Nhiều Ngày Không Buồn Đi Đại Tiện: Nguyên Nhân Và Cách Xử Lý

Theo dõi Viện y dược dân tộc trên goole news

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Tình trạng nhiều ngày không buồn đi đại tiện có thể là dấu hiệu của vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng hoặc sự rối loạn chức năng ruột. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về các nguyên nhân, triệu chứng kèm theo và phương pháp điều trị hiệu quả cho tình trạng này.

Nhiều ngày không buồn đi đại tiện là gì?

Nhiều ngày không buồn đi đại tiện là tình trạng táo bón. Đây là một vấn đề tiêu hóa phổ biến, xảy ra khi quá trình đại tiện trở nên khó khăn và ít thường xuyên hơn bình thường. Thay vì đi đại tiện hàng ngày hoặc vài ngày một lần, người bị táo bón có thể chỉ đi đại tiện vài lần một tuần hoặc thậm chí ít hơn, phân thường cứng, khô và khó đẩy ra.

Nhiều ngày không buồn đi đại tiện gây khó chịu cho người bệnh

Nguyên nhân khiến nhiều ngày không buồn đi đại tiện

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng táo bón (nhiều ngày không buồn đi đại tiện) như sau:

Nguyên nhân dinh dưỡng – Sinh hoạt

Chế độ ăn uống: Ăn ít rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt khiến lượng chất xơ trong cơ thể thấp, ăn quá nhiều đồ ăn chế biến sẵn, uống ít nước khiến phân khô cứng, khó đi.
Ít vận động: Thiếu vận động làm giảm nhu động ruột, khiến phân di chuyển chậm hơn và dễ bị ứ đọng.
Nhịn đại tiện: Việc cố tình nhịn đại tiện khi có nhu cầu sẽ làm cho phân trở nên cứng hơn và khó đi hơn.
Căng thẳng: Căng thẳng thần kinh có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, gây ra táo bón.
Tác dụng phụ của thuốc: Nhiều loại thuốc có thể gây táo bón như thuốc giảm đau, thuốc chống trầm cảm, thuốc bổ sung sắt, thuốc huyết áp.
Mang thai: Hormone thay đổi trong quá trình mang thai có thể làm chậm nhu động ruột và khiến mẹ bầu nhiều ngày không buồn đi đại tiện.

Nguyên nhân bệnh lý

Bệnh trĩ: Búi trĩ gây đau và khó chịu khi đi đại tiện, khiến người bệnh ngại đi vệ sinh và tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng hơn.
Hội chứng ruột kích thích: Đây là tình trạng rối loạn chức năng của đường ruột, gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, táo bón xen kẽ với tiêu chảy.
Bệnh lý tuyến giáp: Suy giáp có thể gây ra táo bón.
Rối loạn điện giải: Mất cân bằng các chất điện giải trong cơ thể cũng có thể gây táo bón.
U đại trực tràng: Khối u chèn ép vào đường ruột có thể gây tắc nghẽn và dẫn đến táo bón.

Có nhiều nguyên nhân khiến ngày không buồn đi đại tiện

Triệu chứng thường gặp khi nhiều ngày không buồn đi đại tiện

Khi không đi đại tiện trong nhiều ngày, bạn có thể gặp phải các triệu chứng sau đây:

Phân cứng, khô: Phân khó đào thải ra ngoài, có thể gây đau rát.
Khó đi đại tiện: Cần rặn nhiều, mất nhiều sức để đi vệ sinh.
Cảm giác đầy bụng, chướng hơi: Ruột đầy hơi khiến bạn cảm thấy khó chịu, bụng căng tức.
Đau bụng dưới: Đau quặn bụng, đặc biệt là vùng bụng dưới.
Mệt mỏi, chán ăn: Táo bón kéo dài có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thu chất dinh dưỡng, gây mệt mỏi, chán ăn.
Sụt cân: Trong trường hợp nghiêm trọng, táo bón kéo dài có thể dẫn đến sụt cân.
Chảy máu hậu môn: Trong một số trường hợp, táo bón nặng có thể gây rách hậu môn và chảy máu.

