Huyệt Trung Quản: Vị Trí Và 03 Tác Dụng Chữa Bệnh Nổi Bật

Theo dõi Viện y dược dân tộc trên goole news

Huyệt Trung Quản là một trong những huyệt quan trọng của cơ thể, được sử dụng rộng rãi trong châm cứu và điều trị các bệnh lý. Bằng cách kích thích và tác động lên huyệt, bạn có thể điều chỉnh và cân bằng năng lượng trong cơ thể, từ đó cải thiện và điều trị nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau hư viêm loét dạ dày tá tràng, nấc cụt, béo phì,…

Huyệt Trung Quản là gì? Vị trí huyệt thế nào?

Huyệt Trung Quản, còn được biết đến với các tên gọi như Thái thương, Trung hoãn, Thượng ký, Trung oản, Trung uyển, Vị quản, là một huyệt quan trọng trong châm cứu và Y học cổ truyền. Tên gọi Trung quản xuất phát từ vị trí của huyệt, nằm ở giữa đoạn ống tiêu hóa tính từ mũi ức đến lỗ rốn, bao gồm thực quản, dạ dày và một đoạn ruột non.

Huyệt có liên kết với thiên Kinh mạch và nằm trong linh khu 10. Nó có các đặc tính như là huyệt hội của mạch Nhâm với các kinh Tiểu trường, Vị và Tam tiêu, là huyệt hội của Phủ, huyệt mộ của Vị và tập trung khí của Tỳ. Nó cũng thuộc nhóm 9 huyệt Hồi Dương Cứu Nghị và là một trong 4 huyệt Hội Khí của mạch Dương theo sách Kinh Mạch Biệt Luận.

Về vị trí của Trung Quản, nó nằm trên đường giữa bụng vuông góc với rốn và cách rốn 4 thốn. Nó nằm ở giữa đoạn nối giữa rốn và đường thẳng đi ngang qua bờ dưới sườn. Dưới huyệt, chúng ta có thể tìm thấy đường trắng giữa, mạc ngang và phúc mạc, và khi đi vào trong ổ bụng sẽ liên quan đến phần ngang của dạ dày.

Huyệt vị này cũng được thần kinh D8 chi phối và có tác động đến da vùng huyệt đạo. Với vị trí và các đặc tính đó, Trung Quản đóng vai trò quan trọng trong châm cứu và điều trị bệnh.

Để xác định vị trí Trung Quản huyệt, bệnh nhân nằm ngửa thoải mái. Cách đơn giản nhất là nhìn vào đường dọc giữa bụng và đo cách rốn bốn thốn ngón tay. Chính vị trí mà chúng ta đo được chính là vị trí của huyệt Trung Quản.

Một phương pháp khác để xác định vị trí của huyệt là vẽ hai đường thẳng. Một đường thẳng dọc đi qua bụng từ rốn và một đường thẳng nối hai bờ sườn. Giao điểm của hai đường thẳng chính là vị trí của huyệt Trung quản.

Tác dụng chữa bệnh của Trung Quản huyệt

Huyệt Trung Quản với vị trí đặc trưng là huyệt hội của nhiều đường kinh, có tác dụng đa dạng và quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta. Dưới đây, Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc chia sẻ một số tác dụng nổi bật của huyệt Trung Quản:

Đẩy lùi tình trạng viêm loét tá tràng, dạ dày

Theo Y học cổ truyền, huyệt Trung Quản có tác dụng chữa viêm loét dạ dày tá tràng, đặc biệt trong trường hợp thuộc phạm vi chứng Vị quản thống. Dưới đây là một số thông tin về viêm loét dạ dày tá tràng và cách điều trị bằng huyệt Trung Quản theo quan điểm Y học cổ truyền:

Chứng vị quản thống: Viêm loét dạ dày tá tràng được chia thành hai thể bệnh chính theo quan điểm Y học cổ truyền.

