Thoái Hóa Khớp Kiêng Ăn Gì?

Để hỗ trợ quá trình điều trị thoái hóa khớp và giảm các triệu chứng khó chịu, người bệnh cần kiên trì tuân thủ chế độ ăn lành mạnh. Dưới đây là một số điều cần kiêng kỵ và những thực phẩm nên bổ sung:

Kiêng kỵ:

  1. Đồ chiên xào nhiều chất béo: Thực phẩm này chứa nhiều AGEs, gây hại cho collagen và tiêu diệt chất ngăn ngừa lão hóa.
  2. Thịt đỏ: Thịt đỏ có thể tăng acid, khiến cơ thể rút canxi từ xương, gây nặng hơn tình trạng thoái hóa.
  3. Đồ hộp chứa chất bảo quản: Chất bảo quản và sulfit trong đồ hộp có thể thúc đẩy quá trình lão hóa xương khớp.
  4. Đường và carbohydrate: Cản trở quá trình hấp thụ canxi và kích thích triệu chứng viêm xương khớp.
  5. Thực phẩm chứa nhiều muối: Gia tăng lượng natri, gây lão hóa tế bào và mất canxi từ xương.

Nên bổ sung:

  1. Thực phẩm giàu Omega-3: Cá hồi, cá trích, hạt chia giúp hạn chế sản xuất các chất gây phá vỡ sụn.
  2. Thực phẩm giàu Vitamin: Cam, dâu tây, cà chua, rau cải, có thể giúp bảo vệ xương khớp và giảm oxy hóa.
  3. Bioflavonoid: Cải thiện tổn thương xương khớp, có trong cải xoăn, nho đen, trà xanh.
  4. Beta Carotene: Ngăn chặn quá trình thoái hóa, có trong cà chua, khoai lang, dưa lưới.
  5. Gia vị như tỏi, gừng, nghệ: Có tính chất chống oxy hóa, kháng viêm, giảm đau nhức khớp.
  6. Vitamin D: Tăng khả năng hấp thụ canxi, nguồn từ cá hồi, trứng, và ánh sáng mặt trời.

Chú ý rằng việc tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng là quan trọng để có chế độ dinh dưỡng phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể.

Chế độ ăn uống là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng bệnh thoái hóa khớp. Vì vậy, chuyên gia Xương khớp tại Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc cung cấp thông tin chi tiết giải đáp thoái hóa khớp kiêng ăn gì và nên ăn gì để cải thiện tích cực sức khỏe xương khớp.

 

Tổng Quan Bệnh Học Thoái Hóa Khớp

Thoái hóa khớp (còn được gọi là Osteoarthritis hoặc Degenerative arthritis) là bệnh xương khớp phổ biến, xảy ra khi lớp sụn bảo vệ đầu xương, xương dưới sụn bị hư hại và chất lượng dịch khớp suy giảm. Cụ thể, lớp sụn khớp bị bào mòn, xù xì, thậm chí trơ đầu xương dưới sụn. Đồng thời, vùng xương này cũng bị vỡ vụn, thay đổi cấu trúc.

Nguy hiểm hơn, bệnh lý này hiện nay có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và đang có xu hướng trẻ hóa do thói quen sinh hoạt và đặc thù nghề nghiệp.

Bệnh thoái hóa được phân chia thành 4 giai đoạn:

  • Giai đoạn 1: Các khớp hoạt động bình thường nhưng có thể xuất hiện gai xương nhỏ trên khớp.
  • Giai đoạn 2: Sụn khớp có dấu hiệu bị bào mòn, vùng khe khớp hẹp dần nhưng bao hoạt dịch và lớp sụn này vẫn hoạt động bình thường. Người bệnh cảm giác đau khớp khi vận động do các gai xương chạm vào mô trong khớp.
  • Giai đoạn 3: Sụn khớp tổn thương nghiêm trọng, khe khớp hẹp rõ rệt, có nhiều gai xương với kích thước to, các sụn khớp bị bào mòn và xương dưới sụn bị biến dạng. Đặc biệt các mô khớp viêm có thể tiết ra chất lỏng hoạt dịch gây sưng viêm (viêm bao hoạt dịch).
  • Giai đoạn 4: Khe khớp bị hẹp gần hết, kích thước gai xương rất lớn, đầu xương bị vỡ khiến người bệnh đau nhức, hạn chế vận động, đi lại khó khăn. Nếu không điều trị, bệnh nhân có thể gây tàn phế.

