Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Sâm Ngọc Linh được mệnh danh “Quốc bảo” của Việt Nam là một trong những loại dược liệu vô cùng quý hiếm và có giá trị cao. Loại sâm này được đánh giá chất lượng tốt nhất trên thế giới vượt qua cả nhân sâm Hàn Quốc, sâm Triều Tiên, sâm Mỹ,… Sâm có thể dùng để hỗ trợ điều trị và phòng tránh nhiều căn bệnh như ung thư, tim mạch, huyết áp, tăng cường sinh lý nam giới, tăng sức đề kháng,… Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về dược liệu này từ công dụng, cách dùng đến địa chỉ mua uy tín thông qua bài viết dưới đây.
Tổng quan thông tin về sâm Ngọc Linh
Sâm Ngọc Linh là loại sâm thứ 20 được tìm thấy trên thế giới. Với hàm lượng dược tính, giá trị dinh dưỡng cao, sâm Ngọc Linh trở thành 1 trong 4 loại sâm tốt nhất trên thế giới cùng sâm Hàn Quốc, sâm Triều Tiên và sâm Mỹ. Thậm chí sâm Ngọc Linh còn được xếp đầu bảng chứng tỏ chất lượng đỉnh cao của dược liệu này.
Sâm Ngọc Linh là gì?
Sâm Ngọc linh là loại sâm mọc lâu năm dạng thân thảo chỉ cao khoảng 40 – 100cm. Loại sâm này được tìm thấy nhiều trên đỉnh núi Ngọc Linh. Đây là ngọn núi nối giữa hai huyện là Đăk Tô thuộc tỉnh Kon Tum và huyện Nam Trà My thuộc tỉnh Quảng Nam.
Thời điểm đó sâm Quảng Nam là nguồn kinh tế lớn nên rất nhiều người lên núi để khai thác dần dẫn đến tình trạng khan hiếm như hiện nay.
Sâm Ngọc Linh có danh pháp khoa học là Panax vietnamensis thuộc họ Cuồng Cuồng hay Nhân Sâm. Dược liệu còn được biết đến với nhiều cái tên khác như sâm Ngọc Linh Kon Tum, sâm Quảng Nam, sâm trúc, củ ngại rỏm, cây thuốc giấu, sâm khu năm, sâm Việt Nam,….
Tuy nhiên sâm là được biết đến nhiều nhất cũng như gắn với tên địa danh “quê hương” của loại sâm này – núi Ngọc Linh.
Đặc điểm sinh học nhận biết
Một vài điểm nhận biết sâm trong tự nhiên bạn đọc cần biết như sau:
- Sâm là thân khí sinh, thẳng đứng, thân cây có màu hơi tím hoặc màu lục, mảnh, chỉ dày khoảng 4 – 8mm.
- Rễ cây có nhiều đốt giống như đốt trúc và có thịt. Rễ cây có đường kính từ 1 – 3cm, mọc bò ngang trên mặt đất, người ta vẫn thường thu hái cùng củ sâm.
- Thân cây sẽ chia thành các nhánh nhỏ hơn, mỗi nhánh nhỏ có 3 – 5 lá (lúc này cây đã được 4 – 5 tuổi). Trong 1 – 3 năm đầu cây chỉ có một lá và không bao giờ rụng.
- Lá cây hình chân vịt, có răng cưa ở xung quanh, hai mặt đều có lông.
- Cuống lá dài từ 6 – 12mm và gồm 5 lá chét. Lá chét thì có hình bầu dục chóp nhọn hơn.
- Hoa sâm mọc thành từng chùm nhỏ, từ chính giữa thân mọc lên. Mỗi chùm có từ 60 – 100 bông hoa. Cuống hoa dài từ 1 – 1.5cm. Hoa có 5 cánh màu vàng nhạt và nhỏ nên cần quan sát kỹ mới thấy.
- Quả sâm có màu xanh và khi chín chuyển đỏ, dài từ 0.8 – 1cm, rộng khoảng 0.5 – 0.6cm. Mỗi một cây sâm sẽ có từ 10 – 30 quả thành từng chùm đỏ rực.
- Củ sâm có đốt và phân thành những vân ngang rõ ràng, càng nhiều đốt chứng tỏ chúng sống được nhiều năm tuổi, giá trị càng cao hơn. Hình dáng sâm ngoằn ngoèo có màu nâu nhạt.
- Trên thân củ sâm sẽ thấy những vết sẹo rất rõ ràng, tượng trưng cho số năm tuổi của sâm. Khoảng 3 năm đầu sẽ cho một vết sẹo tương đương 1 tuổi, nhưng sau năm thứ 3 thì mỗi năm một vết sẹo tượng trưng cho một tuổi.
Cây sâm Ngọc Linh trồng ở đâu nhiều nhất tại Việt Nam?
