Dị Ứng Kiêng Gì

Bài viết về dị ứng và chế độ ăn đã đề cập đến những thực phẩm cần kiêng khi có dấu hiệu dị ứng.

Thực phẩm cần kiêng:

Hạn chế hải sản do chứa histamin có thể làm tăng nghiêm trọng của dị ứng.

Tránh thịt bò và sản phẩm từ bò vì chúng có thể gây cao độ dị ứng.

Kiêng lúa mạch và đậu phộng vì chúng có thể kích thích cơ chế dị ứng.

Tránh đồ ăn chế biến sẵn vì chúng thường chứa muối và đường cao, gây ảnh hưởng đến làn da.

Hạn chế các đồ uống có cồn và chất kích thích:

Các đồ uống có cồn có thể gây tác động tiêu cực đến cơ thể và làm tăng khó khăn trong quá trình điều trị dị ứng.

Tránh thực phẩm cay nóng và chiên rán:

Thực phẩm này có thể làm tăng cảm giác ngứa ngáy và gây ảnh hưởng đến làn da.

Thực phẩm nên bổ sung:

Rau củ quả, thực phẩm giàu vitamin A, B, C, các loại hạt, và cá hải sản chứa omega-3 có thể giúp cải thiện sức khỏe và giảm triệu chứng.

Thực phẩm giàu chất chống viêm và vitamin C có thể hỗ trợ hệ miễn dịch.

Lưu ý và biện pháp trong quá trình điều trị:

Sử dụng nước ấm khi vệ sinh cơ thể để tránh kích thích làn da nhạy cảm.

Hạn chế sử dụng hóa mỹ phẩm và chất kích thích như thuốc lá và caffeine.

Tránh gãi quá mạnh và duy trì sự thoải mái trong tâm trạng.

Thăm bác sĩ nếu tình trạng dị ứng trở nên nghiêm trọng.

Những lưu ý này có thể giúp làm giảm triệu chứng dị ứng và cải thiện sức khỏe chung. Tuy nhiên, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ là quan trọng để đảm bảo liệu pháp điều trị phù hợp và an toàn.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Xem hồ sơ

Dị ứng là tình trạng rối loạn quá mẫn của hệ miễn dịch, thường gặp ở những người có cơ địa nhạy cảm. Dị ứng thường xảy ra khi cơ thể phản ứng quá mức với một chất lạ có thể là phấn hoa, lông động vật, đồ ăn, thuốc,… Ngoài ra, dị ứng có thể xảy ra theo mùa, theo thời tiết, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu. Vậy, dị ứng kiêng gì và nên ăn những gì để sớm khỏi bệnh? Cùng tìm kiếm câu trả lời ngay trong bài viết dưới đây.

Tổng Quan Bệnh Học Dị Ứng

Dị ứng là gì?

Dị ứng là thuật ngữ đề cập đến tình trạng da xuất hiện mề đay, sẩn đỏ, mụn viêm, phát ban,… khi tiếp xúc với những tác nhân gây dị ứng từ bên ngoài hoặc bên trong cơ thể. Theo đó, tổn thương do tình trạng gây ra có phạm vi ảnh hưởng, hình thái và mức độ đa dạng, không đồng nhất. Điều này thường phụ thuộc vào nguyên nhân khởi phát, yếu tố cơ địa, loại dị ứng và một số yếu tố khác.

: Dị ứng thường xảy ra bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau như thời tiết, thức ăn, môi trường ô nhiễm

Các triệu chứng bùng phát khi hệ thống miễn dịch phản ứng với các tác nhân gây kích ứng. Lúc này, miễn dịch sẽ tạo ra các kháng thể nhằm tiêu diệt các chất gây dị ứng. Từ đó gây ra những biểu hiện viêm da, viêm xoang, ảnh hưởng đến đường thở,… Mức độ nghiêm trọng của tình trạng này phụ thuộc vào tình trạng của mỗi người, trong trường hợp nghiêm trọng có thể gây sốc phản vệ.

Nguyên nhân dị ứng

Dị ứng là tình trạng kích ứng da tạm thời, có thể thuyên giảm nếu được chăm sóc và điều trị đúng đúng cách. Theo các chuyên gia đầu ngành, nguyên nhân là do hệ miễn dịch không cung cấp đủ lượng kháng thể chống dị nguyên. Do đó, khi cơ thể phóng thích histamin để chống lại dị nguyên, từ đó kích thích bùng phát các triệu chứng.

