Huyệt Trúc Tân Là Gì? Vị Trí Và Tác Dụng Đối Với Sức Khỏe

Trong Y học cổ truyền huyệt đạo đóng vai trò quan trọng giúp điều hòa khí huyết, cân bằng âm dương, từ đó giúp phòng và hỗ trợ điều trị bệnh. Một trong những huyệt đạo được đánh giá cao về hiệu quả trị liệu là huyệt Trúc Tân. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về vị trí, công dụng và cách bấm huyệt để bạn có thể áp dụng vào việc chăm sóc sức khỏe bản thân.

Huyệt Trúc Tân là gì?

Huyệt Trúc Tân có tên Hán Việt là huyệt Trúc tần, Thôi đổ, Chuyên trường. Đây là huyệt thứ 9 của kinh Túc Thiếu Âm Thận, ký hiệu KI9, KD9 hoặc K9. Huyệt Trúc Tân cũng là một trong 14 yếu huyệt của Châm Cứu Chân Tuỷ, chủ về giải độc toàn thân.

Huyệt đạo này có tác dụng cải thiện tình trạng co rút cơ bắp chân. Ngoài ra nó còn tham gia điều trị các bệnh lý như viêm thận, viêm bàng quang, viêm dịch hoàn, viêm hố khung chậu, động kinh, tâm thần phân liệt.

Ý nghĩa tên gọi:

• “Trúc” có nghĩa là kiên cố, chắc chắn, cứng.
• “Tân” là nơi ở, một ngôi nhà.

Theo cuốn “Y kinh lý giải” có ghi chép như sau: “Tân có nghĩa là bắp chân. Huyệt đạo này sẽ nằm ở vị trí phía sau mắt cá trong chân đo lên 5 thốn, nơi phân ranh giữa cơ bắp. Cho thấy huyệt đạo này nằm ở vị trí giữa cơ bắp chân”. Huyệt nằm trên mặt giữa của mép dưới cơ dép khi vếnh chân lên, sự co cơ làm cho vị trí này cứng lại nên gọi là Trúc tân.

Vị trí huyệt đạo:

• Vị trí xưa: Trên mắt cá chân trong, giữa chỗ chia bàn chân (Giáp ất). Từ mắt cá trong chân đo lên khoảng 5 thốn, nơi bắp chân chia ra (Đại thành).
• Vị trí nay: Huyệt nằm ở vị trí cách huyệt Thái Khê 5 thốn về phía trên và cách cạnh trong xương chày 2 thốn về phía sau.

Tác dụng của huyệt Trúc Tân

Huyệt Trúc Tân là một huyệt vị trong hệ thống huyệt đạo của Y học cổ truyền Trung Quốc. Dưới đây là một số công dụng của huyệt đạo này đối với sức khỏe:

Tác dụng tại chỗ

Huyệt Trúc Tân có thể giúp thư giãn các cơ ở vùng bắp chân, giảm tình trạng chuột rút, căng cứng và đau nhức. Điều này đặc biệt hữu ích cho những người thường xuyên vận động mạnh, đứng lâu hoặc bị chuột rút về đêm.

Tác dụng toàn thân

Hỗ trợ điều trị các bệnh viêm nhiễm: Huyệt Trúc Tân có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại các tác nhân gây viêm nhiễm, từ đó hỗ trợ điều trị một số bệnh như:

• Viêm thận: Giảm các triệu chứng khó chịu như đau lưng, tiểu buốt, tiểu rắt.
• Viêm bàng quang: Giảm tình trạng tiểu buốt, tiểu nhiều lần, tiểu gấp.
• Viêm dịch hoàn: Giúp giảm đau và sưng tấy ở vùng bìu.
• Viêm hố khung chậu: Giảm đau bụng dưới, hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt ở phụ nữ.

Hỗ trợ điều trị các rối loạn thần kinh: Huyệt Trúc Tân có khả năng an thần, ổn định tinh thần, từ đó hỗ trợ điều trị một số bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh:

• Động kinh: Giúp giảm tần suất và cường độ các cơn co giật.
• Tâm thần phân liệt: Cải thiện một số triệu chứng như ảo giác, hoang tưởng, suy nghĩ rối loạn.

