Cách Chữa Ho Khan

Áp dụng mẹo dân gian để cải thiện hiện tượng ho khan có thể là lựa chọn hiệu quả, an toàn và dễ thực hiện. Một số biện pháp bao gồm sử dụng bạc hà, mật ong, tỏi và chanh.

1. Bạc hà:

Bạc hà chứa tinh dầu và nhiều dạng chất dinh dưỡng hỗ trợ điều trị ho, viêm đau họng.

Cách thực hiện: Hâm lá bạc hà thành trà uống hoặc giã nhuyễn lá để uống.

2. Mật ong:

Mật ong có khả năng kháng khuẩn và chống viêm, giúp giảm ho khan và làm dịu tổn thương nhanh chóng.

Cách thực hiện: Ngậm mật ong nguyên chất hoặc pha cùng nước ấm để uống.

3. Tỏi:

Tỏi chứa allicin và ajoene, có tác dụng kháng khuẩn tự nhiên và hỗ trợ quá trình điều trị ho.

Cách thực hiện: Ưng cử tép tỏi và ăn trực tiếp hoặc nướng rồi ăn.

4. Chanh:

Chanh cung cấp vitamin C và khoáng chất, giúp tăng sức đề kháng và làm loãng đờm.

Cách thực hiện: Ngậm lát chanh tươi hoặc uống nước chanh pha loãng.

Đối với thuốc Đông y, có thể sử dụng các loại dược liệu như tía tô, cam thảo và lá xương sông để giảm ho khan và làm dịu cơn ho.

5. Tía tô:

Tía tô có tác dụng tiêu viêm và giảm ho kéo dài.

Cách thực hiện: Sắc nước tía tô và uống hàng ngày.

6. Cam thảo:

Cam thảo có tính bình, giúp giảm ho và tăng sức đề kháng.

Cách thực hiện: Hãm nước sắc cam thảo và uống hàng ngày.

7. Lá xương sông:

Lá xương sông chứa tinh dầu và có tác dụng tiêu thũng, giảm ho và làm dịu họng.

Cách thực hiện: Hỗn hợp lá xương sông và mật ong để uống.

Ngoài ra, thuốc Tây y cũng là lựa chọn, nhưng cần thăm bác sĩ để đảm bảo an toàn và tuân thủ đúng chỉ định. Lời khuyên bổ sung bao gồm duy trì vệ sinh, đeo khẩu trang, tập thể dục đều đặn, và chăm sóc dinh dưỡng. Nếu triệu chứng ho kéo dài hoặc có biến chứng, việc gặp bác sĩ là cần thiết.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Đặt lịch hẹn Xem hồ sơ

Ho khan có thể gặp ở mọi đối tượng, là triệu chứng của bệnh lý liên quan đến đường hô hấp hoặc tác nhân gây dị ứng. Để xử lý tình trạng này có rất nhiều biện pháp như sử dụng nguyên liệu tự nhiên tại nhà, dùng thuốc Tây y, Đông y hoặc thuốc Nam. Ở bài viết dưới đây, bạn đọc có thể tìm hiểu một số cách chữa ho khan an toàn, hiệu quả nhanh chóng.

Tổng quan ho khan

Áp dụng mẹo dân gian

Hiện tượng ho khan hoàn toàn có thể cải thiện bằng các nguyên liệu tự nhiên tại nhà. Biện pháp này được thực hiện vô cùng đơn giản, an toàn và cho hiệu quả tích cực. Người bệnh nên ưu tiên lựa chọn nguyên liệu lành tính như mật ong, tỏi, bạc hà, chanh để giảm ho và cảm thấy thoải mái, dễ chịu hơn.