: Việc dung nạp một số thực phẩm có nguy cơ gây dị ứng cao như đậu phộng, hải sản, đậu nành, sữa có thể làm tăng nguy cơ khởi phát triệu chứng

Dưới đây là một nguyên nhân và yếu tố làm tăng nguy cơ bị bệnh:

Yếu tố di truyền: Số liệu thống kê cho thấy, nguyên nhân gây bệnh lý do yếu tố di truyền chiếm đến 80%. Cụ thể, trong gia đình có ba hoặc mẹ có cơ địa mẫn cảm, viêm da, viêm mũi sẽ có khả năng di truyền cho con cái với tỷ lệ cao hơn so với người bình thường. Ngoài ra, những cặp song sinh cùng trứng cũng có nguy cơ bị dị ứng lên đến 77%.
Môi trường sống bị ô nhiễm: Sống và làm việc trong điều kiện môi trường ô nhiễm có thể làm suy giảm sức đề kháng của da và trở nên nhạy cảm hơn khi bị các yếu tố kích thích. Một số thành phần độc hại có trong không khí như khói bụi, kim loại nặng, hóa chất,… không chỉ ảnh hưởng đến chức năng hô hấp và còn khiến gây bít tắc lỗ chân lông và dẫn đến nổi mẩn ngứa.
Vệ sinh da kém: Thói quen vệ sinh da kém, không đúng cách được xem là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ dị ứng. Nguyên do là các tuyến bã nhờn, bụi bẩn, tế bào chết ứ đọng trên lỗ chân lông sẽ khiến hàng rào bảo vệ da bị suy giảm, từ đó tạo điều kiện thuận lợi bùng phát các triệu chứng.
Dị ứng thời tiết: Thời tiết thay đổi đột ngột, quá nóng hay quá lạnh được xem là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng dị ứng. Bên cạnh đó, dị ứng thời tiết còn dẫn đến nổi mề đay, phát ban toàn thân. Trong một số trường hợp còn đi kèm với một số biểu hiện như nghẹt mũi, sổ mũi, khô miệng, đau họng, ngứa họng,…
Dị ứng thực phẩm: Việc dung nạp một số thực phẩm có nguy cơ gây dị ứng cao như đậu phộng, hải sản, đậu nành, sữa,… có thể kích thích hệ miễn dịch phóng thích histamine vào da, dẫn đến bùng phát các triệu chứng như nổi mề đay mẩn ngứa, đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, nôn mửa,… Trong một số trường hợp dị ứng thực phẩm nghiêm trọng có thể dẫn đến sốc phản vệ.
Một số nguyên nhân khác: Ngoài những nguyên nhân phổ biến trên, tình trạng bị bệnh còn có thể khởi phát do một số nguyên nhân khác như căng thẳng kéo dài, cơ địa nhạy cảm, rối loạn nội tiết, hệ miễn dịch suy giảm, tác dụng phụ của thuốc điều trị,…

Triệu chứng nhận biết dị ứng

Thực tế cho thấy, các triệu chứng thể hiện khác đa dạng và phụ thuộc vào nguyên nhân, yếu tố khởi phát. Theo đó, một người có thể bị dị ứng mặt, chân, tay hoặc lan rộng toàn thân sau khi tiếp xúc với tác nhân khởi phát.

: Vùng da bị tổn thương xuất hiện các sẩn/ mảng đỏ, nổi cộm hơn so với những vùng da xung quanh

Dưới đây là một số biểu hiện nhận biết dị ứng:

Vùng da bị dị ứng có cảm giác nóng rát, đỏ và ngứa ngáy
Xuất hiện các sẩn/ mảng đỏ, nổi cộm hơn so với những vùng da xung quanh
Phát ban hoặc nổi mề đay
Da bị khô hoặc nứt nẻ
Mắt bị ngứa và đỏ
Họng, lưỡi và môi bị sưng
Rạn da và bong tróc da
Có thể xuất hiện các mụn mủ và mụn nước

Với những trường hợp bị bệnh ở mức độ nhẹ, các triệu chứng có thể thuyên giảm sau và giờ hoặc vài ngày mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, với những người lan làn da nhạy cảm, cơ địa nhạy cảm và tổn thương gây ra ở mức độ nghiêm trọng có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm hoặc thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được kiểm soát kịp thời.

Dị ứng cần kiêng những thực phẩm gì?

