Thoái Hóa Cột Sống Ăn Gì

Khi mắc bệnh thoái hóa cột sống, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị. Dưới đây là những thực phẩm nên bổ sung và những thực phẩm cần hạn chế để giảm triệu chứng và hỗ trợ sức khỏe xương khớp:

Thực phẩm nên bổ sung:

Thực phẩm chứa nhiều canxi: Sữa, cải xoăn, cá mòi, đậu phụ, phô mai, đậu nành, hạnh nhân, đậu là những nguồn canxi tốt giúp duy trì sức khỏe xương khớp.

Thực phẩm chứa Vitamin A: Gan động vật, sản phẩm từ sữa, mỡ như bơ và phô mai, trứng, cà rốt, đu đủ, và rau xanh màu xanh đậm giúp hỗ trợ quá trình phục hồi sức khỏe.

Ngũ cốc: Lúa mạch, lúa mì, và gạo lứt chứa nhiều dưỡng chất và vitamin, hỗ trợ hệ miễn dịch và ngăn chặn quá trình oxy hóa.

Thực phẩm giàu Omega-3: Cá ngừ, cá hồi giúp ngăn chặn phản ứng viêm khớp và giảm đau nhức.

Trà xanh: Chất chống oxy hóa trong trà xanh giúp giảm tác động của thoái hóa khớp và loãng xương.

Rau xanh và trái cây: Cung cấp chất chống oxy hóa, canxi, magiê, và vitamin D, giúp duy trì sức khỏe xương và giảm áp lực lên cột sống.

Thực phẩm cần hạn chế:

Đồ dầu mỡ, chiên xào: Hạn chế thức ăn chứa quá nhiều dầu mỡ để tránh tăng cholesterol và áp lực lên cột sống.

Đường: Giảm nạp đường để tránh kích thích sự giải phóng Cytokine và tăng nguy cơ viêm khớp.

Rượu bia, thuốc lá: Gây ảnh hưởng tiêu cực đến việc hấp thụ vitamin và canxi, tăng nguy cơ thoái hóa cột sống.

Omega-6: Hạn chế thực phẩm chứa nhiều Omega-6 để tránh tình trạng sưng tấy và viêm nặng.

Đồ cay nóng: Giảm tiêu thụ thực phẩm cay nóng để hạn chế tình trạng thoái hóa cột sống trở nên nặng hơn.

Nhớ kiểm tra với bác sĩ trước khi thay đổi chế độ ăn uống và tư vấn để có phương án điều trị phù hợp.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ CK I BÁC SĨ DOÃN HỒNG PHƯƠNG

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Xem hồ sơ

Thoái hóa cột sống là một bệnh lý thường phát triển âm thầm, không có dấu hiệu nên rất khó để phát hiện sớm. Đây là biểu hiện của quá trình lão hóa trong cơ thể, thường xuất hiện ở độ tuổi trung niên và người già. Khi gặp tình trạng thoái hóa cột sống, người bệnh có thể xuất hiện triệu chứng: mất cảm giác, rối loạn tiền đình, teo cơ, đi lại khó khăn. Để khắc phục được tình trạng này, bên cạnh việc sử dụng thuốc và các phương pháp y tế khác, người bệnh cần chú trọng vào quá trình ăn uống của mình. Vậy thoái hóa cột sống ăn gì và nên kiêng những thực phẩm nào, cùng theo dõi ngay bên dưới đây.

Tổng quan bệnh thoái hóa cột sống

Thoái hóa cột sống là gì?

Thoái hóa cột sống tiếng anh là Degenerative spine, là thuật ngữ được sử dụng để mô tả sự biến đổi hình thái các bộ phận liên quan đến cột sống, trong đó bao gồm cả đĩa đệm, gai xương, suy yếu dây chằng, tính đàn hồi giảm và giảm tính chịu lực của sụn…

Thoái hóa cột sống: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Khi các đốt sống lão hóa một thời gian sẽ biến triển thành thoát vị đĩa đệm. Đối với thoái hóa cột sống m47, thì đây tình trạng sụn khớp ở đốt sống bì bào mòn, từ đó gây ra tổn thương và bị suy yếu nặng nhẹ theo thời gian.

Có thể thấy, đây là tình trạng bệnh phổ biến ở nam giới, đặc biệt là đối tượng lao động nặng nhọc hoặc dân văn phòng trong độ tuổi sau 35 - 40 và con số này đang có xu hướng trẻ hóa do thói quen sinh hoạt và môi trường làm việc của con người hiện nay đã thay đổi.

