Á Sừng

Bệnh á sừng là một dạng của viêm da cơ địa có tên khoa học là Dermatitis plantaris sicca. Đây là trạng thái lớp sừng chuyển hóa dở dang, chưa hoàn thiện, các tế bào còn chưa chuyển hóa hoàn toàn thành sừng. Ở trạng thái này, người bệnh rất dễ bị viêm nhiễm gây sưng phù, đau nhức do lớp sừng còn non yếu và kém chất lượng.

Bất kỳ vị trí nào trên da cũng có thể bị á sừng, trong đó phổ biến nhất là ở đầu ngón chân, ngón tay, gót chân… khiến những vùng da này bong tróc thành từng mảng lớn. Điển hình như:

• Bệnh á sừng ở bàn tay, đầu ngón tay: Vì tay là bộ phận được sử dụng thường xuyên và tiếp xúc với nhiều thứ, đặc biệt là các hóa chất độc hại nên rất dễ bị tác động và tổn thương.
• Bệnh á sừng ở chân, ngón chân: Những người phải mang giày thường xuyên, tiếp xúc với hóa chất hay cọ xát nhiều, nhất là vùng da gót chân sẽ làm tăng nguy cơ bị á sừng.
• Bệnh á sừng ở da đầu: Thực tế có rất hiếm trường hợp bị á sừng ở đầu. Nhưng trong một số trường hợp như da đầu nhiều gàu, ngứa, gãi nhiều lần cũng làm tăng nguy cơ bị á sừng. Mặc dù không phổ biến như 2 trường hợp trên nhưng mức độ khó chịu lại gấp nhiều lần.

Thời điểm phù hợp để bệnh á sừng phát triển mạnh nhất là mùa đông. Lúc này, thời tiết hanh khô, độ ẩm và nhiệt độ xuống thấp, cộng thêm việc uống ít nước vô tình làm cho làn da bị yếu đi, khô hơn. Đây chính là thời điểm thuận lợi để bệnh á sừng phát triển. Tuy nhiên, bệnh á sừng vào mùa hè cũng rất đáng lo ngại vì gây ra những triệu chứng phức tạp như nổi mẩn đỏ, mụn nước ngứa ngáy, dễ nhiễm trùng, tay chân xù xì, nứt nẻ, chảy máu…

Bệnh á sừng thường tái phát như một chu kỳ, khỏi rồi lại tái phát và cứ lặp lại như vậy khi gặp yếu tố thuận lợi. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, mọi đối tượng từ già đến trẻ, từ nam đến nữ. Trong đó, phổ biến nhất là trẻ em và cũng là độ tuổi khi bị á sừng sẽ nghiêm trọng hơn so với người trưởng thành nếu không được điều trị kịp thời.

Các chuyên gia hàng đầu về da liễu cho biết y học vẫn chưa kết luận chính xác nguyên nhân gây ra bệnh á sừng là gì. Tuy nhiên, thay vào đó thì các nghiên cứu chuyên sâu đã chứng minh rằng á sừng có liên quan và làm tăng nguy cơ khởi phát bệnh như:

