Á Sừng

Á sừng là một dạng của bệnh viêm da cơ địa khá phổ biến. Bệnh không quá nguy hiểm nhưng lại gây ra nhiều sự khó chịu, mệt mỏi cho người bệnh trong sinh hoạt hằng ngày do triệu chứng đặc trưng của bệnh là khiến da khô ráp, bong tróc, thậm chí nứt nẻ, chảy máu.

Á sừng là gì?

Bệnh á sừng là một dạng của viêm da cơ địa có tên khoa học là Dermatitis plantaris sicca. Đây là trạng thái lớp sừng chuyển hóa dở dang, chưa hoàn thiện, các tế bào còn chưa chuyển hóa hoàn toàn thành sừng. Ở trạng thái này, người bệnh rất dễ bị viêm nhiễm gây sưng phù, đau nhức do lớp sừng còn non yếu và kém chất lượng.

Á sừng là một dạng của bệnh viêm da cơ địa thường xảy ra ở bàn chân, bàn tay, ngón chân, ngón tay…
Á sừng là một dạng của bệnh viêm da cơ địa thường xảy ra ở bàn chân, bàn tay, ngón chân, ngón tay…

Bất kỳ vị trí nào trên da cũng có thể bị á sừng, trong đó phổ biến nhất là ở đầu ngón chân, ngón tay, gót chân… khiến những vùng da này bong tróc thành từng mảng lớn. Điển hình như:

  • Bệnh á sừng ở bàn tay, đầu ngón tay: Vì tay là bộ phận được sử dụng thường xuyên và tiếp xúc với nhiều thứ, đặc biệt là các hóa chất độc hại nên rất dễ bị tác động và tổn thương.
  • Bệnh á sừng ở chân, ngón chân: Những người phải mang giày thường xuyên, tiếp xúc với hóa chất hay cọ xát nhiều, nhất là vùng da gót chân sẽ làm tăng nguy cơ bị á sừng.
  • Bệnh á sừng ở da đầu: Thực tế có rất hiếm trường hợp bị á sừng ở đầu. Nhưng trong một số trường hợp như da đầu nhiều gàu, ngứa, gãi nhiều lần cũng làm tăng nguy cơ bị á sừng. Mặc dù không phổ biến như 2 trường hợp trên nhưng mức độ khó chịu lại gấp nhiều lần.

Thời điểm phù hợp để bệnh á sừng phát triển mạnh nhất là mùa đông. Lúc này, thời tiết hanh khô, độ ẩm và nhiệt độ xuống thấp, cộng thêm việc uống ít nước vô tình làm cho làn da bị yếu đi, khô hơn. Đây chính là thời điểm thuận lợi để bệnh á sừng phát triển. Tuy nhiên, bệnh á sừng vào mùa hè cũng rất đáng lo ngại vì gây ra những triệu chứng phức tạp như nổi mẩn đỏ, mụn nước ngứa ngáy, dễ nhiễm trùng, tay chân xù xì, nứt nẻ, chảy máu…

Bệnh á sừng thường tái phát như một chu kỳ, khỏi rồi lại tái phát và cứ lặp lại như vậy khi gặp yếu tố thuận lợi. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, mọi đối tượng từ già đến trẻ, từ nam đến nữ. Trong đó, phổ biến nhất là trẻ em và cũng là độ tuổi khi bị á sừng sẽ nghiêm trọng hơn so với người trưởng thành nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên nhân á sừng

Các chuyên gia hàng đầu về da liễu cho biết y học vẫn chưa kết luận chính xác nguyên nhân gây ra bệnh á sừng là gì. Tuy nhiên, thay vào đó thì các nghiên cứu chuyên sâu đã chứng minh rằng á sừng có liên quan và làm tăng nguy cơ khởi phát bệnh như:

Thường xuyên tiếp xúc với các hóa chất tẩy rửa mạnh làm tăng nguy cơ mắc bệnh á sừng
  • Do di truyền: Tỷ lệ người bệnh á sừng do di truyền trực tiếp từ bố mẹ là 45%. Vì vậy, hầu hết những người bị á sừng đều là do bẩm sinh.
  • Do thiếu hụt chất dinh dưỡng: Sự thiếu hụt một số loại vitamin cần thiết cho làn da như vitamin A, E, C, D chính là nguyên nhân khiến da yếu đi, suy giảm chức năng bảo vệ và hậu quả là làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về da, trong đó có cả bệnh á sừng.
  • Do rối loạn nội tiết tố: Đây là yếu tố nguy cơ gây bệnh xảy ra chủ yếu ở phụ nữ mang thai và sau sinh. Như đã biết, khi mang thai lượng hormone tăng đột ngột, còn sau khi sinh xong thì giảm đột ngột khiến làn da cũng bị ảnh hưởng ít nhiều và làm tăng nguy cơ mắc bệnh á sừng.
  • Do thay đổi thời tiết: Thời điểm giao mùa, từ thu sang đông khiến cho nhiệt độ và độ ẩm trong không khí thay đổi đột ngột. Làn da của chúng ta không kịp làm quen dẫn đến mất nước, không đủ độ ẩm. Lúc này, nếu người bệnh không chăm sóc, cấp ẩm và chăm sóc kỹ lưỡng sẽ khiến bệnh càng trầm trọng hơn.
  • Do hệ miễn dịch yếu kém: Những người có hệ miễn dịch yếu kém và nhạy cảm quá mức trước những thay đổi đột ngột sẽ rất sẽ bị tác động ảnh hưởng bởi những tác nhân từ môi trường bên ngoài như phấn hoa, lông động vật, nguồn nước ô nhiễm… Từ đó, kéo theo làn da cũng bị ảnh hưởng theo và gây ra bệnhá sừng.
  • Tiếp xúc với các hóa chất độc hại: Đây là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra bệnh á sừng. Những người phải tiếp xúc nhiều với hóa chất như người nội trợ phải làm công việc nhà như rửa chén, giặt đồ… hay có tính chất công việc đặc thù của ngành công nghiệp như sản xuất nước tẩy rửa, các loại thuốc nhuộm, hóa chất… rất dễ gây ra bệnh á sừng.

Triệu chứng á sừng

Như đã biết, các triệu chứng bệnh á sừng có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, những phổ biến nhất phải kể đến gót chân, bàn chân, ngón chân, ngón tay, bàn tay…  Cụ thể trong giai đoạn đầu của bệnh do chỉ vừa khởi phát nên triệu chứng chưa quá phức tạp và có biểu hiện tương đồng với bệnh chàm.

Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển nặng hơn kéo théo những triệu chứng của á sừng cũng biểu hiện rõ ràng hơn:

  • Khô da: Đây là triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh á sừng. Khi sờ vào vùng da bị á sừng sẽ cảm nhận thấy tình trạng khô cứng, sần sùi với nhiều mụn nước li ti và dày hơn so với những vùng da bình thường. Nếu chỉ với dấu hiệu này thì có lẽ chúng ta sẽ dễ dàng nhầm lẫn với triệu chứng nứt nẻ đơn thuần vào mùa đông và lơ là trong điều trị.
  • Ngứa ngáy dữ dội: Khi bị á sừng thì chắc chắn sẽ bị ngứa dữ dội và thường xuyên. Càng ngứa người bệnh càng gãi nhiều và tạo ra những vết trầy xước thuận lợi cho sự tấn công xâm nhập của nhiều loại vi khuẩn.
  • Đau rát, nứt nẻ, chảy máu: Vùng da bị á sừng khô cứng lại đến một mức độ nào đó sẽ dẫn đến nứt toác ra, rướm máu. Không những vậy những cơn ngứa ngáy khiến bạn phải gãi để giảm bớt sự khó chịu làm chảy máu, tạo vết thương hở khiến bệnh lâu khỏi hơn.
  • Thay đổi màu sắc móng: Xung quanh đầu móng tay, móng chân xuất hiện những đốm mụn nhỏ li ti và ngứa rát. Đồng thời, móng tay cũng dần chuyển đổi sang màu vàng, vùng da bên dưới móng bị rộp và gần như tách khỏi móng.