Thoái hóa khớp có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi
Thoái hóa khớp có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi

Một số nguyên nhân chính gây tình trạng thoái hóa khớp như sau:

  • Tuổi tác: Tuổi tác càng cao, khả năng sản sinh tế bào sụn khớp bị suy yếu và hàm lượng Protid trong sụn giảm, khiến chất lượng sụn kém đi. Đồng thời, các khớp vận động trong thời gian dài khiến sụn tổn thương, tiêu biến, giảm ma sát gây đau và thoái hóa.
  • Di truyền: Xảy ra do sự khiếm khuyết di truyền ở gen có chức năng hình thành sụn. Điều này gây tình trạng hao hụt ở sụn khớp và đẩy nhanh tình trạng thoái hóa.
  • Ảnh hưởng từ bệnh xương khớp khác: Những người bị viêm khớp dạng thấp, loãng xương, gai xương,... làm tăng nguy cơ khớp thoái hóa.
  • Tính chất công việc: Với những công việc có đặc thù khuân vác nặng, ngồi nhiều, ngồi lâu,... tạo áp lực lớn lên sụn khớp và đĩa đệm gây thoái hóa.
  • Béo phì: Thừa cân béo phì sẽ gây áp lực lớn lên hệ thống xương khớp, tăng nguy cơ thoái hóa tại khớp gối, khớp hông và cả cột sống.
  • Dị tật bẩm sinh: Trường hợp mắc bệnh bẩm sinh như gù lưng, cong vẹo cột sống,... cũng khiến cấu trúc xương thay đổi và tăng nguy cơ thoái hóa.
  • Nguyên nhân khác: Chế độ dinh dưỡng thiếu hụt canxi, phụ nữ sau sinh, phụ nữ thời kỳ tiền mãn kinh, bị chấn thương,...

Các nguyên nhân dẫn đến quá trình thoái hóa khớp xảy ra sớm
Các nguyên nhân dẫn đến quá trình thoái hóa khớp xảy ra sớm

Dưới đây là các triệu chứng phổ biến mà người bị thoái hóa khớp gặp phải:

  • Đau nhức: Ban đầu các cơn đau âm ỉ, thường chỉ xuất hiện khi người bệnh vận động. Khi bệnh diễn tiến nặng hơn, mức độ cơn đau gia tăng và kéo dài hơn.
  • Khớp kêu lục cục: Khi người bệnh vận động sẽ thấy tại các khớp xuất hiện tiếng kêu lục cục hoặc nạo xạo.
  • Cứng khớp: Triệu chứng này thường xuất hiện vào mỗi buổi sáng khi thức dậy hoặc sau một thời gian không vận động.
  • Triệu chứng khác: Nóng râm ran tại khớp, sưng tấy quanh khớp, teo cơ, cử động không linh hoạt, đầu gối lệch khỏi trục,...

Bị thoái hóa khớp kiêng ăn gì?

Việc tiêu thụ các thực phẩm gây hại khiến tình trạng thoái hóa khớp nghiêm trọng hơn. Vậy bị thoái hóa khớp kiêng ăn gì? Dưới đây là danh sách nhóm thực phẩm người bệnh nên tránh.

Đồ chiên xào nhiều chất béo

GEs là sản phẩm cuối của quá trình glycation nâng cao, được tạo ra thông qua các phản ứng giữa protein, đường hoặc chất béo, gây hủy hoại collagen và tiêu diệt các chất ngăn ngừa lão hóa.
Thực phẩm chiên xào hoặc nướng nhiều chất béo bão hòa có chứa lượng lớn AGEs gây hại cho cơ thể, khiến tình trạng viêm xương khớp nghiêm trọng hơn và tăng các đợt đau khớp. Nhóm thực phẩm này cũng làm tăng cholesterol khiến đầu xương dễ bị mòn, tình trạng thoái hóa diễn tiến tiêu cực.

thoai hoa khop kieng an gi
Người bệnh tránh ăn đồ chiên xào nhiều chất béo

Thịt đỏ

Các loại thịt đỏ bao gồm thịt cừu, thịt ngựa, thịt bê, thịt bò,... khi được tiêu thụ sẽ sản xuất ra acid. Để trung hòa được lượng acid này sẽ cần lượng lớn canxi, nếu cơ thể không cung cấp đủ canxi thì sẽ tự động rút canxi từ hệ xương. Điều này khiến tình trạng thoái hóa khớp gối nặng hơn và tiến triển nghiêm trọng hơn.
Các chất béo và cholesterol trong thịt đỏ làm tăng nguy cơ viêm, sưng tấy và đau nhức bao khớp. Ngoài ra, cholesterol khi tiêu thụ nhiều sẽ khiến cơ thể thừa cân, béo phì, gây tăng áp lực lên hệ xương và sụn khớp, ảnh hưởng tiêu cực đến người bệnh thoái hóa.

