Viêm Cầu Thận
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Viêm cầu thận (glomerulonephritis) là bệnh viêm nhiễm nghiêm trọng ở thận, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như hư thận, suy thận cấp hoặc mạn tính. Trong bài viết dưới đây, chuyên gia Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc sẽ chia sẻ chi tiết những kiến thức liên quan đến bệnh lý này, từ đó, người bệnh có thể chủ động phòng ngừa hoặc có biện pháp điều trị hiệu quả nếu mắc phải.
Viêm cầu thận là gì?
Mỗi quả thận có chứa khoảng 1 triệu cầu thận, đây là những cấu trúc có kích thuốc nhỏ đóng vai trò lọc và đào thải các chất cặn bã trong máu vào trong nước tiểu để bài tiết ra khỏi cơ thể.
Viêm cầu thận là dạng bệnh lý nhiễm khuẩn cấp tính xảy ra ở cầu thận khiến cho thận dần bị suy thoái, mất đi các chức năng cơ bản như lọc và loại bỏ chất cặn bã, chất lỏng dư thừa qua đường nước tiểu. Tình trạng này kéo dài lâu ngày có thể dẫn đến suy thận gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và nhiều biến chứng nguy hiểm khác, kể cả tính mạng.
Bệnh khởi phát ban đầu với các triệu chứng đơn giản như viêm da hoặc viêm họng. Sau một thời gian ủ bệnh vi khuẩn tấn công lên thận thông qua cơ chế miễn dịch. Lúc này cơ thể bắt buộc phải sản sinh ra kháng nguyên kết hợp với kháng thể để tạo ra phức hợp miễn dịch để loại bỏ chúng.
Tuy nhiên, một vài người bị rối loạn hệ miễn dịch, không có khả năng tự loại bỏ phức hợp kháng nguyên kháng thể này thì chúng sẽ theo các dòng máu di chuyển đến cầu thận. Từ đó gây ra những tổn thương viêm nhiễm nhất định cùng nhiều triệu chứng đặc trưng của bệnh.
Bệnh được chia làm 2 nhóm chính là cấp tính (bệnh xảy ra đột ngột) và mạn tính (tiến triển từ từ) với các nguyên nhân, triệu chứng và diễn tiến của bệnh khác nhau.
Nguyên nhân viêm cầu thận
Chuyên gia phân tích cụ thể những nguyên nhân dẫn đến viêm cầu thận như sau:
Nhiễm trùng
Một số bệnh nhiễm trùng dưới đây có thể gây viêm tại cầu thận:
- Viêm nội tâm mạc do vi khuẩn: Đây là tình trạng nhiễm trùng niêm mạc trong của buồng tim và van, gây ra sự thay đổi hệ miễn dịch người bệnh và khiến cầu thận viêm.
- Viêm cầu thận hậu liên cầu: Những người bị bệnh do liên cầu khuẩn gây ra (viêm họng hoặc các bệnh nhiễm trùng khác) sẽ có biến chứng viêm cầu thận sau 1 - 2 tuần khỏi bệnh.
- Nhiễm trùng thận do virus: Bao gồm virus viêm gan B hoặc virus viêm gan C, chúng sẽ đi ngược từ gan lên thận và gây viêm.
- HIV: Virus gây bệnh HIV là một tác nhân gây viêm cầu thận và khiến bệnh tiến triển nhanh hơn.
Bệnh tự miễn
Đây là tình trạng hệ miễn dịch không thể phân biệt kháng nguyên của cơ thể với tác nhân bên ngoài, từ đó tự tấn công gây tổn thương cơ quan nội tạng.
- Bệnh thận IgA: Bệnh IgA làm suy giảm chức năng thận và gây viêm cầu thận cho người bệnh.
- Lupus ban đỏ: Đây là bệnh mãn tính gây ảnh hưởng đến các cơ quan như thận, da, khớp, tim, phổi, tế bào máu,...
- Hội chứng goodpasture: Hội chứng này gây tổn thương nghiêm trọng cho thận, dẫn đến viêm cầu thận, hư thận, suy thận.
Viêm mạch máu
Viêm mạch máu làm hạn chế lưu lượng máu, từ đó tổn thương nội tạng và mô, gây bệnh viêm tại cầu thận.
- Viêm đa mạch: Gây tổn thương trên mạch máu ở thận, da, cơ, khớp, đường tiêu hóa.
- U hạt kèm viêm đa mạch (u hạt wegener): Bệnh gây tác động lên mạch máu bên trong thận, phổi và hệ hô hấp của người bệnh.
