Trào Ngược Dạ Dày
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi
Trào ngược dạ dày là một căn bệnh diễn biến thầm lặng và kéo dài. Bệnh gây ra những triệu chứng khó chịu như buồn nôn, ợ chua, đau thượng vị,… Tuy nhiên rất nhiều người hiện nay đánh giá sai về tính chất của bệnh. Từ đó chủ quan trong việc thăm khám và điều trị, khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Bài viết dưới đây Viện Y Dược Dân Tộc sẽ gửi tới bạn một số thông tin chi tiết về căn bệnh này.
Trào ngược dạ dày là bệnh gì?
Trào ngược dạ dày (Gastroesophageal Reflux Disease - GERD) là hiện tượng dịch vị axit từ dạ dày dâng trào ngược lên thực quản. Đây là tình trạng khá phổ biến liên quan đến đường tiêu hóa. Không chỉ gây ra nhiều triệu chứng khó chịu mà bệnh còn dễ gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng khác.
Hầu hết các trường hợp bị bệnh trào ngược dạ dày đều tự điều trị bằng cách thay đổi thói quen ăn uống sinh hoạt hoặc dùng thuốc không cần kê toa. Tuy nhiên cũng có những trường hợp nghiêm trọng cần phải đi khám để được chỉ định dùng các loại thuốc mạnh hơn để làm giảm triệu chứng trào ngược dạ dày.
Có 5 cấp độ trào ngược dạ dày, bao gồm:
- Trào ngược thực quản không viêm: Đây là mức độ nhẹ nhất, lượng axit dịch vị trào ngược tương đối ít và chỉ diễn ra trong thời gian ngắn. Vì vậy bệnh không gây tổn thương cho vùng thực quản. Nếu được điều trị ở giai đoạn này bệnh có thể khỏi hẳn.
- Trào ngược dạ dày thực quản độ A: Người bệnh đã bị trào ngược được một thời gian. Dịch vị dạ dạ dày đã ảnh hưởng đến niêm mạc thực quản, tạo ra các vết thương có đường kính nhỏ hơn 5mm.
- Trào ngược dạ dày thực quản độ B: Ở mức độ này, người bệnh có thể cảm nhận được rõ các triệu chứng của bệnh. Các vết thương ở niêm mạc thực quản có đường kính lớn hơn 5mm khiến người bệnh cảm thấy khó nuốt.
- Trào ngược dạ dày thực quản độ C: Giai đoạn này người bệnh sẽ có nguy cơ bị Barrett’s thực quản. Trong niêm mạc thực quản xuất hiện các vết thương có kích thước lớn.
- Trào ngược dạ dày thực quản độ D: Đây là mức độ nghiêm trọng của bệnh trào ngược dạ dày. Mức độ tổn thương chiếm hơn 75% chu vi thực quản. Người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng trào ngược dạ dày như buồn nôn, nôn, khó nuốt, nuốt vướng, nuốt đau, đau sau xương ức. Nếu không điều trị kịp thời bệnh sẽ dễ biến chứng thành ung thư thực quản, hẹp thực quản.
Nguyên nhân trào ngược dạ dày
Có rất nhiều nguyên nhân gây trào ngược dạ dày vào thực quản, bao gồm:
- Sự bất thường của cơ quan thực quản: Khi cơ hoành hoặc cơ thắt dưới thực quản hoạt động không bình thường sẽ khiến axit dạ dày trào ngược lại thực quản.
- Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Thường xuyên thức khuya, ngủ muộn, hút thuốc lá, uống rượu bia,... sẽ khiến dạ dày bị kích thích. Đây cũng là lý do bị trào ngược dạ dày phổ biến.
- Tác dụng phụ của thuốc Tây: Một số loại thuốc Tây như thuốc giảm đau, thuốc hạ huyết áp, thuốc chống viêm,... cũng là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng suy yếu của cơ thắt thực quản dưới và sự dư thừa axit bên trong dạ dày.
- Ăn uống không khoa học: Ăn quá no, ăn nhiều đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, thực phẩm khó tiêu,... sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp tới dạ dày, dẫn đến các bệnh như viêm loét, trào ngược,...
- Căng thẳng stress: Thường xuyên căng thẳng stress sẽ khiến dạ dày tiết ra nhiều axit dịch vị hơn.
- Do các bệnh lý dạ dày: Những người đang bị viêm loét dạ dày, đau dạ dày, hẹp môn vị, ung thư dạ dày,... cũng dễ gặp phải hiện tượng trào ngược axit dạ dày thực quản.
