Phồng Lồi Đĩa Đệm

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Phồng lồi đĩa đệm là một dạng tổn thương cột sống phổ biến, nhất là ở người lớn tuổi. Mặc dù không bùng phát triệu chứng thường xuyên nhưng tình trạng này gây đau, khó chịu tại vị trí bị ảnh hưởng, từ đó làm tăng nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm.

Phồng lồi đĩa đệm là gì?

Theo cấu tạo, giữa mỗi đốt sống của các đĩa đệm có chất nhầy giúp làm giảm ma sát, chống sốc, đồng thời giúp cột sống linh hoạt hơn. Khi bị lão hóa tự nhiên hoặc tổn thương, những đĩa đệm này có xu hướng phồng, lồi và làm tăng áp lực lên ống sống. Đĩa đệm lồi thường nghiêng về một bên phải hoặc trái. Tình trạng này khiến người bệnh bị đau nhức, ngứa ran một bên cơ thể.

Phồng Lồi Đĩa Đệm: Nguyên nhân, Triệu chứng, Cách điều trị — Phồng lồi đĩa đệm là một dạng tổn thương cột sống phổ biến, nhất là ở người lớn tuổi

Thực tế nhận thấy, phồng đĩa đệm có thể liên quan đến một số chấn thương ở cột sống hoặc một số bệnh lý tương tự. Tổn thương do bệnh lý gây ra có thể xuất hiện ở cột sống ngực (vùng ức và ở giữa xương sườn), cột sống thắt lưng (thường là lưng dưới), cột sống cổ.

Thông thường, bệnh lý có thể không gây đau, đau âm ỉ hoặc ngứa ran tại khu vực bị ảnh hưởng. Nếu không được can thiệp điều trị sớm và chăm sóc đúng cách. Tình trạng này có thể làm tăng nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm.

Bên cạnh đó, những đĩa đệm bị phồng lồi có thể làm tăng áp lực lên các dây thần kinh xung quanh, từ đó gây ra cảm giác khó chịu. Trong một số trường hợp cơn đau có thể dữ dội và mãn tính.

Nguyên nhân phồng lồi đĩa đệm

Các đĩa đệm ở cột sống có nhiệm vụ chịu lực và ma sát, do đó có thể bị bào mòn theo thời gian. Khi cơ thể lão hóa, những đĩa đệm này có xu hướng thoái hóa và suy yếu. Theo đó, thoái hóa đĩa đệm được xem là nguyên nhân phổ biến gây phồng lồi đĩa đệm, bên cạnh đó cũng làm tăng nguy cơ viêm xương khớp ở cột sống.

Nguyên nhân gây phồng lồi đĩa đệm — Thoái hóa đĩa đệm được xem là nguyên nhân phổ biến gây phồng lồi đĩa đệm

Ngoài ra, một số hoạt động thường ngày hoặc những tác động từ bên ngoài cơ thể cũng có thể làm tăng nguy cơ phình đĩa đệm. Theo đó, một số yếu tố làm tăng nguy cơ phình lồi đĩa đệm, bao gồm:

Các tư thế xấu: Những tư thế không khoa học có thể làm tăng áp lực lên cột sống, từ đó khiến các đĩa đệm bị hao mòn nhanh hơn. Theo đó, tư thế nâng vật nặng, không đúng khi ngồi máy tính, chơi thể thao trong thời gian dài có thể dẫn đến lồi đĩa đệm.
Thừa cân - béo phì: Có thể nhận thấy, trọng lượng cơ thể có thể làm tăng áp lực lên các cơ quan nâng đỡ, trong đó có cột sống. Từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về khớp, trong đó có phồng lồi đĩa đệm.
Tính chất nghề nghiệp: Một số hoạt động hoặc nghề nghiệp liên quan đến uốn, nâng, xoắn cột sống lặp lại thường xuyên có thể dẫn đến hao mòn đĩa đệm cột sống và làm tăng nguy cơ khởi phát bệnh lý.
Hút thuốc: Thói quen hút thuốc lá có thể đẩy nhanh quá trình thoái hóa, từ đó làm tăng nguy cơ lồi đĩa đệm cũng như gây ra nhiều vấn đề khác về cột sống.
Ít vận động: Không thường xuyên tập luyện thể dục, thể thao, ít vận động cột sống có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa đĩa đệm và thoái hóa khớp.
Chấn thương: Tổn thương hoặc chấn thương cột sống do tai nạn hoặc các hoạt động thể thao có thể gây phình đĩa đệm hoặc khiến các triệu chứng bệnh tiến triển nặng nề hơn.

