Viêm Đa Xoang: Nhận Biết Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Theo dõi Viện y dược dân tộc trên goole news

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Viêm đa xoang là bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp, xảy ra do nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau. Các triệu chứng do bệnh lý gây ra khiến người bệnh đau nhức các khoang xoang, nghẹt mũi, đau đầu, sốt, cảm giác nặng ở vùng mặt,… Bệnh viêm đa xoang nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Viêm đa xoang là bệnh gì?

Xoang là thuật ngữ đề cập đến các hốc rỗng chứa không khí nằm ở bên trong xương sọ có chức năng chính là vận chuyển các chất dinh dưỡng nuôi dưỡng xương khớp, dẫn lưu dịch tiết và tạo độ vang cho giọng nói. Theo đó, xoang được chia thành 5 loại: Xoang hàm, xoang trán, xoang sàng trước – sàng sau, xoang bướm. Trong đó, nhóm xoang sau (xoang bướm – sàng sau), còn nhóm xoang trước (xoang hàm – sàng trước – trán).

Viêm Đa Xoang: Nhận Biết Triệu Chứng Và Cách Điều Trị — Viêm đa xoang là bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp, xảy ra do nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau

Viêm đa xoang hay nhiễm trùng xoang xảy ra khi một hoặc nhiều xoang bị tổn thương, phù nề, sưng viêm. Theo đó, các triệu chứng bệnh lý có thể ảnh hưởng đến mắt, trán, 2 bên má và mũi cùng lúc. Bệnh lý được đánh giá có mức độ nghiêm trọng, tuy nhiên bệnh có thể cải thiện thông qua một số biện pháp y tế và kết hợp chăm sóc tại nhà

Thực tế nhận thấy, bệnh lý có thể khởi phát bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau, trong đó phổ biến nhất là bị các vi khuẩn, virus, nấm tấn công. Viêm đa xoang ảnh hưởng chủ yếu ở đối tượng trẻ em dưới 12 tuổi và bùng phát mạnh vào thời điểm giao mùa, nhất là khi thời tiết chuyển lạnh.

Tương tự như bệnh viêm xoang, viêm đa xoang được chia thể 2 thể chính là viêm xoang cấp tính và viêm xoang mãn tính. Thông thường, các triệu chứng bệnh viêm đa xoang cấp tính được kiểm soát trong vòng 10 ngày và mãn tính kéo dài ít nhất là 12 tuần, trong trường hợp bệnh nhân tích cực điều trị.

Nguyên nhân gây viêm đa xoang

Như đã đề cập, các triệu chứng viêm đa xoang có thể bùng phát bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau. Tuy nhiên, phổ biến nhất là do sự tấn công của vi khuẩn, virus, nấm vào nhiều xoang gây tổn thương, viêm nhiễm.

Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra bệnh lý:

Suy giảm hệ thống miễn dịch: Trường hợp suy giảm hệ thống miễn dịch, sức đề kháng kém thường dễ bị virus, vi khuẩn, nấm men tấn công, xâm nhập hơn so với người có thể trạng tốt. Đặc biệt ở vùng mũi, họng và khoang xoang, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm đường hô hấp, trong đó có viêm đa xoang
Bị dị ứng: Người có cơ địa nhạy cảm thường dễ bị kích ứng, dị trước trước các dị nguyên (lông động vật, phấn hoa, mạt bụi, hoá chất, thời tiết thay đổi đột ngột,…). Tình trạng này kéo dài có thể gây sưng viêm, phù nề niêm mạc hô hấp, gây tắc xoang và phát sinh các triệu chứng bệnh lý.
Cấu trúc xương mũi: Thực tế nhận thấy, người bị dị tật bẩm sinh ở vùng mũi như xương mũi bị lệch, vẹo, vách ngăn mũi dày,… thường có nguy cơ bị viêm xoang và viêm đa xoang cao hơn so với người bình thường.
Áp xe răng: Áp xe răng đề cập đến tình trạng tụ mủ ở chân răng và nướu răng gây đau nhức, sưng viêm, hơi thở có mùi hôi,… Bệnh nếu không được điều trị kịp thời, các vi khuẩn, nấm gây bệnh có thể di chuyển đến các xoang và gây tổn thương, nhiễm trùng dẫn đến viêm đa xoang.
Hút thuốc lá: Thói quen hút thuốc lá hoặc hít khói thuốc thụ động có thể gây kích ứng đường hô hấp do các thành phần có hại trong khói thuốc. Theo đó, những độc tố này sẽ khiến niêm mạc hô hấp bị tổn thương, tăng tiết dịch nhầy ở các mô xoang và gây bùng phát bệnh lý.
Một số nguyên nhân khác: Ngoài các nguyên nhân phổ biến trên, bệnh viêm đa xoang cũng có thể xảy ra do viêm mũi dị ứng, hen suyễn, nhiễm trùng đường hô hấp, xơ nang (bệnh di truyền gây ảnh hưởng đến phổi), nhạy cảm aspirin, mắc các bệnh ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, chấn thương ở vùng mũi, mặt, trán, đầu,…

