Thoái Hóa Cột Sống

Bệnh thoái hóa cột sống (Degenerative spine) cổ và lưng xuất hiện sớm hơn các đoạn khác, là hệ quả của một quá trình lão hóa tự nhiên, vốn chỉ thường gặp ở người cao tuổi, thường làm công việc nặng nhọc. Tuy nhiên thời gian gần đây có xu hướng trẻ hóa, một phần là do chế độ sinh hoạt, môi trường làm việc không đảm bảo. Tham khảo ngay bài viết để hiểu hơn về căn bệnh phức tạp này

Thoái hóa cột sống là gì?

Thoái hóa cột sống tiếng anh là Degenerative spine, là thuật ngữ được sử dụng để mô tả sự biến đổi hình thái các bộ phận liên quan đến cột sống, trong đó bao gồm cả đĩa đệm, gai xương, suy yếu dây chằng, tính đàn hồi giảm và giảm tính chịu lực của sụn…

Thoái hóa cột sống: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Thoái hóa cột sống: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Khi các đốt sống lão hóa một thời gian sẽ biến triển thành thoát vị đĩa đệm. Đối với thoái hóa cột sống m47, thì đây tình trạng sụn khớp ở đốt sống bì bào mòn, từ đó gây ra tổn thương và bị suy yếu nặng nhẹ theo thời gian.

Có thể thấy, đây là tình trạng bệnh phổ biến ở nam giới, đặc biệt là đối tượng lao động nặng nhọc hoặc dân văn phòng trong độ tuổi sau 35 - 40 và con số này đang có xu hướng trẻ hóa do thói quen sinh hoạt và môi trường làm việc của con người hiện nay đã thay đổi.

Hiện nay, có khá nhiều phương pháp điều trị bệnh thoái hóa cột sống, tuy nhiên nhiều người bệnh chủ quan và bỏ qua thời điểm “vàng”, đến khi bệnh gây ra những biến chứng nguy hiểm như: rối loạn tiền đình, teo cơ, rối loạn cảm giác, mất khả năng vận động, thậm chí là bại liệt.

Vậy nên, mỗi người đều nên có những kiến thức cơ bản về nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa bệnh, đặc biệt người cao tuổi hoặc đối tượng có tính chất công việc ngồi/ đứng nhiều như dân văn phòng và công việc nặng nhọc/ bốc vác.

Nguyên nhân thoái hoá cột sống

Tương tự như các bệnh xương khớp khác, thoái hóa cột sống cũng là một trong những bệnh lý có nguyên nhân phức tạp. Tuy nhiên dựa theo số liệu thống kê và kết quả của nhiều cuộc nghiên cứu, cho thấy những yếu tố chính dẫn đến tình trạng bệnh này là:

 

Một số nguyên nhân gây bệnh thoái hóa cột sống
Một số nguyên nhân gây bệnh thoái hóa cột sống