Khi cơ thể có dấu hiệu dị ứng, bạn cần hết sức lưu ý trong chế độ ăn uống hằng ngày, dưới đây là một vài thực phẩm bạn cần kiêng:

Hải sản

Hải sản là nhóm thực phẩm có nhiều dưỡng chất nhưng cùng với đó là hàm lượng histamin tương đối cao, khiến tình trạng dị ứng của cơ thể trở nên nghiêm trọng hơn. Với những người có cơ địa nhạy cảm, đây là nhóm thực phẩm mà bạn nên hạn chế trong các bữa ăn hàng ngày. Khi ăn hải sản, những người bị dị ứng sẽ thấy tình trạng ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ sẽ xuất hiện ngày càng nhiều. Trường hợp nặng hơn có thể bị tiêu chảy, buồn nôn và đau bụng dữ dội.

Thịt bò và những thực phẩm từ bò

Các loại thịt đỏ nói chung và thịt bò nói riêng là nhóm thực phẩm gây dị ứng rất cao. Dù chứa nhiều các nhóm chất tốt cho cơ thể nhưng khi đang gặp phải tình trạng dị ứng, nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy, đây là những đồ ăn mà bạn cần tránh xa.
Những thực phẩm được chế biến từ bò như sữa, đồ khô,... bạn cũng không nên sử dụng khi da đang có vấn đề vì chúng có thể khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Thay vào đó, bạn hãy lựa chọn các loại sữa hạt, sữa ngô, sữa mè đen,... để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Kiêng lúa mạch, đậu phộng

Trong lúa mạch và nhất là đậu phộng có chứa hàm lượng protein cao, khiến hệ miễn dịch phát sinh cơ chế dị ứng. Lúc này, tình trạng dị ứng, nổi phát ban, ngứa ngáy của bạn sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Thậm chí, sẽ có đôi lúc bạn gặp phải tình trạng hoa mắt, buồn nôn, khó chịu trong người. Lúa mạch thường có trong bia, bánh mì, ngũ cốc,.... Chính vì vậy, để giúp cho quá trình điều trị đạt được hiệu quả tốt nhất, bạn không nên sử dụng các loại thực phẩm có chứa những thành phần này.

Đồ ăn được chế biến sẵn

Đối với tình trạng dị ứng, cơ thể sẽ gặp vấn đề trong việc đào thải độc tố và sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến làn da. Với những đồ ăn được chế biến sẵn thường chứa lượng muối cao và bạn sẽ khó có thể kiểm soát được lượng gia vị bên trong. Muối, đường có chứa những chất dễ gây kích ứng thần kinh ngoại biên, làm cho cơ thể xuất hiện các nốt mẩn đỏ, ngứa ngày và khó chịu. Hệ miễn dịch của cơ thể sẽ bị suy giảm, làm kéo dài thời gian trị bệnh và khó lành hơn. Ngoài ra, khi ăn đồ ăn quá nhiều muối trong thời gian sẽ có thể gây ảnh hưởng tới gan và thận.

Đối với tình trạng dị ứng, bạn nên kiêng các đồ ăn đóng hộp

Hạn chế đồ uống có cồn, chất kích thích

Người bị dị ứng khi uống bia, rượu, đồ uống có cồn sẽ khiến cho các mạch máu bị giãn, ảnh hưởng đến đến cơ quan bên trong và khiến huyết áp không ổn định. Lúc này, quá trình đào thải độc tố qua gan cũng sẽ bị biến sắc. Điều quan trọng nhất là các loại thực phẩm này sẽ khiến việc điều trị dị ứng, mẩn ngứa trở nên khó khăn hơn, cần mất một thời gian dài để khắc phục.

Hạn chế đồ ăn cay nóng, chiên rán

Những thực phẩm cay nóng, chiên rán sẽ khiến bạn bị nóng trong, làm tăng cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, bứt rứt trong người. Không những vậy, đồ ăn có tính cay nóng sẽ khiến làn da của bạn trở nên khô ráp hay thậm chí là bong tróc. Thay vì ăn những đồ ăn không tốt cho sức khỏe, bạn hãy chuyển quá các món được chế biến đơn giản như luộc, hấp, các món có gia vị vừa phải, đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Những đồ cay nóng sẽ khiến người bệnh bị nóng trong

Dị ứng nên ăn gì?