Triệu chứng nhận biết bệnh lý

Bệnh viêm đa xoang đặc trưng bởi tình trạng nhiễm trùng lan rộng đến các xoang. Do đó, bệnh lý thường có các biểu hiện của các dạng viêm xoang. Tuỳ thuộc vào vị trí tổn thương sẽ xuất hiện các triệu chứng cụ thể.

Dưới đây là một số triệu chứng nhận biết bệnh lý:

Tại mũi: Người bệnh thường xuyên cảm giác đau nhức vùng mũi. Nghẹt mũi, khó thở, giảm khứu giác. Trường hợp viêm đa xoang có mủ thường ảnh hưởng ở nhóm xoang trước do dịch viêm xuất tiết ở nhóm xoang trước sẽ chảy ra ngoài thông qua đường mũi, dịch thường có mùi hôi, màu xanh – vàng. Trường hợp không bị sổ mũi, chảy dịch, dịch tiết chạy xuống họng thì đó là viêm xoang ở nhóm sau.
Tại đầu: Đau nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, kém tập trung, mất ngủ. Viêm xoang trán (sàng trước) có thể gây đau nhức 2 bên thái dương, mất cảm giác ở vùng đầu – trán, nặng đầu. Trong khi đó, viêm xoang bướm (sàng sau) gây đau từ đỉnh đầu và lan rộng xuống vùng chẩm, ót, cổ vai gáy.
Tại mắt: Trường hợp bị viêm nhiễm nhóm xoang trước thường gây ra cảm giác mỏi mắt, đau nhức hốc mắt, 2 mắt. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng đến thị lực và gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Tại họng: Dịch nhầy ở các khoang xoang khi chảy xuống cổ họng sẽ gây ra cảm giác nuốt vướng khó chịu, buồn nôn, nôn mửa, ngứa họng, đồng thời làm tăng nguy cơ viêm nhiễm ở cơ quan này.

Khi nhận thấy các biểu hiện trên, người bệnh cần chủ động đến bệnh viện để được thăm khám và áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp. Viêm đa xoang nếu không được điều sớm và chăm sóc đúng hợp lý có thể tiến triển dai dẳng, nặng nề và gây ra các biến chứng nguy hiểm.

Bệnh viêm đa xoang có nguy hiểm không?

Viêm đa xoang là một trong những bệnh viêm nhiễm đường hô hấp phổ biến ở nhiều đối tượng, trong đó ảnh hưởng chủ yếu ở trẻ em dưới 12 tuổi, phụ nữ mang thai và người suy giảm hệ miễn dịch. Theo các chuyên gia, mức độ nguy hiểm của bệnh lý còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như mức độ các triệu chứng, nguyên nhân gây bệnh, thể trạng,…

Với những trường hợp phát hiện bệnh sớm và can thiệp điều trị kịp thời, kết hợp với các biện pháp chăm sóc đúng cách sẽ đẩy lùi các triệu chứng viêm đa xoang nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu chủ quan để bệnh lý diễn tiến dai dẳng, tái phát thường xuyên và chuyển biến nặng nề, lúc này bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như:

Biến chứng tại họng: Do cấu tạo vùng tai – mũi – họng thông với nhau nên trường hợp viêm đa xoang có thể gây ra các biến chứng ở những cơ quan này như viêm thanh quản, viêm amidan, viêm họng, ho,…
Biến chứng tại mắt: Các biến chứng tại mắt do bệnh lý gây ra thường có mức độ nguy hiểm cao. Theo đó, các vi khuẩn, nấm, virus gây bệnh có thể lan rộng đến các hốc mắt gây đau nhức, sưng tấy, áp xe mí mắt, suy giảm thị lực, thậm chí gây mù vĩnh viễn.
Biến chứng ở tai: Các triệu chứng bệnh viêm đa xoang nếu không được kiểm soát kịp thời có thể làm tăng nguy cơ phát sinh các biến chứng ở tai như viêm tai giữa, suy giảm thính giác, điếc,…
Biến chứng tại hệ thần kinh: Người bị viêm đa xoang có thể đối mặt với các biến chứng ở hệ thần kinh như viêm màng não, viêm xương tuỷ sọ,… Nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời có thể gây tử vong.

Mặc dù có mức độ nguy hiểm cao, gây ra các biến chứng nặng nề nhưng bệnh lý có thể kiểm soát nhanh chóng nếu được điều trị sớm và chăm sóc đúng cách. Thực tế nhận thấy, người bị viêm đa xoang cấp tính thường đáp ứng tốt các phương pháp điều trị hơn so với thể mãn tính.

Chẩn đoán bệnh viêm đa xoang

Các biểu hiện của bệnh viêm đa xoang thường dễ nhầm lẫn với các thể viêm xoang khác cũng như một số bệnh viêm đường hô hấp trên. Để đạt được kết quả điều trị tốt nhất cũng như dự phòng tái phát, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành chẩn đoán trước khi áp dụng các phương pháp điều trị bệnh.

Dưới đây là một số xét nghiệm chẩn đoán bệnh lý:

Nội soi mũi: Kỹ thuật này được tiến hành bằng cách sử dụng ống mỏng (ống nội soi) đưa vào trong mũi. Thông qua hình ảnh nội soi giúp bác sĩ dễ dàng quan sát tình trạng tổn thương trong các xoang.
Chụp CT hoặc MRI: Các xét nghiệm này giúp bác sĩ xác định cụ thể tình trạng viêm ở các mô xoang cũng như phát hiện các bất thường ở xoang (nếu có).
Nuôi cấy mô mũi: Nuôi cấy mô mũi được tiến hành để xác định nguyên nhân cụ thể gây viêm đa xoang như nhiễm trùng virus, vi khuẩn, nấm men,…
Kiểm tra dị ứng: Trong trường hợp nghi ngờ bệnh lý xảy ra do dị ứng, lúc này bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh tiến hành kiểm tra dị ứng.

Căn cứ vào nguyên nhân khởi phát, mức độ bệnh lý, đối tượng mắc bệnh, tình trạng sức khoẻ,… Bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp, đồng thời hướng dẫn các biện pháp chăm sóc tại nhà để kiểm soát các triệu chứng bệnh hiệu quả.

Các phương pháp điều trị viêm đa xoang

Các bệnh lý về viêm đường hô hấp, trong đó có viêm đa xoang thường kéo dài dai dẳng và có xu hướng tái lại nhiều lần nếu gặp điều kiện thuận lợi. Mục tiêu của việc điều trị là giúp kiểm soát các triệu chứng lâm sàng, khắc phục tình trạng viêm nhiễm và nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Tuỳ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, tình trạng bệnh lý, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp. Cụ thể:

1. Sử dụng thuốc Tây điều trị

Sử dụng thuốc Tây điều trị là một trong những phương pháp điều trị viêm đa xoang được nhiều người bệnh lựa chọn và mang lại hiệu quả cao. Các thành phần hoạt chất trong thuốc giúp đẩy lùi các triệu chứng nhanh chóng, khắc phục tình trạng sưng viêm, phù nề ở các xoang, đồng thời dự phòng các biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, người bệnh cần sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa để đạt được kết quả điều trị tốt nhất, tránh phát sinh tác dụng phụ.