  • Tuổi tác: Phần lớn người trên 30 tuổi đã có biểu hiện thoái hóa đĩa đệm cột sống vì đây là quá trình xảy ra từ rất sớm, đồng thời quá trình thoái hóa sinh lý cũng đã phần nào chứa đựng những yếu tố nguy cơ sẵn sàng bị bệnh. Khi đến độ nhất định bệnh sẽ khởi phát và gây ra những triệu chứng đau đớn, khó chịu.
  • Do di truyền: Có không ít người vốn sinh ra đã có một hệ xương khớp không tốt, khi gặp phải những tác động xấu từ bên trong hoặc bên ngoài cũng có thể gây ra tình trạng lão hóa các đốt sống. Từ đó sẽ gây ra các bệnh lý xương khớp, trong đó bao gồm cả thoái hóa cột sống cổ/ lưng.
  • Thói quen sinh hoạt: Ngồi gập cổ, gù lưng, cúi cong lưng nhiều, thường xuyên ngả cổ vào tai để kẹp nghe điện thoại, dùng gối ngủ quá cao… đều những yếu tố khiến cho quá trình thoái hóa cột sống diễn ra nhanh hơn.
  • Chấn thương: Đặc biệt là những tai nạn gây ra những chấn thương trực tiếp đến cột sống lưng và cổ. Điều này sẽ gây ra những tổn thương, làm suy yếu đĩa đệm cột sống và gây ra thoái hóa.
  • Chế độ ăn uống: Với một hệ xương khớp không được khỏe mạnh, người bệnh tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều muối, photpho, protein… hoặc uống nhiều bia rượu, hút thuốc lá và nước ngọt cũng sẽ đẩy nhanh quá trình phá hủy, lão hóa cột sống. Và không chỉ với người có hệ xương khớp không tốt, cả những người khỏe mạnh nếu có chế độ ăn uống không lành mạnh cũng có nguy cơ đối mặt với căn bệnh này.
  • Tính chất công việc: Đối với những đối tượng làm việc nặng nhọc  như bốc vác hay nhân viên văn phòng phải đứng hoặc ngồi nhiều cũng chính là nhóm người có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn so với người bình thường.
  • Nguyên nhân khác: Một số trường hợp khác cũng có nguy cơ bị bệnh cao hơn so với người khác, đó là: người thừa cân, rối loạn chuyển hóa, viêm đĩa đệm, u cột sống và dị tật bẩm sinh,…

Triệu chứng thoái hoá cột sống

Tùy vào từng điểm có sự lão hóa của cột sống mà dấu hiệu của bệnh sẽ khác nhau  và dưới đây sẽ là những biểu hiện cho thấy bạn đã bị thoái hóa cột sống cổ, lưng.

Triệu chứng thoái hóa cột sống
Triệu chứng thoái hóa cột sống

  • Đau cấp tính (kéo dài 4 tháng: Thường xuyên cảm thấy đau buốt ở vùng cột sống thắt lưng ở cả hai bên nhưng không lan xuống khu vực đùi và khớp gối. Thường cơn đau sẽ xuất hiện khi bệnh nhân thực hiện một động tác quá mạnh, sai tư thế và đột ngột…
  • Đau mạn tính: Cảm thấy đau âm ỉ ở vùng thắt lưng, không bị ở các khu vực xung quanh, cảm giác đau tăng lên mỗi khi vận động và có biểu hiện giảm nếu nghỉ ngơi. Trường hợp nặng này có thể cột sống bệnh nhân bị biến dạng một phần.
  • Đau vùng gáy: Có thể lan xuống cánh tay và vai, ngoài ra có thể bệnh nhân sẽ cảm thấy tê một vùng ở cánh/ cẳng và ngón tay. Vậy nên bệnh nhân cũng nên hạn chế thực hiện các động tác cổ như xoay, ngửa, cúi cổ vì chúng sẽ khiến bệnh nặng hơn.
  • Nhức đầu: Người bị bệnh thoái hóa cột sống cổ, lưng sẽ cảm thấy nhức đầu từ vùng chẩm lan ra các khu vực như thái dương, trán hay sau hốc mắt. Tuy nhiên không có dấu hiệu thần kinh.
  • Cơ cứng cơ: Cụ thể là sẽ bị cứng cơ cạnh cột sống, thường bị vào buổi sáng và sẽ cảm thấy giảm cơ cứng sau khi vận động. Vậy nên, bệnh nhân bị bệnh thoái hóa cột sống nên hạn chế vận động, hạn chế thực hiện các động tác cúi ngửa, vươn người… để giảm đau đớn.
  • Đau rễ thần kinh: Khi thoái hóa cột sống, sẽ phần nào chèn ép của dây thần kinh ống sống, thậm chí nặng có thể là đau lan truyền dọc theo thần kinh đùi bì gây ra triệu chứng này.
  • Triệu chứng khác: Một số trường hợp khác bệnh nhân sẽ cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, tinh thần căng thẳng, tê bì chân tay, thiếu máu cục bộ, nhức đầu chóng mặt…

