Huyệt Dương Trì: Vị Trí, Công Năng Và Lưu Ý Khi Tác Động

Huyệt Dương Trì nằm trong số 14 yếu huyệt đạo trên cơ thể, có tính ứng dụng rất cao trong Y học cổ truyền. Để có thể trị bệnh hiệu quả, an toàn thông qua các liệu pháp châm cứu, bấm huyệt đạo này, mời bạn đọc cùng tham khảo thông tin về vị trí, tác dụng, cách phối huyệt và các lưu ý quan trọng khi khai thông trong bài viết dưới đây.

Giới thiệu tổng quan về huyệt Dương Trì

Huyệt Dương Trì còn có tên gọi khác là huyệt Biệt Dương, xuất xứ từ Thiên ‘Bản Du’ (LKhu.2). Giải nghĩa về tên huyệt đạo, trong sách cổ ghi chép như sau: “Dương” là mặt ngoài của cổ tay, là “dương” so với “âm” phía bên trong lòng bàn tay, “Trì” nghĩa là cái ao, ý chỉ chỗ lõm cổ tay. Từ những phân tích về ý nghĩa, có thể hình dung vị trí huyệt là chỗ lõm nằm ngay mặt ngoài của cổ tay.

Xét về đặc tính, huyệt Dương Trì là huyệt đạo thứ 4 của kinh Tam Tiêu, là huyệt Nguyên và cũng nằm trong số 14 yếu huyệt đạo để điều chỉnh hạ tiêu (theo Châm Cứu Chân Tủy).

Về vị trí huyệt Dương Trì, huyệt nằm ngay chỗ lõm trên đường lằn ngang khớp xương cổ tay. Để xác định huyệt Dương Trì nằm ở đâu, bạn chỉ cần ngửa bàn tay ra sau để thấy nổi rõ nếp gấp khớp với các gân, tiếp theo tìm đúng đường khe là sẽ thấy huyệt đạo. Khi giải phẫu vị trí huyệt sẽ thấy những đặc điểm như sau:

• Dưới da huyệt là khe giữa của gân cơ duỗi chung ngón tay với cơ duỗi riêng ngón trỏ, khe của đầu dưới xương quang với xương trụ.
• Thần kinh vận động cơ tại vị trí huyệt là nhánh của dây thần kinh trụ.
• Da vùng huyệt đạo chịu chi phối bởi tiết đoạn thần kinh D1 hoặc C8.

Xem thêm: Huyệt Lạc Chẩm Nằm Ở Đâu? Cách Tác Động Chữa Đau Vai Gáy

Công dụng của huyệt Dương Trì đối với sức khỏe

Trong Y học cổ truyền, huyệt Dương Trì được biết đến với tác dụng thư gân, thông lạc, bán lý, giải nhiệt ở bán biểu. Cụ thể huyệt đạo có khả năng chủ trị các bệnh sau:

• Tác dụng tại chỗ: Khi tác động vào huyệt đạo sẽ nhanh chóng giảm sưng đau cổ tay.
• Tác dụng theo kinh mạch: Châm cứu, bấm huyệt Dương Trì giúp giảm đau tay, đau vai, đau họng, đau mắt và chứng tai điếc.
• Tác dụng toàn thân: Có thể giảm nhanh chứng sốt rét, đau nhức chi trên, hội chứng cổ và cánh tay,…

Y học hiện đại cũng đã chứng minh về tác dụng của huyệt đạo này. Cụ thể, do huyệt Dương Trì nằm trên hệ thống các đường gân cơ và dây thần kinh vận động, vậy nên huyệt có vai trò vô cùng quan trọng trong các hoạt động của mu bàn tay. Bên cạnh đó, vùng da huyệt đạo đang chịu sự chi phối của tiết đoạn thần kinh D1 và C8 trên chi tay, nên sẽ liên quan mật thiết đến bệnh lý về viêm khớp, thoái hóa khớp, đau nhức, tê bì cánh tay.