Hiện nay, có khá nhiều phương pháp điều trị bệnh thoái hóa cột sống, tuy nhiên nhiều người bệnh chủ quan và bỏ qua thời điểm “vàng”, đến khi bệnh gây ra những biến chứng nguy hiểm như: rối loạn tiền đình, teo cơ, rối loạn cảm giác, mất khả năng vận động, thậm chí là bại liệt.

Vậy nên, mỗi người đều nên có những kiến thức cơ bản về nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa bệnh, đặc biệt người cao tuổi hoặc đối tượng có tính chất công việc ngồi/ đứng nhiều như dân văn phòng và công việc nặng nhọc/ bốc vác.

Nguyên nhân thoái hoá cột sống

Tương tự như các bệnh xương khớp khác, thoái hóa cột sống cũng là một trong những bệnh lý có nguyên nhân phức tạp. Tuy nhiên dựa theo số liệu thống kê và kết quả của nhiều cuộc nghiên cứu, cho thấy những yếu tố chính dẫn đến tình trạng bệnh này là:

Một số nguyên nhân gây bệnh thoái hóa cột sống

Tuổi tác: Phần lớn người trên 30 tuổi đã có biểu hiện thoái hóa đĩa đệm cột sống vì đây là quá trình xảy ra từ rất sớm, đồng thời quá trình thoái hóa sinh lý cũng đã phần nào chứa đựng những yếu tố nguy cơ sẵn sàng bị bệnh. Khi đến độ nhất định bệnh sẽ khởi phát và gây ra những triệu chứng đau đớn, khó chịu.
Do di truyền: Có không ít người vốn sinh ra đã có một hệ xương khớp không tốt, khi gặp phải những tác động xấu từ bên trong hoặc bên ngoài cũng có thể gây ra tình trạng lão hóa các đốt sống. Từ đó sẽ gây ra các bệnh lý xương khớp, trong đó bao gồm cả thoái hóa cột sống cổ/ lưng.
Thói quen sinh hoạt: Ngồi gập cổ, gù lưng, cúi cong lưng nhiều, thường xuyên ngả cổ vào tai để kẹp nghe điện thoại, dùng gối ngủ quá cao… đều những yếu tố khiến cho quá trình thoái hóa cột sống diễn ra nhanh hơn.
Chấn thương: Đặc biệt là những tai nạn gây ra những chấn thương trực tiếp đến cột sống lưng và cổ. Điều này sẽ gây ra những tổn thương, làm suy yếu đĩa đệm cột sống và gây ra thoái hóa.
Chế độ ăn uống: Với một hệ xương khớp không được khỏe mạnh, người bệnh tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều muối, photpho, protein… hoặc uống nhiều bia rượu, hút thuốc lá và nước ngọt cũng sẽ đẩy nhanh quá trình phá hủy, lão hóa cột sống. Và không chỉ với người có hệ xương khớp không tốt, cả những người khỏe mạnh nếu có chế độ ăn uống không lành mạnh cũng có nguy cơ đối mặt với căn bệnh này.
Tính chất công việc: Đối với những đối tượng làm việc nặng nhọc như bốc vác hay nhân viên văn phòng phải đứng hoặc ngồi nhiều cũng chính là nhóm người có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn so với người bình thường.

Nguyên nhân khác: Một số trường hợp khác cũng có nguy cơ bị bệnh cao hơn so với người khác, đó là: người thừa cân, rối loạn chuyển hóa, viêm đĩa đệm, u cột sống và dị tật bẩm sinh,…

Triệu chứng thoái hoá cột sống

Tùy vào từng điểm có sự lão hóa của cột sống mà dấu hiệu của bệnh sẽ khác nhau và dưới đây sẽ là những biểu hiện cho thấy bạn đã bị thoái hóa cột sống cổ, lưng.