Khi cảm thấy cơ thể gặp phải một hoặc nhiều dấu hiệu kể trên thì bạn nên theo dõi sức khỏe và sớm tìm đến chuyên gia để được thăm khám, tư vấn phác đồ điều trị phù hợp, kịp thời trước khi bệnh thoái hóa cột sống cổ, lưng gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Cách chữa thoái hóa cột sống

Mẹo chữa thoái hóa cột sống tại nhà:

  • Massage: Sử dụng động tác xoa bóp, bấm chặt, vuốt nhẹ giúp giảm đau nhức và tê cứng do thoái hóa cột sống.
  • Chườm nóng hoặc lạnh: Áp dụng chườm nóng để xua tan hàn khí và chườm lạnh để giảm đau, sưng tấy nhanh chóng.
  • Tắm suối khoáng: Giải độc, thư giãn, giảm mệt mỏi và căng thẳng, giảm triệu chứng đau đớn do thoái hóa cột sống.

Bài tập trị thoái hóa cột sống:

  • Bài tập gập bụng.
  • Bài tập kéo giãn cơ lưng.
  • Bài tập di động cột sống.
  • Bài tập kéo giãn nhóm cơ dạng (mặt ngoài đùi).

Phương pháp Tây y: Sử dụng thuốc kê đơn như NSAIDs, thuốc giãn cơ, corticoid, và thuốc hỗ trợ hoạt động cột sống.

Lưu ý khi sử dụng thuốc:

  • Chỉ sử dụng theo đơn của bác sĩ.
  • Thời gian điều trị lâu dài, không tự y án liều lượng.
  • Tránh kết hợp các loại thuốc mà không có sự chỉ định của bác sĩ.
  • Kết hợp chế độ ăn uống và luyện tập để tăng cường sức khỏe cột sống.

Phẫu thuật cột sống: Là lựa chọn cuối cùng nếu điều trị bằng thuốc không đạt hiệu quả. Cần lưu ý đến rủi ro và tác dụng phụ của phẫu thuật.

Chữa bệnh bằng Đông Y: Áp dụng các bài thuốc từ ngải cứu, cây xương rồng, cây dây đau xương để giảm đau, thuyên giảm triệu chứng thoái hóa cột sống.

Lưu ý: Trước khi bắt đầu bất kỳ phương pháp điều trị nào, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Thuốc chữa thoái hóa cột sống

Thuốc chữa thoái hóa cột sống thường được sử dụng để giảm đau và kiểm soát triệu chứng của bệnh. Các loại thuốc được chia thành nhóm như sau:

Paracetamol:

  • Liều lượng: 325-650mg/lần, 4-6 giờ/lần.
  • Chỉ định: Giảm đau lưng, cột sống, khớp, cơ, đau đầu, đau răng...
  • Chống chỉ định: Mẫn cảm với Paracetamol, bệnh nhân gan, thận đang tổn thương.

Efferalgan Codein:

  • Liều lượng: 1 viên/lần (12-18 tuổi), 1-2 viên/lần (trên 18 tuổi).
  • Chỉ định: Đau cấp tính khi Paracetamol không đủ.
  • Chống chỉ định: Mẫn cảm với thành phần, suy gan nặng, trẻ em dưới 12 tuổi.

Tramadol:

  • Liều lượng: Bắt đầu từ 25mg/ngày, tăng dần lên 200mg/ngày.
  • Chỉ định: Đau nặng, không phản ứng với các loại thuốc giảm đau khác.
  • Chống chỉ định: Mẫn cảm với Opioid, sử dụng thuốc chống trầm cảm.

Các loại thuốc chống viêm không Steroid (NSAID):

  • Diclofenac, Meloxicam, Celecoxib, Piroxicam.
  • Chỉ định: Viêm và thoái hoá khớp, đau nửa đầu, đau do sưng viêm.
  • Chống chỉ định: Mẫn cảm, suy gan, suy thận, trẻ em dưới 15 tuổi.