Đồ hộp chứa chất bảo quản

Các loại đồ đóng hộp có chứa nhiều chất bảo quản và sulfit không tốt cho xương khớp, khiến tình trạng viêm khớp nghiêm trọng hơn và thúc đẩy quá trình lão hóa xương khớp. Vậy nên, những người bị thoái hóa khớp hoặc có nguy cơ thoái hóa cần hạn chế tiêu thụ nhóm thực phẩm này.

Đường và carbohydrate

Thoái hóa khớp kiêng ăn gì? Người bệnh cần tránh tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều đường và carbohydrate như bánh, kẹo, chè, trà sữa,... Đường và carbohydrate làm cản trở quá trình cơ thể hấp thụ canxi và kích thích triệu chứng viêm xương khớp.

Thực phẩm chứa nhiều muối

Thoái hóa khớp kiêng ăn gì? Chuyên gia Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc khuyến nghị người bệnh thoái hóa khớp cần tránh thực phẩm chứa nhiều muối. Bởi nhóm thực phẩm này làm gia tăng lượng natri trong cơ thể, đẩy nhanh quá trình lão hóa tế bào, không tốt cho người bệnh.
Đặc biệt, muối còn gây mất canxi từ xương, trong khi đó canxi là yếu tố quyết định đến độ chắc khỏe của xương. Nếu tình trạng canxi trong xương hao hụt kéo dài sẽ khiến xương yếu, gia tăng nguy cơ thoái hóa, loãng xương, giòn xương,....
Trung bình mỗi người chỉ tiêu thụ 6g muối/ngày, đối với những người bị bệnh thoái hóa khớp, viêm khớp hoặc tim mạch cần tiêu thụ muối ít hơn.

thoai hoa khop kieng an gi
Thực phẩm chứa nhiều muối

Thực phẩm chứa Omega - 6

Người bệnh thoái hóa khớp nên kiêng dầu đậu nành, dầu mè, dầu hoa hướng dương,... có chứa nhiều omega - 6. Bởi khi nạp nhiều omega - 6 sẽ gây hiện tượng đông máu và tăng áp suất máu, ảnh hưởng đến tim mạch, gia tăng các cơn đau nhức, sưng viêm do thoái hóa khớp và gout.

Đồ ăn từ tinh bột chế

Các thực phẩm từ tinh bột chế như mì ống, bánh mì, ngũ cốc dinh dưỡng,... là tác nhân gây kích thích phản ứng viêm, làm gia tăng tần suất các cơn đau sưng khớp. Do đó, người bệnh thoái hóa xương khớp cần tránh nạp vào cơ thể những loại thực phẩm này.

Thuốc lá, bia rượu, nước ngọt

Thuốc lá, rượu bia, ma túy, nước ngọt làm suy giảm hệ miễn dịch, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tình trạng sức khỏe xương khớp cho người bị thoái hóa, viêm khớp và bệnh gout. Tiêu thụ nhóm thực phẩm này không chỉ khiến các triệu chứng đau nhức, xương tấy nghiêm trọng hơn mà còn gây ảnh hướng đến các cơ quan nội tạng khác trong cơ thể.

thoai hoa khop kieng an gi
Thuốc lá, rượu bia, ma túy, nước ngọt làm suy giảm hệ miễn dịch

Bị thoái hóa khớp nên ăn gì?

Bên cạnh giải đáp thoái hóa khớp kiêng ăn gì, người bệnh cần tăng cường bổ sung các nhóm thực phẩm dưới đây để hỗ trợ thúc đẩy cải thiện tình trạng bệnh.

Thực phẩm giàu Omega 3

Nhóm thực phẩm giàu acid béo omega 3 bao gồm cá hồi, cá trích, cá thu, cá cơm, hạt chia, quả óc chó, hạnh nhân,... Omega 3 có tác dụng hạn chế sản xuất cytokine và enzyme gây phá vỡ sụn, nhờ đó tình trạng sưng viêm khớp được cải thiện rõ rệt. Theo khuyến cáo từ Bộ Y Tế, mỗi người trưởng thành cần cung cấp từ 250 - 500mg/ngày.

Thực phẩm giàu Vitamin

Người bệnh thoái hóa khớp nên bổ sung các thực phẩm giàu những loại vitamin dưới đây để giảm nhẹ triệu chứng và thúc đẩy cải thiện bệnh.