Việc chọn lựa thực phẩm phù hợp có thể giúp giảm triệu chứng và cải thiện sức khỏe nói chung. Dưới đây là một số thực phẩm bạn có thể bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày:

Rau củ quả: Thực phẩm như trái cây và rau cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống viêm nhiễm, tăng cường hệ miễn dịch.
Thực phẩm giàu vitamin A, B, C: Kích thích mô da phát triển, tái tạo tế bào da, hạn chế tình trạng nứt nẻ, khô ráp và khiến làn da trở nên mịn màng hơn.
Các loại hạt: Hạt lanh, hạt chia, hạt hạnh nhân,... sẽ giúp bổ sung chất xơ và dưỡng chất cần thiết khác trong cơ thể.
Các loại cá hải sản có chất béo omega-3: Cá hồi, chum, mòi và các loại cá khác chứa axit béo omega-3 có thể giúp giảm viêm nhiễm và cải thiện sức khỏe.
Thực phẩm giàu chất chống viêm: Những thực phẩm lành tính như mật ong, quả mâm xôi, có thể giúp giảm tỷ lệ phản ứng dị ứng.
Thực phẩm giàu vitamin C: Cam, dâu, kiwi và các thực phẩm chứa nhiều vitamin C có thể hỗ trợ hệ thống miễn dịch và giảm triệu chứng dị ứng.

Những lưu ý trong quá trình điều trị dị ứng

Dưới đây là một vài lưu ý mà bạn nên áp dụng để tránh làm tổn thương da khi gặp tình trạng dị ứng.

Khi vệ sinh cơ thể, bạn nên sử dụng nước ấm, không chà xát quá mạnh và không sử dụng xà phòng có quá nhiều chất tẩy và dùng sữa tắm cho da nhạy cảm.
Hạn chế sử dụng hóa mỹ phẩm trong quá trình điều trị dị ứng, hãy dùng các sản phẩm dịu nhẹ, lành tính, điều chế từ nguyên liệu thiên nhiên, tránh gây kích ứng trên da.
Hạn chế các chất kích thích như thuốc lá và caffeine vì chúng có thể làm tăng triệu chứng, khiến tình trạng dị ứng trở nên nguy hiểm hơn.
Tránh gãi quá mạnh mạnh vào các nốt mẩn, dị ứng trên da, việc gãi sẽ không làm cơn ngứa dịu đi mà thậm chí còn khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn, gây xước da, nhiễm khuẩn.
Tránh tiếp xúc với gió, trong gió có tính phong hàn cao nên khi tiếp xúc trong khoảng thời gian dài sẽ khiến tình trạng dị ứng ngày càng trở nên nghiêm trọng và khó chữa trị.
Giữ nhà cửa sạch sẽ để giảm lượng chất gây dị ứng như bụi, phấn hoa, nấm mốc. Sử dụng máy lọc không khí và quạt thông hơi có thể giúp cải thiện chất lượng không khí.
Giữ cho tâm trạng luôn thoải mái, stress có thể tăng cường các triệu chứng dị ứng. Hãy tìm kiếm các phương pháp giảm stress như thiền, yoga, hoặc hoạt động thể dục nhẹ.
Nếu thấy tình trạng dị ứng ngày càng nặng hơn, bạn nên thăm khám bác sĩ hoặc chuyên gia để được đánh giá, xác định nguyên nhân cụ thể của dị ứng và lên phác đồ điều trị phù hợp.

Tránh gãi quá mạnh mạnh vào các nốt mẩn, dị ứng trên da

Cách Chữa Dị Ứng

Chăm sóc dị ứng tại nhà: Các Mẹo và Thuốc

Đối với những người phải đối mặt với dị ứng, việc chăm sóc da tại nhà có thể đem lại những cải thiện đáng kể. Dưới đây là một số mẹo và thuốc đơn giản nhưng hiệu quả.

Mẹo Chăm Sóc Da:

Chườm lạnh: Sử dụng khăn hoặc túi chườm chuyên dụng chứa đá lạnh để giảm ngứa và mẩn đỏ trên vùng da nhỏ. Nhiệt lạnh giúp co mạch nhanh chóng và giảm ngứa.

Tắm nước mát: Nếu diện tích dị ứng rộng hơn, hoặc không thích hợp cho chườm lạnh, tắm nước mát có thể giúp giảm bã nhờn và bụi bẩn trên da.

Tắm bột yến mạch: Sử dụng bột yến mạch nấu sôi và thoa lên da. Chất acid ferulic và beta-glucan trong yến mạch có thể giúp tăng cường đề kháng da.

Thức Uống Giảm Dị Ứng:

Nước lọc: Uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày giúp duy trì độ ẩm da và đào thải độc tố.

Trà hoa cúc: Trà hoa cúc chứa nhiều vitamin và khoáng chất, giúp da tái tạo và giảm dị ứng.