Khô da, ngứa ngáy, nứt nẻ, chảy máu… là những triệu chứng điển hình của bệnh á sừng
  • Da bị bong ra từng mảng: Từng mảng da tay, da chân bong ra, xù xì và cứng do tình trạng thô ráp kéo dài. Đây là lớp sừng được hình thành sau khi vùng da tại đây yếu đi. Chú ý nên tránh gỡ những lớp bong tróc này ra để tránh gây tổn hại đến lớp da màu hồng bên trong.
  • Xuất hiện các đốm mụn nước: Những đốm mụn nước này khi xuất hiện sau nhiều lần gãi ngứa, thậm chí dễ bị vỡ ra càng làm tăng mức độ ngứa và tạo điều kiện để vi khuẩn xâm nhập vào sâu bên trong lớp biểu bì da.
  • Suy giảm thể chất: Ngứa ngáy kéo dài càng lâu càng khiến cho bạn ăn ngủ không ngon. Nếu không điều trị kịp thời làm ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất của người bệnh.

Cách Chữa Bệnh Á Sừng

Bài viết trình bày các mẹo chữa bệnh á sừng tại nhà, tập trung vào việc chăm sóc đúng cách, thay đổi thói quen sinh hoạt, và xây dựng chế độ ăn uống phù hợp.

Chăm sóc đúng cách và thay đổi thói quen sinh hoạt:

  • Sử dụng sản phẩm dưỡng ẩm để làm dịu da bị á sừng.
  • Hạn chế chà xát, cào, gãi mạnh lên vùng da mắc bệnh.
  • Cân bằng thời gian sinh hoạt hằng ngày và đảm bảo ngủ đủ giấc.
  • Hạn chế ngâm rửa tay, chân và giữ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh.

Xây dựng chế độ ăn uống phù hợp:

  • Bổ sung rau xanh, trái cây, và các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng.
  • Tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều omega-3 như cá hồi, cá thu, ngũ cốc, bơ.
  • Uống đủ nước và kết hợp với nước ép trái cây.

Khi cần gặp bác sĩ:

  • Điều trị á sừng cần phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
  • Gặp bác sĩ nếu tình trạng kéo dài hơn 1 tháng, có dấu hiệu đau nhức, ngứa dữ dội, chảy máu, hoặc da tổn thương sần sùi và dày lên.

Phương pháp điều trị Tây y:

  • Sử dụng thuốc acid salicylic, corticoid fucicort, kháng sinh, hoặc kháng nấm dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
  • Lưu ý về tác dụng phụ và không tự y ách sử dụng quá liều.

Thuốc Nam và Đông y:

  • Áp dụng các loại cây như sài đất, lược vàng, ngải dại, vòi voi, đinh lăng, lá huyết dụ, trong các phương pháp chữa bệnh tại nhà.
  • Sử dụng các bài thuốc đông y như Tiêu phong tán, Kinh phòng bại độc tán, Thanh dinh thang để giảm ngứa ngáy và cải thiện tình trạng da.

Bài viết nhấn mạnh việc tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ và chú trọng vào việc chăm sóc bản thân đúng cách để đối phó với bệnh á sừng.

Thuốc Chữa Bệnh Á Sừng

12 loại thuốc bôi chữa bệnh á sừng:

  • Thuốc bôi Acid Salicylic 5%: Hoạt chất Acid Salicylic 5% có tác dụng làm bạt sừng, mềm da, giảm ngứa ngáy, đau rát, kháng viêm, chống nấm, diệt khuẩn.
  • Thuốc bôi Diprosalic: Gồm 2 thành phần chính Acid salicylic 0.5mg, Betamethasone dippropionate 0.64mg. Tác dụng: Kháng viêm, chống nấm,giảm sưng viêm.
  • Thuốc bôi Elidel: Chứa thành phần Pimecrolimus giúp ức chế hệ miễn dịch, giảm ngứa, nổi mụn nước.
  • Thuốc Calcipotriol-B: Có 2 thành phần là Betamethasone 0.05%, Calcipotriol 0.005% giúp ức chế tế bào sừng, kháng viêm.
  • Dermovate Cream 15g: Giảm ngứa ngáy, giảm bong tróc trên bề mặt da, chống viêm hiệu quả chỉ sau vài lần sử dụng.
  • Thuốc bôi Gentrisone: Giảm ngứa ngáy, kháng viêm, ức chế sự hình thành và phát triển của vi khuẩn nhờ vào thành phần Clotrimazol 100mg, Betamethasone dipproionates 6.4mg, Gentamicin 10mg.
  • Thuốc Hope’s Relief: Điều trị á sừng, bảy nến, viêm da, chàm da. Thành phần: Chiết xuất nha đam, rau má, mật ong Manuka, hoa cúc Calendula.
  • Thuốc mỡ Levomekol: Ức chế sự hình thành và phát triển của các loại vi khuẩn để chống lại tình trạng nhiễm khuẩn huyết tụ. Thành phần: Chloramphenicol 0.0075g, Methyluracil 0.04g.
  • Thuốc bôi Explaq: Làm giảm tình trạng bong tróc da, giảm ngứa ngáy, giảm đau và kích thích làm lành những tổn thương trên da. Thành phần: Dịch chiết ba chạc, dịch chiết phá cố chỉ, lá sòi, MSM, chitosan polysacarit.
  • Thuốc bôi Keratinamin Kowa: Thành phần Ure 20g, Glycine, dầu dưỡng, cetanol, parafin lỏng giúp cải thiện nứt nẻ, kháng viêm, tái tạo tế bào mới, cấp ẩm, làm trắng da.
  • Kem trị á sừng Psorilax: Thành phần tinh chất lúa mạch, bơ hạt mỡ, tinh dầu trà, Glycerol, Panthenol giúp cải thiện triệu chứng khô da, ngứa ngáy, bong tróc da.
  • Thuốc mỡ bôi da Dibetalic: Thành phần Acid Salicylic, Betamethasone dipropionate giúp kháng viêm, ngăn ngừa co mạch, sát khuẩn, tróc lớp sừng da.

Thuốc uống chữa á sừng thường kết hợp với thuốc bôi để điều trị á sừng nặng. Dưới đây là 4 loại thuốc uống:

  • Thuốc chống nấm: Tiêu diệt nấm trên da và cải thiện triệu chứng bệnh. Ví dụ: Nizoral, Griseofulvin, Imidazole…
  • Thuốc chống viêm steroid: Chống viêm, kháng khuẩn, giảm ngứa ngáy, bong tróc. Ví dụ: Betamethasone, Dexamethasone, Prednisolon…
  • Kháng Histamine H1: Dùng trong trường hợp á sừng nặng, ức chế Histamine, giảm ngứa ngáy, nổi mẩn, bong tróc. Ví dụ: Diphenhydramin, Clorpheniramin, Certirizin…
  • Kháng sinh: Đối phó với á sừng lây lan, viêm nhiễm rộng trên da. Tuân thủ liều và thời gian để tránh tác dụng phụ.

Lưu ý: Sử dụng đúng liều, không lạm dụng để tránh tác dụng phụ như mệt mỏi, loãng xương.

Bệnh Á Sừng Nên Ăn Gì, Kiêng Gì

Chế độ ăn cho người mắc bệnh á sừng cần tuân thủ một chế độ dinh dưỡng khoa học và lành mạnh để hỗ trợ quá trình phục hồi da. Dưới đây là một số loại thực phẩm có lợi và những điều cần kiêng kỵ:

Thực phẩm tốt cho người bệnh á sừng:

  1. Ngũ cốc nguyên cám: Cung cấp protein, chất xơ, và omega-3, hỗ trợ phục hồi tế bào da.
  2. Rau củ quả: Rất giàu vitamin và khoáng chất, giúp kích thích tuần hoàn máu và tái tạo tế bào da.
  3. Mật ong: Có đặc tính kháng khuẩn và chứa nhiều vitamin như E, C, B, K, giúp dưỡng ẩm và hỗ trợ phục hồi da.
  4. Nghêu sò: Chứa kẽm, có tính chống oxy hóa và kháng viêm, hỗ trợ giảm ngứa và bong tróc trên da.
  5. Cá béo có omega-3: Cá hồi, cá thu, cá ngừ chứa omega-3 giúp tái tạo tế bào da và chống viêm.
  6. Hạt: Hạt mè đen, hạnh nhân, óc chó chứa omega-3 và nhiều dưỡng chất hỗ trợ cơ thể.
  7. Chanh tươi: Rất giàu vitamin C và axit nitric, giúp đào thải độc tố và tái tạo làn da.
  8. Uống nhiều nước: Giữ cho da đủ ẩm và đào thải độc tố.