Thuốc giãn cơ:

  • Tolperisone, Eperisone.
  • Chỉ định: Đau cơ, gân, xương khớp, co thắt cơ.
  • Chống chỉ định: Mẫn cảm, suy gan nặng, phụ nữ mang thai.

Thuốc ức chế IL1:

  • Chỉ định: Điều trị thoái hoá xương khớp.
  • Chống chỉ định: Mẫn cảm, bệnh nhân mang thai.

Thuốc Corticoid tại chỗ:

  • Hydrocortisone Acetate, Methylprednisolone Acetate.
  • Chỉ định: Điều trị triệu chứng viêm khớp.
  • Chống chỉ định: Mẫn cảm, nhiễm nấm, nhiễm khuẩn.

Lưu ý rằng việc sử dụng thuốc cần tuân thủ liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ, đồng thời theo dõi các dấu hiệu phản ứng phụ và thăm bác sĩ khi cần thiết. Ngoài ra, duy trì lối sống lành mạnh và tập thể dục nhẹ cũng là yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị thoái hoá cột sống.

Thoái hóa cột sống ăn gì

Khi mắc bệnh thoái hóa cột sống, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị. Dưới đây là những thực phẩm nên bổ sung và những thực phẩm cần hạn chế để giảm triệu chứng và hỗ trợ sức khỏe xương khớp:

Thực phẩm nên bổ sung:

  1. Thực phẩm chứa nhiều canxi: Sữa, cải xoăn, cá mòi, đậu phụ, phô mai, đậu nành, hạnh nhân, đậu là những nguồn canxi tốt giúp duy trì sức khỏe xương khớp.
  2. Thực phẩm chứa Vitamin A: Gan động vật, sản phẩm từ sữa, mỡ như bơ và phô mai, trứng, cà rốt, đu đủ, và rau xanh màu xanh đậm giúp hỗ trợ quá trình phục hồi sức khỏe.
  3. Ngũ cốc: Lúa mạch, lúa mì, và gạo lứt chứa nhiều dưỡng chất và vitamin, hỗ trợ hệ miễn dịch và ngăn chặn quá trình oxy hóa.
  4. Thực phẩm giàu Omega-3: Cá ngừ, cá hồi giúp ngăn chặn phản ứng viêm khớp và giảm đau nhức.
  5. Trà xanh: Chất chống oxy hóa trong trà xanh giúp giảm tác động của thoái hóa khớp và loãng xương.
  6. Rau xanh và trái cây: Cung cấp chất chống oxy hóa, canxi, magiê, và vitamin D, giúp duy trì sức khỏe xương và giảm áp lực lên cột sống.

Thực phẩm cần hạn chế:

  1. Đồ dầu mỡ, chiên xào: Hạn chế thức ăn chứa quá nhiều dầu mỡ để tránh tăng cholesterol và áp lực lên cột sống.
  2. Đường: Giảm nạp đường để tránh kích thích sự giải phóng Cytokine và tăng nguy cơ viêm khớp.
  3. Rượu bia, thuốc lá: Gây ảnh hưởng tiêu cực đến việc hấp thụ vitamin và canxi, tăng nguy cơ thoái hóa cột sống.
  4. Omega-6: Hạn chế thực phẩm chứa nhiều Omega-6 để tránh tình trạng sưng tấy và viêm nặng.
  5. Đồ cay nóng: Giảm tiêu thụ thực phẩm cay nóng để hạn chế tình trạng thoái hóa cột sống trở nên nặng hơn.

Nhớ kiểm tra với bác sĩ trước khi thay đổi chế độ ăn uống và tư vấn để có phương án điều trị phù hợp.

Thoái hóa cột sống có nguy hiểm không?