Lưu Ý Khi Áp Dụng:

Mẹo tại nhà có thể không phù hợp với mọi người, nên theo dõi tình trạng da và ngưng nếu có bất kỳ phản ứng nào không mong muốn.

Chỉ áp dụng cách tắm nước mát vào mùa hè để tránh cảm lạnh.

Khi vệ sinh thân thể, sử dụng sản phẩm làm sạch da dịu nhẹ và tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Cách Chữa Dị Ứng Trong Y Học Tây Y:

Kháng histamin: Thuốc này giúp kiểm soát histamin và giảm triệu chứng dị ứng nhanh chóng.

Thuốc ổn định tế bào mast: Sử dụng khi kháng histamin không đủ hiệu quả.

Kháng IgE: Được sử dụng khi kháng thể IgE hoạt động mạnh.

Kháng leukotriene: Giúp kiểm soát các chất gây dị ứng.

Liệu Pháp Ánh Sáng:

Áp dụng khi thuốc không hiệu quả.

Chỉ nên thực hiện ở cơ sở có kỹ thuật viên và máy móc hiện đại.

Tránh tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng sau khi điều trị.

Thuốc Nam và Đông Y:

Sài đất, lá khế, lá trầu không, lá đơn đỏ: Các thành phần tự nhiên này có tính chất giảm ngứa, kháng khuẩn và giảm viêm

Lưu Ý Khi Sử Dụng Thuốc Tự Nhiên:

Tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng.

Quan sát tác động và ngưng sử dụng nếu có dấu hiệu phản ứng không mong muốn.

Chăm sóc da và điều trị dị ứng là quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và sự quan tâm chặt chẽ. Việc tìm kiếm sự tư vấn của chuyên gia y tế là quan trọng để đảm bảo liệu pháp được cá nhân hóa và hiệu quả.

Thuốc Chữa Dị Ứng

Thuốc chữa dị ứng đường uống và bôi ngoài da đang ngày càng trở nên phổ biến. Dưới đây là một số loại thuốc hiệu quả:

Cetirizin:

Liều dùng: Người lớn và trẻ từ 12 tuổi: 10 mg/lần/ngày.

Chỉ định: Viêm mũi dị ứng, mày đay mãn tính.

Dexchlorpheniramin:

Liều dùng: Người lớn: 2-4mg/lần, ngày 4-6 lần.

Chỉ định: Viêm mũi dị ứng, mề đay, phù mạch.

Loratadine:

Liều dùng: Người lớn: 10mg/lần/ngày.

Chỉ định: Viêm mũi dị ứng, mề đay, phù mạch.

Medrol:

Liều dùng: Tùy theo tình trạng bệnh, từ 4–48mg/ngày.

Chỉ định: Viêm mũi dị ứng, viêm da do tiếp xúc, hen phế quản.

Triamcinolone Acetonide (Bôi Ngoài Da):

Liều dùng: Bôi mỏng ngày 2-3 lần cho người trên 12 tuổi.

Chỉ định: Viêm da dị ứng, mề đay, eczema.

Bilaxten 20mg:

Liều dùng: Người lớn và trẻ từ 12 tuổi: 1 viên/lần/ngày.

Chỉ định: Viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc.

Phenergan (Bôi Ngoài Da):

Liều dùng: Bôi mỏng ngày 2-3 lần cho người trên 12 tuổi.

Chỉ định: Viêm da dị ứng, mề đay, eczema.

Flucinar (Bôi Ngoài Da):

Liều dùng: Bôi mỏng ngày 2-3 lần cho người trên 12 tuổi.

Chỉ định: Viêm da dị ứng, mề đay, eczema.

Lưu ý khi Dùng Thuốc Dị ứng:

Sử dụng theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ.

Không sử dụng nếu có mẫn cảm với thành phần.

Thận trọng khi mang thai hoặc có vấn đề sức khỏe khác.

Tránh tự điều chỉnh liều lượng.

Đối với các triệu chứng nặng, cần thăm bác sĩ.

Qua bài viết này, chắc hẳn bạn đã nắm được khi bị dị ứng kiêng gì và nên ăn những thực phẩm nào để giúp tình trạng bệnh sớm được thuyên giảm. Hơn hết, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được thăm khám, tư vấn và lên phác đồ điều trị chi tiết, tránh trường hợp xấu có thể xảy ra. Hy vọng tình trạng dị ứng của bạn sẽ sớm thuyên giảm.

Cập nhật lúc 04:17 - 03/08/2024