  • Vitamin D: Nghiên cứu Y học chứng minh vitamin D giúp tăng khả năng hấp thu canxi của cơ thể, ngăn cản quá trình phá vỡ sụn khớp. Người bệnh tăng vitamin D bằng cách bổ sung ngũ cốc, sữa, trứng, cá hồi, cá ngừ, cá mòi, tôm, sữa và tiếp xúc ánh sáng mặt trời thời điểm trước 8 giờ sáng.
  • Vitamin C: Loại vitamin này có tác dụng tham gia quá trình tạo sụn khớp, bảo vệ xương khớp và chống oxy hóa hiệu quả. Các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin C gồm ổi, cam, dứa, bưởi, dâu tây, kiwi, súp lơ, cải xoăn, cà chua, ớt chuông,..
  • Vitamin K: Là vitamin tham gia quá trình tổng hợp protein cần thiết cho hệ xương, giúp xương chắc khỏe, ngăn ngừa thoái hóa khớp. Thực phẩm giàu vitamin K gồm rau cải, bông cải, rau bina,...
  • Vitamin E: Bổ sung vitamin E cho cơ thể giúp tăng cường sức khỏe cơ quanh khớp, giảm viêm và ngăn ngừa nhiễm trùng. Vitamin E có nhiều trong cá hồi, dầu lúa mì, đậu phộng.

thoai hoa khop kieng an gi
Người bệnh thoái hóa khớp nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin

Bioflavonoid

Bioflavonoid là chất chống oxy hóa và có khả năng kháng viêm cao, được chuyên gia đánh giá tương đương thuốc kháng viêm Aspirin. Khi tiêu thụ thực phẩm chứa Bioflavonoid sẽ giúp giảm triệu chứng bệnh thoái hóa, đồng thời thúc đẩy phục hồi tổn thương xương khớp. Chất Bioflavonoid có nhiều trong cải xoăn, bông cải xanh, nho đen, việt quất, trà xanh,,..

Beta Carotene

Beta Carotene là chất chống oxy hóa mạnh, ức chế quá trình thoái hóa khớp. Người bệnh nên bổ sung Beta Carotene thông qua các thực phẩm như cà chua, khoai lang, măng tây, lá bạc hà, dưa lưới,... để cải thiện xương khớp.

Một số gia vị

Một số loại gia vị quen thuộc dưới đây có tác dụng giảm sưng viêm khớp gối và giảm cơn đau nhức do thoái hóa như:

  • Tỏi: Chứa nhiều vitamin C, canxi, Kali, vitamin B6, folate, photpho và các chất chống oxy hóa giúp ngăn chặn mô liên kết và chuyển hóa xương. Nhờ đó giúp cơ thể nâng cao khả năng hấp thụ canxi, giảm đau nhức xương khớp, ngăn ngừa loãng xương, thoái hóa.
  • Gừng: Bản chất gừng có tính ấm nóng, chứa nhiều hoạt chất mang khả năng kháng viêm, giảm đau nhức và giúp cải thiện lưu thông máu, tốt cho tình trạng thoái hóa khớp.
  • Nghệ: Củ nghệ có tính ấm nóng, đồng thời chứa lượng lớn hoạt chất curcumin có tác dụng giảm đau nhức, kháng viêm, điều hòa lưu thông máu. Từ đó giúp giảm các triệu chứng của bệnh thoái hóa khớp gối.

thoai hoa khop kieng an gi
Củ nghệ giảm đau nhức, kháng viêm

Mẹo chăm sóc thoái hóa khớp tại nhà giúp cải thiện bệnh và giảm đau sưng:

Chườm lạnh và nóng:

  • Chườm lạnh giúp giảm viêm nhiễm và đau, sưng.
  • Chườm nóng cải thiện linh hoạt cơ bắp và giảm cảm giác co cứng khớp.

Massage khớp:

  • Giảm đau bằng cách kích thích sản sinh endorphin.
  • Tăng sự linh hoạt và giảm sưng viêm.

Tập luyện thể dục nhẹ:

  • Bơi lội, đi bộ, yoga, pilates giúp cải thiện linh hoạt và mạnh mẽ cơ bắp.
  • Nâng cao sức khỏe xương khớp.

Thay đổi chế độ dinh dưỡng:

  • Bổ sung Omega-3, trái cây giàu vitamin C, rau xanh thẫm, protein, và duy trì cân nặng lành mạnh.
  • Tránh thực phẩm nhiều muối và đường, các chất kích thích như cà phê và rượu.

Các mẹo từ Đông y:

  • Sử dụng cây thuốc như thiên niên kiện, dây đau xương, đinh lăng, trinh nữ.
  • Tuân thủ liều lượng và cách sử dụng đúng hướng dẫn.