Biến chứng gây ra do nhiều ngày không buồn đi đại tiện

Táo bón khiến nhiều ngày không buồn đi đại tiện gây ra cảm giác khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Đặc biệt nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe như sau:

Nứt kẽ hậu môn: Phân cứng và việc rặn mạnh có thể gây rách niêm mạc hậu môn. Vết rách này có thể trở thành vết nứt sâu, gây đau đớn khi đi đại tiện.
Bệnh trĩ: Việc rặn mạnh khi đi đại tiện khiến tĩnh mạch hậu môn bị giãn nở, tạo thành búi trĩ, gây đau, chảy máu và ngứa.
Tắc ruột: Sự tích tụ phân có thể gây tắc nghẽn trong ruột, ngăn cản sự di chuyển của phân và khí.
Phân bị nén chặt: Sự tích tụ phân cứng và khô có thể nén chặt trong trực tràng, làm cho việc đi đại tiện trở nên cực kỳ khó khăn hoặc không thể thực hiện được mà không có sự can thiệp y tế.
Suy yếu chức năng ruột: Táo bón mãn tính có thể làm suy yếu các cơ và dây thần kinh của ruột, gây ra những vấn đề lâu dài với chức năng tiêu hóa.
Mất nước, rối loạn điện giải: Táo bón kéo dài khiến cơ thể mất nước, gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt, hoa mắt. Việc mất nước kéo theo sự mất cân bằng các chất điện giải trong cơ thể, ảnh hưởng đến hoạt động của tim và thần kinh.
Nhiễm trùng: Phân ứ đọng trong ruột có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, gây viêm nhiễm đường ruột.
Ung thư đại trực tràng: Mặc dù chưa có bằng chứng trực tiếp cho thấy táo bón gây ung thư, nhưng một số nghiên cứu cho thấy người bị táo bón mãn tính có nguy cơ mắc các bệnh về đại trực tràng cao hơn.

Nhiều ngày không buồn đi đại tiện có thể gây tắc ruột

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bác sĩ khuyến nghị người bệnh cần đến cơ sở y tế thăm khám càng sớm càng tốt nếu nhiều ngày không buồn đi đại tiện, đặc biệt trong các trường hợp sau đây:

Táo bón kéo dài: Nếu táo bón kéo dài hơn hai tuần mà không cải thiện dù đã thử các biện pháp tự chăm sóc.
Triệu chứng nghiêm trọng: Đau bụng dữ dội, máu trong phân, giảm cân không rõ nguyên nhân hoặc sốt.
Biểu hiện tắc ruột: Không thể đi đại tiện hoặc xì hơi, đau bụng dữ dội và nôn mửa.
Các triệu chứng khác: Bất kỳ triệu chứng bất thường hoặc nghiêm trọng nào liên quan đến táo bón.

Chẩn đoán nguyên nhân táo bón

Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây táo bón, người bệnh sẽ cần thực hiện quy trình chẩn đoán chuyên khoa như sau:

Khám lâm sàng

Lịch sử bệnh lý: Bác sĩ sẽ thu thập thông tin về thời gian bắt đầu, tần suất và triệu chứng kèm theo như đau bụng, chướng bụng hoặc buồn nôn.
Khám bụng: Thực hiện kiểm tra bụng để phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như căng tức, đau hoặc khối u.

Thăm khám cận lâm sàng

Xét nghiệm máu: Để kiểm tra tình trạng viêm, mất cân bằng điện giải hoặc thiếu hụt chất dinh dưỡng dẫn đến nhiều ngày không buồn đi đại tiện.
Xét nghiệm phân: Kiểm tra mầm bệnh, phát hiện nhiễm trùng hoặc các chất bất thường trong phân.
Siêu âm bụng: Phương pháp giúp phát hiện các bất thường cấu trúc trong ruột, gan hoặc các cơ quan bụng khác.
Xquang bụng: Được sử dụng để kiểm tra tình trạng ruột, xác định sự hiện diện của phân đóng cứng hoặc tắc nghẽn.
Chụp CT bụng: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về cấu trúc nội tạng và có thể giúp phát hiện các vấn đề nghiêm trọng hơn như tắc ruột hoặc khối u.
Nội soi đại tràng: Được thực hiện để quan sát trực tiếp niêm mạc ruột già và phát hiện các dấu hiệu của viêm, loét hoặc khối u.
Nội soi ống tiêu hóa: Kiểm tra phần trên của ống tiêu hóa (dạ dày và tá tràng) nếu triệu chứng có thể liên quan đến các vấn đề ở phần trên của đường tiêu hóa.

Nội soi ống tiêu hóa để xác định nguyên nhân gây bệnh

Cách khắc phục nhiều ngày không buồn đi đại tiện

Táo bón là tình trạng phổ biến và có thể điều trị bằng nhiều cách khác nhau. Dưới đây là phương pháp khắc phục tình trạng này hiệu quả:

Sử dụng thuốc nhuận tràng

Các loại thuốc nhuận tràng thường được sử dụng rộng rãi để điều trị tình trạng táo bón kéo dài.