Can khí phạm Vị:

Đặc điểm triệu chứng bao gồm đau từng cơn trong vùng thượng vị, đau lan ra hai mạn sườn và sau lưng, cảm giác đau tăng lên khi ấn vào, đầy bụng chướng, ợ hơi, ợ chua, lưỡi màu đỏ và có rêu lưỡi vàng.
Điều trị: Sử dụng phương pháp châm tả (thủ thuật Thấu thiên lương) vào các huyệt Trung quản, Thái Xung, Thiên Khu, Can Du, Tam Âm Giao, Túc Tam Lý, Tỳ Du và Vị Du. Thông qua châm tả huyệt này, có thể tạo ra cảm giác mát ở chỗ châm hoặc toàn thân.

Bấm huyệt đẩy lùi viêm loét dạ dày, tá tràng

Xem thêm: Huyệt Khí Hải: Vị Trí Chính Xác Và Cách Tác Động Chữa Bệnh

Tỳ vị hư hàn:

Đặc điểm triệu chứng bao gồm đau liên miên vùng thượng vị, nôn nhiều, mệt mỏi, người bệnh thích xoa bóp và áp dụng nhiệt lên vùng bệnh, đầy bụng, nôn nước trong, lưỡi màu trắng chất lưỡi nhợt, mạch hư tế.
Điều trị: Sử dụng phương pháp cứu (áp dụng nhiệt – hơi nóng) lên các huyệt Trung Quản, Túc Tam Lý và Quan Nguyên. Đồng thời, có thể sử dụng phương pháp châm tả huyệt Vị Du.

Qua việc kích thích Trung Quản và các huyệt khác, bạn có thể giúp cân bằng các yếu tố trong cơ thể, khôi phục chức năng của dạ dày và làm giảm triệu chứng viêm loét dạ dày tá tràng.

Chữa nấc cụt

Qua việc kích thích các huyệt Trung Quản và các huyệt khác, có thể cân bằng vị khí, tăng cường chức năng tiêu hóa và giảm triệu chứng nấc cụt. Theo quan điểm Đông y, nấc cụt chủ yếu xuất phát từ vị khí bất ổn. Vị khí bình thường làm cho thức ăn di chuyển xuống dạ dày để tiêu hóa. Tuy nhiên, khi bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài hoặc bị suy yếu, vị khí có thể không di chuyển xuống dạ dày, gây ra tình trạng nấc cụt.

Hai thể cơ bản của nấc cụt: Nấc cụt có thể chia thành hai thể cơ bản là thể thực chứng và thể hư chứng. Trong trường hợp thể nấc hư chứng, tiếng nấc nhỏ, người bệnh có thở ngắn, tay chân lạnh, mạch hư và tế muốn tuyệt.
Phương pháp điều trị: Đối với trường hợp nấc cụt thể hư chứng, huyệt có thể được sử dụng để điều trị. Các huyệt châm bổ (châm kim vào trong khi người bệnh thở ra và rút kim ra khi người bệnh hít vào) như Trung Quản, Túc Tam Lý, Khí Hải, Quan Nguyên và Đản Trung có thể được sử dụng để trị bệnh.

Hỗ trợ khắc phục vấn đề thừa cân, béo phì

Huyệt Trung Quản có tác dụng hỗ trợ giảm cân và điều trị thừa cân, béo phì theo quan điểm Y học cổ truyền. Khi kích thích các Trung Quản, Thiên Khu, Quan Nguyên, Thủy Đạo và Khí Hải có thể giúp tăng cường tuần hoàn máu và kiểm soát cơn đói. Điều này đồng thời cải thiện chức năng tiêu hóa, giúp chuyển hóa chất béo tốt hơn trong cơ thể.

Việc bấm huyệt có tác dụng hóa lỏng mỡ thừa và hỗ trợ quá trình đào thải chúng thông qua tuyến mồ hôi hoặc hệ bài tiết tự nhiên của cơ thể. Ngoài ra, quá trình này cũng giúp cơ thể thư giãn, thả lỏng và cung cấp dưỡng khí, làm cho làn da trở nên tươi tắn, hồng hào.

Cách thực hiện chữa thừa cân, béo phì bằng Trung Quản như sau:

Bước 1: Sử dụng ngón tay trỏ, day bấm lần lượt các huyệt Trung Quản, Thiên Khu, Quan Nguyên, Thủy Đạo và Khí Hải trong khoảng 2 phút cho mỗi huyệt đạo.
Bước 2: Chồng hai bàn tay lên nhau và đặt lên Trung Quản, sau đó từ từ di chuyển vòng quanh vùng rốn theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều đều được, trong khoảng 3 phút.