Đau cấp tính (kéo dài 4 tháng: Thường xuyên cảm thấy đau buốt ở vùng cột sống thắt lưng ở cả hai bên nhưng không lan xuống khu vực đùi và khớp gối. Thường cơn đau sẽ xuất hiện khi bệnh nhân thực hiện một động tác quá mạnh, sai tư thế và đột ngột…
Đau mạn tính: Cảm thấy đau âm ỉ ở vùng thắt lưng, không bị ở các khu vực xung quanh, cảm giác đau tăng lên mỗi khi vận động và có biểu hiện giảm nếu nghỉ ngơi. Trường hợp nặng này có thể cột sống bệnh nhân bị biến dạng một phần.
Đau vùng gáy: Có thể lan xuống cánh tay và vai, ngoài ra có thể bệnh nhân sẽ cảm thấy tê một vùng ở cánh/ cẳng và ngón tay. Vậy nên bệnh nhân cũng nên hạn chế thực hiện các động tác cổ như xoay, ngửa, cúi cổ vì chúng sẽ khiến bệnh nặng hơn.
Nhức đầu: Người bị bệnh thoái hóa cột sống cổ, lưng sẽ cảm thấy nhức đầu từ vùng chẩm lan ra các khu vực như thái dương, trán hay sau hốc mắt. Tuy nhiên không có dấu hiệu thần kinh.
Cơ cứng cơ: Cụ thể là sẽ bị cứng cơ cạnh cột sống, thường bị vào buổi sáng và sẽ cảm thấy giảm cơ cứng sau khi vận động. Vậy nên, bệnh nhân bị bệnh thoái hóa cột sống nên hạn chế vận động, hạn chế thực hiện các động tác cúi ngửa, vươn người… để giảm đau đớn.
Đau rễ thần kinh: Khi thoái hóa cột sống, sẽ phần nào chèn ép của dây thần kinh ống sống, thậm chí nặng có thể là đau lan truyền dọc theo thần kinh đùi bì gây ra triệu chứng này.
Triệu chứng khác: Một số trường hợp khác bệnh nhân sẽ cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, tinh thần căng thẳng, tê bì chân tay, thiếu máu cục bộ, nhức đầu chóng mặt…

Khi cảm thấy cơ thể gặp phải một hoặc nhiều dấu hiệu kể trên thì bạn nên theo dõi sức khỏe và sớm tìm đến chuyên gia để được thăm khám, tư vấn phác đồ điều trị phù hợp, kịp thời trước khi bệnh thoái hóa cột sống cổ, lưng gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Bệnh thoái hóa cột sống ăn gì?

Khi bị thoái hóa cột sống, người bệnh cần bổ sung các thực phẩm hỗ trợ cho quá trình điều trị, cụ thể như sau:

Thực phẩm chứa nhiều canxi

Việc bổ sung nhóm chất này sẽ giúp xương khớp khỏe mạnh, tránh tình trạng mắc các bệnh loãng xương, đau thần kinh tọa, thoát vị địa điệm,... và đặc biệt là thoái hóa cột sống. Canxi là một hợp chất vô cùng quan trọng trong cơ thể, giúp phát triển chiều cao ở trẻ nhỏ, tăng cường hệ thống xương khớp đối với người lớn.
Một vài thực phẩm có chứa nhiều canxi mà người bệnh có thể bổ sung trong các bữa ăn như: Sữa, cải xoăn, cá mòi, đậu phụ, phô mai, đậu nành, hạnh nhân, các loại đậu,...

Thực phẩm chứa Vitamin A

Thực phẩm giàu vitamin A không chỉ hỗ trợ hệ miễn dịch trong việc đề kháng bệnh mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi sức khỏe sau khi bệnh đã được cải thiện. Vitamin A có tác dụng hỗ trợ quá trình hình thành xương và cải thiện khả năng hấp thụ protein, đảm bảo sự hoạt động hiệu quả của cơ thể.
Các nguồn giàu vitamin A có thể được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm như gan của động vật (như gan bò, bê, gà), sản phẩm từ sữa, các loại mỡ như bơ và phô mai, trứng, cũng như trong trái cây và rau củ. Các loại trái cây màu cam như cà rốt, đu đủ cũng như rau củ có màu xanh đậm như khoai lang, rau chân vịt là những nguồn dồi dào vitamin A giúp bảo đảm sự cân bằng dinh dưỡng và hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

Ngũ cốc

Khi bổ sung ngũ cốc, các dưỡng chất và vitamin có trong thực phẩm này sẽ giúp cải thiện hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. Đặc biệt, những hoạt chất có trong ngũ cốc sẽ làm chậm quá trình oxy hóa, tránh sự hình thành của các gốc tự do, có thể gây hại đến xương và làm chậm quá trình lão hoá của chúng. Do đó, việc bổ sung các loại vitamin và khoáng chất là một phương pháp hiệu quả để duy trì sức khỏe của hệ thống xương khớp và giảm nguy cơ thoái hoá cột sống.
Các loại ngũ cốc như lúa mạch, lúa mì, và gạo lứt là những nguồn dồi dào của những dưỡng chất này, mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho sức khỏe tổng thể. Việc tích hợp chúng vào chế độ ăn hàng ngày có thể giúp bảo vệ và duy trì sức khỏe của hệ thống xương và cơ.