Triệu chứng phồng lồi đĩa đệm

Các triệu chứng do bệnh lý gây ra sẽ phụ thuộc nhiều vào vị trí tổn thương và mức độ nghiêm trọng. Theo đó, đĩa đệm có thể bị phình dọc theo bất kỳ phần nào ở cột sống. Phồng lồi đĩa đệm cột sống thắt lưng, cột sống cổ, cột sống ngực có thể gây ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác nhau của cơ thể, trong đó có vị trí liên kết với các dây thần kinh bị ảnh hưởng.

Dấu hiệu nhận biết — Các biểu hiện do bệnh lý gây ra phụ thuộc vào vị trí tổn thương và mức độ nghiêm trọng

Triệu chứng lồi đĩa đệm cổ (lồi đĩa đệm cột sống cổ), bao gồm:

Đau vai
Đau cổ
Đau nhói, yếu và tê ở cánh tay, bàn tay, các ngón tay

Dấu hiệu, triệu chứng phồng lồi đĩa đệm cột sống ngực (lưng trên):

Đau dưới bả vai (lưng trên)
Cơn đau có thể lan rộng đến ngực, đôi lúc có thể bị nhầm lẫn thành những vấn đề đau thượng vị, bệnh lý về tim hoặc phổi
Triệu chứng có thể lan đến dạ dày và gây ra một số biểu hiện tương tự như các vấn đề ở đường tiêu hóa.

Các triệu chứng phình đĩa đệm cột sống thắt lưng (lưng dưới):

Đau ở lưng dưới
Cơn đau lan đến hông, mông và xuống chân
Đau nhói, yếu và tê ở chân hoặc các ngón chân
Co thắt cơ bắp

Cách chữa phồng lồi đĩa đệm

Cách Chữa Phồng - Lồi Đĩa Đệm

Phình đĩa đệm có thể chữa trị sớm để đạt kết quả tốt. Dưới đây là một số mẹo áp dụng tại nhà:

Chườm Nóng và Lạnh: Giúp giảm cơ cứng, giãn cơ, và tăng cường tuần hoàn máu.

Xoa Bóp Bấm Huyệt: Thực hiện mỗi ngày để thư giãn đốt sống và giảm đau dần.

Chuối Hột và Hạt Đu Đủ: Sử dụng chuối hột và hạt đu đủ để làm giảm đau và thư giãn cơ.

Cây Mật Gấu: Sử dụng lá mật gấu để làm nước, uống hằng ngày để giảm đau.

Bài tập cũng quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương khớp:

Bài Tập Hông và Kéo Giãn: Giúp giãn cơ dưới lưng và tăng sự dẻo dai.

Bài Tập Tư Thế Cây Cầu và Plank: Tác động chủ yếu vào cơ lưng và cánh tay.

Bài Tập Rắn Hổ Mang và Kéo Căng Cổ: Giúp giảm cơn đau và tăng sự linh hoạt.

Trong phương pháp trị liệu Tây y, sử dụng thuốc theo đơn của bác sĩ có thể giảm đau. Trong trường hợp nặng, phẫu thuật có thể cần thiết.

Đối với phương pháp Đông y, sử dụng các bài thuốc với nguyên liệu như thiên niên kiện, ngải cứu, và xương rồng có thể mang lại hiệu quả lâu dài và an toàn.

Bài viết tập trung vào việc giảm đau và thư giãn cơ thông qua mẹo tại nhà và bài tập, cũng như giới thiệu về các phương pháp Đông y và Tây y.

Thuốc chữa phồng lồi đĩa đệm

8 loại thuốc chữa phồng lồi đĩa đệm phổ biến nhất hiện nay

Dưới đây là 8 loại thuốc phổ biến trong điều trị phồng lồi đĩa đệm:

Paracetamol (Acetaminophen): Thuốc giảm đau và hạ sốt, thường được sử dụng cho đau nhẹ đến trung bình. Hiệu quả sau 30 phút, kéo dài 2-3 giờ. An toàn ở liều điều trị, nhưng không nên sử dụng cho những trường hợp có tiền sử khó chịu với Paracetamol.

