Bệnh Ho Gà

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Bệnh ho gà là một trong những căn bệnh nhiễm trùng cấp phổ biến hiện nay, thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi. Nhận biết thông qua các cơn ho dai dẳng kéo. Trường hợp không chăm sóc và điều trị đúng phương pháp, ho gà có nguy cơ gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Ho gà là gì?

Bệnh ho gà là một dạng bệnh truyền nhiễm hình thành do vi khuẩn Bordetella Pertussis xâm nhập cơ thể gây ra. Giai đoạn khởi phát, người bệnh dễ bị nhầm lẫn với các dạng cảm lạnh khác do các triệu chứng không đặc trưng. Đây là dạng nhiễm trùng cấp tính gây ra các cơn ho kéo dài dai dẳng, mức độ dữ dội.

Bệnh thường xảy ra ở đối tượng trẻ nhỏ từ 0 – 12 tháng tuổi. Theo thống kê, hàng năm trên thế giới có hàng triệu người mắc phải bệnh ho gà, trong đó có nhiều ca tử vong do không cứu chữa kịp thời và đa phần đều là trẻ nhỏ dưới 1 tuổi.

Trường hợp phát hiện và can thiệp sớm, bệnh ho gà thường đáp ứng khá tốt điều trị, sau vài ngày chứng bệnh này có thể kiểm soát hoàn toàn. Tuy nhiên, nhiều trường hợp nhầm lẫn dẫn đến việc điều trị sai cách hoặc không điều trị có thể gây ra nguy cơ biến chứng khiến bệnh trở nặng, ảnh hưởng hệ hô hấp và có nguy cơ dẫn đến tử vong.

Bệnh được xếp vào các dạng bệnh lý nhiễm trùng có khả năng lây nhiễm qua đường hô hấp và có khả năng bùng phát thành dịch. Trẻ em có thể mắc bệnh nếu tiếp xúc với dịch đờm, nước bọt, hơi thở,… của người nhiễm bệnh.

Ngoài ra, một số ghi nhận cho thấy nguy cơ nhiễm phải chứng ho gà thông qua các tiếp xúc gián tiếp từ vật dụng của người mắc bệnh cũng khá cao. Các triệu chứng sau 2 tuần ủ bệnh có thể bùng phát. Giai đoạn này, nếu người bệnh được điều trị đúng cách có thể sớm vô hiệu hóa vi khuẩn trong đường hô hấp sau 5 ngày, chữa khỏi dứt điểm bệnh, phòng tránh được các rủi ro nguy hại.

Nguyên nhân ho gà

Như đã đề cập, nguyên nhân gây bệnh được xác định là do vi khuẩn Bordetella Pertussis xâm nhập đường hô hấp. Chúng là một dạng khuẩn gram âm với kích thước cực nhỏ, hai đầu của Bordetella Pertussis thường nhỏ và không có khả năng di động.

Nguyên nhân gây bệnh ho gà — Nguyên nhân chính gây bệnh là do vi khuẩn ho gà Bordetella Pertussis xâm nhập vào đường hô hấp

Vi khuẩn tồn tại trong cơ thể người, có sức đề kháng yếu nên chúng dễ bị tác động bởi ánh sáng và nhiệt độ sau khi phóng thích ra không khí. Thời gian Bordetella Pertussis sống khi ra khỏi cơ thể khoảng 60 phút. Vi khuẩn có thể xâm nhập và gây hại cho bất kỳ đối tượng nào, trong đó phổ biến là ở các bé dưới 1 tuổi.

Khi xâm nhập vào đường hô hấp, vi khuẩn gây bệnh sẽ bám vào nhung mao đường hô hấp trên. Đồng thời chúng sẽ đồng loạt giải phóng độc tố khiến nhung mao bị tổn thương và làm sưng đường thở.

Do khả năng tồn tại ngoài môi trường yếu nên vi khuẩn Bordetella Pertussis sẽ chết đi nếu gặp phải ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao. Khả năng lây lan rộng trong môi trường khép kín, ít ánh sáng trực tiếp như nhà ở hoặc không gian lớp học, nhà máy,…

Triệu chứng ho gà

Bệnh ho gà có thể xảy ra ở nhiều đối tượng khác nhau. Do trẻ nhỏ dưới 1 tuổi có sức đề kháng và hệ miễn dịch yếu nên rất dễ bị vi khuẩn ho gà xâm nhập. Nếu không sớm điều trị người bệnh có nguy cơ gặp phải biến chứng hệ hô hấp, thậm chí là gây tử vong. Do đó, bạn không nên chủ quan nếu nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường.

Dưới đây là các triệu chứng của người mắc bệnh ho hà, chúng thường diễn biến theo các giai đoạn cụ thể như sau:

Giai đoạn ủ bệnh: Vi khuẩn ho gà xâm nhập vào cơ thể trẻ. Giai đoạn này thường các bé chưa có triệu chứng nào. Thời gian ủ bệnh trong 1- 3 tuần sau khi cơ thể tiếp xúc với vi khuẩn.

Giai đoạn viêm: Ở giai đoạn này, người bệnh sẽ bắt đầu có các dấu hiệu nhẹ. Thời gian phát triệu chứng từ 1 – 2 tuần. Cơn ho khan bắt đầu xuất hiện kèm theo tình trạng hắt hơi, chảy dịch mũi, sốt nhẹ. Trẻ sơ sinh bị ho gà có thể bị tạm ngưng thở cực kỳ nguy hiểm.

