Cách Chữa Táo bón

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Đặt lịch hẹnXem hồ sơ

Táo bón là tình trạng bất cứ ai cũng có thể gặp phải, xảy ra với các bệnh lý hoặc do thói quen sinh hoạt hàng ngày. Khi tình trạng này diễn ra trong nhiều ngày, cần phải có các biện pháp khắc phục thích hợp để tránh gây hại cho sức khỏe. Dưới đây là một số cách chữa táo bón được áp dụng phổ biến nhất hiện nay.

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Đặt lịch

Mẹo chữa tại nhà

Cách chữa táo bón tại nhà thường sử dụng những biện pháp tương đối đơn giản, nguyên liệu dễ kiếm và tiết kiệm nhiều chi phí. Tuy nhiên cũng cần thực hiện kiên trì để có thể thấy được tác dụng rõ rệt.

Massage và ăn uống

Với những tình trạng táo bón do ăn uống, sinh hoạt thiếu điều độ, mức độ táo bón thường tương đối nhẹ và có thể điều trị nhanh chóng, dễ dàng bằng các mẹo tại nhà dưới đây.

• Massage vùng bụng: Chuẩn bị về tư thế nằm ngửa và dùng tay ấn nhẹ lên bụng sau đó xoa theo chiều kim đồng hồ. Duy trì mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 10 phút để có thể giúp phân chuyển về đại tràng dễ dàng hơn.
• Ăn vừng đen: Vừng có nhiều khoáng chất, vitamin E và lượng chất xơ tương đối dồi dào. Vì vậy có thể thúc đẩy hoạt động ở hệ tiêu hóa, giúp nhuận tràng, giảm tình trạng khó tiêu đầy bụng. Sử dụng bằng cách rang chín hạt vừng sau đó xay thành bột để hòa uống với nước ấm uống mỗi ngày 2 đến 3 thìa.
• Ăn mận: Cách chữa táo bón bằng quả mận khá hiệu quả bởi các thành phần chất xơ, axit phenolic, sorbitol trong loại quả này tương đối cao. Vì vậy có thể ăn 4 - 5 quả mận hàng ngày để giảm táo bón.
• Nước chanh: Chanh là nguyên liệu có tính mát, chứa nhiều thành phần chống nôn, thanh nhiệt, sát trùng, kích thích hoạt động tiêu hóa. Vì vậy Nếu đang bị táo bón bạn có thể uống một cốc nước chanh ấm trước lúc đi ngủ và sau khi thức dậy.

Lưu ý khi thực hiện

Thực tế, để có thể đảm bảo cho hiệu quả tốt trong quá trình áp dụng, cần chú ý đến một số điều như:

• Với những bệnh nhân có bệnh lý liên quan tới viêm đại tràng viêm ruột hoặc đau dạ dày không nên sử dụng nước chanh để điều trị táo bón.
• Nếu người bệnh đang có tình trạng nóng trong, nhiệt miệng cũng tránh ăn mận, vì có thể làm cơ thể tăng nhiệt nhiều hơn.
• Các cách chữa dân gian này sẽ cho hiệu quả tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người, do đó cần cân nhắc khi sử dụng. Nếu táo bón sau vài ngày vẫn chưa có cải thiện, cần dừng lại và tới các cơ sở y tế thăm khám kịp thời.
• Dù áp dụng những mẹo chữa trên, nhưng trong chế độ ăn uống hàng ngày vẫn cần cung cấp nhiều chất xơ từ các loại rau củ quả. Đồng thời uống ít nhất 2 lít nước để thúc đẩy hoạt động tiêu hóa và nhiều động ruột. Có thể ăn thêm các loại sữa chua, dưa bắp cải, đậu xanh, tỏi tây, chuối,.... Giúp nhuận tràng hiệu quả.

Cách chữa táo bón trong Tây y

Tây y sẽ sử dụng các phương thuốc cho hiệu quả nhuận tràng, thúc đẩy bài xuất phân ra bên ngoài khá hiệu quả và nhanh chóng. Bệnh nhân sau khi thăm khám sẽ được kê đơn, hướng dẫn sử dụng cụ thể.

