Viêm Khớp Thái Dương Hàm

Khớp thái dương hàm là khớp động duy nhất trong sọ mặt của con người, nằm ở gần vị trí sát tai và thái dương. Khớp này còn được gọi là khớp cắn kết nối xương hàm với xương hộp sọ, được cấu tạo bởi một hệ thống đĩa sụn khớp nằm giữa 2 xương lồi cầu. Đồng thời được bao bọc bởi sụn, ngăn cách bằng một đĩa khớp nhỏ ở giữa.

Khớp có nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong hệ thống nhai, thực hiện các hoạt động như nhai, nói chuyện, há miệng... Chính vì vậy, khi bị bệnh viêm khớp thái dương hàm (hay còn gọi là rối loạn khớp thái dương hàm) khiến cho cơ khớp tại khu vực này khiến người bệnh bị đau nhức, gặp khó khăn trong việc ăn uống, khó thực hiện mở đóng miệng và nói chuyện.

Bệnh lý này có thể xảy ra với bất kỳ ai, trong đó phổ biến nhất là ở phụ nữ trong độ tuổi từ 20 - 50 tuổi. Nữ giới trong độ tuổi dậy thì hoặc mãn kinh sẽ có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn so với những người bình thường.

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh viêm khớp thái dương hàm, trong đó các chuyên gia chia làm 2 nhóm nguyên nhân chính là xuất phát từ bệnh lý hoặc thói quen xấu, chấn thương... Cụ thể một vài nguyên nhân được nhắc đến nhiều nhất như:

Nguyên nhân bệnh lý

Nguyên nhân gây viêm khớp thái dương hàm là do:

• Nhiễm trùng khớp:

Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra viêm khớp thái dương hàm, sưng viêm và đau nhức dữ dội. Một số loại vi khuẩn thông thường gây bệnh như tụ cầu khuẩn vàng, tụ cầu khuẩn trắng, liên cầu khuẩn tán huyết anpha, beta và không tan huyết, trực khuẩn perfringens, cholstridium, liên cầu khuẩn gram âm, thoi xoắn khuẩn, não mô cầu...

Vi khuẩn thường xâm nhập vào vùng khớp thái dương hàm thông qua các vết thương ở da, tuyến bã nhờn, lỗ chân lông... Các ổ khuẩn này ngày càng sinh sôi và lan rộng đến răng gây nhiễm trùng sâu cũng như ảnh hưởng đến nhiều cơ quan tổ chức khác trong cơ thể.

• Viêm khớp dạng thấp:

Theo một thống kê cho thấy tỷ lệ người mắc bệnh viêm khớp thái dương hàm do mắc các bệnh viêm khớp dạng thấp chiếm đến 50%. Bệnh lý này xảy ra do sự "nhầm lẫn" của hệ miễn dịch, nhận định các khớp chứa yếu tố gây hại nên tấn công và gây tổn thương nặng nề, kéo dài và khó điều trị dứt điểm. Biểu hiện của dạng bệnh này là gây đau nhức, cứng khớp, sưng đau nóng đỏ ở khớp hàm và nhiều khớp khác như gối, bàn tay, bàn chân... kèm theo sốt, kiệt sức, mệt mỏi, xanh xao...

• Thoái hóa khớp:

Đây là tình trạng sụn khớp và các đầu xương tại khớp thái dương hàm bị thoái hóa, tổn thương hư hại. Thậm chí, nếu bị thoái hóa nặng còn thấy được sự hẹp khe khớp, biến đổi cấu trúc khớp hoặc mọc gai... thông qua hình ảnh xét nghiệm chụp chiếu (X - quang, MRI...). Bệnh lý này chủ yếu xuất hiện ở người cao tuổi, tuy nhiên thoái hóa khớp hàm không phổ biến bằng khớp lưng, cổ, khớp gối...

Triệu chứng điển hình thường gặp phải là tình trạng cứng khớp, đau nhức... ít nhất là 15 phút mỗi buổi sáng. Ít có trường hợp bị sưng đỏ hay viêm như nhiễm khuẩn khớp hoặc viêm khớp dạng thấp.

• Viêm - thoái hóa thứ phát khớp thái dương hàm

Thực tế, đây chỉ là tình trạng khớp thái dương hàm bị tổn thương do viêm hoặc thoái hóa vì nguyên nhân khác chứ không phải do khớp tự sưng viêm. Bệnh thường xuất hiện sau khi người bệnh gặp phải các chấn thương mạn tính gần khớp thái dương hàm, không chỉ gây đau nhức mà còn ảnh hưởng đến khả năng nhai, nói chuyện.