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Giảm đau và chống viêm. Khác với Paracetamol, có hiệu quả giảm đau và chống viêm. Tuy nhiên, cần cẩn trọng với tác dụng phụ như chảy máu dạ dày, loét, và tương tác với các loại thuốc khác.

Opioids: Giảm đau ở mức trung bình đến nặng. Tác động lên hệ thần kinh trung ương và có nguy cơ gây nghiện. Nên chỉ sử dụng theo chỉ định của bác sĩ, tránh tự y áp dụng hoặc ngưng sử dụng đột ngột để tránh hội chứng cai thuốc.

Thuốc giảm đau thần kinh: Được chỉ định theo tình trạng cụ thể của bệnh nhân, đòi hỏi sự theo dõi cẩn thận và báo cáo tác dụng phụ đến bác sĩ.

Thuốc giãn cơ giảm đau: Dùng để giảm đau và thư giãn cơ trong trường hợp cơn đau phát sinh do tăng trương lực cơ, như phồng lồi đĩa đệm. Sử dụng cẩn thận, thường cần dùng nhiều lần trong ngày. Chống chỉ định cho những trường hợp nhất định như nhược cơ, phụ nữ mang thai.

Vitamin nhóm B: Bổ sung trong điều trị phồng lồi đĩa đệm để hỗ trợ phục hồi tổn thương tế bào thần kinh. Cảnh báo về tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, nên tuân thủ chỉ định của bác sĩ.

Thuốc gây tê tại chỗ: Được sử dụng để giảm đau trong trường hợp phồng đĩa đệm nặng. Có thể gây tác dụng phụ như đau đầu, mệt mỏi, cần thực hiện tại các cơ sở uy tín.

Tiêm Corticoid: Chống viêm và giảm đau trong trường hợp phồng lồi đĩa đệm. Sử dụng cẩn thận do có rủi ro và tác dụng phụ. Chỉ sử dụng theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, không nên tiêm quá 3 lần/năm.

Lưu ý: Thảo luận với bác sĩ để lựa chọn loại thuốc phù hợp với tình trạng sức khỏe và tránh tình trạng tương tác không mong muốn.

Phồng lồi đĩa đệm ăn gì

Phồng Đĩa Đệm Kiêng Ăn Gì, Nên Ăn Gì

Bệnh nhân phồng đĩa đệm cần tránh một số thực phẩm có thể gây tăng phản ứng viêm nhiễm, giảm canxi, và tăng áp lực lên đĩa đệm. Cụ thể:

Đồ Ăn Chiên Rán Nhiều Dầu Mỡ:

Nên hạn chế gà rán, khoai chiên, xúc xích rán để giảm cân và áp lực trên đĩa đệm.

Kiêng Ăn Thịt Đỏ:

Thịt đỏ có thể gây viêm nhiễm và làm giảm khả năng tái tạo đĩa đệm.

Đồ Ăn Cay Nóng và Nhiều Muối Đường:

Tránh thức ăn cay nóng, thực phẩm chứa nhiều muối và đường để hạn chế hao hụt canxi và giảm đau nhức.

Chất Kích Thích:

Bia, rượu, đồ uống chứa cồn và caffeine cần kiêng để không ảnh hưởng đến hấp thụ canxi và vitamin D.

Thực Phẩm Hỗ Trợ:

Tăng cường canxi từ hải sản, sữa, ngũ cốc, bông cải xanh.

Bổ sung vitamin C, D, E từ rau củ, cá, hạt.

Nạp omega 3 từ cá hồi, rau xanh, hạt.

Thêm chất xơ từ đậu, rau củ, lúa mì.

Uống đủ nước để duy trì dịch nhờn cho đĩa đệm.

Chú ý xây dựng chế độ ăn khoa học và cân bằng để giảm đau nhức và hỗ trợ quá trình điều trị.

Phồng lồi đĩa đệm có nguy hiểm không?

Đa số các trường hợp bị phồng lồi đĩa đệm không quá nguy hiểm và có thể không cần can thiệp điều trị. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh lý tiến triển nặng nề, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân mà còn có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề.

