc phụ huynh vì đây là căn bệnh nguy hiểm và điều trị rất khó khăn. Vậy hội chứng thận hư ở trẻ em là gì? Hướng điều trị ra sao? Cùng tìm hiểu dưới bài viết sau.

Hội chứng thận hư ở trẻ em là gì?

Thận là cơ quan được cấu tạo bởi các mạch máu nhỏ hay còn được gọi là tiểu cầu thận. Cơ quan này có nhiệm vụ lọc máu, giữ lại các dưỡng chất thiết yếu còn nước và các chất thải dư thừa sẽ được lọc qua nước tiểu. Khi mắc hội chứng thận hư, các mạch máu nhỏ của thận bị tổn thương, không thể hoạt động bình thường khiến protein (albumin) không được giữ lại mà bài tiết vào nước tiểu. Lượng protein trong máu ở mức thấp và tăng lipid máu khiến nước bị thoát ra các mô kẽ và gây sưng phù, tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Hội chứng thận hư ở trẻ không phải căn bệnh hiếm gặp, chỉ khoảng 1/50000 trẻ được chẩn đoán mắc bệnh mỗi năm. Theo thống kê bệnh lý này thường xảy ra ở bé trai cao hơn so với bé gái, chủ yếu ở nhóm từ 1 – 4 tuổi. phổ biết nhất là 3 tuổi, trẻ từ 5 – 16 tuổi thường ít gặp hơn.

Bệnh được phân làm 3 thể chính gồm:

Thể nguyên phát: Bệnh xảy ra nhưng không tìm được nguyên nhân và cũng không tìm thấy bất kỳ triệu chứng nào của các bệnh hệ thống như tiểu đường, lupus ban đỏ, viêm mạch máu…
Thể thứ phát: Bệnh có liên quan đến một số biểu hiện của nhiễm khuẩn, dị ứng, mắc bệnh hệ thống, di truyền hoặc chuyển hóa…
Thể bẩm sinh: Hội chứng thận hư ở trẻ em do bẩm sinh thường xuất hiện ở trẻ dưới 1 tuổi, tuy nhiên trường hợp này rất hiếm gặp.

Nguyên nhân gây hội chứng thận hư ở trẻ em

Theo các chuyên gia, hầu hết các trường hợp hội chứng thận hư ở trẻ em đều là vô căn, khó xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên các chuyên gia nhận định bệnh có liên quan đến sự rối loạn bất thường của hệ thống miễn dịch. Ngoài ra, còn một số yếu tố nguy cơ được cho là có liên quan đến hội chứng thận hư ở trẻ em:

Hư tiểu cầu thận: Khi các tiểu cầu thận hay còn gọi là các mạch máu nhỏ cấu tạo nên thận bị tổn thương vì một lý do nào đó, chắc chắn thận sẽ không thể hoạt động đúng cách. Bình thường, thận sẽ lọc và giữ lại protein, nhưng lại bài tiết hết cùng với chất thải, nước dư thừa vào trong nước tiểu, về lâu dài sẽ gây ra hội chứng thận hư.
Mô thận bị tổn thương: Sự tổn thương của mô thận là nguyên nhân lớn khiến thận không thể lọc máu bình thường. Từ đó hình thành cơ chế hình thành hội chứng thận hư ở trẻ em. Nguyên nhân này thường rất khó phát hiện, ngay cả khi quan sát mô thân bằng kính hiển vi.
Xơ hóa cầu thận: Sự xuất hiện của tình trạng xơ hóa từng phần là nguyên nhân làm suy giảm chức năng thận, từ đó gây ra hàng loạt các vấn đề về thận ở trẻ, trong đó có cả hội chứng thận hư ở trẻ em.
Mắc các bệnh liên quan đến màng cầu thận: Trường hợp có một số trẻ mắc bệnh viêm gan B, sốt rét, ung thư hoặc lupus ban đỏ… sẽ dễ dàng biến chứng sang thận hư ở trẻ em do bệnh khiến màng cầu thận dày lên một cách bất thường.
Mắc bệnh đái tháo đường: Trẻ bị đái tháo đường sớm khiến lượng đường huyết tăng cao gây ra rất nhiều biến chứng nguy hiểm. Và hội chúng thận hư ở trẻ em là một trong những biến chứng khá phổ biến.
Một số nguyên nhân khác: Việc lạm cho thuốc kháng sinh cho trẻ, ăn uống dư thừa đạm khiến cơ thể tích đạm hoặc di truyền từ thế hệ trước… cũng là những nguyên nhân hàng đầu làm gia tăng các yếu tố hình thành hội chứng thận hư.