Dưới đây là một số loại thuốc thường được chỉ định trong điều trị bệnh lý:

Kháng sinh: Một số loại thuốc kháng sinh thường được chỉnh định với những trường hợp bệnh khởi phát do vi khuẩn gây ra. Tuy nhiên, nhóm thuốc này có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn. Do đó, bệnh cần cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ chuyên khoa về liều lượng và thời gian sử dụng.
Thuốc giảm đau: Để cải thiện tình trạng đau nhức do viêm đa xoang gây ra, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc có tác dụng giảm đau như Ibuprofen, Aspirin, Naproxen,… Nhóm thuốc này không chỉ định với những trường hợp mắc các bệnh về dạ dày. Do đó, bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ chuyên khoa về tình trạng sức khoẻ để được điều chỉnh thuốc phù hợp.
Thuốc kháng histamin H1: Các thành phần trong thuốc có tác dụng giảm nhanh các triệu chứng hắt hơi, đau nhức hốc xoang, tiết dịch nhầy, đồng thời ức chế các tác nhân gây viêm nhiễm.
Thuốc xịt mũi: Một số loại thuốc xịt mũi như Naphazolin, Phenylephrine,… có thể được bác sĩ chỉ định trong thời gian ngắn giúp kiểm soát các triệu chứng bệnh viêm xoang.
Một số loại thuốc khác: Tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh cụ thể, bác sĩ có thể kết hợp thêm một số loại thuốc khác để đạt được kết quả chữa trị tốt nhất như thuốc thông mũi, thuốc chứa corticoid,…

2. Áp dụng một số biện pháp chăm sóc tại nhà

Thực tế nhận thấy, các triệu chứng bệnh viêm xoang nói chung và viêm đa xoang nói riêng có thể thuyên giảm khi áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà. Một số cách chăm sóc tại nhà giúp làm giảm tình trạng sưng viêm, nghẹt mũi, đau nhức khó chịu, đồng thời ức chế một số vi khuẩn, virus gây viêm các mô xoang.

Do đó, bên cạnh sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp sau để làm giảm triệu chứng bệnh lý:

Xông hơi mũi: Xông hơi mũi là một trong những cách đẩy lùi các triệu chứng bệnh viêm đa xoang được nhiều người bệnh áp dụng. Việc tận dụng hơi nước nóng xông vào mũi sẽ giúp làm loãng các dịch nhầy, tăng dẫn lưu dịch tiết, hỗ trợ loại bỏ chất nhầy trong khoang xoang và làm giảm viêm nhiễm. Để tăng hiệu quả chữa trị, người bệnh có thể kết hợp xông với với một thảo dược tự nhiên như lá lốt, lá trầu không, cây lược vàng,…
Uống nhiều nước: Việc bổ sung nhiều nước không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ điều trị bệnh lý. Điều này có thể giúp làm loãng dịch nhầy ở mũi và cổ họng, ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm ở những cơ quan này. Bên cạnh dùng nước lọc, bạn có thể kết hợp với các loại trà thảo dược để tăng hiệu quả chữa trị như trà gừng, trà bạc hà, trà diếp cá,…
Chườm ấm: Để làm giảm các triệu chứng khó chịu do bệnh viêm đa xoang gây ra, người bệnh có thể tiến hành chườm ấm lên toàn bộ khuôn mặt, bao phù vùng má, trán, cằm, mũi. Mỗi lần chườm khoảng 5 phút, ngày thực hiện nhiều lần.
Tận dụng tỏi: Tỏi không chỉ là một loại gia vị mà còn được xem là một vị thuốc chữa các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp trên, trong đó có viêm đa xoang. Nhờ vào hoạt chất allicin trong tỏi có thể cải thiện tình trạng phù nề, sưng viêm và ức chế các tác nhân gây viêm xoang. Người bệnh có thể nhai trực tiếp 1 tép tỏi để cải thiện bệnh lý.
Sử dụng gừng tươi: Mỗi ngày uống 2 muỗng nước cốt gừng tươi có thể làm giảm các triệu chứng do bệnh viêm đa xoang gây ra, đồng thời giúp cải thiện sức khỏe, tăng cường đề kháng.