Nhóm thuốc thường dùng

Với người bị táo bón khi đã áp dụng các mẹo chữa tại nhà nhưng không cho hiệu quả tốt, thường sẽ cần dùng đến một số loại thuốc Tây y như sau:

• Thụt tháo phân: Là phương pháp sử dụng dầu paraffin, PEG và ứng dụng trước khi điều trị duy trì.
• Thuốc nhuận tràng thẩm thấu: Với tác dụng tăng cường áp suất thẩm thấu tại ruột từ đó đưa lượng nước và những vị trí khác trong cơ thể trở về ruột dễ dàng hơn để tiến hành quá trình đào thải.
• Thuốc tăng khối lượng phân: Nhằm tăng cường kích thích bài xuất phân với tác động tương đối tốt. Bệnh nhân có thể sử dụng một số thuốc như: Psyllium, methylcellulose, canxi polycarbophil.
• Thuốc làm mềm phân: Giúp phân có thể là mình dễ dàng từ đó thuận lợi trong quá trình và xuất.
• Thuốc nhuận tràng kích thích: Hoạt động với cơ chế kích thích trực tiếp và các đám rối thần kinh tại cơ ruột và niêm mạc của ruột. Từ đó tình trạng táo bón sẽ được xử lý nhanh chóng. Bisacodyl, dầu thầu dầu, anthraquinones, anthraquinones là các thuốc được sử dụng nhiều nhất.
• Thuốc đối kháng thụ thể µ-opioid: Nếu các loại thuốc khác không cho tác dụng như mong muốn, bệnh nhân sẽ cần sử dụng loại thuốc này và chỉ dùng trong thời gian ngắn. Một số thuốc được kê đơn nhiều nhất là: Methylnaltrexone, naldemedine, naloxegol.

Cần làm gì khi dùng thuốc Tây trị táo bón?

Trong quá trình sử dụng các phương thuốc Tây chữa táo bón, bệnh nhân chú ý hết sức những điều quan trọng như sau:

• Mọi loại thuốc được bác sĩ kê đơn đều phải dùng đúng chỉ dẫn, tuyệt đối không tự cắt giảm hoặc tăng liều, thay đổi các loại thuốc.
• Trong quá trình uống thuốc bệnh nhân có thể gặp phải một số tác dụng phụ như đau đầu, buồn nôn, vàng da, cơ thể phát ban mẩn đỏ. Nếu các triệu chứng này không có dấu hiệu thuyên giảm và ngày càng nặng hơn, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.
• Các loại thuốc Tây chỉ nên sử dụng trong một thời gian nhất định, lạm dụng lâu dài sẽ dễ gây ra nhiều ảnh hưởng xấu tới chức năng thận và gan.
• Nếu bệnh nhân phát hiện tình trạng táo bón đi kèm tình trạng đau hậu môn, đau bụng, đi ngoài ra máu, phải thông báo với các bác sĩ vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nghiêm trọng.

Cây thuốc Nam

Có khá nhiều loại thuốc Nam có thể ứng dụng trong điều trị táo bón, trong đó phổ biến nhất phải kể đến là:

Cây chó đẻ

Cây chó đẻ là vị thuốc có tính mát, thuốc hơi ngọt, đắng, cho khả năng giải độc, lương huyết, lợi tiểu, thanh can nhiệt, kích thích trung tiện và hỗ trợ hoạt động tiêu hóa. Do đó, dược liệu này được ứng dụng khá nhiều trong các bệnh lý táo bón, viêm đại tràng, dạ dày, viêm gan.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị khoảng 40 gam dược liệu rửa sạch nhiều lần với nước.
• Cho thuốc vào trong ấm thêm 1.5 lít nước để nấu lấy nước uống hết trong ngày.

Lá diếp cá

Diếp cá có tính mát, vị thanh cung cấp nhiều chất xơ, flavonoid và các tinh dầu. Vì vậy, vị thuốc Nam này có thể loại bỏ các độc tố trong cơ thể, sát khuẩn, điều tiết hoạt động tiêu hóa, làm mềm phân và ổn định hoạt động của nhu động ruột.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 50g lá diếp cá tươi, ngâm với nước muối pha loãng trong 15 phút và rửa sạch sẽ.
• Xay lá diếp cá và ép lấy phần nước cốt để uống mỗi ngày.