Nguồn gốc sâm Ngọc Linh giống ở đâu tại Việt Nam? Sâm phát triển tốt nhất ở khu vực Trung Trung Bộ phần cuối của dãy Hoàng Liên Sơn tính từ Bắc vào Nam. Đặc biệt được tìm thấy nhiều nhất ở núi Ngọc Linh nằm giữa địa bàn huyện Đăk Tô và Tu Mơ Rông của tỉnh Kon Tum và huyện Nam Trà My của tỉnh Quảng Nam.
Ngoài việc khí hậu, điều kiện thổ nhưỡng ở đây thuận lợi để sinh trưởng, các chuyên gia cũng đánh giá chỉ khi sâm sống ở mảnh đất này mới mang lại dưỡng chất và giá trị kinh tế cao.
Tuy nhiên ngày nay việc khai thác quá mức sâm Ngọc Linh Quảng Nam đã khiến dược liệu ngày càng khan hiếm trầm trọng hơn. Nhà nước ta cũng đã bắt đầu hướng đến việc nuôi trồng loại sâm này để gìn giữ, bảo tồn và phát triển nguồn gen quý giá này.
Thu hái, bào chế
Thời điểm thích hợp nhất để khai thác sâm Ngọc Linh Quảng Nam và Kon Tum là vào mùa đông khi cây đã đủ 5 năm tuổi trở lên. Lúc này lá cây rụng dần, dưỡng chất sẽ tập trung nhiều nhất vào phần củ.
Khi thu hái, người ta sẽ mang cả cây về, rễ và thân để nguyên. Như vậy sẽ giúp giữ tươi củ sâm trong một thời gian khi chưa kịp bào chế. Củ sâm rất chắc có mùi thơm nhẹ của đất, cứng và giòn, vị đắng nhưng hậu ngọt.
Lá sâm Ngọc Linh nên khai thác vào mùa thu khi còn xanh tươi, hàm lượng dinh dưỡng cao.
Sau khi thu hái, củ sâm muốn bảo quản lâu dài cần được phơi khô, hoặc bào chế theo từng cách khác nhau như ngâm, nghiền bột,…
Thành phần có trong sâm Ngọc Linh
Những nghiên cứu khoa học đã chỉ ra trong sâm có đến hơn 50 loại hoạt chất Saponin. Trong đó 26 loại đã biết và tìm thấy ở những loại sâm khác và 24 loại còn lại có cấu trúc mới chưa tìm thấy ở bất kỳ loại nhân sâm nào khác.
Về sau còn tìm thấy thêm 2 loại hợp chất Saponin khác nâng tổng số lên 52 loại. Bên cạnh đó, trong từng củ sâm còn tồn tại một số những dưỡng chất khác như:
- 7 hợp chất polyacetylen.
- Sâm có đến 17 loại acid amin, điển hình như: Leucine, isoleucine, threonine, tryptophan, phenylalanine, lysine, methionine, valine,…
- Hơn 20 loại nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể như Mu, Fe, Cu, Co, K…
- Lipid, glucid và tinh dầu.
- Trong rễ của sâm Ngọc Linh Kon Tum tìm thấy thành phần daucosterol.
- Vitamin nhóm B và E như B2, B12, E,…
Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại sâm Ngọc Linh là loại sâm có hàm lượng Saponin và các dược chất quý hiếm cao nhất.
Tác dụng của sâm Ngọc Linh
Sâm Ngọc Linh có tác dụng gì khiến dược liệu này trở nên quý hiếm trên thị trường hiện nay?
Hỗ trợ điều trị ung thư
Hoạt chất Saponin tìm thấy trong sâm được xem là “kháng sinh” tự nhiên giúp tiêu diệt và loại bỏ tận gốc những gốc tế bào tự do – nguyên nhân gây nên bệnh ung thư.
Ngoài ra những người đang điều trị ung thư, tiến hành xạ trị, hóa trị, hay là dùng thuốc đều có thể kết hợp sử dụng sâm để tăng cường sức khỏe, chống chọi kéo dài sự sống.
Nâng cao sức đề kháng
Trong sâm Ngọc Linh Quảng Nam và Kon Tum có rất nhiều các loại axit amin, vitamin, khoáng chất, nguyên tố vi lượng, Bactrim, Erythromycin, Ampicillin,… rất cần thiết cho hệ miễn dịch và sức đề kháng của con người.
Sử dụng sâm thường xuyên là cách tốt nhất để chăm sóc sức khỏe an toàn, hiệu quả. Đồng thời ngăn chặn những loại vi khuẩn tác nhân gây bệnh từ bên ngoài tấn công vào cơ thể.
Sâm Ngọc Linh tốt cho tim mạch
Saponin tìm thấy trong sâm đặc biệt tốt cho hệ thống tim mạch của con người. Thành phần này giúp loại bỏ những LDL – Cholesterol “xấu” và tăng sinh các HDL – Cholestrol “tốt” cho cơ thể.