Cách tác động Dương Trì huyệt chuẩn Y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền, Dương Trì huyệt cũng tương tự như các huyệt đạo khác, được đưa vào liệu pháp châm cứu và bấm huyệt để điều trị bệnh, cải thiện sức khỏe. Để đảm bảo quá trình ứng dụng đạt hiệu quả tốt và tránh tai biến không mong muốn, việc đảm bảo thực hiện đúng kỹ thuật vô cùng quan trọng.

Kỹ thuật châm cứu, bấm huyệt

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết kỹ thuật châm cứu, bấm huyệt Dương Trì chuẩn Y học cổ truyền.

Kỹ thuật châm cứu

Huyệt đạo nằm ngay trên cổ tay – nơi có nhiều đường kinh mạch đi qua nên tương đối nhạy cảm. Nếu châm cứu chệch vị trí sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro ảnh hưởng sức khỏe. Vậy nên, người bệnh tuyệt đối không tự ý thực hiện tại nhà mà cần châm cứu tại phòng khám Đông y uy tín. Tại đây, các thầy thuốc, bác sĩ sẽ tiến hành các bước điều chỉnh hướng kim, độ sâu và ôn cứu như sau:

• Áp dụng cách xác định huyệt Dương Trì để tìm được vị trí chính xác của huyệt.
• Sát trùng kim châm cứu, sau đó châm thẳng vào huyệt từ 0.3 – 0.5 thốn.
• Trong trường hợp điều trị các bệnh ở khớp cổ tay thì hướng mũi kim qua 3 bên, tiến hành cứu 3 – 5 tráng. Ôn cứu 5 – 10 phút.

Kỹ thuật bấm huyệt

Phương pháp bấm huyệt được ứng dụng rộng rãi hơn trong điều trị bệnh bởi thao tác thực hiện dễ dàng, người bệnh hoàn toàn có thể tự thực hiện ngay tại nhà mà không cần đến phòng khám. Tuy hiệu quả không tốt như châm cứu, nhưng kiên trì bấm huyệt theo đúng liệu trình và kỹ thuật sẽ giúp triệu chứng bệnh thuyên giảm thấy rõ.

• Xác định vị trí của huyệt đạo, dùng đầu ngón tay cái hoặc đầu ngón tay trỏ để day bấm liên tục trong 30 giây – 1 phút.
• Thực hiện day bấm huyệt Dương Trì trên cả 2 tay với lực đạo vừa phải. Kiên trì mỗi ngày 2 lần để mang lại kết quả chữa bệnh tốt nhất.

Ứng dụng huyệt Dương Trì trong thực tiễn

Để giúp hình dung rõ ràng hơn về cách áp dụng huyệt Dương Trì trong chữa trị bệnh, Viện Y Dược Cổ Truyền hướng dẫn chi tiết về cách bấm huyệt chữa chứng chân tay lạnh và đau mỏi cổ tay, người bệnh có thể tự thực hiện tại nhà để cải thiện tình trạng bệnh.

Trị chứng tay chân lạnh

Chứng chân tay lạnh có nguyên nhân chủ yếu do hệ tuần hoàn không lưu thông. Lúc này, người bệnh áp dụng phương pháp day bấm huyệt Dương Trì. Đồng tác này giúp kích thích chi phối tuần hoàn huyết dịch, khôi phục công năng tam tiêu kinh, đồng thời truyền nhiệt đến toàn thân. Nhờ đó, tuần hoàn máu được lưu thông, cân bằng quá trình bài tiết hormone giúp làm ấm chân tay và cơ thể. Cách thực hiện như sau:

• Xác định vị trí của huyệt đạo Dương Trì như đã hướng dẫn.
• Dùng ngón tay day ấn vào huyệt đạo Dương Trì của tay đối diện. Sau khoảng 30 giây thì chuyển day ấn sang tay còn lại.
• Liên tục thực hiện mỗi ngày 2 lần hoặc thực hiện khi bất giác cảm thấy chân tay lạnh để cải thiện triệu chứng bệnh.