Đây là thắc mắc của không ít bệnh nhân, thực tế thì triệu chứng sẽ càng nghiêm trọng khi bệnh nhân không được điều trị đúng cách và mức độ nguy hiểm cũng phụ thuộc vào thời gian mắc bệnh kể cả thoái hóa cột sống ở người trẻ tuổi hay người già. Chính vì vậy, dựa trên nhiều yếu tố để đánh giá sự nguy hiểm của bệnh với các biến chứng sau:

Một số biến chứng nguy hiểm của thoái hóa cột sống
Một số biến chứng nguy hiểm của thoái hóa cột sống

Cột sống bị biến dạng
Khi bị thoái hoá cột sống mãn tính, người bệnh sẽ có biểu hiện đau nhức dữ dội nhất là mỗi khi thời tiết thay đổi. Vậy nên, người bệnh sẽ cảm thấy khó khăn trong việc vận động, dần dần sẽ hình thành thói quen lười vận động, ảnh hưởng đến sức khỏe. Từ đó dẫn đến các biến chứng như cột sống bị cong vẹo, gù lưng,... đồng thời khiến bệnh nhân cảm thấy tự ti về ngoại hình và sinh hoạt bị ảnh hưởng.
Liệt tạm thời hoặc bại liệt hoàn toàn
Thoái hoá cột sống có thể gây đĩa đệm phình ra và rễ dây thần kinh bị chèn ép, từ đó có thể dẫn đến tình trạng các cơn đau lan xuống tứ chi. Đồng thời khiến cơ bị co, nếu triệu chứng này diễn ra trong một thời gian dài có thể khiến người bệnh bị liệt tạm thời, thậm chí mất khả năng vận động về sau.
Tức ngực
Một trong những biến chứng thường thấy là bệnh thoái hóa cột sống gây gai xương ở đốt sống, khi các mỏm gai này sẽ khiến người bệnh cảm thấy đau tức vùng ngực (1 bên hoặc cả hai). Triệu chứng này có thể bị nhầm lẫn với bệnh tim mạch, nên bệnh nhân cần tìm đến bác sĩ khi cơ thể có biểu hiện khác thường để sớm được điều trị.
Suy giảm thị lực
Thoái hoá đốt sống cổ sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực của người bệnh, do bệnh có tác động xấu đến nhiều dây thần kinh, trong đó bao gồm cả thần kinh của mắt. Biểu hiện đặc trưng của biến chứng này là bệnh nhân thường xuyên bị sưng, chảy nước mắt, tầm nhìn bị thu hẹp, sợ ánh sáng chói.
Tăng giảm huyết áp đột ngột
Một trong những biến chứng điển hình khác do thoái hóa xương cột sống gây ra chính là khiến huyết áp của bệnh nhân không ổn định, tăng giảm đột ngột. Hầu hết là sẽ tăng huyết áp, đây là biến chứng khá nguy hiểm, bởi đây là chỉ số ảnh hưởng rất lớn đến tim mạch, tăng nguy cơ đột tử rất cao.
Chứng rối loạn tiền đình
Bệnh thoái hoá cột sống cổ sẽ gây tắc nghẽn tuần hoàn máu và oxy lên não, lưu thông không thuận lợi sẽ khiến tiền đình bị rối loạn chức năng. Từ đó cơ thể của bệnh nhân sẽ trở nên mất cân bằng, chóng mặt, ù tai...
Bệnh tim mạch
Theo các bác sĩ chuyên gia, thoái hóa cột sống khiến cột sống cổ bị tổn thương, không đúng vị trí ban đầu nên làm cho cấu trúc bị thay đổi. Từ đó gây chèn ép các dây thần kinh, kèm theo các triệu chứng điển hình là đau tim, nhịp tim rối loạn và người bệnh khó thở, nên có thể ảnh hưởng tới cả hệ hô hấp.

Thoái hóa cột sống chữa khỏi được không?