Dùng bạc hà

Bạc hà có chứa hàm lượng lớn tinh dầu cùng nhiều vitamin, canxi, magie, photpho, đạm, chất xơ, hỗ trợ tốt cho quá trình điều trị ho, viêm đau họng. Cụ thể thành phần kháng khuẩn trong bạc hà giúp tiêu diệt vi khuẩn và tác nhân gây hại, đồng thời tiêu đờm, giảm ho tốt. Ngoài ra, sử dụng nguyên liệu này còn giúp đường thở thông thoáng, tránh tình trạng khó thở, thở khò khè và tăng cường hệ miễn dịch.

Cách thực hiện:

Bạn có thể chuẩn bị 1 nắm lá bạc hà rửa sạch, cho vào ấm, thêm nước sôi để hãm thành trà uống thay nước lọc hàng ngày.
Ngoài ra, còn một cách dùng lá bạc hà chữa ho khá hiệu quả đó là giã nhuyễn một nắm lá bạc hà tươi, vắt lấy nước cốt uống trực tiếp.
Người bệnh nên thực hiện hàng ngày và kiên trì đến khi tình trạng ho được cải thiện.

Lá bạc hà hỗ trợ tốt cho quá trình điều trị ho, viêm đau họng

Mật ong

Một trong những cách chữa ho khan hiệu quả, an toàn bạn không nên bỏ qua là dùng mật ong. Mật ong từ lâu đã được biết đến là thực phẩm với khả năng kháng khuẩn, chống viêm, làm dịu tổn thương nhanh chóng. Đặc biệt nguyên liệu này có chứa một số thành phần có tác dụng giảm ho khan, chống kích ứng, giảm tiết chất nhầy ở đường hô hấp.

Cách thực hiện:

Người bệnh ngậm 1 thìa mật ong nguyên chất rồi nuốt từ từ để hoạt chất tác động đến vùng cổ họng, làm dịu tổn thương.
Một cách khác để dùng mật ong là pha cùng nước ấm để uống trực tiếp.
Nên sử dụng nguyên liệu này mỗi ngày 2 lần vào buổi sáng - tối và kiên trì khoảng 1 tuần sẽ thấy hiệu quả rõ rệt.

Dùng tỏi

Tỏi có thể dùng để chữa nhiều loại bệnh khác nhau bao gồm bệnh lý về đường hô hấp như đau họng, ho,.... Một số nghiên cứu hiện đại chỉ ra rằng tỏi có chứa các thành phần hóa học như allicin, ajoene được xem như thuốc kháng sinh tự nhiên hỗ trợ tiêu diệt khuẩn hại, tăng sức đề kháng và hệ miễn dịch. Đặc biệt các thành phần này còn giúp chống oxy hóa, ngăn ngừa ung thư rất tốt.

Cách thực hiện:

Bạn chuẩn bị vài tép tỏi giữ nguyên vỏ, cuộn vào giấy bạc.
Nướng tỏi trong lò vi sóng hoặc bếp than với thời gian khoảng 2 phút đến khi có mùi thơm nồng.
Sau đó bạn lấy tỏi ra để nguội, bóc vỏ và ăn trực tiếp.
Người bệnh ho khan nên ăn mỗi ngày khoảng 3 - 4 tép tỏi để giảm nhanh triệu chứng ho, khó chịu.

Cách chữa ho khan bằng tỏi có thể áp dụng cho nhiều trường hợp

Sử dụng chanh

Với những người bị ho khan mức độ nhẹ và mới phát, hoàn toàn có thể sử dụng chanh để cải thiện. Các chuyên gia cho biết chanh có hàm lượng lớn vitamin C cùng nhiều khoáng chất tốt cho sức khỏe, giúp tăng sức đề kháng, chống lại tác nhân gây hại, đặc biệt là vi sinh vật gây ho, đau họng. Thêm vào đó chanh cũng hỗ trợ làm loãng đờm nhầy, giảm đau rát họng, cho đường thở thông thoáng hơn.

Cách thực hiện:

Bạn rửa sạch một quả chanh tươi, có thể ngâm cùng nước muối pha loãng trong khoảng 15 phút để loại bỏ bụi bẩn, vi sinh vật.
Cắt chanh thành từng lát mỏng, tẩm với ít muối hạt.
Người bệnh ngậm chanh trong khoảng 10 phút, nuốt nước cốt chanh muối, không cần súc miệng lại với nước.