- Nguyên nhân khác: Một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ bị trào ngược dạ dày như thừa cân, béo phì, mang thai, nằm ngủ sai tư thế,.... Đây là những yếu tố khác cần được chú ý khi tìm hiểu vì sao bị trào ngược dạ dày.
Triệu chứng trào ngược dạ dày
Người bị trào ngược dạ dày sẽ xuất hiện các triệu chứng như sau:
Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua
Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua là dấu hiệu rõ nhất của bệnh lý. Những triệu chứng trào ngược dạ dày này thường xuất hiện khi ăn no, nằm ngủ hoặc khi đầy bụng khó tiêu. Người bệnh sẽ cảm thấy nóng rát từ dạ dày lan lên đến cổ, kèm theo vị chua trong cổ họng đây là một trong biểu hiện trào ngược dạ dày.
Buồn nôn và nôn
Dịch vị axit của dạ dày trào ngược lên vùng miệng khiến cho người bệnh có cảm giác buồn nôn. Hiện tượng trào ngược dạ dày này có thể xảy ra vào bất cứ lúc nào nhưng thường nghiêm trọng nhất vào ban đêm.
Khó nuốt
Khó nuốt cũng là một dấu hiệu bệnh lý. Những người bị trào ngược dạ dày lâu năm hoặc với tần suất lớn sẽ xuất hiện tình trạng phù nề, sưng tấy ở thực quản. Điều này khiến người bệnh có dấu hiệu khó nuốt, nuốt vướng ở cổ.
Đau vùng thượng vị
Người bệnh sẽ có cảm giác lồng ngực bị đè ép, thắt lại, cảm giác đau và khó chịu có thể lan sang hai bên cánh tay và sau lưng. Nguyên nhân của những cơn đau này là do axit trào ngược lên kích thích vào các đầu mút sợi thần kinh trên bề mặt niêm mạc thực quản. Tuy nhiên người bệnh cũng cần chú tránh tránh nhầm lẫn cơn đau tức vùng thượng vị với các bệnh lý ở phổi hoặc tim mạch.
Ho, khàn tiếng, viêm họng
Dây thanh quản khi tiếp xúc với axit dạ dày lâu ngày sẽ bị tổn thương, phù nề. Vì vậy những người bị bệnh thường có triệu chứng khàn giọng, khó nói, ho dai dẳng.
Miệng tiết nhiều nước bọt
Khi axit dạ dày dâng lên vùng miệng, cơ thể sẽ tiết ra nhiều nước bọt để bảo vệ vùng miệng nhằm trung hòa bớt lượng axit. Đây cũng là một trong những dấu hiệu của bệnh
Cách Chữa Trào Ngược Dạ Dày
Mẹo chữa trào ngược dạ dày tại nhà có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng bệnh một cách hiệu quả. Tuy nhiên, việc tự điều trị cũng có những ưu nhược điểm cần xem xét:
Ưu điểm:
- Tiết kiệm chi phí: Tự điều trị tại nhà giúp tiết kiệm chi phí so với các phương pháp khác như điều trị tại bệnh viện hay sử dụng thuốc đặc hiệu.
- Dễ thực hiện: Các phương pháp tự nhiên thường đơn giản và dễ thực hiện, không đòi hỏi sự phức tạp như sử dụng thuốc Đông y.
- Nguyên liệu dễ tìm: Các nguyên liệu sử dụng thường có sẵn trong bếp, như gừng, nghệ, mật ong, lá mơ, chuối xanh.
- An toàn cho sức khỏe: Phương pháp tự nhiên thường an toàn và không gây tác dụng phụ nặng như thuốc Tây y.
Nhược điểm:
- Hiệu quả không cao: Tự điều trị thường chỉ giúp cải thiện triệu chứng mà không loại bỏ hoàn toàn nguyên nhân gây bệnh, đặc biệt không phù hợp với trường hợp nặng.
- Không áp dụng cho mọi người: Các phương pháp này không phù hợp với những người có vấn đề sức khỏe khác hoặc đang sử dụng các loại thuốc khác.
- Chưa được khoa học chứng minh: Đa số mẹo dân gian dựa trên lời truyền miệng và chưa được khoa học chứng minh về độ an toàn và hiệu quả.
Các mẹo chữa trào ngược dạ dày tại nhà bao gồm sử dụng trà gừng, nghệ, lá mơ lông, lá trầu không, và nha đam. Ngoài ra, việc duy trì chế độ ăn uống và nghỉ ngơi đúng cũng quan trọng.
Cách chữa trào ngược dạ dày bằng Tây y được sử dụng khi phương pháp dân gian không mang lại hiệu quả. Phương pháp này có những ưu và nhược điểm riêng.