Thực phẩm cần kiêng kỵ:

  1. Thịt đỏ: Thịt cừu, thịt bò có thể làm tăng viêm nhiễm và lan rộng tổn thương trên da.
  2. Thực phẩm cay nóng và dầu mỡ: Gia vị như ớt, tiêu và thực phẩm nhiều dầu mỡ có thể kích thích tình trạng viêm nhiễm.
  3. Thực phẩm muối chua: Gia vị chua có thể ức chế quá trình phục hồi và tái tạo da.
  4. Hải sản và thực phẩm gây dị ứng: Hải sản và các thực phẩm gây dị ứng như đậu phộng, sữa, trứng có thể kích thích các phản ứng ngoại da.
  5. Thực phẩm chế biến nhiều muối hoặc đường: Đối với da, thực phẩm quá ngọt hoặc quá mặn có thể tăng cảm giác ngứa ngáy và ức chế quá trình tái tạo tế bào da.
  6. Chất kích thích: Rượu, bia, cà phê, thuốc lá có thể làm gia tăng triệu chứng bệnh á sừng.

Á sừng có nguy hiểm không? Có lây không?

Theo các chuyên gia, bản chất của bệnh á sừng có liên quan đến hoạt động của tuyến bã nhờn và khả năng dưỡng ẩm tự nhiên của làn da. Nhưng khi độ ẩm của da không còn đủ thì quá trình chuyển hóa sừng sẽ bị ngưng lại, từ đó gây ra các triệu chứng bệnh.
Nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh á sừng là do cơ địa, do di truyền hoặc các yếu tố nguy cơ bên tác động vào. Và vì không xuất phát từ vi khuẩn, virus nên bệnh không có khả năng lây nhiễm như những bệnh lý khác như nấm da, ghẻ, chốc lở… Vì vậy, bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi tiếp xúc hoặc sinh hoạt chung với người bị á sừng.
Tuy nhiên, dù không lây nhiễm nhưng những người mắc bệnh á sừng không nên chủ quan. Việc lơ là trong điều trị khiến cho các tổn thương trên da ngày càng lan rộng và dễ bị bội nhiễm, nhiễm khuẩn. Nếu không được xử lý kịp thời có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe, tính thẩm mỹ và nặng nề hơn là gây nhiều biến chứng khó lường:

Bệnh á sừng không có khả năng lây lan từ người sang người
Bệnh á sừng không có khả năng lây lan từ người sang người

Bội nhiễm, nhiễm trùng da

Những vết á sừng khô nứt nẻ, ngứa ngáy, chảy máu do gãi nhiều tạo ra các vết thương hở sẽ rất dễ bị nhiễm trùng, bội nhiễm da do vi khuẩn tụ cầu vàng, vi khuẩn mủ xanh. Không được xử lý kịp thời, đúng cách sẽ gây ra tình trạng hoại tử da, tạo sẹo thâm vĩnh viễn làm mất thẩm mỹ.

Nhiễm trùng máu

Vi khuẩn xâm nhập sâu vào bên trong da, lan rộng thông qua các vết nứt và đi vào máu gây ra tình trạng nhiễm trùng máu. Nếu không được điều trị kịp thời gây ra tình trạng viêm nhiễm các mô liên kết như viêm tủy xương, màng tim, bệnh tim mạch, biến dạng khớp, suy giảm chức năng vận động, bại liệt…

Suy giảm chức năng bảo vệ của da

Vốn dĩ trên bề mặt làn da của con người có một “lớp rào chắn” giúp bảo vệ các mô, cơ, tế bào bên trong để chúng thực hiện chức năng của mình. Tuy nhiên, với những người bị bệnh á sừng, tại vùng da của một vài vị trí nhứ ngón tay, ngón chân, bàn tay, bàn chân… sẽ bị yếu đi, nhạy cảm, dễ bị kích thích và giảm sút chức năng bảo vệ.

