9 Cây Thuốc Chữa Viêm Xoang Dễ Kiếm và Cách Sử Dụng

Các cây thuốc chữa viêm xoang được nhiều người bệnh áp dụng và mang lại hiệu quả cao. Hầu hết các vị thuốc Nam chữa bệnh đều có độ an toàn cao, lành tính, phù hợp với nhiều đối tượng và hạn chế lạm dụng thuốc tân dược. Tuy nhiên, đa số các bài thuốc chữa viêm xoang bằng cây thuốc chỉ phù hợp với bệnh ở mức độ nhẹ.

Một số cây thuốc Nam chữa viêm xoang hiệu quả

Cây thuốc Nam thuộc loại thảo dược quý có nguồn gốc trong nước. Những vị thuốc này thực chất là các loại thực vật quen thuộc với người Việt chứa dược tính và công năng đa dạng. Khi y học hiện đại chưa phát triển, các cây thuốc này thường được dùng để chữa các chứng bệnh thường gặp, đồng thời giúp phòng ngừa bệnh.

Đến nay, các bài thuốc chữa bệnh từ các cây thuốc Nam vẫn được lưu truyền và áp dụng rộng rãi. Thực tế nhận thấy, hiệu quả điều trị của một số thảo dược tự nhiên đã được nghiên cứu và chứng minh trên phương diện khoa học. So với thuốc Tây, thuốc Nam được đánh giá có độ an toàn, lành tính cao và phù hợp với nhiều đối tượng.

Viêm xoang là một trong những bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp phổ biến ở người trưởng thành. Các triệu chứng bệnh xảy ra khi các mô xoang bị phù nề, sưng viêm do dị ứng, kích ứng, nhiễm vi khuẩn, virus, nấm. Bệnh bùng phát chủ yếu do dị ứng, nhất là dị ứng thời tiết.

Bệnh viêm xoang đặc trưng bởi tình trạng nghẹt mũi, sổ mũi, đau nhức mũi, giảm khứu giác, nhức mắt, đau đầu, cảm giác nặng ở vùng mặt,… Ngoài ra, một số trường hợp bệnh còn có thể gây chóng mặt, sốt nhẹ đến sốt cao, ăn uống kém, cơ thể mệt mỏi, suy nhược.

Bệnh lý được đánh giá khá lành tính nhưng có tính chất dai dẳng, dễ tái phát và ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ, chất lượng cuộc sống. Bên cạnh sử dụng thuốc tân dược điều trị, người bệnh có thể sử dụng các cây thuốc để hỗ trợ cải thiện các triệu chứng cũng như thay thế trong giai đoạn bệnh ổn định.

Việc áp dụng các bài thuốc Nam trong điều trị viêm xoang được đánh giá có độ an toàn cao, lành tính, phù hợp với nhiều đối tượng và hạn chế lạm dụng thuốc Tây. Tuy nhiên, biện pháp này chỉ phù hợp với các trường hợp bệnh ở mức độ nhẹ.

Dưới đây là một số cây thuốc chữa viêm xoang được áp dụng rộng rãi:

1. Húng chanh – Cây thuốc chữa viêm mũi dị ứng hiệu quả

Húng chanh là một trong những loại rau thơm quen thuộc với người Việt. Nhờ vào dược tính và công năng đa dạng, vị thuốc này được tận dụng trong chữa trị các chứng bệnh thường gặp như viêm xoang, viêm mũi dị ứng, viêm họng, ho có đờm, ho khan,…

Tác dụng chữa các bệnh đường hô hấp của húng chanh đã được chứng minh trên phương diện khoa học. Theo đó, các nghiên cứu nhận thấy lượng tinh dầu có trong thảo dược có tác dụng ức chế vi khuẩn mạnh, nhất là phế cầu khuẩn, tụ cầu vàng.

Bên cạnh đó, cây thuốc Nam này còn chứa Eugenol có công dụng giảm ngứa, cải thiện tình trạng sưng viêm, phù nề ở niêm mạc hô hấp. Từ đó cải thiện tình trạng ngứa mũi, nghẹt mũi, chảy nước mũi, đau đầu do viêm xoang gây ra.

Hướng dẫn thực hiện:

• Cách 1: Chuẩn bị 1 nắm lá húng chanh, mang đi ngâm rửa sạch với nước muối rồi để ráo. Dùng thảo dược nấu nước uống hằng ngày như trà. Áp dụng liên tục từ 5 – 7 ngày (nhất là giai đoạn bệnh bùng phát mạnh) để hỗ trợ làm loãng dịch tiết hô hấp, giảm ngứa mũi, nghẹt mũi.
• Cách 2: Chuẩn bị 2 nắm lá húng chanh tươi, sau khi rửa sạch thì cho vào nồi cùng 1.5 lít nước và đun sôi. Dùng khăn trùm kín và tiến hành xông mũi khoảng 10 phút. Sau đó, xì mũi để loại bỏ các dị nhầy và chất gây dị ứng. Thực hiện liên tục trong vòng 7 ngày để đạt được hiệu quả tốt nhất.