Ưu điểm:
- Hiệu quả nhanh chóng: Phương pháp Tây y giúp giảm nhẹ triệu chứng trào ngược dạ dày nhanh chóng và hiệu quả.
- Thuốc đặc hiệu: Có nhiều loại thuốc đặc trị được sản xuất để giảm axit dạ dày hoặc kiểm soát triệu chứng trào ngược.
- Đa dạng trong phương pháp điều trị: Y học Tây y cung cấp nhiều lựa chọn điều trị từ thuốc uống, gel, đến phẫu thuật nếu cần thiết.
- Sử dụng đơn giản: Việc điều trị bằng thuốc Tây y thực hiện nhanh chóng và thuận tiện.
Nhược điểm:
- Tác dụng phụ từ thuốc: Một số thuốc có thể gây tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, tăng nguy cơ loạn nhịp tim.
- Chỉ giảm triệu chứng, không điều trị triệt để: Phương pháp Tây y thường tập trung vào giảm nhẹ triệu chứng mà không xử lý nguyên nhân gốc.
- Cần sự theo dõi và điều chỉnh: Việc sử dụng thuốc cần phải được theo dõi chặt chẽ để điều chỉnh liều lượng và loại thuốc phù hợp.
- Chi phí cao: Điều trị bằng phương pháp Tây y có thể tốn kém, đặc biệt là khi phải sử dụng thuốc hàng ngày.
Khi sử dụng thuốc Tây y, người bệnh cần tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ và lưu ý đến tác dụng phụ có thể xảy ra. Nếu gặp các tình trạng nghiêm trọng hoặc không có cải thiện sau thời gian dài, việc tìm kiếm sự tư vấn y tế là quan trọng.
Đối với cách chữa trào ngược dạ dày bằng Đông y, có những ưu và nhược điểm cần xem xét.
Ưu điểm:
- Sử dụng nguyên liệu tự nhiên: Đông y thường sử dụng nguyên liệu tự nhiên, giảm nguy cơ phản ứng phụ từ các thành phần hóa học.
- Cải thiện tổng thể sức khỏe: Đông y hướng đến việc cân bằng sức khỏe tổng thể, ngăn ngừa bệnh tái phát.
- Bài thuốc được lưu truyền từ nhiều thế hệ: Các bài thuốc Đông y thường được lưu truyền qua nhiều thế hệ, mang lại hiệu quả điều trị.
Nhược điểm:
- Thời gian điều trị kéo dài: Đông y yêu cầu thời gian điều trị lâu dài hơn so với thuốc Tây y.
- Thiếu thông tin khoa học: Một số bài thuốc Đông y chỉ dựa trên kinh nghiệm thực tiễn, chưa có chứng minh khoa học về an toàn và hiệu quả.
- Mất thời gian chuẩn bị: Đun sắc thuốc Đông y mất thời gian và đòi hỏi dụng cụ chuyên biệt.
- Khó tìm được địa chỉ uy tín: Việc tìm cửa hàng thuốc Đông y uy tín không phải lúc nào cũng dễ dàng.
Mỗi phương pháp điều trị đều có những ưu và nhược điểm riêng, và quyết định nên áp dụng phương pháp nào cần phải được đưa ra sau khi thảo luận với bác sĩ.
Thuốc Chữa Trào Ngược Dạ Dày
- Omeprazol:
- Thành phần: Omeprazol 20mg.
- Công dụng: Điều trị trào ngược dạ dày thực quản, cải thiện viêm loét dạ dày.
- Cách dùng: Uống mỗi ngày 1-2 viên trước bữa sáng.
- Chống chỉ định: Phụ nữ mang thai, đang cho con bú, mẫn cảm với thành phần.
- Gaviscon:
- Thành phần: Natri alginate 500mg, Natri bicarbonate 267mg, Calcicarbonate 160mg.
- Công dụng: Điều trị triệu chứng ợ hơi, ợ chua, khó tiêu.
- Cách dùng: Uống sau bữa ăn và lúc đi ngủ.
- Chống chỉ định: Mẫn cảm với thành phần, suy thận.
- Domperidon:
- Thành phần: Domperidon 10mg.
- Công dụng: Tăng cường chuyển động thực quản và dạ dày, giảm buồn nôn.
- Cách dùng: Uống từ 10-20mg mỗi ngày, chia thành 3 lần.
- Chống chỉ định: Dị ứng, viêm dạ dày, tắc ruột.
- Sucralfate:
- Thành phần: Sucralfate 1000mg.
- Công dụng: Điều trị viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược.
- Cách dùng: Uống 4 lần mỗi ngày, trước bữa ăn và trước khi đi ngủ.