Điều trị đau mỏi cổ tay

Đau nhức cổ cánh tay xuất hiện do một số nguyên nhân như: Vận động sai tư thế, lao động nặng hoặc mắc các bệnh liên quan đến xương khớp,…. Khi xuất hiện tình trạng này, bạn có thể áp dụng phương pháp xoa bóp và day ấn huyệt Dương Trì. Các bước thực hiện như sau:

• Tìm vị trí của Dương Trì huyệt.
• Dùng đầu ngón tay xoa ấn với lực đạo vừa phải liên tục trong 30 giây.
• Có thể thực hiện phương pháp này trước khi đi ngủ và sau khi thức dậy. Ngoài ra, khi xuất hiện cơn đau, bạn có thể day ấn từ 3 – 5 phút theo hướng dẫn để thuyên giảm.

Hướng dẫn phối huyệt Dương Trì tăng hiệu quả chữa trị bệnh

Huyệt Dương Trì có vị trí nằm trên cổ tay. Đây cũng được biết đến là vị trí có nhiều đường kinh mạch đi qua, nên có quan hệ mật thiết với nhiều huyệt đạo khác. Dưới đây là ghi chép chi tiết về cách phối huyệt Dương Trì cũng các huyệt đạo tương hợp trong Y thư cổ.

• Phối cùng các huyệt Hợp Cốc (Đại trường.4) + huyệt Trung Chử (Tam tiêu.3) + huyệt Khúc Trì (Đại trường.4) + huyệt Xích Trạch (Phế 5): Giúp điều trị chứng khớp ngón tay bị co rút (theo Châm Cứu Đại Thành).
• Phối cùng các huyệt Giải Khê (Vị 41) + huyệt Hậu Khê (Tiểu trường.3) + huyệt Hợp Cốc (Đại trường.4) + huyệt Lệ Đoài (Vị 45) + huyệt Phong Trì (Đ.20): Ứng dụng để trị thương hàn không toát mồ hôi (theo Châm Cứu Tụ Anh).
• Phối cùng các huyệt Dương Cốc (Tiểu trường.5) + huyệt Dương Khê (Đại trường.5) + huyệt Ngoại Quan (Tam tiêu.6): Giúp điều trị chứng đau mỏi cổ tay và bàn tay (theo Trung Quốc Châm Cứu Học Khái Yếu).
• Phối cùng các huyệt Bát Tà + huyệt Đại Lăng (Tâm bào.7) + huyệt Tứ Phùng: Điều trị chứng khớp ngón tay bị viêm (theo Châm Cứu Học Thượng Hải).
• Phối cùng các huyệt Đại Chùy, Phong Môn (Bàng quang.12) + huyệt Thiên Trụ (Bàng quang.10): Điều trị đau đầu, cơ thể lúc nóng lúc lạnh, không ra mồ hôi (theo Châm Cứu Học Thượng Hải).
• Phối cùng các huyệt Cứu Dương Trì trái + huyệt Trung Quản (Nh.12): Giúp điều trị tử cung lệch về bên trái (theo Châm Cứu Chân Tủy).

Lưu ý an toàn khi châm cứu, bấm huyệt Dương Trì

Chuyên gia tại Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc cho biết, trong quá trình tác động châm cứu, bấm huyệt cần lưu ý một số vấn đề sau để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

• Xác định vị trí huyệt đạo chính xác, sử dụng lực day ấn vừa phải khi bấm huyệt.
• Tuyệt đối không tự châm cứu huyệt đạo tại nhà, cần đến phòng khám Đông y để thầy thuốc thực hiện.
• Không châm cứu, bấm huyệt lên vùng da đang bị tổn thương, sưng tấy, viêm nhiễm.
• Nếu có triệu chứng bất thường sau khi châm cứu, bấm huyệt cần báo với thầy thuốc, bác sĩ.
• Những đối tượng không thực hiện châm cứu bấm huyệt bao gồm phụ nữ có thai, người đang bị rối loạn đông máu, người có thể trạng yếu, trẻ nhỏ.

Với những thông tin chi tiết mà Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc vừa chia sẻ, hi vọng bạn có thêm kiến thức hữu ích để ứng dụng huyệt Dương Trì trong quá trình cải thiện sức khỏe của bạn thân.

Xem thêm:

• Huyệt Lao Cung Là Gì? Châm Cứu, Bấm Huyệt Trị Bệnh Thế Nào?
• Huyệt Kiên Ngung: Cách Xác Định Vị Trí Và Lưu Ý Khi Khai Thông