Thuốc Đông y:

Sử dụng các bài thuốc Đông y chứa các dược liệu như thục địa, tang ký sinh, bạch thược, cam thảo, ngưu tất, đẳng sâm, và nhiều thành phần khác.

Lưu ý quan trọng khi áp dụng các mẹo tại nhà:

  • Mẹo chỉ mang tính hỗ trợ, không thay thế cho điều trị chuyên sâu.
  • Nếu không có cải thiện, cần tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ.
  • Thực hiện các biện pháp cẩn thận để tránh tác động tiêu cực đến khớp.
  • Thay đổi liều lượng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.

Đối với các biện pháp chữa thoái hóa khớp của Đông y, việc thảo luận với bác sĩ là quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.


Thuốc chữa thoái hóa khớp như Paracetamol, Tramadol, Acetaminophen, Myonal, Ibuprofen, Meloxicam và Etoricoxib được sử dụng để giảm đau và chống viêm. Tuy nhiên, việc tự mua và sử dụng mà không có sự chỉ định của bác sĩ có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe. Dưới đây là một tóm tắt về các loại thuốc này:

Paracetamol:

  • Liều lượng: 325-650mg/lần, không quá 4 lần trong 24 giờ.
  • Chỉ định: Giảm đau thoái hóa khớp, đau đầu, đau răng.
  • Chống chỉ định: Dị ứng, suy gan, thận.

Tramadol:

  • Liều lượng: Khởi đầu 25mg/ngày, tăng dần lên tùy theo thể trạng bệnh nhân.
  • Chỉ định: Đau từ trung bình đến nặng.
  • Chống chỉ định: Trẻ dưới 15 tuổi, mẫn cảm với Opioid.

Acetaminophen:

  • Liều lượng: 650-1000mg/lần, tối đa không quá 4g/ngày.
  • Chỉ định: Giảm đau thoái hóa khớp.
  • Chống chỉ định: Tiền sử mẫn cảm, phụ nữ mang thai.

Myonal 50mg:

  • Liều lượng: 3 viên/ngày.
  • Chỉ định: Điều trị tăng trương lực cơ.
  • Chống chỉ định: Mẫn cảm với thành phần.

Ibuprofen:

  • Liều lượng: 400-800mg/lần, tối đa 6-8 viên/ngày.
  • Chỉ định: Điều trị viêm khớp thoái hóa.
  • Chống chỉ định: Mẫn cảm, suy gan thận.

Meloxicam:

  • Liều lượng: 2 viên/ngày.
  • Chỉ định: Điều trị đau và viêm khớp.
  • Chống chỉ định: Mẫn cảm NSAID, viêm loét dạ dày.

Etoricoxib:

  • Liều lượng: 30mg/lần/ngày, tối đa 60mg/ngày.
  • Chỉ định: Điều trị thoái hóa khớp.
  • Chống chỉ định: Mẫn cảm, suy gan, tim, phụ nữ mang thai.

Các loại thuốc chữa thoái hóa khớp dạng bôi như Profenid Gel và Diclofenac Stella cũng có tác dụng giảm đau và viêm. Ngoài ra, có các thuốc chữa thoái hóa khớp dạng tiêm như Diprospan, Hydrocortisone Acetate, Methylprednisolon và Sodium Hyaluronate được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.

Tuy nhiên, bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, không tự y áp dụng thuốc mà không có sự giám sát chuyên nghiệp. Nếu xuất hiện dấu hiệu bất thường, bệnh nhân cần ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.


Trên đây là giải đáp cho câu hỏi thoái hóa khớp kiêng ăn gì và kiêng gì. Chế độ dinh dưỡng vô cùng quan trọng, tác động lớn đến quá trình điều trị, vậy nên người bệnh cần xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý để nhanh chóng phục hồi sức khỏe xương khớp.

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.

Gọi ngay

0987173258

Tin mới

chương trình tư vấn sức khỏe thị trấn ngã sáu

Viện Y Dược Cổ truyền dân tộc Khám Sức Khỏe Đẩy Lùi Mỡ Máu Tại Hậu Giang

Ngày 27/10/2024, Viện Y Dược cổ truyền dân tộc và Trung tâm Thuốc dân tộc...

Nghiên Cứu Bệnh Vảy Nến Và Cách Xử Lý Chuyên Sâu Từ Y Học Cổ Truyền

Vảy nến là bệnh lý mãn tính dai dẳng, bùng phát từng đợt với nhiều...
Các chế phẩm bài thuốc Sơ can Bình vị tán

Phác Đồ Trào Ngược Dạ Dày – Nghiên Cứu Bởi Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc

Trào ngược dạ dày, ợ hơi, ợ chua… là các triệu chứng dai dẳng, gây...