Thực phẩm giàu Omega 3

Nhóm thực phẩm chứa axit béo Omega-3 đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn các phản ứng viêm khớp của hệ miễn dịch, từ đó giảm đau nhức do viêm khớp. Nguồn cung axit béo Omega-3 phong phú có thể được tìm thấy trong một số thực phẩm như cá ngừ và cá hồi.
Tuy nhiên, trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ ăn uống chứa Omega-3, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Sử dụng quá mức axit béo này có thể tạo ra tác động tiêu cực đối với cơ thể và ảnh hưởng đến quá trình đông máu.

Omega 3 ngăn chặn các phản ứng viêm khớp của hệ miễn dịch

Trà xanh

Trà xanh là một thức uống quen thuộc, mang lại nhiều lợi ích cho cho cơ thể và được các chuyên gia khuyến cáo sử dụng. Trong thành phần của trà xanh có những chất giúp ngăn chặn quá trình oxy hóa, từ đó giảm tác động của thoái hóa khớp và loãng xương.
Tuy nhiên, việc sử dụng trà xanh cũng đòi hỏi sự thận trọng. Việc uống quá nhiều có thể ảnh hưởng đến quá trình hô hấp và gây ra những tình trạng như thở gấp, đau đầu, đau bụng, khó tiêu. Vì vậy, người bệnh chỉ nên uống dưới 3 chén trà xanh xanh 1 ngày, nên uống sau bữa ăn trong khoảng 30 phút để tránh gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn.

Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý thoái hoá cột sống và giảm nhẹ triệu chứng. Việc bổ sung nhiều rau xanh và trái cây là một yếu tố quan trọng, mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho cơ thể.
Rau xanh là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa, bao gồm vitamin C, E, và các chất chống oxy hóa khác, giúp ngăn chặn tác động của gốc tự do và bảo vệ tế bào khỏi thoái hoá. Cung cấp khoáng chất như canxi, magiê và vitamin D, quan trọng cho sức khỏe xương, giúp kiểm soát quá trình thoái hoá cột sống.
Rau xanh, thường có hàm lượng calo thấp, là nguồn chất xơ và nước, giúp giảm cảm giác đói và hỗ trợ quá trình giảm cân. Việc duy trì cân nặng ổn định giúp giảm áp lực lên cột sống và có thể giảm triệu chứng thoái hoá.

Thoái hóa đốt sống nên kiêng những thực phẩm gì?

Ngoài những nhóm chất cần bổ sung, người bệnh cũng nên tránh ăn những thực phẩm có thể khiến tình trạng thoái hóa đốt sống trở nên nghiêm trọng hơn, cụ thể như sau:

Đồ dầu mỡ, chiên xào: Khi gặp tình trạng thoái hóa cột sống, người bệnh nên hạn chế các đồ ăn có chứa quá nhiều dầu mỡ. Điều này sẽ khiến cơ thể tăng lượng cholesterol trong máu, ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu ở nơi thoái hoá cột sống. Ngoài ra, khi người bệnh tăng cân, cột sống sẽ gặp áp lực nặng hơn và gây khó chịu, đau nhức trầm trọng.
Đường: Người bệnh nên hạn chế nạp đường từ đồ ăn, bánh kẹo vào cơ thể. Đường sẽ là kích thích sự giải phóng của Cytokine, gây phản ứng viêm ở các vùng xương bị thoái hóa, việc điều trị lúc này sẽ gặp nhiều trở ngại hơn.
Rượu bia, thuốc lá: Đây là một trong những tác nhân khiến người bệnh gặp phải tình trạng viêm khớp, thoái hóa cột sống hay thậm chí là ung thư. Khi sử dụng, quá quá trình hấp thụ vitamin và canxi sẽ bị gián đoạn, ảnh hưởng tới các dây thần kinh cũng như chất lượng giấc ngủ hằng ngày.
Omega-6: Khi người bệnh ăn quá nhiều thực phẩm chứa Omega-6 sẽ dẫn tới tình trạng tích nước, sưng tấy, tình trạng viêm trở nặng, gây tê bì ở các vùng cổ và chân tay.
Đồ cay nóng: Những loại đồ ăn có chứa nhiều gia vị tính nóng như ớt, gừng, tiêu, sa tế, mù tạt, tương ớt sẽ khiến tình trạng thoái hóa cột sống trở nên nặng hơn, tình trạng đau nhức ngày càng khó chịu.

Rượu bia, thuốc lá khiến bệnh nghiêm trọng hơn

Cách Chữa Thoái Hóa Cột Sống

Mẹo chữa thoái hóa cột sống tại nhà:

Massage: Sử dụng động tác xoa bóp, bấm chặt, vuốt nhẹ giúp giảm đau nhức và tê cứng do thoái hóa cột sống.