Thuốc nhuận tràng thẩm thấu: Giúp kéo nước vào ruột, làm mềm phân và tăng nhu động ruột. Các thuốc phổ biến gồm Lactulose, Sorbitol, Polyethylene glycol.
Thuốc làm mềm phân: Cơ chế của thuốc là làm mềm phân bằng cách hòa tan chất béo trong phân. Nhóm thuốc này an toàn, thường dùng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ như Docusate sodium, Docusate calcium.
Thuốc điều hòa nhu động ruột: Điều chỉnh hoạt động của các dây thần kinh trong ruột, giúp phục hồi nhu động ruột tự nhiên. Thuốc mang lại hiệu quả cao trong điều trị táo bón mãn tính, bao gồm Primperan, domperidon và cisaprid.

Massage bụng giảm táo bón

Massage bụng là một phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để kích thích nhu động ruột, giúp cải thiện tình trạng táo bón. Bạn có thể tự thực hiện tại nhà với hướng dẫn như sau:

Tư thế: Nằm ngửa trên giường hoặc sàn nhà, thả lỏng cơ thể.
Đặt tay: Đặt hai bàn tay lên bụng, lòng bàn tay hướng xuống.
Xoa tròn theo chiều kim đồng hồ: Bắt đầu từ vùng rốn và tăng dần diện tích xoa, bao phủ toàn bộ vùng bụng.
Ấn nhẹ: Dùng các đầu ngón tay ấn nhẹ vào các điểm xung quanh rốn, đặc biệt là vùng đại tràng.
Thời gian: Mỗi lần massage bụng khoảng 15 – 20 phút.
Tần suất: Nên massage 2 – 3 lần/ngày, đặc biệt là trước bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ.

Lưu ý khi massage:

Điểm McBurney: Đây là điểm rất nhạy cảm, nằm ở khoảng 2/3 đoạn nối rốn với xương chậu bên phải. Không nên ấn quá mạnh vào điểm này.
Vùng đại tràng: Massage nhẹ nhàng theo đường đi của đại tràng để kích thích nhu động ruột.

Chế độ dinh dưỡng

Người bị táo bón, nhiều ngày không buồn đi đại tiện, người bệnh cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng bằng cách tăng cường chất xơ, uống đủ nước và hạn chế đồ ăn chế biến sẵn.

Dưới đây là thông tin chi tiết về một số loại rau xanh và trái cây đặc biệt hiệu quả trong việc cải thiện táo bón:

Rau xanh: Rau mồng tơi, rau lang, rau chân vịt (spinach), bông cải xanh (broccoli), cải xoăn (kale),…
Trái cây: Táo, chuối, bưởi, thanh long, đu đủ, mận khô, nho khô, quả bơ, …
Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, lúa mạch, gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, lúa mì nguyên hạt,…
Các loại đậu: Đậu xanh, đậu lăng, đậu hà lan, đậu đen, đậu đỏ,…
Hạt và quả hạch: Hạt chia, hạt lanh, hạt bí ngô, hạt hướng dương, hạt óc chó,…
Thực phẩm có tính chất nhuận tràng: Nha đam, dầu ô liu, mật ong, sữa chua probiotic,…

Điều chỉnh sinh hoạt

Tập thể dục đều đặn: Các bài tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, chạy bộ, yoga giúp tăng cường nhu động ruột và giảm táo bón.
Đi đại tiện đúng giờ: Nên cố gắng đi đại tiện vào cùng một thời điểm mỗi ngày để tạo thói quen cho ruột. Khi có nhu cầu đi đại tiện, nên đi ngay để tránh phân bị cứng lại.
Tư thế ngồi đại tiện: Sử dụng ghế kê chân để tạo góc ngồi tự nhiên hơn khi đi đại tiện, giúp dễ dàng đẩy phân ra ngoài.
Vận động nhẹ sau bữa ăn: Đi bộ nhẹ nhàng sau bữa ăn để kích thích nhu động ruột.

Bài viết đã cung cấp những thông tin cơ bản về táo bón, từ nguyên nhân, triệu chứng đến các phương pháp điều trị và phòng ngừa. Hiểu rõ điều này sẽ giúp người bệnh chủ động chăm sóc sức khỏe, cải thiện tình trạng khó chịu nhiều ngày không buồn đi đại tiện. Nếu tình trạng táo bón kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.