Cách chữa ho khan bằng thuốc Tây y

Dùng thuốc Tây y là cách chữa ho khan có tác dụng nhanh chóng, có thể đẩy lùi các triệu chứng khó chịu, phục hồi tổn thương ở niêm mạc họng rất tốt. Nhược điểm của thuốc Tây y là gây tác dụng phụ nếu dùng sai liều lượng hoặc lạm dụng trong thời gian dài, vì thế tốt nhất người bệnh nên tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ.

5 nhóm thuốc Tây chữa ho khan

Thuốc Tây y chữa ho khan có nhiều loại, trong đó phổ biến nhất là 5 nhóm thuốc sau:

Thuốc kháng histamin: Loại thuốc này hoạt động với cơ chế giảm phản ứng kích thích của cơ thể trước tác nhân gây kích ứng, qua đó cản trở phản xạ ho. Thuốc kháng histamin thường gặp gồm có Chlorpheniramine, Clemastine,...
Thuốc kháng sinh: Kháng sinh được chỉ định trong trường hợp ho do nhiễm khuẩn đường hô hấp nhưng không cho tác dụng với đối tượng bị nhiễm virus cảm cúm hay cảm lạnh. Thuốc có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, giảm sưng viêm ở đường thở, hạn chế cơn ho, phổ biến nhất là Cephalothin, Cephalexin, Methicillin,...
Thuốc giảm ho: Có tác dụng ức chế trung khu gây ho ở não bộ, giảm đau họng ở mức độ nhẹ và vừa, ngoài ra còn có khả năng loại bỏ các yếu tố kích thích cơn ho trong đường thở. Thuốc giảm ho hiệu quả cao gồm Chericof, Eucalyptol, Pholcodine, Dihydrocodeine,...
Thuốc làm giãn phế quản: Được bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân bị ho do hen suyễn, viêm phế quản, phổi tắc nghẽn mãn tính. Thuốc này có tác dụng chống co thắt ở cơ trơn trong phế quản, giúp người bệnh dễ thở hơn. Thuốc làm giãn phế quản bao gồm Bambuterol, Terbutaline, Tiotropium bromide,.... Tác dụng phụ của nhóm thuốc này là chuột rút, run rẩy, đánh trống ngực, rối loạn nhịp tim, đau đầu,...
Thuốc gây tê tại chỗ: Bệnh nhân bị ho kèm theo đau họng có thể được bác sĩ kê đơn thuốc gây tê tại chỗ có chứa các hoạt chất như methol, lidocain, benzonatate,... Thuốc được bào chế ở dạng ngậm hoặc hít, có tác dụng gây tê dây tạm thời thần kinh cảm giác ở cổ họng, từ đó giảm phản xạ ho, đẩy lùi tình trạng đau họng, ngứa rát cổ họng.

Lời khuyên khi dùng thuốc Tây chữa ho khan

Bệnh nhân ho khan khi dùng thuốc Tây y cần chú ý một số vấn đề dưới đây để đảm bảo an toàn và đạt được hiệu quả cao nhất:

Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ về loại thuốc, cách dùng, liều lượng, không tự ý thay đổi thuốc hoặc lạm dụng quá nhiều.
Vệ sinh răng miệng hàng ngày, súc miệng bằng nước muối sinh lý để loại bỏ vi khuẩn cùng tác nhân gây ho.
Đeo khẩu trang khi đi ra ngoài, đặc biệt là nơi có không khí ô nhiễm, đông người hoặc khu vực có chứa nhiều vi khuẩn gây bệnh.
Không hút thuốc lá vì khói thuốc có chứa nhiều hóa chất độc hại, ảnh hưởng xấu đến hệ hô hấp, tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Tập thể dục thể thao đều đặn để nâng cao sức khỏe tổng thể, tăng sức đề kháng, chống lại tác nhân gây bệnh.
Người bệnh ho nên ăn cháo, súp, sữa để dễ nuốt, dễ tiêu hóa, đồng thời bổ sung cam, bưởi, xoài, táo, hải sản có vỏ, súp lơ, rau cải, cà chua, cà rốt giúp cơ thể hấp thụ đầy đủ dưỡng chất.
Kiêng rau quả có nhiều chất nhầy, thực phẩm lạnh, đồ ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, rượu bia, nước ngọt có gas.