Nên nhớ rằng việc chữa thừa cân, béo phì chỉ nên được thực hiện như một phương pháp bổ trợ và cần kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và một lối sống tích cực. Trước khi áp dụng liệu pháp này, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia Y học cổ truyền hoặc thầy thuốc có kinh nghiệm để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Cách châm cứu, bấm huyệt Trung Quản thế nào?

Châm cứu và bấm huyệt Trung Quản là hai phương pháp tác động lên huyệt này. Dưới đây là mô tả về cách thực hiện châm cứu và bấm huyệt Trung Quản:

Bấm huyệt:

Sử dụng đầu móng tay của ngón tay cái để ấn mạnh vào huyệt Trung Quản (đốt một và hai của ngón tay cái vuông góc với nhau).
Tăng dần áp lực cho đến khi người bệnh cảm thấy căng tức nặng, sau đó dừng lại.

Châm cứu:

Chuẩn bị dụng cụ châm, đảm bảo các dụng cụ được sạch và sát trùng để đảm bảo an toàn.
Xác định chính xác vị trí huyệt Trung Quản.
Sát trùng huyệt bằng cồn 70 độ, tương tự như quá trình sát trùng trước khi tiêm.
Làm căng da vùng châm để kim đi qua mà không gây đau nhiều cho bệnh nhân.
Châm kim vào huyệt Trung Quản, thời gian lưu kim có thể thay đổi tùy theo tình trạng bệnh của người bệnh, có thể là nhanh, chậm hoặc không lưu kim. Trong quá trình lưu kim, còn có thể áp dụng các kỹ thuật bổ tả, ôn châm và điện châm phối hợp.
Rút kim và sát trùng lỗ kim châm sau khi hoàn thành châm cứu.

Lưu ý quan trọng khi tác động huyệt Trung Quản chữa bệnh

Mặc dù có nhiều tác dụng tốt cho sức khoẻ, nhưng để đạt hiệu quả tốt nhất, trong quá trình châm cứu, bấm huyệt, bạn cần chú ý một số vấn đề như sau:

Bấm huyệt Trung Quản không nên tự ý thực hiện ở nhà. Việc thực hiện sai cách có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Để đảm bảo an toàn và đạt được hiệu quả tốt, bạn nên nhờ đến sự trợ giúp của các chuyên gia trong ngành.
Khi quá đói hoặc quá no thì không bấm huyệt bởi trạng thái quá no hoặc quá đói có thể ảnh hưởng đến chức năng của dạ dày và làm giảm hiệu quả điều trị.
Phụ nữ đang có thai, phụ nữ đang trong thời kỳ cho con bú, những người mắc các bệnh truyền nhiễm hoặc bị loãng xương cần hạn chế thực hiện bấm huyệt. Việc bấm huyệt trong trường hợp này có thể không tốt cho cơ thể và gây nguy hiểm.
Cách điều trị bằng huyệt Trung Quản đã được áp dụng từ lâu dựa trên cơ sở biện chứng và lý luận khoa học. Tuy nhiên, nếu thực hiện một cách bừa bãi, không tuân thủ đúng nguyên tắc đông y, có thể gây ra nhiều vấn đề bất cập về sức khỏe. Do đó, quá trình châm cứu huyệt Trung Quản nên được thực hiện bởi người có chuyên môn để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Trong quá trình châm cứu bấm huyệt, nếu thấy cơ thể có phản ứng bất thường người bệnh cần dừng ngay và đến cơ sở y tế để kiểm tra, thăm khám sức khỏe.
Bên cạnh đó, để cải thiện sức khỏe, người bệnh cần kết hợp với chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh và thường xuyên thể dục thể thao nâng cao đề kháng của cơ thể.

Huyệt Trung Quản giúp mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khoẻ. Tuy nhiên, việc áp dụng và sử dụng đúng phương pháp và kỹ thuật là điều cần thiết. Đó là lý do tại sao chúng ta luôn khuyến khích sự tư vấn và hỗ trợ từ các chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.