- Chống chỉ định: Mẫn cảm, thai phụ, đang cho con bú, trẻ dưới 14 tuổi.
- Phosphalugel:
- Thành phần: Colloidal aluminium phosphate gel 20%.
- Công dụng: Giảm axit dạ dày, giảm đau thượng vị.
- Cách dùng: 2-3 lần mỗi ngày.
- Chống chỉ định: Dị ứng, suy thận.
- Astomgel:
- Thành phần: Meriva, Simethicone, Beta-glucan, Mật ong, và nhiều thành phần khác.
- Công dụng: Bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm đau và triệu chứng trào ngược.
- Cách dùng: 1-2 lần mỗi ngày.
- Chống chỉ định: Mẫn cảm.
- Yumangel:
- Thành phần: Almagat 1.00g.
- Công dụng: Giảm ợ nóng, buồn nôn, trào ngược.
- Cách dùng: Người lớn 4 lần mỗi ngày, trẻ em dưới 6 tuổi không sử dụng.
- Chống chỉ định: Mẫn cảm, thai phụ, cho con bú.
- Cumar Gold:
- Thành phần: Nano Curcumin 150mg, Chiết xuất gừng 15mg, Piperin 0.3mg.
- Công dụng: Hỗ trợ bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm triệu chứng viêm loét.
- Cách dùng: Người lớn 2-3 lần mỗi ngày, trẻ em dưới 12 tuổi 2 lần mỗi ngày.
- Chống chỉ định: Thai phụ.
- Doppelherz Magen Gel:
- Thành phần: Natri alginate, carbonate.
- Công dụng: Bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm kích thước triệu chứng trào ngược.
- Cách dùng: 3-4 lần mỗi ngày.
- Chống chỉ định: Mẫn cảm.
- Nexium:
- Thành phần: Esomeprazole 20mg/40mg.
- Công dụng: Điều trị trào ngược dạ dày, loét dạ dày.
- Cách dùng: Uống 1 viên mỗi ngày trước bữa ăn.
- Chống chỉ định: Dị ứng, thai phụ, cho con bú.
Trào Ngược Dạ Dày Nên Ăn Gì
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong điều trị trào ngược dạ dày. Dưới đây là thực phẩm khi trào ngược dạ dày nên ăn gì và trào ngược dạ dày kiêng gì:
Ăn gì khi bị trào ngược dạ dày:
- Thực phẩm có tính kháng viêm: Như nghệ, gừng, mật ong, dầu oliu, chứa các hợp chất giúp giảm viêm và cải thiện tình trạng tiêu hóa.
- Bột yến mạch: Giảm axit dư thừa trong dạ dày và cung cấp chất xơ hòa tan.
- Các loại đậu: Đậu đen, đỏ, xanh, hạt chia, hạt lanh giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa và giảm áp lực lên cơ thắt thực quản.
- Rau củ quả: Rất giàu vitamin và khoáng chất, có tính kháng viêm và hỗ trợ tiêu hóa.
- Sữa chua: Bổ sung lợi khuẩn và giúp cải thiện quá trình tiêu hóa.
- Cá biển: Giàu chất dinh dưỡng, axit béo omega-3 và protein hỗ trợ tiêu hóa
- Đồ uống giàu vitamin, khoáng chất: Nước lọc, nước ép trái cây, sữa không đường, sữa chua, sinh tố, nước dừa, kombucha.
Trào ngược dạ dày kiêng ăn gì
- Thực phẩm chứa nhiều chất béo: Thịt chiên, rán, gà rán, có thể làm tăng áp lực lên dạ dày.
- Chất kích thích: Cà phê, thuốc lá, rượu, soda, coca, làm tăng tiết axit trong dạ dày.
- Gia vị cay nóng: Ớt, tỏi, tiêu, mù tạt có thể kích thích màng thực quản và làm tăng nguy cơ trào ngược.
- Thực phẩm có khả năng gây độc: Thịt sống, trứng sống, thực phẩm chưa nấu chín có thể chứa vi khuẩn gây ngộ độc.
- Thực phẩm chứa nhiều axit: Nước ngọt có tính axit, thịt đỏ, các loại trái cây có múi (cam, quýt, bưởi, chanh).
Lưu ý:
- Chậm nhai kỹ và tránh no quá mức.
- Chia nhỏ bữa ăn và tránh ăn trước khi đi ngủ.
- Tránh các thói quen kích thích như thuốc lá và cà phê.
- Hạn chế đeo quần áo chật và tăng cường vận động nhẹ sau khi ăn.
