Viêm Xoang

Xoang được biết đến là các hốc xương rỗng nằm trong khối xương sọ - mặt, thông với hốc mũi. Chúng được lót bởi lớp niêm mạc, đóng vai trò dẫn lưu dịch và lưu thông không khí trong cơ thể. Tình trạng viêm xoang xảy ra khi các xoang bị bít tắc, đồng thời lớp niêm mạc sưng viêm, phù nề, khi đó không khí và dịch không thể lưu thông.

Phân loại viêm xoang theo mức độ bệnh

Viêm xoang phân loại theo mức độ bệnh sẽ bao gồm 4 loại:

• Viêm xoang cấp tính: Thường xảy ra do nhiễm trùng đường hô hấp trên, đặc trưng bởi các triệu chứng như đau đầu, chảy nước mũi, nghẹt mũi, sốt cao, khứu giác giảm độ nhạy cảm, đau quanh mắt, mũi, má,... Viêm xoang cấp sẽ khỏi hoàn toàn trong vòng 12 tuần, tuy nhiên đa số người bệnh cảm thấy thoải mái chỉ sau 4 tuần.
• Viêm xoang bán cấp: Viêm xoang cấp nếu không được xử lý từ sớm sẽ chuyển sang dạng bán cấp. Mặc dù các triệu chứng ít nghiêm trọng hơn giai đoạn cấp tính nhưng người bệnh có khả năng cao bị viêm xoang mãn tính. Tình trạng này có thể kéo dài từ 1 - 3 tháng.
• Viêm xoang mạn tính: Trong trường hợp các triệu chứng của bệnh kéo dài hơn 12 tuần tức là bạn đang ở giai đoạn mãn tính - viêm xoang mạn. Bệnh lý này được chia thành 3 loại là viêm mũi họng mãn tính không polyp, viêm mũi họng mãn tính có polyp và viêm mũi dị ứng do nấm
• Viêm xoang tái phát: Là tình trạng viêm xoang tái phát nhiều lần trong vòng 1 năm, thường gặp nhất ở những người có tiền sử hen suyễn, dị ứng.

Phân loại viêm xoang theo vị trí bị viêm

Dựa vào vị trí của viêm xoang, các chuyên gia chia bệnh thành 5 loại:

• Viêm xoang hàm trên: Xoang hàm trên là xoang cạnh mũi lớn nhất trong tất cả các xoang mặt, nằm ở sau xương gò má. Bệnh lý này đặc trưng bởi những cơn đau nhức ở vùng mặt, người bệnh có thể bị sưng quanh mắt và má hoặc đau đầu.
• Viêm xoang sàng: Xoang sàng có vị trí sâu trong hốc mũi, ngay sau mặt. Nếu bộ phận này bị viêm sẽ gây đau nhức đầu ở vùng gáy, bị chảy dịch mủ và gây ho kéo dài.
• Viêm xoang trán: Đây là tình trạng sưng viêm, nhiễm trùng xoang vùng trán, gây đau nhức trán, lan sang thái dương. Một số người bị viêm xoang trán nặng có thể đau vùng hốc mắt.
• Viêm xoang bướm: Xoang bướm nằm trong thân của xương bướm, cấu tạo gồm 6 thành: Thành trước, thành sau, thành dưới, thành trên và thành hai bên. Bệnh lý này gây sốt cao, nhức đầu, rét run, đau gáy, chảy dịch xuống họng, có nguy cơ tỷ vong cao nếu lây lan rộng.
• Viêm đa xoang: Là quá trình viêm niêm mạc một hoặc nhiều xoang cùng lúc, có thể xuất hiện do nhiễm khuẩn, dị ứng, môi trường ô nhiễm, cơ thể giảm đề kháng hoặc cấu trúc giải phẫu bất thường.

Các chuyên gia cho biết có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng viêm xoang:

• Virus: Đa số bệnh nhân bị viêm xoang do sự tấn công của virus tại các xoang làm sung huyết các mô mũi, đồng thời bít kín các lỗ thông dẫn lưu xoang. Một số virus gây bệnh phổ biến là: Rhinoviruses, Adenovirus, Virus parainfluenza, Enterovirus, Virus hợp bào đường hô hấp,...
• Vi khuẩn: Trong trường hợp bị cảm lạnh sau 10 - 15 ngày không có dấu hiệu thuyên giảm có thể do vi khuẩn khu trú trong các khoang mũi họng. Sau một thời gian không được xử lý, khuẩn hại tấn công các xoang, gây viêm, điển hình là các loại như: Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, Klebsiella, Moraxella catarrhalis, E.coli,...
• Vi nấm: Loại nấm thường gây viêm xoang là Aspergillus, chúng tấn công vào cơ thể khi hệ miễn dịch suy yếu, sau đó phát triển ở môi trường ẩm và tối như các xoang.
• Dị ứng: Những người có cơ địa bị dị ứng với lông động vật, phấn hoa, nấm mốc, khói bụi, nước hoa có khả năng cao bị xoang so với người bình thường. Ngoài ra, bệnh xoang do dị ứng có xu hướng chuyển biến nặng hơn các yếu tố nguy cơ khác.
• Polyp mũi: Đây là những u nhỏ khá lành tính, phát triển từ mô mũi hoặc xoang, làm bít tắc hốc xoang, từ đó ngăn dịch mũi chảy ra và gây nhiễm trùng. Polyp mũi khiến đường dẫn khí bị cản trở gây giảm độ nhạy cảm của khứu giác, người bệnh cũng bị đau đầu.
• Sức đề kháng kém: Với những người có sức đề kháng kém, suy giảm hệ miễn dịch, các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là mũi xoang không thể chống lại tác nhân gây hại từ bên ngoài gây suy yếu niêm mạc hô hấp.
• Lạm dụng thuốc xịt mũi: Các loại thuốc xịt mũi có khả năng làm sạch khoang mũi, giảm tình trạng nghẹt mũi nhưng đồng thời cũng có thể làm tắc mạch máu trong mũi. Bởi vậy những ai lạm dụng sản phẩm này quá nhiều cũng gây viêm xoang với các triệu chứng nghiêm trọng.
• Hút thuốc lá: Đây là nguyên nhân phổ biến gây viêm xoang vì khói thuốc chứa nhiều thành phần độc hại, tăng khả năng kích ứng mũi, gây viêm, hệ thống làm sạch xoang tự nhiên của mũi bị tổn thương do khói thuốc, từ đó dẫn đến nhiễm trùng xoang.
• Vùng mũi bị bất thường bẩm sinh: Một số trường hợp có cấu trúc mũi bị bất thường bẩm sinh như khe hở vòm miệng, đường dẫn lưu hẹp, lệch vách ngăn mũi sẽ có khả năng cao bị nhiễm trùng xoang.
• Nguyên nhân khác: Ngoài những lý do kể trên, còn một số nguyên nhân khác dẫn đến bệnh viêm xoang như thói quen vệ sinh không đúng cách, sinh hoạt không khoa học để vi khuẩn tích tụ, tấn công, ngoài ra còn do chấn thương tạo vết bầm tím, tụ máu, phù nề ở mũi xoang.

Để nhận biết bệnh viêm xoang, bạn có thể dựa vào một số triệu chứng sau:

• Sổ mũi: Tình trạng nhiễm trùng xoang sẽ khiến bộ phận này tiết ra nhiều dịch tiết. Chất dịch từ xoang lúc này có màu vàng, xanh, trắng đục, dễ chảy vào mũi gây chảy nước mũi.
• Nghẹt mũi: Một trong những triệu chứng viêm xoang thường gặp là nghẹt mũi. Hốc xoang khi bị nhiễm trùng, phù nề sẽ cản trở đường mũi thở, gây nghẹt mũi. Khi đó khứu giác sẽ kém nhạy cảm hơn so với người bình thường.
• Đau ở xoang: Đau là triệu chứng của viêm xoang phổ biến. Người bệnh có thể xuất hiện cơn đau ở trán, hàm trên, hai bên mũi hoặc giữa hai mắt.
• Ho kéo dài: Trong trường hợp chất dịch từ hốc xoang bị viêm nhiễm không chảy vào mũi mà chảy xuống phía sau cổ họng sẽ gây ngứa ngáy, đau họng, kéo theo hệ quả là những cơn ho kéo dài vào ban đêm hoặc sáng sớm ngay khi thức dậy.
• Đau đầu: Cơn đau đầu xuất hiện do bệnh nhân phải chịu tình trạng sưng phù trong xoang. Chất dịch lỏng ở xoang tích tụ sau một đêm gây ra những cơn đau đầu vào sáng sớm, ngoài ra, bệnh nhân cũng bị đau trong môi trường có áp suất khí quyển thay đổi đột ngột.
• Triệu chứng khác: Viêm xoang có thể gây ra nhiều biểu hiện khác như sốt, đau răng, đau tai, sưng vùng mặt, hôi miệng hay mệt mỏi kéo dài.