Chườm nóng hoặc lạnh: Áp dụng chườm nóng để xua tan hàn khí và chườm lạnh để giảm đau, sưng tấy nhanh chóng.

Tắm suối khoáng: Giải độc, thư giãn, giảm mệt mỏi và căng thẳng, giảm triệu chứng đau đớn do thoái hóa cột sống.

Bài tập trị thoái hóa cột sống:

Bài tập gập bụng.

Bài tập kéo giãn cơ lưng.

Bài tập di động cột sống.

Bài tập kéo giãn nhóm cơ dạng (mặt ngoài đùi).

Phương pháp Tây y: Sử dụng thuốc kê đơn như NSAIDs, thuốc giãn cơ, corticoid, và thuốc hỗ trợ hoạt động cột sống.

Lưu ý khi sử dụng thuốc:

Chỉ sử dụng theo đơn của bác sĩ.

Thời gian điều trị lâu dài, không tự y án liều lượng.

Tránh kết hợp các loại thuốc mà không có sự chỉ định của bác sĩ.

Kết hợp chế độ ăn uống và luyện tập để tăng cường sức khỏe cột sống.

Phẫu thuật cột sống: Là lựa chọn cuối cùng nếu điều trị bằng thuốc không đạt hiệu quả. Cần lưu ý đến rủi ro và tác dụng phụ của phẫu thuật.

Chữa bệnh bằng Đông Y: Áp dụng các bài thuốc từ ngải cứu, cây xương rồng, cây dây đau xương để giảm đau, thuyên giảm triệu chứng thoái hóa cột sống.

Lưu ý: Trước khi bắt đầu bất kỳ phương pháp điều trị nào, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Thuốc Chữa Thoái Hóa Cột Sống

Thuốc chữa thoái hóa cột sống thường được sử dụng để giảm đau và kiểm soát triệu chứng của bệnh. Các loại thuốc được chia thành nhóm như sau:

Paracetamol:

Liều lượng: 325-650mg/lần, 4-6 giờ/lần.

Chỉ định: Giảm đau lưng, cột sống, khớp, cơ, đau đầu, đau răng...

Chống chỉ định: Mẫn cảm với Paracetamol, bệnh nhân gan, thận đang tổn thương.

Efferalgan Codein:

Liều lượng: 1 viên/lần (12-18 tuổi), 1-2 viên/lần (trên 18 tuổi).

Chỉ định: Đau cấp tính khi Paracetamol không đủ.

Chống chỉ định: Mẫn cảm với thành phần, suy gan nặng, trẻ em dưới 12 tuổi.

Tramadol:

Liều lượng: Bắt đầu từ 25mg/ngày, tăng dần lên 200mg/ngày.

Chỉ định: Đau nặng, không phản ứng với các loại thuốc giảm đau khác.

Chống chỉ định: Mẫn cảm với Opioid, sử dụng thuốc chống trầm cảm.

Các loại thuốc chống viêm không Steroid (NSAID):

Diclofenac, Meloxicam, Celecoxib, Piroxicam.

Chỉ định: Viêm và thoái hoá khớp, đau nửa đầu, đau do sưng viêm.

Chống chỉ định: Mẫn cảm, suy gan, suy thận, trẻ em dưới 15 tuổi.

Thuốc giãn cơ:

Tolperisone, Eperisone.

Chỉ định: Đau cơ, gân, xương khớp, co thắt cơ.

Chống chỉ định: Mẫn cảm, suy gan nặng, phụ nữ mang thai.

Thuốc ức chế IL1:

Chỉ định: Điều trị thoái hoá xương khớp.

Chống chỉ định: Mẫn cảm, bệnh nhân mang thai.

Thuốc Corticoid tại chỗ:

Hydrocortisone Acetate, Methylprednisolone Acetate.

Chỉ định: Điều trị triệu chứng viêm khớp.

Chống chỉ định: Mẫn cảm, nhiễm nấm, nhiễm khuẩn.

Lưu ý rằng việc sử dụng thuốc cần tuân thủ liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ, đồng thời theo dõi các dấu hiệu phản ứng phụ và thăm bác sĩ khi cần thiết. Ngoài ra, duy trì lối sống lành mạnh và tập thể dục nhẹ cũng là yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị thoái hoá cột sống.

Trên đây là câu trả lời chi tiết nhất cho câu hỏi thoái hóa cột sống ăn gì, nên kiêng những gì để tình trạng bệnh sớm được cải thiện. Trước khi áp dụng bất kỳ chế độ ăn nào, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và có phương án điều trị phù hợp. Hy vọng bài viết trên đã giúp ích được cho bạn.

Cập nhật lúc 04:01 - 03/08/2024