Tình trạng xơ cứng
Xơ cứng gây sẹo ở cầu thận cũng là một nguyên nhân gây viêm cầu thận. Những bệnh gây xơ cứng, hình thành sẹo ở cầu thận gồm:
- Đái tháo đường: Sẹo ở cầu thận gây ra từ lượng đường thừa trong máu.
- Huyết áp cao: Tình trạng huyết áp cao kéo dài và không được kiểm soát sẽ gây sẹo và dẫn đến viêm cầu thận.
- Xơ vữa cầu thận khu trú: Ở bệnh này, sẹo xơ cứng sẽ nằm rải rác ở một số cầu thận.
Các nguyên nhân khác
Một số nguyên nhân khác khiến cầu thận viêm như:
- Hội chứng Alport (hội chứng viêm thận di truyền).
- Người có thị lực, thính lực kém.
- Người mắc các bệnh ung thư.
Triệu chứng viêm cầu thận
Viêm cầu thận thể cấp tính và mãn tính sẽ có những triệu chứng khác biệt, người bệnh có thể phân biệt như sau:
Thể cấp tính:
- Người bệnh bị phù tại các vị trí như bàn tay, bàn chân, bắp chân,...
- Có bọng mắt khi thức dậy buổi sáng.
- Huyết áp tăng cao.
- Tiểu ra máu, nước tiểu màu đỏ nâu hoặc màu hồng.
- Tiểu ít hơn bình thường.
- Dịch tụ tại phổi gây ho, khó thở.
Thể mạn tính:
- Phù tại các bộ phận như mặt, bụng, chân tay.
- Thường xuyên tiểu đêm.
- Nước tiểu sủi bọt (do có lẫn protein).
- Huyết áp tăng cao, mệt mỏi kéo dài.
- Nước tiểu nâu đỏ, màu hồng, màu coca do lẫn hồng cầu.
Cách Chữa Viêm Cầu Thận
Bệnh nhân viêm cầu thận có thể thực hiện những biện pháp chăm sóc tại nhà để giảm các triệu chứng và hỗ trợ quá trình điều trị. Dưới đây là một số mẹo đơn giản:
Chế Độ Ăn Uống:
- Kiểm soát lượng protein: Hạn chế protein đối với bệnh nhân, ưu tiên thực phẩm như trứng, cá, thịt gia cầm, đậu nành.
- Thực phẩm tốt cho tim mạch: Bổ sung rau củ, hoa quả, dầu oliu, quả bơ để hỗ trợ tim mạch.
- Tăng cường omega 3: Ăn các thực phẩm như cá hồi, cá thu, dầu hạt lanh để giảm triệu chứng viêm nhiễm.
- Giảm lượng natri: Hạn chế thực phẩm chứa natri cao để giảm áp lực lên thận.
- Tránh bia rượu và chất kích thích: Loại bỏ các yếu tố này để ngăn chặn sự tổn thương thêm cho cơ thể.
Chế Độ Sinh Hoạt:
- Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng ổn định để giảm áp lực lên huyết áp và tim mạch.
- Tập thể dục: Thực hiện các hoạt động như thiền, yoga, hoặc đi bộ để duy trì sức khỏe.
- Giữ vệ sinh cơ thể: Bảo vệ cơ thể khỏi khu vực độc hại và hóa chất ô nhiễm.
Khi Cần Thăm Khám:
Nên nhớ rằng các mẹo chăm sóc tại nhà chỉ là hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn phác đồ điều trị của bác sĩ. Nếu bệnh nhân gặp các dấu hiệu như sụt cân, đau nhức, và tình trạng đi tiểu không bình thường, cần ngay lập tức tìm sự tư vấn y tế chuyên nghiệp.
Cách Chữa Viêm Cầu Thận:
- Sử dụng thuốc huyết áp: ACE inhibitors hoặc ARBs để giảm áp lực và bảo vệ thận.
- Thuốc giảm sưng: Sử dụng NSAIDs như ibuprofen để kiểm soát viêm nhiễm và giảm sưng.
- Thuốc chữa thiếu máu: Erythropoietin để điều trị thiếu máu.
- Thuốc hạ cholesterol: Statins hoặc fibrates để kiểm soát mức cholesterol.
- Lọc máu: Hemodialysis hoặc peritoneal dialysis khi bệnh trở nặng.
- Ghép thận: Thực hiện khi cần thay thế thận mất chức năng.
Cây Thuốc Nam:
- Sử dụng cây thuốc như lệ chi thảo, rau dừa nước, rễ cỏ tranh có tính chống viêm và giúp cơ thể phục hồi.