Nguyên nhân không phải bệnh lý

Một số thói quen sinh hoạt kém khoa học hay chấn thương dưới đây cũng là những nguyên nhân gây ra bệnh viêm khớp thái dương hàm:

• Chấn thương mạnh do va đập: Gặp tai nạn khi tham gia giao thông, té ngã, chơi thể thao va chạm mạnh... đều là những tác nhân khiến khớp thái dương hàm bị tổn thương bất kỳ lúc nào. Lúc này, khớp hàm bị sưng viêm, đau nhức khó chịu là điều hết sức bình thường và sẽ phục hồi lại sau một thời gian chăm sóc, nghỉ ngơi.
• Cơ khớp thái dương hàm hoạt động quá mức: Những người có thói quen xấu như thường xuyên nhai kẹo cao su, nghiến răng khi ngủ, quen ăn nhai một bên hoặc cắn môi, cắn móng tay... vô tình tạo ra áp lực cho khớp thái dương hàm, làm cho cơ tại khu vực này phải làm việc quá sức dẫn đến quá tải và dẫn đến tổn thương, sưng viêm và đau nhức.
• Há miệng đột ngột: Khi há miệng quá đột ngột, nhanh chóng mà không có sự chuẩn bị trước rất dễ khiến cho bạn bị trật khớp thái dương hàm. Nếu chỉ bị đau đơn thuần thì cơn đau sẽ nhanh chóng biến mất, tuy nhiên khi bị trật khớp thì quá trình điều trị sẽ khó khăn và phức tạp hơn, kéo dài từ vài tuần cho đến vài tháng mới có thể phục hồi trở lại bình thường.
• Tổn thương sau khi nhổ răng: Sau khi nhổ răng nếu không kỹ lưỡng trong chăm sóc và vệ sinh cũng sẽ gây viêm, nhất là tại vị trí răng số 7 và số 8. Đặc biệt, những người có hàm răng không đều, mọc lệch lạc, chen chúc nhau thường có nguy cơ bị viêm khớp thái dương hàm cao hơn những người bình thường.
• Do căng thẳng quá mức: Yếu tố cảm xúc cũng được xem là một trong những nguyên nhân gây ra hàng loạt các vấn đề về sức khỏe như mất ngủ, kiệt sức, thiếu năng lượng, đau nhức mỏi và thậm chí là viêm khớp thái dương hàm.

Hầu hết những người bị viêm khớp thái dương hàm thường chỉ xảy ra ở một bên mặt, chỉ vài trường hợp gặp ở cả hai bên mặt. Các triệu chứng đặc trưng của bệnh thường khá nhẹ, nhanh khỏi nhưng nếu không điều trị sớm thường phát triển đến giai đoạn nặng, tần suất xảy ra liên tục, đặc biệt khi cử động, khi nhai.

Một vài dấu hiệu viêm khớp thái dương hàm đặc trưng có thể kể đến như:

• Đau nhức dữ dội ở một hoặc cả hai bên khớp thái dương hàm;
• Cơn đau lan dần đến tai, răng hoặc vùng họng ở cùng bên bị viêm gây chóng mặt, ù tai và thậm chí ảnh hưởng đến khả năng nghe, đau họng.
• Khu vực quai hàm bị đau nhức lâu dài gây khó nhai, khó nói chuyện và khó mở miệng.
• Cứng khớp, gây ra tiếng lạo xạo khi nhai, gặp khó khăn trong việc há miệng.
• Sưng mặt, mỏi mặt ở phía bên khớp thái dương hàm bị sưng đau. Thậm chí, cơn đau càng kéo dài lâu dẫn đến phì đại cơ nhai, khiến cho khuôn mặt bị mất cân đối, phình to một bên do viêm.
• Triệu chứng được xem là nguy hiểm nhất của bệnh viêm khớp thái dương hàm là nổi hạch. Lúc này, phần cổ và quai hàm xuất hiện các cơn đau nhức phần hạch. Hạch càng sưng to càng gây đau nhức dữ dội.
• Ngoài ra, kèm theo đó là một số triệu chứng liên quan khác như hoa mắt, chóng mặt, ù tai, đau đầu, nóng sốt... đặc biệt là xảy ra vào buổi chiều tối.