Triệu chứng thận hư ở trẻ em

Hội chứng thận hư ở trẻ em thường được biểu hiện với một số triệu chứng đặc trưng như:

Sưng phù: Do nồng độ protein trong máu giảm thấp khiến cho dòng chảy của nước từ các mô vào trong mạch máu bị cản trở, dẫn đến sưng phù. Triệu chứng sưng thường xuất hiện đầu tiên ở quanh mắt, sau đó là ở vùng cẳng chân, sau đó mới dần lan sang nhiều vị trí khác trên cơ thể, thậm chí phù thũng toàn thân. Các vị trí sưng phù thường mềm, có màu trắng, ấn vào bị lõm và không gây đau nhức.
Nhiễm trùng: Triệu chứng này xảy ra do lượng albumin bị rò rỉ vào trong nước tiểu làm thất thoát một số kháng thể cần thiết giúp cơ thể chống lại sự tấn công của các loại vi khuẩn gây hại. Đây chính là thời điểm trẻ có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn so với bình thường.
Tiểu tiện bất thường: Một số trẻ mắc hội chứng thận hư có tần suất đi tiểu ít hơn bình thường. Bên cạnh đó do nước tiểu có chứa protein nên khi tiểu sẽ kèm theo bọt hoặc lẫn máu.
Hình thành cục máu đông: Protein trong máu có nhiễm vụ ngăn ngừa sự đông máu nhưng chúng lại bị rò rỉ vào trong nước tiểu khi trẻ mắc hội chứng thận hư. Tình trạng này khiến trẻ có nguy cơ cao hình thành các cục máu đông, máu cô đặc lại và gây đông máu.
Một số triệu chứng khác: Trẻ mắc hội chứng thận hư có thể gặp phải một số triệu chứng khác như:
- Chán ăn do sự thiếu hụt hormone adrenaline gây sợ hại, căng thẳng, giảm vị giác, ăn không ngon.
- Mệt mỏi do sự suy giảm chức năng thận, trẻ không có sức để thực hiện bất kỳ hoạt động gì.
- Tăng cân do sự tích tụ của các loại chất lỏng, lượng nước dư thừa trong cơ thể. Tuy tăng cân nhưng sức khỏe của trẻ rất yếu ớt, không có sức sống.
- Da dẻ xanh xao, nhợt nhạt do thiếu máu, dễ bầm tím khi va chạm do giảm tiểu cầu…
- Một vài trường hợp gây nôn mửa, tiêu chảy, sốt cao, mệt lả người, khó thở… Đây là những triệu chứng rất nguy hiểm, tốt nhất bố mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị kịp thời.

Bệnh thận hư ở trẻ chữa khỏi được không? Những biến chứng thường gặp

Nhiều bậc phụ huynh rất quan tâm về vấn đề trẻ mắc hội chứng thận hư có thể chữa khỏi hay không. Trên thực tế, bệnh thận hư là căn bệnh mạn tính, diễn tiến chậm và diễn ra theo từng đợt gây khó khăn cho quá trình điều trị. Chính vì vậy, việc điều trị khỏi hoàn toàn là việc không hề đơn giản.

Nếu phát hiện bệnh sớm và điều trị đúng cách, đặc biệt cơ thể trẻ đáp ứng với việc sử dụng phác đồ điều trị bằng thuốc sẽ giúp các triệu chứng bệnh thuyên giảm nhanh chóng, trẻ sớm thoát khỏi hội chứng thận hư, khi trưởng thành trẻ sẽ có chức năng thận như bình thường.