Từ đó, nâng cao sức khỏe, ổn định đường huyết, huyết áp, phòng tránh đột quỵ, xơ vữa động mạch, ngăn chặn hình thành cục máu đông.
Tăng cường sinh lý nam giới
Những người đang gặp vấn đề về sinh lý như suy giảm ham muốn, sinh lý yếu, chất lượng cuộc yêu giảm sút, chậm có con,… có thể thử sử dụng sâm để cải thiện. Nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, thành phần của sâm có thể kích thích hệ thống tuần hoàn máu hoạt động và lưu thông tốt hơn.
Riêng hoạt chất ginsenoside có thể kích thích cơ thể sản xuất nitric oxide, giúp tăng sinh lượng testosterone sinh dục của nam giới. Nhờ đó, giúp nam giới có thêm hứng thú trong chuyện chăn gối, chất lượng tinh trùng được cải thiện.
Một số tác dụng khác
Bên cạnh những tác dụng chính, sâm còn có một số những lợi ích như sau:
- Dưỡng chất M-R2 của sâm giúp kích thích hệ thống thần kinh trung ương, chống stress, mệt mỏi, áp lực tâm lý, cải thiện trí nhớ và phòng tránh bệnh trầm cảm.
- Sâm Ngọc Linh rất tốt cho những người đang bị bệnh thiếu máu, mắc bệnh tiểu cầu vô sản.
- Tăng cường chức năng gan, thanh lọc, giải độc, hạ men gan, phòng tránh bệnh xơ gan.
- Làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên của con người, giúp cơ thể luôn khỏe mạnh, phòng tránh nhiều nhiều căn bệnh.
- Giúp người mới ốm dậy, mới phẫu thuật ăn ngon, ngủ tốt, nhanh chóng hồi phục sức khỏe.
- Có khả năng kháng khuẩn nhờ thành phần saponin trong sâm, đặc biệt là kháng các chủng Gram dương, vi khuẩn chính gây bệnh viêm họng – Streptococcus.
Cách dùng sâm Ngọc Linh đúng chuẩn, an toàn và hiệu quả nhất
Sâm Ngọc Linh có nhiều cách sử dụng khác nhau để chăm sóc sức khỏe cũng như hỗ trợ điều trị nhiều căn bệnh. Dưới đây là một số những cách sử dụng phổ biến bạn đọc có thể tham khảo:
Dùng trực tiếp
Dùng trực tiếp là cách làm đơn giản nhất thường dùng cho sâm tươi, phù hợp với người đang mệt mỏi, ốm dậy,… Ngậm sâm tươi sẽ giúp cải thiện chứng kén ăn, giảm mệt mỏi, khí huyết lưu thông, hô hấp dễ dàng hơn.
Cách thực hiện: Người dùng chỉ cần ngậm vài lát sâm tươi ngay trong miệng cho đến khi tan hết hoặc ngậm một lúc rồi nhai nuốt cả bã.
Sâm ngâm mật ong
Sâm Ngọc Linh ngâm mật ong rất tốt cho sức khỏe dùng được cho nhiều đối tượng từ trẻ nhỏ, người lớn đến người già. Thành phần của sâm tiết ra hòa cùng mật ong sẽ làm tăng tác dụng khi sử dụng. Đồng thời có thể dùng trong thời gian dài mà không lo ảnh hưởng đến sức khỏe.
Cách thực hiện:
- Chuẩn bị những củ sâm tươi, chất lượng, càng nhiều năm tuổi càng tốt, rửa sạch và loại bỏ đất cát.
- Thái sâm thành từng lát mỏng rồi xếp vào trong bình thủy tinh.
- Đổ mật ong nguyên chất lên trên và đậy thật kín, tránh gió và ánh nắng mặt trời.
- Ngâm sâm trong 30 – 40 ngày là có thể sử dụng.
Mỗi lần dùng chỉ cần hòa 2 – 3 thìa mật ong cùng vài lát sâm với nước ấm, để uống, sâm có nhai và nuốt vào cơ thể.
Dùng để uống trà
Uống trà sâm Ngọc Linh cũng là một cách để tăng cường sức khỏe và nâng cao sức đề kháng. Trà sâm có thể dùng hàng ngày với liều lượng vừa đủ để giữ tinh thần tỉnh táo, ổn định trong mọi công việc.
Cách thực hiện:
- Trà sâm có thể dùng sâm tươi hoặc sâm khô, thái thành từng lát mỏng.
- Cho sâm vào ấm trà và đổ một lần nước sôi vào tráng qua.
- Đổ lượt nước thứ hai và hãm trong 15 phút, khi thaấy nước hơi chuyển màu vàng là được.