Thuốc Đông Y:
- Áp dụng các bài thuốc Đông y như cam thảo, ma hoàng, hoàng cầm để hỗ trợ điều trị.
Lưu Ý:
- Luôn tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ và tìm sự tư vấn chuyên sâu khi áp dụng các biện pháp điều trị.
- Chú ý đến chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày để hỗ trợ quá trình hồi phục tốt nhất.
Thuốc Chữa Viêm Cầu Thận
Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc chữa viêm cầu thận tùy thuộc vào tình trạng bệnh, triệu chứng, nguyên nhân, và yếu tố cơ địa của bệnh nhân. Dưới đây là một số thuốc phổ biến được sử dụng:
- Pelicillin V:
- Loại kháng sinh penicillin, hiệu quả trên nhiều loại khuẩn.
- Liều lượng: 2 viên/lần, 3-4 lần/ngày.
- Chỉ định: Điều trị nhiễm khuẩn đường hô hấp, viêm cầu thận.
- Chống chỉ định: Quá mẫn cảm.
- Cephalexin:
- Kháng sinh thuộc nhóm cephalosporin.
- Liều lượng: 250-500mg x 4 lần/ngày.
- Chỉ định: Chữa viêm cầu thận và nhiễm khuẩn nhiều bệnh nền.
- Chống chỉ định: Tiêu chảy nặng, suy thận, thai phụ.
- Erythromycin:
- Kháng sinh thuộc nhóm Macrolid.
- Liều lượng: 250-500mg x 4 lần/ngày.
- Chỉ định: Nhiễm khuẩn đường hô hấp, da, tai, viêm cầu thận.
- Chống chỉ định: Quá mẫn cảm, rối loạn tim.
- Bumetanide:
- Thuốc lợi tiểu giảm phù.
- Liều lượng: 0.5-1mg/ngày.
- Chỉ định: Phù do suy tim, suy thận, tăng huyết áp.
- Chống chỉ định: Quá mẫn cảm, suy thận nặng.
- Cyclophosphamide:
- Thuốc trị ung thư và chứng thận hư.
- Liều lượng: Theo chỉ định của bác sĩ.
- Chỉ định: Nhiều loại ung thư, mắc hội chứng thận hư ở trẻ em.
- Chống chỉ định: Quá mẫn cảm, suy gan, suy thận nặng.
- Natri nitroprusside:
- Thuốc giãn mạch làm giảm huyết áp.
- Liều lượng: Theo chỉ định của bác sĩ.
- Chỉ định: Tăng huyết áp, suy tim sung huyết, hỗ trợ chữa viêm cầu thận.
- Chống chỉ định: Quá mẫn cảm, suy gan, tăng huyết áp nhẹ.
- Furosemid:
- Thuốc lợi tiểu giảm phù.
- Liều lượng: Theo chỉ định của bác sĩ.
- Chỉ định: Phù nguyên nhân từ gan, tim, thận.
- Chống chỉ định: Quá mẫn cảm, suy thận nặng, tắc nghẽn đường tiểu.
Viêm Cầu Thận Nên Ăn Gì
Viêm cầu thận có lây không? Lây qua đường nào?
Bệnh viêm cầu thận là căn bệnh có khả năng lây nhiễm và lây qua 3 con đường chính gồm:
- Lây qua đường hô hấp: Vi khuẩn viêm cầu thận từ người bệnh lây sang người khỏe mạnh, bắt đầu xâm nhập vào đường hô hấp, di chuyển và trú ngụ tại các tuyến bạch huyết trong ngực, sau đó đợi điều kiện thuận lợi để phát triển bùng phát bệnh.
- Lây qua da: Những vết thương hở trên da nếu không được xử lý, vệ sinh đúng cách sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các loại vi khuẩn xâm nhập vào bên trong cơ thể và gây lên bệnh.
- Lây qua đường tiêu hóa: Loại virus gây bệnh phổ biến là virus bacillus anthracis có khả năng tồn tại đến 48 năm. Chúng có thể sống lâu đến như vậy là do thói quen ăn đồ sống, đồ tái, đặc biệt là những món như nội tạng động vật, tiết canh... Đây là con đường làm tăng nguy cơ lây nhiễm bệnh phổ biến nhất.
Bệnh viêm cầu thận nguy hiểm như thế nào?
Bởi sự viêm nhiễm, tổn thương cầu thận kéo theo sự suy giảm chức năng lọc bỏ cặn bã trong máu. Tình trạng này kéo dài trong thời gian dài dẫn đến suy thận, trong trường hợp không thể phục hồi được nữa bắt buộc phải chạy thận cả đời hoặc ghép thận để duy trì sự sống, nguy hiểm nhất chính là gây tử vong.