• Do di truyền: Tỷ lệ người bệnh á sừng do di truyền trực tiếp từ bố mẹ là 45%. Vì vậy, hầu hết những người bị á sừng đều là do bẩm sinh.
• Do thiếu hụt chất dinh dưỡng: Sự thiếu hụt một số loại vitamin cần thiết cho làn da như vitamin A, E, C, D chính là nguyên nhân khiến da yếu đi, suy giảm chức năng bảo vệ và hậu quả là làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về da, trong đó có cả bệnh á sừng.
• Do rối loạn nội tiết tố: Đây là yếu tố nguy cơ gây bệnh xảy ra chủ yếu ở phụ nữ mang thai và sau sinh. Như đã biết, khi mang thai lượng hormone tăng đột ngột, còn sau khi sinh xong thì giảm đột ngột khiến làn da cũng bị ảnh hưởng ít nhiều và làm tăng nguy cơ mắc bệnh á sừng.
• Do thay đổi thời tiết: Thời điểm giao mùa, từ thu sang đông khiến cho nhiệt độ và độ ẩm trong không khí thay đổi đột ngột. Làn da của chúng ta không kịp làm quen dẫn đến mất nước, không đủ độ ẩm. Lúc này, nếu người bệnh không chăm sóc, cấp ẩm và chăm sóc kỹ lưỡng sẽ khiến bệnh càng trầm trọng hơn.
• Do hệ miễn dịch yếu kém: Những người có hệ miễn dịch yếu kém và nhạy cảm quá mức trước những thay đổi đột ngột sẽ rất sẽ bị tác động ảnh hưởng bởi những tác nhân từ môi trường bên ngoài như phấn hoa, lông động vật, nguồn nước ô nhiễm… Từ đó, kéo theo làn da cũng bị ảnh hưởng theo và gây ra bệnhá sừng.
• Tiếp xúc với các hóa chất độc hại: Đây là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra bệnh á sừng. Những người phải tiếp xúc nhiều với hóa chất như người nội trợ phải làm công việc nhà như rửa chén, giặt đồ… hay có tính chất công việc đặc thù của ngành công nghiệp như sản xuất nước tẩy rửa, các loại thuốc nhuộm, hóa chất… rất dễ gây ra bệnh á sừng.

Như đã biết, các triệu chứng bệnh á sừng có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, những phổ biến nhất phải kể đến gót chân, bàn chân, ngón chân, ngón tay, bàn tay…  Cụ thể trong giai đoạn đầu của bệnh do chỉ vừa khởi phát nên triệu chứng chưa quá phức tạp và có biểu hiện tương đồng với bệnh chàm.

Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển nặng hơn kéo théo những triệu chứng của á sừng cũng biểu hiện rõ ràng hơn:

• Khô da: Đây là triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh á sừng. Khi sờ vào vùng da bị á sừng sẽ cảm nhận thấy tình trạng khô cứng, sần sùi với nhiều mụn nước li ti và dày hơn so với những vùng da bình thường. Nếu chỉ với dấu hiệu này thì có lẽ chúng ta sẽ dễ dàng nhầm lẫn với triệu chứng nứt nẻ đơn thuần vào mùa đông và lơ là trong điều trị.
• Ngứa ngáy dữ dội: Khi bị á sừng thì chắc chắn sẽ bị ngứa dữ dội và thường xuyên. Càng ngứa người bệnh càng gãi nhiều và tạo ra những vết trầy xước thuận lợi cho sự tấn công xâm nhập của nhiều loại vi khuẩn.
• Đau rát, nứt nẻ, chảy máu: Vùng da bị á sừng khô cứng lại đến một mức độ nào đó sẽ dẫn đến nứt toác ra, rướm máu. Không những vậy những cơn ngứa ngáy khiến bạn phải gãi để giảm bớt sự khó chịu làm chảy máu, tạo vết thương hở khiến bệnh lâu khỏi hơn.
• Thay đổi màu sắc móng: Xung quanh đầu móng tay, móng chân xuất hiện những đốm mụn nhỏ li ti và ngứa rát. Đồng thời, móng tay cũng dần chuyển đổi sang màu vàng, vùng da bên dưới móng bị rộp và gần như tách khỏi móng.

• Da bị bong ra từng mảng: Từng mảng da tay, da chân bong ra, xù xì và cứng do tình trạng thô ráp kéo dài. Đây là lớp sừng được hình thành sau khi vùng da tại đây yếu đi. Chú ý nên tránh gỡ những lớp bong tróc này ra để tránh gây tổn hại đến lớp da màu hồng bên trong.
• Xuất hiện các đốm mụn nước: Những đốm mụn nước này khi xuất hiện sau nhiều lần gãi ngứa, thậm chí dễ bị vỡ ra càng làm tăng mức độ ngứa và tạo điều kiện để vi khuẩn xâm nhập vào sâu bên trong lớp biểu bì da.
• Suy giảm thể chất: Ngứa ngáy kéo dài càng lâu càng khiến cho bạn ăn ngủ không ngon. Nếu không điều trị kịp thời làm ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất của người bệnh.