Súc miệng bằng nước muối sinh lý để loại bỏ vi khuẩn cùng tác nhân gây ho

Khi nào bệnh nhân ho khan nên gặp bác sĩ?

Người bệnh bị ho khan nên gặp bác sĩ trong các trường hợp sau:

Ho kèm theo các triệu chứng như tức ngực, khó thở, khò khè, có thể cảnh báo một số bệnh lý nguy hiểm.
Ho khan gây biến chứng như phù chân tay, sốt cao, cơ thể mệt mỏi, đờm xanh vàng,...
Sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc tân dược gây ra tác dụng phụ như tăng huyết áp, đau đầu, buồn nôn, tim đập nhanh, chuột rút,....
Sau một thời gian uống thuốc Tây y hoặc áp dụng các biện pháp khác không có hiệu quả cần nhanh chóng thăm khám bác sĩ.

Thuốc Nam chữa ho khan

Khi bị ho khan, nếu không muốn dùng thuốc Tây y vì lo ngại tác dụng phụ, người bệnh có thể sử dụng thuốc Nam để giảm ho, đẩy lùi các triệu chứng khó chịu. Cách chữa ho khan này sử dụng nguyên liệu tự nhiên lành tính, an toàn, cho hiệu quả cao.

Tía tô

Tía tô được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc Đông y chữa bệnh về đường hô hấp. Loại lá này có tác dụng tiêu viêm, giải cảm, long đờm, tiêu viêm, ngăn ngừa ho kéo dài. Đặc biệt tía tô có thể chữa ho cho cả trẻ em đảm bảo an toàn và không gây phản ứng phụ.

Cách thực hiện:

Bạn lấy 1 nắm lá tía tô rửa sạch, ngâm cùng nước muối loãng.
Đun sôi 2,5 lít nước lọc, cho tía tô vào đậy kín nắp rồi đun lại trong 2 phút.
Tiếp đó bạn chắt nước tía tô cho vào hũ sạch, thêm 3 lát chanh tươi, đậy kín và bảo quản ở tủ lạnh.
Mỗi ngày người bệnh uống nước thuốc trước 3 bữa ăn chính khoảng 30 phút.

Tía tô có tác dụng tiêu viêm, giải cảm, long đờm, tiêu viêm

Cam thảo

Cam thảo có tính bình, vị ngọt, quy vào kinh tâm, tỳ, phế, thận hỗ trợ thanh nhiệt, giải độc, giảm ho và bổ ích khí. Ngoài ra nhiều nghiên cứu cho thấy dược liệu này chứa thành phần kháng viêm, diệt khuẩn, đẩy nhanh quá trình lành thương do ho, đau rát họng hiệu quả.

Cách thực hiện:

Bạn chuẩn bị 10g cam thảo, rửa sạch.
Tiếp đó bạn hãm cam thảo cùng 100ml nước sôi uống như nước trà hàng ngày.
Thêm nước nhiều lượt đến khi hết vị ngọt thì bỏ đi.
Mỗi ngày bệnh nhân ho khan nên uống trà cam thảo từ 2 - 3 lần và duy trì liên tục cho đến khi đẩy lùi triệu chứng ho, viêm họng.