Hiện nay, chưa có một con số chính xác nào về vấn đề người mắc bệnh sống được bao lâu. Vì điều này còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như phương pháp điều trị, khả năng đáp ứng thuốc, chế độ ăn uống, tập luyện, thói quen sinh hoạt hằng ngày...
Đối với viêm cầu thận cấp hoàn toàn có thể điều trị khỏi bằng các biện pháp kiểm soát triệu chứng, điều trị biến chứng kết hợp phòng ngừa tái phát. Tuy nhiên, viêm cầu thận mạn nếu không chữa trị kịp thời sẽ nhanh chóng chuyển sang suy thận giai đoạn cuối và thời gian sống của người bệnh chỉ khoảng 10 năm. Có những trường hợp thực hiện chạy thận đều đặn hoặc ghép thận có thể sống thêm 5 - 10 năm, thậm chí 20 - 30 năm.
Các biến chứng viêm cầu thận thường gặp
Bên cạnh đó, bệnh không được phát hiện sớm và chữa trị kịp thời còn làm tăng nguy cơ gây ra một số biến chứng nguy hiểm khác như:
- Hội chứng thận hư: Đây là tình trạng protein trong máu bị rò rỉ vào trong nước tiểu quá mức.
- Suy tim cấp: Đây cũng là biến chứng thường gặp nhất, xuất hiện sớm nhất ở những người bị biến chứng viêm cầu thận, có thể đe dọa đến tính mạng.
- Suy thận mạn: Biến chứng này cực kỳ nguy hiểm, không can thiệp kịp thời sẽ khiến thận mất đi hoàn toàn chức năng sinh lý vốn có.
- Cao huyết áp: Ngoài ra, sự tích tụ của các chất thải, cặn bã trong máu quá mức vô tình tạo áp lực và cao huyết áp kéo dài.
Cách chăm sóc và phòng ngừa viêm cầu thận
Các chuyên gia cho biết, thực tế không có một biện pháp điều trị đặc hiệu nào đối với bệnh. Bên cạnh việc điều trị triệu chứng, nguyên nhân theo phác đồ do bác sĩ chỉ định thì người bệnh cũng cần chủ động thực hiện một số biện pháp chăm sóc và phòng ngừa sau đây:
- Đối với những người đang mắc các bệnh lý về nhiễm khuẩn như viêm tai giữa, viêm họng, cắt amidan hốc mủ... cần nhanh chóng điều trị xử lý dứt điểm các ổ khuẩn, giải quyết tình trạng chốc đầu, không được để các nốt viêm nhiễm sưng mủ ra bên ngoài da.
- Tuân thủ thực hiện các biện pháp điều trị và theo dõi sát sao ở giai đoạn viêm cầu thận cấp ít nhất trong vòng 1 năm để tránh chuyển sang mạn tính.
- Đồng thời, kết hợp kiểm soát đường huyết, huyết áp để giảm thiểu tối đa những tổn thương cho thận.
- Để phòng ngừa tình trạng nhiễm trùng có nguy cơ gây viêm cầu thận như bệnh viêm gan hay HIV cần chú ý thực hiện quan hệ tình dục an toàn, tuyệt đối không sử dụng ma túy qua đường tĩnh mạch.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống cho phù hợp, giảm thiểu lượng muối sử dụng trong chế biến thức ăn, nếu tổn thương thận nặng có thể hạn chế tuyệt đối muối hoặc tình trạng ứ nước mà hạn chế uống nước trong 2 - 4 tuần. Đồng thời, cân nhắc kỹ về việc sử dụng protein và kali quá mức nếu có dấu hiệu suy thận.
- Nghỉ ngơi nhiều, không lao động quá sức, theo dõi huyết áp và lượng nước tiểu hằng ngày. Sau khi đã vượt qua giai đoạn cấp có thể thực hiện hoạt động thể lực nhẹ nhàng.
- Kiểm soát cân nặng của cơ thể luôn trong mức ổn định.
Viêm cầu thận là căn bệnh có nhiều cấp độ, vì vậy có những người không trị cũng khỏi nhưng cũng có trường hợp bệnh nặng cần can thiệp y khoa. Vì vậy, tốt nhất người bệnh nên chủ động thăm khám và điều trị tại bệnh viện sớm để tránh các biến chứng nguy hiểm, phục hồi chức năng thận để sinh hoạt và có cuộc sống khỏe mạnh.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!