Huyệt Trúc Tân không chỉ có tác dụng giảm đau, thư giãn cơ bắp chân mà còn có thể hỗ trợ điều trị một số bệnh lý viêm nhiễm và rối loạn thần kinh. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc tác động vào huyệt đạo cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn và kinh nghiệm. 

Phương pháp châm cứu huyệt Trúc Tân

Quá trình châm cứu huyệt Trúc Tân đòi hỏi người thực hiện phải có kiến thức và kỹ năng chuyên môn. Không nên tự ý thực hiện tại nhà nếu không có sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên viên châm cứu có kinh nghiệm.

Chuẩn bị:

• Kim châm: Chọn kim châm vô trùng, kích thước phù hợp với thể trạng bệnh nhân và độ sâu cần châm. Thường sử dụng kim châm dài khoảng 30-50mm.
• Bệnh nhân: Đảm bảo bệnh nhân nằm hoặc ngồi ở tư thế thoải mái, thư giãn. Vùng ngực cần được để trần để dễ dàng tiếp cận huyệt đạo.
• Xác định huyệt: Xác định chính xác vị trí huyệt Trúc Tân trên cơ thể.

Tiến hành châm:

• Sát trùng: Sát trùng vùng da quanh huyệt bằng cồn y tế.
• Châm thẳng: Cầm kim châm bằng tay phải, nhẹ nhàng đâm kim thẳng vào huyệt, độ sâu từ 1-2 thốn (tương đương 1,5-3cm).
• Đắc khí: Sau khi châm, bệnh nhân sẽ có cảm giác tê tức lan lên đùi hoặc xuống lòng bàn chân. Đây là dấu hiệu cho thấy kim đã đắc khí, tức là đã tác động đúng vào huyệt đạo và kinh mạch.
• Lưu kim: Để kim châm tại huyệt trong khoảng 15-20 phút. Trong thời gian này, có thể tiến hành các kỹ thuật khác như xoay kim, nâng hạ kim để tăng cường hiệu quả điều trị.

Cứu:

• Cứu trực tiếp: Sau khi rút kim, đặt một mồi ngải cứu đã được đốt lên trên huyệt Trúc Tân. Cứu 3 lửa, mỗi lửa khoảng 3-5 phút.
• Ôn cứu: Ngoài ra, có thể sử dụng phương pháp ôn cứu bằng cách đặt một túi chườm nóng lên trên huyệt trong khoảng 5-15 phút.

Cách bấm huyệt

Cách bấm huyệt Trúc Tân được thực hiện đơn giản hơn, người bệnh có thể tự bấm huyệt tại nhà theo hướng dẫn sau:

Chuẩn bị:

• Tìm một vị trí thoải mái để ngồi hoặc nằm, đảm bảo vùng ngực được để trần để dễ dàng tiếp cận huyệt đạo.
• Rửa sạch tay và giữ móng tay ngắn để tránh làm tổn thương da.
• Xác định chính xác vị trí của huyệt Trúc Tân trên cơ thể.

Tiến hành bấm huyệt:

Phương pháp 1: Dùng ngón tay cái:

• Đặt ngón tay cái lên huyệt Trúc Tân.
• Ấn nhẹ nhàng vào huyệt với một lực vừa phải, đủ để cảm thấy hơi tức hoặc tê nhẹ.
• Bấm huyệt theo chuyển động tròn hoặc lên xuống trong khoảng 3-5 phút.

Phương pháp 2: Dùng hai ngón tay:

• Đặt hai ngón tay trỏ và giữa lên huyệt Trúc Tân.
• Ấn nhẹ nhàng vào huyệt với một lực vừa phải, đủ để cảm thấy hơi tức hoặc tê nhẹ.
• Bấm huyệt theo chuyển động tròn hoặc lên xuống trong khoảng 3-5 phút.