Triệu chứng nhận biết bệnh ho gà — Bệnh phát triệu chứng từ nhẹ đến nặng theo các giai đoạn tương ứng

Giai đoạn bệnh phát triển: Thời gian thường kéo dài tiếp 1 – 6 tuần sau khi các triệu chứng ban đầu xuất hiện. Trường hợp nghiêm trọng cơn ho có thể kéo dài 10 tuần không khỏi. Các triệu chứng bệnh ho gà giai đoạn này cũng trở nên nặng nề như:

Cơn ho rũ rơi liên tục không nghỉ, đặc biệt là vào ban đêm. Trẻ em bị ho nhiều nhanh kéo dài khiến cơ thể trẻ trở nên tím tái, mặt đỏ do thiếu oxy, bé thường bị chảy nước mắt và nước mũi kèm theo các cơn ho dài. Điều này càng khiến cho hoạt động hô hấp trở nên khó khăn hơn.
Ngoài ho, người bệnh còn bị khạc ra đờm trắng, chất đặc dính tương tự như lòng trắng trứng, trong dịch chứa các vi khuẩn ho gà.
Khi ngừng ho người bệnh thở gấp làm thanh môn co thắt tạo nên tiếng tiết rít lớn như tiếng gà rít. Trường hợp ho kéo dài không ngưng có thể dẫn đến nôn mửa, mệt mỏi cơ thể, người ướt đẫm mồ hôi, hơi thở gấp gáp.
Trẻ sơ sinh bị ho gà có nguy cơ ngưng thở đoạn ngắn, cơ thể bị thiếu oxy sẽ chuyển sang tím tái.

Giai đoạn phục hồi: Trong 2 – 3 tuần kế tiếp cơn ho sẽ giảm dần, trẻ hạ sốt. Giai đoạn này cần chăm sóc thận trọng để hạn chế nguy cơ tái phát cơn ho gây biến chứng sang phổi.

Bệnh ho gà có nguy hiểm không?

Bệnh ho gà có mức độ nguy hiểm cao nếu xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ do hệ miễn dịch của các bé còn yếu. Khi đó, nếu không kịp thời kiểm soát, tình trạng nhiễm trùng có thể lan rộng, gây hại cho hệ hô hấp và phát sinh các biến chứng nguy hiểm.

Theo thống kê có hơn 1/2 trẻ em dưới 1 tuổi bị ho gà phải nhập viện điều trị. Tình trạng nhiễm trùng kéo dài có nguy cơ gây ra các biến chứng như:

Viêm phế quản, viêm phổi.
Ngưng thở đối với trẻ dưới 1 tuổi, không phát hiện có nguy cơ gây tử vong.
Người bệnh có khả năng bị thoái vị, sa trực tràng, lồng ruột khi nhiễm trùng lan rộng.
Biến chứng viêm não chiếm tỷ lệ 0,1%.

Trường hợp trẻ lớn và người trưởng thành bị ho gà thường có thể điều trị và không quá nguy hiểm. Người bệnh lúc này nhận thấy triệu chứng nhẹ và chúng sẽ thuyên giảm sau đó một thời gian. Tuy nhiên cũng không nên chủ quan, bởi khả năng nhiễm trùng có thể lan rộng, tấn công phổi nguy hại sức khỏe.

Các biện pháp phòng bệnh ho gà

Bệnh ho gà là dạng nhiễm khuẩn đường hô hấp phổ biến, thường gặp ở trẻ nhỏ. Nếu không sớm điều trị, viêm nhiễm có thể làm ảnh hưởng đến các cơ quan khác, thậm chí có nguy cơ gây tử vong. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo phụ huynh nên đưa con tiêm phòng bệnh ngay từ sớm để giúp con phòng tránh các rủi ro không mong muốn.
Mỗi trẻ được chỉ định tiêm đủ 3 mũi vắc xin phòng bệnh ho gà. Đối với những em bé mới tiêm mũi đầu tiên vẫn có khả năng mắc bệnh ho gà do cơ thể chưa kịp sản sinh đủ kháng thể chống lại vi khuẩn gây bệnh. Phụ huynh cần chủ động tiêm nhắc các mũi từ 18 tháng cho đến 15 tuổi để tăng cường khả năng phòng vệ cho trẻ, tránh nguy cơ mắc bệnh ho gà.

Ngoài ra, về chế độ sinh hoạt và ăn uống cũng nên đảm bảo. Bố mẹ cần lưu ý một vài vấn đề sau đây để giảm rủi ro vi khuẩn ho gà xâm nhập gây hại cho trẻ em:

Vệ sinh cơ thể trẻ sạch sẽ mỗi ngày, tập cho trẻ thói quen rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Đeo khẩu trang khi cho trẻ ra ngoài nơi công cộng, tránh viêm nhiễm lây từ người bệnh sang trẻ nhỏ.
Sử dụng riêng đồ dùng cá nhân cho trẻ với người lớn để tránh tình trạng lây nhiễm giữa các thành viên trong gia đình.
Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể trẻ, cải thiện sức khỏe.

Bệnh ho gà là bệnh hô hấp thường xảy ra ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi. Các triệu chứng của bệnh càng nặng càng có nguy cơ gây hại cho sức khỏe và đe dọa tính mạng của trẻ. Do đó, bạn đọc không nên chủ quan, cần thăm khám và chủ động điều trị cho trẻ. Trường hợp trẻ lớn và người trưởng thành mắc bệnh nên điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

Cập nhật lúc 02:34 - 09/05/2024