Hướng dẫn cách phòng ngừa á sừng

Theo các chuyên gia, ngoại trừ yếu tố di truyền thì còn lại những nguyên nhân khác chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng những cách đơn giản sau:

  • Hạn chế tiếp xúc với nước, các loại hóa chất, nước tẩy rửa mạnh. Vì đây là những tác nhân khiến da dễ mềm, dẫn đến bong tróc và tổn thương. Trường hợp tiếp xúc phải đeo găng tay, đi ủng cao su và đeo khẩu trang để bảo vệ.
  • Cân nhắc và chọn lựa kỹ lưỡng các sản phẩm cần thiết trong sinh hoạt hằng ngày như bột giặt, nước rửa chén, dầu gội đầu, sữa tắm… Ưu tiên các sản phẩm có chiết xuất từ thiên nhiên của các thương hiệu nổi tiếng để hạn chế tối đa nguy cơ kích ứng da.
  • Tránh những hoạt động chà mạnh gây ma sát lên vùng đầu ngón chân, bàn chân, ngón tay, bàn tay để hạn chế nguy cơ mắc bệnh.
  • Thời tiết thay đổi đột ngột hanh khô hơn cũng dễ gây ra á sừng. Vì vậy, hãy sử dụng kem dưỡng ẩm hằng ngày và giữ ấm cho cơ thể, tránh để da tiếp xúc trực tiếp với không khí lạnh để phòng tránh bệnh á sừng.
  • Giữ gìn vệ sinh thân thể, cắt móng tay, móng chân để tránh làm nơi trú ẩn cho vi khuẩn và gây bệnh khi gặp điều kiện thuận lợi.
  • Bôi kem dưỡng ẩm hằng ngày và đặc biệt là sử dụng kem chống nắng để bảo vệ làn da khỏi những tác động từ ánh nắng mặt trời.
  • Điều chỉnh chế độ ăn uống sao cho khoa học, ưu tiên những loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, giàu dinh dưỡng, vitamin khoáng chất để hỗ trợ tăng cường sức đề kháng. Đặc biệt là vitamin E, A và C giúp nâng cao sức khỏe làn da.
  • Tập thể dục thể thao vận động hằng ngày để duy trì sức khỏe tốt nhất.
  • Ngủ nghỉ đúng giờ giấc và thư giãn, thoải mái trong cuộc sống hằng ngày, tránh căng thẳng cũng là một cách tốt để cải thiện triệu chứng cũng như phòng ngừa bệnh hiệu quả.
  • Chủ động thăm khám và điều trị khi đang mắc các bệnh lý về da hay những bệnh do nhiễm khuẩn.

Trên đây là những thông tin cơ bản về bệnh á sừng bạn cần biết để chủ động thăm khám, điều trị cũng như chăm sóc tại nhà sao cho hiệu quả nhất. Á sừng không phải bệnh nguy hiểm, chỉ là một bệnh lý da liễu phổ thông và hoàn toàn có thể khắc phục được nếu điều trị đúng cách.

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Gọi ngay

0983059582

Tin mới

Định Tâm An Thần Thang: Bài Thuốc Tốt Nhất Từ Y Học Cổ Truyền 

Mất ngủ là vấn đề ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại, gây...

Cảnh Báo Mề Đay Cấp Và Mãn Tính Ở Trẻ Em Bùng Phát Tại Miền Nam 

Thời gian gần đây, số lượng trẻ em mắc mề đay cấp và mãn tính...

Nghiên Cứu Khoa Học Về Bệnh Viêm Da Cơ Địa Và Cách Xử Lý Từ Y Học Cổ Truyền

Sau nhiều năm đi sâu nghiên cứu, đội ngũ chuyên gia Viện Y dược cổ...