Huyệt Thần Môn Nằm Ở Đâu? Vị Trí, Tác Dụng Của Huyệt Đạo
Theo dõi Viện y dược dân tộc trênTrong Y học cổ truyền, huyệt Thần Môn được ví như “cánh cửa thần” liên hệ trực tiếp tới tạng Tâm. Vậy nên, huyệt được ứng dụng phổ biến trong quá trình cải thiện sức khỏe, đặc biệt là điều trị các vấn đề liên quan đến tim mạch và thần kinh. Tuy nhiên không phải ai cũng nắm rõ vị trí huyệt đạo, cách tác động khai thông khí huyết cũng như phối huyết nâng cao hiệu quả. Bài viết dưới đây, Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc sẽ làm rõ những vấn đề này.
Giới thiệu tổng quan về huyệt huyệt Thần Môn
Huyệt Thần Môn là một trong số hơn 300 huyệt đạo quan trọng của cơ thể. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ huyệt Thần Môn ở tay nào, có đặc tính gì, cách xác định vị trí huyệt ra sao.
Huyệt Thần Môn là gì?
Theo Trung Y Cương Mục giải nghĩa, đây là huyệt Nguyên – nơi hội tụ những đường dương khí mạnh nhất của kinh Tâm. Huyệt đạo được coi như cánh cửa (môn) dẫn đến tạng Tâm và Thần. Vậy nên mới gọi là Thần Môn. Ngoài ra, huyệt đạo có nhiều tên gọi khác như huyệt Duệ Trung, Đoài Xung, Đoài Lệ, Trung Đô.
Lần đầu tiên xuất hiện tại Giáp Ất kinh, Thần Môn huyệt sở hữu những đặc tính như sau:
- Là huyệt thứ 7 thuộc kinh Tâm.
- Là huyệt Du, huyệt Nguyên và thuộc hành Thổ.
- Huyệt Tả của kinh chính Tâm.
- Đây là đạo đặc biệt, châm khi nhiệt tà vào kinh Tâm sẽ gây khó chịu vùng tim, cơ thể sốt, run.
- Một trong những huyệt đạo trị ngất do rối loạn kinh Biệt Phế, Tâm, Thận, Vị.
Huyệt Thần Môn nằm ở đâu?
Huyệt nằm ở bờ trong cổ tay, ngay trên đường lằn chỉ cổ tay, tại chỗ lõm phía ngoài gân cơ trụ trước và phía góc ngoài bờ trên xương trụ. Cách xác định vị trí huyệt Thần Môn như sau:
- Bước 1: Ngửa lòng bàn tay, gióng 1 đường thẳng từ khe giữa ngón áp út và ngón út tới cổ tay.
- Bước 2: Hơi gập bàn tay về phía cẳng tay làm đường chỉ cổ tay hiện rõ hơn. Giao điểm của đường lằn chỉ và đường vừa gióng chính là huyệt vị cần tìm.
Giải phẫu về huyệt đạo sẽ thấy những đặc điểm sau:
- Dưới da vùng huyệt là gân cơ trục trước, xương đậu, xương tháp.
- Thần kinh vận động cơ chính là nhánh dây thần kinh trụ.
- Da huyệt đạo bị chi phối bởi tiết đoạn thần kinh D1.
Huyệt Thần Môn có tác dụng gì?
Y học cổ truyền đã ghi nhận tác dụng của huyệt Thần Môn đối với sức khỏe bao gồm thanh tâm nhiệt, thanh hỏa, an thần, lương vinh, điều khí nhiệt. Vậy nên, khi tác động vào huyệt đạo này sẽ giúp hỗ trợ điều trị một số bệnh lý như:
- Trị động kinh, chứng hay quên: Huyệt Thần Môn là huyệt tả của kinh Tâm nên khi tác động vào huyệt đạo sẽ giúp điều hòa khí huyết, dưỡng tâm, giải tỏa căng thẳng thần kinh. Nhờ đó, giúp hỗ trợ điều trị bệnh động kinh, đồng thời giúp tăng khả năng tập trung, chữa chứng hay quên.
