Thoái Hóa Cột Sống Cổ

Thoái hóa cột sống cổ là bệnh lý phổ biến, có tỷ lệ mắc cao bên cạnh thoái hóa cột sống thắt lưng. Đây là một trong những căn bệnh về xương khớp xảy ra khi cột sống tại vùng cổ bị thoái hóa, suy giảm chức năng hoạt động do các khớp của các đĩa liên đốt sống, diện thân đốt sống, hệ thống màng và dây chằng bao xung quanh cột sống bị hư hỏng.

Căn bệnh này chủ yếu xuất hiện ở người cao tuổi, khi hệ thống xương khớp dần lão hóa theo thời gian. Tuy nhiên, hiện nay bệnh này ngày càng có dấu hiệu trẻ hóa, xuất hiện ở những người trẻ tuổi, độ tuổi trung niên do nhiều nguyên nhân, yếu tố tác động từ bên ngoài.

Chủ yếu xuất phát từ tình trạng cột sống cổ phải chịu áp lực quá tải trong thời gian dài, lặp đi lặp lại khiến cho sụn khớp mất đi độ đàn hồi vốn có của đĩa đệm. Kèm theo đó, tình trạng xơ cứng dây chằng bao khớp cũng góp phần gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng tiêu cực.

Tình trạng thoái hóa cột sống cổ có thể xảy ra ở bất kỳ đốt sống nào từ C1 đến C7, trong đó phổ biến nhất là ở các đốt C5 - C6 - C7. Khi bị thoái hóa cột sống cổ, người bệnh sẽ phải đối mặt với các cơn đau đớn và khó chịu gây ảnh hưởng ít nhiều đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Có rất nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ khiến cho cột sống cổ bị thoái hóa, điển hình như:

• Tuổi tác: Càng lớn tuổi nguy cơ mắc phải căn bệnh này càng cao, vì đây chính là tiến trình lão hóa tự nhiên của cơ thể không thể ngăn chặn được. Lúc này, các khớp xương và sụn ở vùng đốt sống cổ bị thoái hóa dần và suy giảm chức năng làm bùng phát các triệu chứng bệnh.
• Sai tư thế hoạt động: Những hoạt động sai cách thường ngày tưởng chừng như vô hại như ngồi một chỗ quá lâu, ngửa hoặc cúi đầu nhiều, kê gối quá cao, gối quá cứng... đều là những nguyên nhân khiến cho cấu trúc xương bị thay đổi, lâu dần dẫn đến thoái hóa. Tình trạng này thường xảy ra ở tài xế lái xe, nhân viên văn phòng, công nhân bốc vác...
• Do thiếu chất dinh dưỡng: Chế độ ăn uống không khoa học, thiếu chất, đặc biệt là một số khoáng chất như canxi, vitamin, magie, sắt... cũng chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra căn bệnh thoái hóa cột sống cổ.
• Do chấn thương: Việc gặp phải một số chấn thương nặng ảnh hưởng đến vùng đốt sống cổ nhưng không được điều trị dứt điểm sẽ tạo điều kiện cho bộ phận này dần yếu đi, lâu ngày dẫn đến thoái hóa.
• Do một số bệnh lý liên quan: Cấu trúc cột sống dễ dàng bị thay đổi từ các tác động bên ngoài và cả những bệnh lý như: thoát vị đĩa đệm (gây chèn ép lên tủy sống và rễ thần kinh), gai cột sống cổ (là tình trạng gai xương xuất hiện trên cột sống), xơ hóa dây chằng do lão hóa hoặc viêm khớp mạn tính.
• Một số nguyên nhân khác: Bị thoái hóa cột sống cổ bẩm sinh, những người có thói quen sinh hoạt không lành mạnh, thường xuyên sử dụng rượu bia, chất kích thích...

Theo các chuyên gia, hầu hết những trường hợp bị thoái hóa cột sống cổ thường không có nhiều dấu hiệu nhận biết trong suốt một thời gian dài dù đã mắc bệnh. Điều này khiến người bệnh không thể phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Chỉ sau khi bệnh diễn tiến nặng hơn gây đau đớn dữ dội, thậm chí ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc sinh hoạt, vận động, di chuyển người bệnh mới đi khám và phát hiện mắc bệnh. Một vài triệu chứng được biểu hiện ra lúc này như:

• Xuất hiện các cơn đau nhức âm ỉ, đặc biệt là khi vận động càng đau nhiều hơn và giảm bớt khi nghỉ ngơi.
• Cứng cột sống vào mỗi buổi sáng ngủ dậy. Thậm chí ở giai đoạn nặng, những cơn đau thường kéo đến liên tục và đột ngột gây ảnh hưởng đến giấc ngủ.
• Khi cử động, di chuyển cột sống gây ra tiếng kêu lục khục hoặc răng rắc.
• Gặp khó khăn trong việc di chuyển, vận động, thực hiện các động tác như xoay, cúi, gập, ngửa...
• Gây ra các triệu chứng bệnh chèn ép rễ thần kinh cổ như đau nhức từ cổ lan xuống vai, xuống cả hai cánh tay, lan ra sau gáy. Tình trạng đau càng tăng lên khi nghiêng cổ, ngồi lâu, ho mạnh...
• Xuất hiện tình trạng rối loạn phản xạ, rối loạn cảm giác, rối loạn vận động...
• Rối loạn chức năng bàng quang làm mất khả năng kiểm soát tiểu tiện.
• Dấu hiệu Lhermitte: Đây là dấu hiệu thường xuất hiện ở những người bị thoái hóa cột sống cổ nặng. Tình trạng này dễ khiến cho người bệnh phải đối mặt với chứng thoái hóa đa xơ cứng cực kỳ nguy hiểm. Lúc này, người bệnh sẽ cảm nhận được như có một luồng điện chạy dọc từ cổ thẳng xuống cột sống, rồi lan sang tay, chân...

Bên cạnh các triệu chứng lâm sàng vừa kể trên, những người bị thoái hóa cột sống cổ còn gặp phải một vài triệu chứng cận lâm sàng khác. Các triệu chứng này thực chất là những tổn thương của xương khớp, đốt sống, đĩa đệm... Chúng sẽ được phát hiện thông qua các phương pháp xét nghiệm, chụp chiếu tại bệnh viện.

Có thể kể đến như:

• Test thử phản xạ và độ nhạy bén của cơ tay để đánh giá mức độ thoái hóa lên dây thần kinh, tủy sống.
• Chụp X - quang là phương pháp chẩn đoán cho kết quả khá chính xác, hình ảnh trực quan về những bất thường tại cột sống, xem có sự xuất hiện của gai xương hay cầu xương không.
• Chụp MRI được chỉ định thực hiện khi nghi ngờ thoái hóa gây ra các tổn thương về thần kinh.
• Chụp CT cắt lớp giúp bác sĩ nhìn thấy những tổn thương xảy ra ở đĩa đệm, cột sống.
• Đo mật độ xương để có cơ sở đánh giá mức độ loãng xương.
• Xét nghiệm tế bào máu sinh hóa và ngoại vi xem có bình thường hay không.