Dưới đây là một số rủi ro và biến chứng do bệnh lý gây ra:

Đau cột sống: Tình trạng lồi đĩa đệm có thể gây tổn thương cột sống, từ đó làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp và thoát vị đĩa đệm.
Mất chức năng ở ruột hoặc bàng quang: Đôi khi, phồng lồi đĩa đệm có thể dẫn đến mất kiểm soát chức năng bàng quang hoặc ruột. Đây là tình trạng nghiêm trọng, khẩn cấp và cần nhập viện để phẫu thuật ngay. Một số vị trí của đĩa đệm phình có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh liên quan đến ruột hoặc bàng quang có thể phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm.
Yếu cơ bắp: Trong nhiều trường hợp, đĩa đệm bị lồi có thể ảnh hưởng đến các cơ ở bắp tay và chân. Tuy không thường xảy ra nhưng bệnh nhân nên chủ động đến bệnh viện kiểm tra nếu nhận thấy mất sức ở chân hoặc tay.
Thay đổi hoặc giảm xúc giác: Tại các vị trí phồng lồi đĩa đệm nhẹ có thể dẫn đến mất khả năng cảm nhận khi chạm hoặc tiếp xúc một vật nào đó. Điều này có thể dẫn đến tình trạng nghiêm trọng như không cảm nhận được cảm giác đau khi bị trầy xước, tổn thương, nóng lạnh gây nguy hiểm của bệnh nhân.
Đau đớn: Cơn đau thường phổ biến ở chân (đau dây thần kinh tọa) hoặc cánh tay, ảnh hưởng đến một số hoạt động bình thường. Ngoài ra, tình trạng này cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng ngoài cột sống. Chính vì vậy, người bệnh nên chủ động đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Phồng lồi đĩa đệm có chữa khỏi được không?

Phồng lồi đĩa đệm là tình trạng khá phổ biến, có thể tự khỏi mà không cần can thiệp điều trị. Tuy các biện pháp điều trị có thể hỗ trợ phục hồi cũng như tăng tốc độ phục hồi các đĩa đệm nhưng đa số các trường hợp lồi đĩa đệm nhẹ có thể tự khỏi.
Trong nhiều trường hợp, phình đĩa đệm có thể mất khoảng vài tuần để tự cải thiện. Bệnh nhân có thể cảm nhận sự đau đớn, khó chịu trong vòng 6 tuần hoặc lâu hơn. Sau khoảng thời gian này, những đĩa đệm hầu như phục hồi chức năng, cải thiện những chấn thương, hạn chế các cơn đau.
Tuy nhiên, trường hợp khởi phát cơn đau nghiêm trọng hoặc mãn tính cần được chăm sóc và can thiệp điều trị sớm để tránh gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, hạn chế nguy cơ tiến triển thành thoát vị đĩa đệm. Bên cạnh đó, các triệu chứng bệnh lý diễn ra kèm theo các biểu hiện nghiêm trọng như mất khả năng chuyển động, cứng khớp, bệnh nhân cần chủ động đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm.

Phòng ngừa phồng lồi đĩa đệm bằng cách nào?

Thực tế nhận thấy, không có biện pháp phòng ngừa tất cả nguyên nhân cũng như nguy cơ phồng lồi đĩa đệm. Bởi phần nhân mềm có thể tự thoát ra ngoài khi bị lão hóa.
Tuy nhiên, để hạn chế nguy cơ mắc bệnh, bạn có thể tham khảo một số biện pháp sau:

Kiểm soát cân nặng vừa phải nhằm làm giảm áp lực lên cột sống. Trường hợp bị thừa cân - béo phì nên thực hiện kế hoạch giảm cân khoa học thông qua chế độ ăn uống và tập luyện đều đặn.
Nên duy trì các hoạt động thể chất với cường độ phù hợp để tăng cường các cơ xung quanh cột sống. Bên cạnh đó, tập luyện đều đặn còn giúp tăng cường độ linh hoạt của xương khớp, làm chậm quá trình thoái hóa khớp.
Thường xuyên vận động, đi lại nhẹ nhàng và căng cơ khi ngồi hoặc đứng làm việc trong thời gian dài.
Cần thực hành những tư thế đúng nhằm làm giảm áp lực lên cột sống.

Phồng lồi đĩa đệm được xem là giai đoạn đầu của bệnh thoát vị đĩa đệm. Bệnh nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách có thể làm tăng nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm cũng như các bệnh liên quan đến cột sống khác. Do đó, ngay khi nhận thấy các biểu hiện phình lồi đĩa đệm, bạn cần chủ động đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị đúng cách.

Cập nhật lúc 05:34 - 31/07/2024