Lá mơ lông

Lá mơ lông có tính mát, vị ngọt, hơi đắng, mang công dụng hoạt huyết, thanh nhiệt, giải độc, kích thích tiêu hóa và giảm đau, làm nhuận tràng. Một số thành phần hoạt chất nổi bật trong vị thuốc có Alkaloid, Sulfur dimethyl disulphide, Methyl Mercaptan, Tanin. Vì vậy người bệnh táo bón có thể sử dụng mơ lông theo hướng dẫn dưới đây.

Cách thực hiện:

• Dùng 50g lá mơ, ngâm nước muối và rửa sạch, sau đó để cho ráo nước.
• Giã nát hoặc xay nhuyễn lá mơ và trộn cùng hai quả trứng gà, thêm một ít hạt nêm.
• Đem áp chảo hỗn hợp và ăn ngay khi còn nóng, mỗi tuần nên ăn ba lần.

Hạt mã đề

Các thành phần có trong vỏ của hạt mã đề sẽ đi cùng với thức ăn tiêu hóa đi vào ruột non, từ đó cho tác dụng tăng kích thước phân, hấp thụ nước để làm mềm phân, giúp cải thiện cải kết cấu lẫn trọng lượng của phân. Nhờ vậy tình trạng táo bón có thể cải thiện khá hiệu quả.

Cách thực hiện:

• Dùng 15g hạt mã đề rửa sạch, sau đó cho vào ấm nấu sôi cùng 200ml nước.
• Uống nước mã đề vào buổi tối trước lúc đi ngủ khoảng 60 phút để nhanh chóng chấm dứt táo bón.

Thuốc Đông y

Các bài thuốc Đông y điều trị táo bón thường được phát huy hiệu quả với cơ chế làm lưu thông kinh mạch, điều hòa khí huyết, hỗ trợ chức năng hoạt động của lục phủ ngũ tạng. Thuốc có mức độ lành tính cao, thích hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân, không gây ra tác dụng phụ khi dùng lâu dài. Tuy nhiên người bệnh sẽ cần đầu tư thời gian để sắc thuốc cũng như kiên trì để nhận thấy được hiệu quả rõ rệt.

Những bài thuốc được đánh giá có tác dụng tốt nhất là:

Bài thuốc số 1:

• Dược liệu: Bạch linh, cam thảo, rau má, chỉ xác, sa sâm, trần bì, hoàng kỳ, cỏ mực, sinh địa, bạch thược, đại hoàng.
• Cách dùng: Cho thuốc vào ấm, sắc với 8 bát nước đến khi cạn còn 3 bát. Uống thuốc vào sáng, trưa, tối đều đặn hàng ngày.

Bài thuốc số 2:

• Dược liệu: Hồng hoa, trần bì, cam thảo, sinh địa, sa sâm, mộc thông, sâm hành, chỉ xác, thăng ma.
• Cách dùng: Chuẩn bị 2 lít nước, sắc thuốc với lửa nhỏ đến khi sôi cạn bớt ¾. Nước thuốc lấy ra uống hết ngay trong ngày và nên hâm ấm trước lúc dùng.

Bài thuốc số 3:

• Dược liệu: Đại táo, chỉ xác, hoa hồng, đương quy, sa sâm, sinh địa, ngưu tất, nhục thung dung, trạch tả, ngân hoa.
• Cách dùng: Sắc thuốc với 1 lít nước, thu về ⅓ và uống thành các bữa nhỏ trong ngày.

Bài thuốc số 4:

• Dược liệu: Trần bì, bạch thược, sinh địa, hoa hồng, cát căn, chỉ xác, đại táo, đào nhân, thiên môn, hoàng bá, mạch môn, liên kiều, tri mẫu.
• Cách dùng: Sắc 1 thang thuốc hàng ngày, duy trì uống đều đặn đến khi táo bón đã khỏi hoàn toàn.

Các cách chữa táo bón khá đa dạng, do vậy bệnh nhân có thể lựa chọn biện pháp phù hợp nhất với nhu cầu của bản thân. Tuy nhiên, khi sử dụng bất cứ cách nào đều nên thăm khám để nhận được sự tư vấn chỉ dẫn chi tiết từ các bác sĩ.

Nguồn tham khảo:

• https://www.medicalnewstoday.com/articles/318694
• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/constipation/diagnosis-treatment/drc-20354259
• https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/8-ways-to-get-constipation-relief