3. Can thiệp ngoại khoa

Đối với những trường hợp viêm đa xoang ở mức độ nặng, các biện pháp trên không mang lại hiệu quả hoặc khởi phát do dị tật ở mũi. Lúc này bác sĩ có thể cân nhắc phẫu thuật để làm sạch các hốc xoang, giúp thông thoáng hơn và loại bỏ các tác nhân gây viêm nhiễm. Phương pháp này giúp kiểm soát các triệu chứng bệnh lý nhanh chóng, giúp người bệnh thoát khỏi tình trạng đau nhức, nghẹt mũi, khó chịu.

Tuy nhiên, can thiệp ngoại khoa điều trị bệnh có thể gây ra một số tác dụng phụ cũng như biến chứng trong và sau phẫu thuật. Bên cạnh đó, việc phẫu thuật chữa viêm đa xoang chỉ có tác dụng tạm thời, không để điều trị bệnh lý dứt điểm. Khi gặp điều kiện thuận lợi, các triệu chứng bệnh lý sẽ bùng phát trở lại. Do đó, người bệnh cần trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn trước khi lựa chọn phương pháp phẫu thuật chữa bệnh lý.

Kiểm soát và phòng ngừa bệnh lý hiệu quả

Các triệu chứng viêm đa xoang có tính chất dai dẳng, có xu hướng tái phát nhiều lần khi gặp điều kiện thuận lợi. Chính vì vậy, sau điều trị người bệnh cần chủ động trong việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa tái phát phát cũng như rút ngắn thời gian điều trị hiệu quả.

Dưới đây là một số cách giúp kiểm soát và phòng ngừa bệnh lý tái phát:

Chú ý giữ ấm cơ thể vào thời điểm giao mùa, nhất là khi thời tiết chuyển lạnh, hạn chế ngồi trước điều hoà, máy quạt quá lâu vì có thể gây khô niêm mạc hô hấp khiến các xoang dễ bị tổn thương.
Mỗi ngày uống từ 2 – 2.5 lít nước để giúp duy trì độ ẩm cần thiết cho niêm mạc hô hấp và hỗ trợ làm loãng dịch tiết. Ngoài nước lọc, bạn có thể bổ sung các loại nước ép trái cây hoặc trà thảo mộc để cung cấp các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể.
Hạn chế tiếp xúc với những tác nhân có nguy cơ gây dị ứng, kích ứng làm tổn thương mô xoang như khói bụi, khói thuốc lá, phấn hoa, lông động vật, hóa chất độc hại,…
Mang khẩu trang, che chắn kỹ khi hoạt động ngoài trời, đến những nơi công cộng. Đồng thời không sử dụng chung vật dụng các nhân với người mắc các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp do virus gây ra.
Vệ sinh không gian sống thường xuyên để loại bỏ các vi khuẩn, nấm mốc, virus gây bệnh. Bạn nên cân nhắc sử dụng thiết bị lọc không khí để phòng ngừa các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp hiệu quả.
Nếu bị nghẹt mũi, hắt hơi, chảy nước mũi, bạn có thể cải thiện bằng cách xông tinh dầu. Tránh thoa tinh dầu trực tiếp lên mũi vì có thể gây kích ứng, nóng rát khó chịu.
Người mắc bệnh viêm xoang và các bệnh tai mũi họng nên hạn chế bơi lội để tránh các triệu chứng bệnh lý tiến triển nặng nề.
Tích cực điều trị các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp để làm giảm nguy cơ mắc bệnh viêm đa xoang.
Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh, dành nhiều thời gian nghỉ ngơi và thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để kiểm soát và phòng ngừa bệnh lý hiệu quả.

Viêm đa xoang mặc dù không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ tổng thể nhưng bệnh lý tác động trực tiếp đến sinh hoạt, chất lượng cuộc sống bệnh nhân. Trường hợp bệnh nặng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát kịp thời. Vì vậy, nếu nhận thấy các biểu hiện bất thường, bạn cần chủ động đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị đúng cách.

Cập nhật lúc 05:20 - 26/04/2024