Lặp lại:

• Lặp lại động tác bấm huyệt 2-3 lần mỗi ngày.
• Tần suất bấm huyệt nên thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ.

Kết hợp huyệt Trúc Tân với huyệt đạo khác

Kết hợp huyệt Trúc Tân với các huyệt đạo khác trong Y học cổ truyền có thể mang lại hiệu quả tối ưu trong điều trị và cải thiện sức khỏe. Dưới đây là một số huyệt đạo thường được kết hợp và tác dụng của chúng:

Kết hợp với huyệt Thiếu Hải:

• Huyệt Thiếu Hải: Nằm ở mặt trong khuỷu tay, cuối nếp gấp khuỷu tay, về phía ngón út.
• Tác dụng: Sự kết hợp này có tác dụng điều hòa chức năng dạ dày, giảm buồn nôn và nôn, đặc biệt hiệu quả khi có kèm theo triệu chứng tiết nhiều dịch nhầy.

Kết hợp với huyệt Thận du, Phục lưu, Tam âm giao:

• Huyệt Thận Du: Nằm trên lưng, dưới gai đốt sống thắt lưng thứ 2, cách đường giữa sống lưng khoảng 1,5 thốn (khoảng 2,25cm) sang hai bên.
• Huyệt Phục Lưu: Nằm ở mặt trong cẳng chân, trên mắt cá chân trong 2 thốn (khoảng 3cm), giữa bờ sau xương chày và gân cơ gấp dài ngón chân cái.
• Huyệt Tam Âm Giao: Nằm trên mặt trong cẳng chân, trên mắt cá chân trong chừng 3 thốn (khoảng 4,5cm), giữa bờ sau xương chày và gân cơ gấp dài ngón chân cái.
• Tác dụng: Sự kết hợp này giúp tăng cường chức năng thận, lợi tiểu, tiêu phù, giảm các triệu chứng viêm và phù nề do thận yếu gây ra.

Kết hợp huyệt Trung Cực, Quy lai, Phi dương, Phục lưu:

• Huyệt Trung Cực: Nằm trên đường trung tuyến bụng dưới, dưới rốn 4 thốn (khoảng 6cm).
• Huyệt Quy Lai: Nằm trên bụng dưới, dưới rốn 2 thốn (khoảng 3cm), cách đường trung tuyến bụng 0,5 thốn (khoảng 0,75cm) sang hai bên.
• Huyệt Phi Dương: Nằm ở mặt sau cẳng chân, giữa huyệt Phục Lưu và huyệt Tam Âm Giao.
• Tác dụng: Tăng cường chức năng tiêu hóa, giảm viêm, giảm đau, hỗ trợ điều trị các bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu như viêm niệu đạo, viêm bàng quang, nhiễm trùng niệu quản, nhiễm trùng thận,…

Kết hợp với huyệt Thận du, Bàng quang du, Tam âm giao:

• Huyệt Bàng Quang Du: Nằm trên lưng, dưới gai đốt sống thắt lưng thứ 2, cách đường giữa sống lưng 1,5 thốn (khoảng 2,25cm) sang hai bên.
• Tác dụng: Thanh nhiệt, giải độc, cầm máu, hỗ trợ điều trị tình trạng tiểu ra máu do viêm nhiễm đường tiết niệu.

Huyệt Trúc Tân là một huyệt đạo có nhiều tác dụng tích cực đối với sức khỏe. Việc nắm vững kiến thức về vị trí, công dụng và cách bấm huyệt đúng cách sẽ giúp bạn khai thác tối đa lợi ích của huyệt đạo này. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng việc bấm huyệt chỉ là một phương pháp hỗ trợ điều trị, không thể thay thế hoàn toàn cho các biện pháp y tế chuyên nghiệp. Nếu có bất kỳ vấn đề nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.

Xem Thêm:

• Huyệt Toàn Trúc: Vị trí, Công Dụng Và Cách Bấm Huyệt Hiệu Quả
• Huyệt Tiền Cốc: Vị Trí, Công Dụng, Hướng Dẫn Cách Bấm Huyệt