- Mỗi ấm trà có thể thay nước làm nhiều lần, phần bã cũng đừng bỏ đi mà nên dùng nhai nuốt trước tiếp.
Ngâm rượu sâm Ngọc Linh
Rượu sâm Ngọc Linh chắc hẳn sẽ được lòng rất nhiều nam giới. Rượu sâm không chỉ thơm ngon, tốt cho sức khỏe còn giúp tăng cường sinh lý và phòng tránh nhiều căn bệnh.
Cách thực hiện:
- Sâm củ càng nhiều năm tuổi sẽ cho giá trị dinh dưỡng cao hơn, bình thủy tinh phù hợp với chiều dài củ sâm, rượu độ cồn trên 45 độ.
- Sâm sau khi rửa sạch cho vào bình thủy tinh, đổ rượu lên trên theo tỷ lệ cứ 1 lạng sâm là 2 lít rượu.
Rượu sâm ngâm phải đủ từ 90 ngày trở lên mới có hương vị thơm ngon. Mỗi ngày dùng khoảng 100ml trước bữa ăn. Khi hết rượu có thể tiếp tục đổ thêm rượu để ngâm tiếp.
Sâm Ngọc Linh giá bao nhiêu 1kg là đúng chuẩn trên thị trường?
Sâm Ngọc Linh Kon Tum và Quảng Nam giá bao nhiêu được khá nhiều người quan tâm khi có nhu cầu sử dụng dược liệu quý hiếm này. Hiện nay mức giá sâm Ngọc Linh rừng tự nhiên được xem là vô cùng đắt đỏ, do mức độ khan hiếm của dược liệu.
Thêm vào đó, thị trường còn xuất hiện sâm giả, sâm kém chất lượng khiến giá thành càng có sự thay đổi. Mặt bằng chung giá sâm Ngọc Linh Quảng Nam, Kon Tum có giá thấp nhất là 80 triệu đồng (loại củ nhỏ khoảng 15 – 30 củ/1kg). Cao nhất là 300 – 400 triệu đồng (loại củ to chỉ khoảng 3 – 5 củ/1kg).
Giá bán sâm Ngọc Linh còn có sự thay đổi phụ thuộc vào thời điểm, tuổi và mức độ khan hiếm của dược liệu. Nhìn chung nếu người dùng muốn mua sâm tự nhiên, rất có thể phải đặt trước thời gian rất lâu với những cơ sở bán hàng uy tín.
Ngoài ra bạn cũng có thể tham khảo giá của sâm Ngọc Linh nuôi trồng. Hiện nay Việt Nam đã xây dựng những khu nuôi trồng sâm Ngọc Linh tại huyện Nam Trà My – Quảng Nam, Lâm Đồng, Lào Cai,… Mục đích để giữ gìn, bảo tồn và phát triển nguồn gen quý giá cũng như đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dùng.
Giá thấp hơn chỉ khoảng 200 triệu đồng cho 1kg từ 3 – 5 củ và 140 triệu đồng 1kg với 25 – 30 củ.
Sâm Ngọc Linh nuôi trồng chắc chắn không thể cho hàm lượng giá trị tương tự như sâm khai thác trong rừng. Tuy nhiên dược liệu vẫn được đánh giá cao về chất lượng.
Lưu ý cần nhớ phân biệt sâm Ngọc Linh giả
Sâm Ngọc Linh hiện nay được làm giả rất nhiều, người dùng cần trang bị cho mình những kiến thức cơ bản. Đây cũng là cách để phân biệt khi mua hàng.
- Loại giả cao cấp nhất: Đây là một loại sâm thuộc họ nhân sâm và mọc ở biên giới Việt Nam – Trung Quốc. Giải mã bộ gen DNA tương tự đến 97% so với sâm thật. Tuy nhiên về chất lượng thì kém rất nhiều với sâm Ngọc Linh Quảng Nam.
- Loại thứ 2 là củ tam thất hoang: Củ tam thất hoang cũng thuộc chi nhân sâm nhưng giá trị gì không cao. Loại củ này chỉ đơn giản có ngoại hình giống sâm thật đến 99%, giá thành lại rẻ, dễ tìm nên thường được làm giả sâm.
- Loại thứ 3 – củ dáy dại: Củ dáy lâu năm, nếu không nhìn thân, lá cây sẽ rất dễ nhầm lẫn với sâm Ngọc Linh. Loại củ này không có nhiều tác dụng nên mọc hoang ngoài tự nhiên rất nhiều.
Trên đây là những thông tin chung về dược liệu quý hiếm – sâm Ngọc Linh từ thành phần, công dụng, cách dùng. Người dùng khi có nhu cầu mua sử dụng cần phải cẩn trọng lựa chọn địa chỉ uy tín, kiểm tra chất lượng, nguồn gốc đầy đủ.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!