- Mất ngủ, ngủ không sâu: Một trong những nguyên nhân chính gây mất ngủ, ngủ không sâu giấc là tâm bất an. Lúc này, day ấn lên Thần Môn huyệt sẽ giúp người bệnh có giấc ngủ ngon và sâu hơn. Đồng thời, khi thức dậy cũng không cảm thấy mệt mỏi.
- Bệnh tim đập nhanh: Tác động lên huyệt đạo giúp bổ sung khí cho Tâm, cải thiện các vấn đề liên quan đến tim mạch như tức ngực, tim đập nhanh, hồi hộp, đau tim, say tàu xe,…
Ngoài ra, huyệt đạo còn có khả năng hỗ trợ điều trị các chứng bệnh khác như sản giật, chán ăn, táo bón, vàng da, bí tiểu,…
Xem thêm: Huyệt Hợp Cốc Nằm Ở Đâu? Khám Phá Tác Dụng Đối Với Cơ Thể
Cách châm cứu, bấm huyệt Thần Môn
Để đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn sức khỏe cho người bệnh, kỹ thuật tác động khai thông huyệt đạo là yếu tố vô cùng quan trọng. Dưới đây, Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc hướng dẫn chi tiết kỹ thuật của liệu pháp châm cứu, bấm huyệt Thần Môn chuẩn Y học cổ truyền.
Cách bấm huyệt Thần Môn
Đây là liệu pháp trị bệnh đơn giản nhưng mang đến kết quả trị bệnh tốt. Huyệt Thần Môn có vị trí ngay ở cổ tay, rất dễ xác định nên người bệnh có thể tự thực hiện bấm huyệt mỗi ngày để cải thiện tình trạng sức khỏe.
- Bước 1: Xác định huyệt Thần Môn ở đâu.
- Bước 2: Dùng đầu ngón tay ấn 1 lực vừa phải lên huyệt đạo rồi day ấn theo chiều kim đồng hồ. Sau khoảng 3 phút thì dừng lại nghỉ ngơi 1 phút rồi tiếp tục lặp lại chu kỳ thêm 2 lần.
Châm cứu huyệt đạo
Trái với bấm huyệt, liệu pháp châm cứu cần được thực hiện bởi bác sĩ, thầy thuốc hoặc chuyên gia châm cứu để đảm bảo an toàn. Người bệnh tuyệt đối không tự ý làm tại nhà vì chỉ cần những sai lệch nhỏ trong quy trình thực hiện cũng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
- Bước 1: Áp dụng cách xác định huyệt Thần Môn để tìm đúng vị trí huyệt.
- Bước 2: Dùng kim châm cứu châm trực tiếp lên huyệt vị, chú ý mũi kim hơi chếch ra ngoài, độ sâu kim từ 0.3 – 0.5 thốn.
- Bước 3: Tiến hành cứu 1 – 3 tráng. Ôn cứu 3 – 5 phút.
Phối huyệt Thần Môn trị bệnh hiệu quả
Trong Y học cổ truyền, huyệt Thần Môn thường được phối cùng các huyệt đạo tương hợp nhằm tăng cường hiệu quả chữa trị bệnh và cải thiện sức khỏe. Các tài liệu Y thư cổ ghi chép chi tiết về hướng dẫn cách phối huyệt đạo này như sau:
- Phối cùng huyệt Thiếu Hải: Điều trị tay co rút (theo Thiên Kim Phương).
- Phối cùng huyệt Dương Cốc: Điều trị điên cuồng (theo Thiên Kim Phương).
- Phối cùng huyệt Quan Môn + huyệt Trung Phủ: Điều trị chứng bệnh tiểu nhiều (theo Thiên Kim Phương).
- Phối cùng huyệt Cự Khuyết + huyệt Lãi Câu: Điều trị hụt hơi, lo sợ, hồi hộp (theo Tư Sinh Kinh).
- Phối cùng huyệt Nội Quan + huyệt Tâm Du: Điều trị hồi hộp (theo Châm Cứu Đại Thành).
- Phối cùng huyệt Dũng Tuyền + huyệt Thiếu Thương + huyệt Tâm Du: Điều trị si ngốc (theo Châm Cứu Đại Thành).
- Phối cùng huyệt Bá Hội + huyệt Nội Quan: Điều trị lo sợ, bồn chồn không yên (theo Châm Cứu Đại Toàn).