Thoái hoá cột sống được xét vào nhóm bệnh mãn tính phát triển âm thầm, chậm. Do đó, việc điều trị thường sẽ tập trung nhiều hơn vào phần triệu chứng, ngăn ngừa các biến chứng. Vậy nên việc điều trị cần rất nhiều thời gian và đòi hỏi người bệnh cần phải kiên trì.
Hiện nay, Y học đã ngày càng phát triển nên cũng có nhiều giải pháp chữa bệnh hiệu quả, tiêu biểu có thể kể đến dùng thuốc (Đông y, Tây y), phẫu thuật (không được khuyến khích) và vật lý trị liệu…
Mỗi phương pháp đều có những ưu nhược điểm riêng trong điều trị bệnh thoái hóa cột sống. Tuy nhiên, khó đảm bảo được việc chữa khỏi bệnh thoái hóa cột sống cổ, lưng hoàn toàn vì còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố, nhất là thời gian khởi phát và mức độ bệnh.
Vậy nên, ngay khi cơ thể có dấu hiệu bất thường như đã kể trên, bệnh nhân nên sớm tìm đến bác sĩ, cơ sở y tế uy tín để được tư vấn hướng điều trị.

Biện pháp ngăn ngừa, hỗ trợ điều trị bệnh thoái hóa cột sống

Để cơ thể khỏe mạnh, phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả nhất thì người bệnh cũng cần phải có những kiến thức nhất định về bệnh, nên xây dựng những thói quen khoa học tốt với sức khỏe. Đặc biệt, dưới đây là những khuyến cáo được chia sẻ từ chuyên gia hàng đầu xương khớp:

  • Tạo thói quen kiểm tra sức khỏe định kỳ: Mặc dù bệnh thoái hóa cột sống phát triển chậm nhưng rất âm thầm, nhiều người chủ quan và bỏ qua những dấu hiệu bệnh. Vậy nên, việc thăm khám ngay khi có biểu hiện khởi phát của thoái hoá sẽ giúp hiệu quả điều trị tốt hơn.
  • Vận động thường xuyên và hợp lý: Bệnh nhân có thể tập luyện các môn thể thao nhẹ nhàng vừa sức giúp cho xương vùng cổ và thắt lưng được vận động, từ đó giúp các cơ được hoạt động linh hoạt hơn
  • Không lạm dụng thuốc, đặc biệt nhóm thuốc giảm đau vì chúng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, thậm chí khiến tình trạng bệnh trở nặng hơn. Tốt nhất nên tuân thủ đúng với chỉ định của bác sĩ  trong quá trình điều trị.
  • Chú ý chế độ ăn uống: Bệnh nhân nên bổ sung các thực phẩm giàu canxi và vitamin D (hàu, xương sườn, nước hầm xương ống, sữa), thực phẩm giàu Omega-3 (cá hồi, cá trích, cá mòi), thực phẩm giàu Glucosamine, Chondroitin ( sụn bò, sụn bê, sườn), trái cây tươi (Bơ, táo, dưa hấu,  bưởi, dâu tây, nho, cam), vitamin D (dầu, tôm, cua,… và thực phẩm giàu chất đạm. Đồng thời tránh xa rượu, bia, chất kích thích.

Trên đây là toàn bộ kiến thức về thoái hóa cột sống cùng với những phương pháp điều trị bệnh hiệu quả được nhiều bệnh nhân tin tưởng lựa chọn. Hy vọng đã mang hữu ích đến bạn!

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Gọi ngay

0987173258

Tin mới

Định Tâm An Thần Thang: Bài Thuốc Tốt Nhất Từ Y Học Cổ Truyền 

Mất ngủ là vấn đề ngày càng phổ biến trong xã hội hiện đại, gây...

Cảnh Báo Mề Đay Cấp Và Mãn Tính Ở Trẻ Em Bùng Phát Tại Miền Nam 

Thời gian gần đây, số lượng trẻ em mắc mề đay cấp và mãn tính...

Nghiên Cứu Khoa Học Về Bệnh Viêm Da Cơ Địa Và Cách Xử Lý Từ Y Học Cổ Truyền

Sau nhiều năm đi sâu nghiên cứu, đội ngũ chuyên gia Viện Y dược cổ...