Ngược lại, nếu không tập trung điều trị tích cực hoặc cơ thể trẻ không đáp ứng điều trị bằng thuốc sẽ rất dễ gây biến chứng. Có thể kể đến một số biến chứng điển hình như:

Tăng nguy cơ nhiễm trùng: Trẻ mắc hội chứng thận hư thường được điều trị bằng các loại thuốc steroid trong thời gian dài. Đây là nguyên nhân lớn làm suy giảm hệ miễn dịch trẻ, từ đó dễ khiến cơ thể trẻ bị nhiễm trùng. Trong đó, phổ biến nhất là nhiễm trùng tiết niệu, nhiễm trùng huyết, viêm phổi…
Tổn thương thận cấp: Biến chứng này thường ít khi xảy ra nhưng vẫn có trẻ bị tổn thương thận cấp. Đây là tình trạng thận mất một phần hoặc mất hoàn toàn khả năng làm việc do bị giảm thể tích máu trong quá trình mắc bệnh.
Xuất hiện huyết khối: Xảy ra với một số triệu chứng tập trung ở phần chân như sưng đau, nóng đỏ…
Viêm phúc mạc nhiễm khuẩn: Biến chứng này khiến trẻ bị đau bụng dữ dội vùng quanh rốn, kèm theo sốt cao trên 38 độ C, vã mồ hôi, lạnh run…
Suy giảm hormone tuyến giáp: Với một số dấu hiệu điển hình như trẻ dễ bị táo bón, da – tóc – móng tay xấu, dễ gãy, tăng cân, dễ quên, nhạy cảm với nhiệt độ lạnh, mệt mỏi…
Một số biến chứng về thể chất: Trẻ chậm phát triển, chậm lớn, suy dinh dưỡng, còi xương, loãng xương, thiếu máu, thỉnh thoảng xuất hiện tình trạng bị co giật đột ngột do bị tụt canxi…

Phòng ngừa tái phát hội chứng thận hư ở trẻ

Việc phát hiện và điều trị kịp thời đúng cách sẽ giúp trẻ mắc hội chứng thận hư sớm lấy lại sự khỏe mạnh, sinh hoạt, vui chơi và học tập bình thường. Tuy nhiên, thực tế thì có đến 80% trẻ sẽ bị tái phát trở lại. Vì vậy, bố mẹ không nên lơ là mà phải tiếp tục quan sát tình trạng của con, đồng thời chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau đây:

Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh. Trẻ nhỏ nên cho ăn nhạt là tốt nhất vì vậy hãy hạn chế nêm nếm muối vào trong thức ăn của con. Bên cạnh đó, hạn chế cho trẻ ăn các loại thực phẩm đóng hộp chứa chất bảo quản, thức ăn chế biến nhiều dầu mỡ, thay vào đó nên ưu tiên những món dễ tiêu hóa, đủ chất nhưng chế biến thanh đạm, có năng lượng thấp.
Chủ động bảo vệ trẻ khỏi các tác nhân gây bệnh, đặc biệt tránh cho trẻ tiếp xúc với những người đang mắc bệnh thủy đậu, bệnh sởi…
Cho trẻ tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin cần thiết theo chương trình tiêm chủng mở rộng. Tuy nhiên, những trẻ có tiền sử mắc hội chứng thận hư không được tiêm vắc xin bệnh thủy đậu, lao, sởi. Tốt nhất, bố mẹ hãy trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ trước khi cho trẻ tiêm bất kỳ mũi tiêm ngừa nào để tránh những nguy cơ rủi ro ngoài ý muốn.
Tạo cho trẻ thói quen vận động, tập thể dục đều đặn hằng ngày, tập vừa sức để tăng cường sức đề kháng chống chọi lại bệnh tật.
Giữ vệ sinh môi trường sống, kể cả ở nhà hoặc lớp học để phòng tránh những nguy cơ nhiễm khuẩn đường hô hấp qua niêm mạc hoặc qua da…
Giữ ấm cho trẻ bằng cách quàng khăn, mặc áo khoác, đeo khẩu trang… và hạn chế tiếp xúc với những tác nhân có nguy cơ gây dị ứng, nhiễm khuẩn… phòng ngừa mắc bệnh hoặc tái phát bệnh.

Hội chứng thận hư ở trẻ em là một trong những căn bệnh đáng lo ngại và nguy hiểm đối với sức khỏe, sự phát triển của trẻ nhỏ. Tốt nhất bố mẹ cần chủ động cho trẻ thăm khám và điều trị tích cực, phòng tránh càng sớm càng tốt để ngăn chặn các biến chứng khó lường về sau, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh toàn diện.

Cập nhật lúc 02:51 - 09/05/2024