- Phối cùng huyệt Dương Lăng Tuyền + huyệt Nội Quan + huyệt Nhiên Cốc + huyệt Thiếu Xung: Điều trị tim đau, hồi hộp (theo Châm Cứu Tập Thành).
- Phối cùng huyệt Chí Dương + huyệt Công Tôn + huyệt Đởm Du + huyệt Tiểu Trường Du + huyệt Uyển Cốt + huyệt Ủy Trung: Điều trị vàng da, vàng mắt, mắt đỏ vằn, bí tiểu. (theo Châm Cứu Tập Thành).
- Phối cùng huyệt Cao Hoang + huyệt Dịch Môn + huyệt Nội Quan + huyệt Giải Khê: Điều trị chứng mất ngủ, hay quên, hồi hộp (theo Thần Cứu Kinh Luân).
- Phối cùng huyệt Tâm Du: Điều trị dại khờ, si ngốc (theo Thần Cứu Kinh Luân).
- Phối cùng huyệt Nội Quan + huyệt Tam Âm Giao: Điều trị mất ngủ, suy nhược thần kinh (theo Châm Cứu Học Thượng Hải).
- Phối cùng huyệt Dương Lăng Tuyền (thấu Âm Lăng Tuyền) + huyệt Nội Quan + huyệt Tâm Du: Điều trị rối loạn nhịp tim (theo Châm Cứu Học Thượng Hải).
- Phối cùng huyệt Khí Hải + huyệt Trung Quản + huyệt Túc Tam Lý: Điều trị khí hư, tâm trạng lo sợ (theo Trung Hoa Châm Cứu Học).
- Phối cùng huyệt Phong Long + huyệt Trung Quản + huyệt Tâm Du + huyệt Vị Du (đều tả): Điều trị mất ngủ (theo Trung Hoa Châm Cứu Học).
- Phối cùng huyệt Trung Phủ: Điều trị chứng bệnh đi tiểu nhiều (theo Phổ Tế Phương).
- Phối cùng huyệt Tam Âm Giao: Giúp an thần, điều trị mất ngủ (theo Tứ Bản Giáo Tài Châm Cứu Học).
- Phối cùng huyệt Ẩn Bạch + huyệt Thái Khê + huyệt Đại Lăng: Điều trị thổ huyết, tiểu ra máu (theo Nho Môn Sự Thân).
Lưu ý khi tác động huyệt đạo chữa bệnh
Để đảm bảo việc châm cứu, bấm huyệt trị bệnh hiệu quả cao, trong quá trình điều trị huyệt Thần Môn cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:
- Huyệt Thần Môn ở cổ tay nên rất dễ tìm, nhưng nếu trong trường hợp bạn không chắc chắn về cách xác định chính xác, cần hỏi bác sĩ, thầy thuốc hoặc chuyên gia để đảm bảo tác động đúng huyệt vị.
- Không châm cứu, bấm huyệt lên vị trí đang có vết thương hở, sưng đau để tránh các tổn thương nghiêm trọng hơn.
- Không sử dụng các loại chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá hoặc cà phê trước và sau khi tiến hành trị liệu để tránh làm giảm hiệu quả chữa bệnh.
- Đảm bảo các dụng cụ hỗ trợ quá trình châm cứu, bấm huyệt phải được làm sạch, khử trùng để đảm bảo an toàn y tế.
- Nếu trong quá trình trị liệu, cơ thể xuất hiện các triệu chứng bất thường như đổ nhiều mồ hôi, chóng mặt, đau đầu,… cần dừng lại và theo dõi sát sao để có biện pháp xử lý sớm.
- Phương pháp châm cứu, bấm huyệt tuyệt đối không áp dụng cho đối tượng phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người cao tuổi sức khỏe yếu, người bị bệnh nhiễm trùng.
Bài viết chia sẻ chi tiết thông tin huyệt Thần Môn ở chỗ nào, những tác dụng đối với cơ thể, hướng dẫn tác động khai thông và phối huyệt chuẩn Y học cổ truyền. Hy vọng sẽ giúp bạn độc trang bị thêm những kiến thức bổ ích hỗ trợ quá trình cải thiện sức khỏe tốt nhất.
Xem thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!