Lá xương sông

Người ta tìm thấy trong lá xương sông có chứa nhiều tinh dầu, vị cay, tính bình có khả năng tiêu thũng, chỉ thống, khu phong trừ thấp, tiêu đàm thấp, thông kinh hoạt lạc. Sử dụng lá xương sông đúng cách sẽ cải thiện tình trạng ho khan, ho có đờm, khó thở, thở khò khè, viêm đau họng rất tốt.

Cách thực hiện:

Lấy 3 lá xương sông rửa sạch, ngâm cùng nước muối pha loãng để loại bỏ khuẩn hại.
Thái lá xương sông thành sợi dài nhỏ, cho vào chén sứ, sau đó thêm 2 thìa mật ong nguyên chất trộn đều.
Mang hỗn hợp này đi chưng cách thủy trong 30 phút rồi sử dụng ngay.

Bài thuốc Đông y

Theo ghi chép của Y học cổ truyền, có rất nhiều bài thuốc Đông y chữa bệnh ho khan, ho có đờm, giúp loại bỏ hoàn toàn tác nhân gây hại, tăng cường hệ miễn dịch và nâng cao sức khỏe tổng thể, ngăn ngừa bệnh tái phát. Đặc điểm của thuốc Đông y là sử dụng 100% dược liệu tự nhiên, an toàn, không gây tác dụng phụ nhưng người bệnh cần kiên trì lâu dài mới đạt được kết quả như mong đợi.

Bài thuốc 1:

Chuẩn bị 10g vỏ quýt, ngân hoa, 12g xương bồ, liên kiều, mạch môn, 20g tang diệp, cỏ mực, 16g thiên môn, tía tô.
Các nguyên liệu này mang rửa sạch, phơi khô, sau đó bạn cho vào nồi, thêm 500ml nước để sắc trên lửa nhỏ trong 30 phút.
Phần nước thuốc thu được bạn chia thành nhiều lần uống hết trong ngày.

Bài thuốc 2:

Chuẩn bị các dược liệu gồm 20g bồ công anh, 16g húng chanh, kinh giới, tía tô, 12g liên kiều, huyền sâm, cam thảo, 10g ngân hoa, phòng phong, bán hạ, trần bì.
Sau khi rửa sạch nguyên liệu, bạn cho vào ấm, thêm 400ml nước để sắc đến khi cạn còn 200ml thì tắt bếp.
Người bệnh ho chia thuốc thành 3 lần uống hết trong ngày.

Thuốc Đông y chữa bệnh an toàn, ngăn ngừa tái phát

Bài thuốc 3:

Các dược liệu cần chuẩn bị gồm 16g khương giới, giao đằng, đương quy, mã kế, xương bồ, cát cánh, 12g tục huyền, độc diệp thảo, xà hưu thảo, cam thảo, 10g thiên niên kiện, ngũ mai tử, bạch cự.
Rửa sạch dược liệu rồi cho vào ấm sắc cùng 500ml nước trong 1 tiếng với lửa nhỏ.
Khi thuốc cạn còn 1 bát thì chắt ra uống hết trong ngày, mỗi ngày 3 lần.

Bài thuốc 4:

Chuẩn bị 12g bách bộ, 8g cát cánh, kinh giới, 6g cam thảo và gừng tươi.
Các nguyên liệu mang rửa sạch, cho vào ấm sắc cùng một lượng nước vừa đủ đến khi còn khoảng 400ml thì tắt bếp.
Bệnh nhân ho khan uống thuốc khi còn nóng ấm, chia thành nhiều hết uống hết trong ngày.

Có thể thấy, hiện nay có đa dạng cách chữa ho khan, áp dụng được cho nhiều đối tượng từ trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ mang thai. Mỗi biện pháp có ưu điểm và hạn chế nhất định với công dụng khác nhau, bạn nên dựa vào nguyên nhân, mức độ ho và tình trạng sức khỏe để lựa chọn cách làm phù hợp. Riêng đối với thuốc Tây y cần thăm khám và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng để đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Nguồn tham khảo:

Cập nhật lúc 02:47 - 19/02/2024