Phòng ngừa và cải thiện bệnh
Để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày, người bệnh cần chú ý những vấn đề sau:
- Chia thực đơn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày và không nên ăn quá no để tránh gây áp lực cho dạ dày.
- Lựa chọn những thực phẩm dễ tiêu hóa và có khả năng trung hòa axit dạ dày. Đồng thời tránh những loại thức ăn cay nóng, dầu mỡ, có nhiều đường, muối.
- Không hút thuốc, uống bia rượu, trà sữa, cà phê, coca hoặc dùng các chất kích thích khác.
- Giữ cân nặng của người bệnh ở mức hợp lý, tránh thừa cân béo phì. Tuy nhiên bạn cũng không nên giảm cân bằng phương pháp nhịn ăn, bỏ bữa hoặc ăn nhiều đồ chua.
- Sau khi ăn xong nên ngồi nghỉ ngơi, không nằm hoặc lao động nặng sau khi ăn.
- Nên đi ngủ sớm, tránh thức khuya, làm việc quá sức hoặc căng thẳng mệt mỏi kéo dài.
- Không nên mặc những bộ đồ bó sát để tránh gây áp lực lên thực quản.
- Nên nằm nghiêng sang bên trái khi ngủ để giúp chống lại cơn trào ngược dạ dày hiệu quả.
- Không lạm dụng các loại thuốc Tây y để tránh làm tăng nguy cơ bị bệnh.
Trên đây là những thông tin về tình trạng trào ngược dạ dày người bệnh cần nắm rõ. Đây là một căn bệnh phổ biến của đường tiêu hóa và hoàn toàn có thể tự cải thiện bằng cách điều chỉnh lại chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày. Trong trường hợp các triệu chứng trào ngược dạ dày trở nên nghiêm trọng, bạn nên đến gặp bác sĩ để được kiểm tra.
Một số câu hỏi liên quan
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể xuất hiện ở bất cứ đối tượng nào, bao gồm cả trẻ sơ sinh và người cao tuổi. Tuy nhiên dưới đây là những đối tượng dễ bị bệnh hơn những người khác.
- Người thừa cân béo phì.
- Phụ nữ mang thai.
- Người đang dùng các loại thuốc Tây y như: Thuốc trị hen suyễn, thuốc chẹn kênh canxi, thuốc kháng histamin, thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc giảm đau xương khớp....
- Đối tượng bị nghiện thuốc lá hoặc thường xuyên ngửi phải khói thuốc.
- Người có lối sống sinh hoạt, làm việc, ăn uống không lành mạnh.
- Những người bị thoát vị hoành, liệt dạ dày, xơ cứng bì,....
Trào ngược dạ dày nếu được điều trị từ sớm và đúng cách sẽ không gây nguy hiểm. Tuy nhiên nếu không được điều trị cẩn thận, bệnh có thể gây ra những biến chứng như sau:
- Viêm loét thực quản: Khi bị axit dạ dày tác động trong thời gian dài, thực quản của người bệnh có thể bị tổn thương dẫn đến tình trạng viêm loét. Người bệnh sẽ có những triệu chứng như buồn nôn, chán ăn, đau ngực, khó nuốt...
- Hẹp thực quản: Những vết loét ở thực quản phát triển lâu ngày sẽ hình thành các mô sẹo, thực quản sẽ hẹp dần dẫn đến tình trạng đau ngực, khó nuốt.
- Barrett thực quản: Tình trạng trào ngược dạ dày axit khiến cho các tế bào bên trong lớp mô lót thực quản bị đỏ và dày hơn. Barrett thực quản nếu không được điều trị từ sớm sẽ biến chứng thành ung thư. Vì vậy nếu thấy có những triệu chứng như ợ hơi, đau ngực, khó nuốt... bạn nên đi nội soi hoặc sinh thiết để sớm phát hiện bệnh.
- Ung thư thực quản: Ung thư thực quản là biến chứng nghiêm trọng thường xuất hiện ở bệnh nhân trên 50 tuổi. Người bệnh bị ung thư sẽ có những dấu hiệu nhận biết như chảy máu thực quản, khàn tiếng, đau xương ức, sụt cân không rõ nguyên nhân,...
Bệnh trào ngược dạ dày CÓ khả năng gây hôi miệng. Nguyên nhân là bởi thực phẩm chưa kịp tiêu hóa kết hợp với dịch vị axit bị trào ngược lên trên vùng hầu họng, khiến cho hơi thở có mùi khó chịu. Tuy nhiên nếu người bệnh kiểm soát tốt bệnh trào ngược dạ dày thì tình trạng hôi miệng sẽ dần thuyên giảm.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!