2. Chữa viêm xoang với lá trầu không

Lá trầu không là một trong những vị thuốc thường được tận dụng trong chữa viêm xoang và mang lại hiệu quả cao. Thảo dược có tính ấm, vị cay nồng, tác dụng dụng tiêu viêm, hành khí, tán phong hàn, chống ngứa.

Do đó, nhân dân thường dùng lá trầu không trong chữa trị các chứng bệnh xảy ra vào mùa lạnh như viêm xoang, viêm mũi dị ứng, cảm lạnh, nổi mề đay do dị ứng thời tiết, cảm lạnh,…

Một số nghiên cứu dược lý hiện đại cũng nhận thấy, các hoạt chất trong lá trầu không có tác dụng kháng khuẩn, tiêu diệt virus tốt. Bên cạnh đó, thảo dược còn chứa Eugenol, Cineol giảm tình trạng kích ứng, tác dụng làm mát, ngứa ngáy ở niêm mạc hô hấp.

Việc tận dụng lá trầu không xông mũi thường xuyên giúp cải thiện các triệu chứng do viêm xoang gây ra, hỗ trợ phòng ngừa bội nhiễm, Hơn nữa, hơi nước ấm có thể len lỏi vào các hốc xoang và khoang mũi giúp làm loãng dịch nhầy, cải thiện dẫn lưu dịch tiết hô hấp.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị khoảng 1 nắm lá trầu không, mang đi ngâm rửa sạch với nước muối pha loãng và vò xát nhẹ
• Đun sôi khoảng 1 lít nước rồi cho thảo dược vào và tắt bếp
• Dùng khăn trùm kín và tiến hành xông mũi trong vòng 10 phút
• Sau khi xông, xì mũi để loại dịch tiết ứ đọng trong các hốc xoang và khoang mũi

3. Cây thuốc lá lốt cải thiện bệnh lý

Lá lốt được biết đến là một trong những cây thuốc Nam quen thuộc. Thảo dược thường được tận dụng trong chữa các chứng bệnh thường gặp như viêm xoang, tiêu chảy, cảm lạnh, viêm mũi dị ứng, đau bụng.

Theo kinh nghiệm dân gian, lá lốt có tính ấm, mùi thơm đặc trưng, công dụng tán phong hàn, hành khí, sát trùng nên thường mang lại hiệu quả cao trong chữa trị các bệnh lý do nhiễm khí lạnh gây ra.

Trong dân gian lưu truyền nhiều bài thuốc chữa viêm xoang bằng lá lốt như xông mũi, nhỏ mũi bằng nước ép lá lốt. Việc áp dụng các mẹo chữa này thường xuyên có thể cải thiện tình trạng nghẹt mũi, ngứa mũi, đau đầu, nhức mũi, ngăn ngừa bội nhiễm.

Ngoài ra, trong Y học hiện đại cũng nhận thấy, lượng tinh dầu có trong thảo dược có khả năng ức chế nấm, virus, vi khuẩn gây viêm nhiễm đường hô hấp và đường tiêu hoá hiệu quả.

Hướng dẫn thực hiện:

• Cách 1: Chuẩn bị từ 1 – 2 nắm lá lốt tươi, sau khi ngâm rửa sạch với nước muối pha loãng thì để ráo. Đun sôi 1.5 lít nước rồi cho thảo dược vào và tắt bếp. Dùng khăn trùm kín và thực hiện xông hơi từ 10 phút . Sau đó, xì mũi để làm sạch dịch tiết hô hấp và dị nguyên. Dùng khăn ấm để làm sạch mũi.
• Cách 2: Chuẩn bị khoảng 4 – 5 lá lốt tươi, sau khi ngâm rửa sạch thì cho vào cối giã nát và ép lấy nước. Dùng nước ép hoà với một ít nước lọc và nhỏ trực tiếp vào mũi từ 2 – 3 giọt mỗi bên. Sau khoảng 10 phút, xì mũi để làm sạch dịch nhầy, loại bỏ dị nguyên ứ đọng trong niêm mạc hô hấp. Cuối cùng, vệ sinh mũi lại với nước muối sinh lý.

4. Lá bạc hà – Cây thuốc chữa viêm xoang hiệu quả

Lá bạc hà được biết đến là một trong những cây thuốc có nhiều công dụng chữa bệnh. Theo y học cổ truyền, thảo dược có tính mát, vị cay, mùi thơm, thường dùng trong chữa chứng đầy hơi, chướng bụng, sốt cao, viêm nha chu,…

Bên cạnh đó, lá bạc hà còn được tận dụng trong chữa trị các bệnh lý viêm đường hô hấp như viêm xoang, viêm mũi dị ứng, cảm lạnh, cảm cúm, viêm họng,… Nhân dân thường dùng thảo dược để xông mũi, pha trà uống để giúp giảm viêm, phù nề niêm mạc hô hấp.

Một số nghiên cứu dược lý hiện đại cũng nhận thấy, lá bạc hà có chứa hoạt chất Menthol. Thành phần này có tác dụng giảm ngứa, làm dịu niêm mạc hô hấp, giảm sưng viêm, đau nhức ở các hốc xoang. Hơn nữa, tinh dầu có trong thảo dược có khả năng ức chế vi khuẩn, kháng virus, ngăn ngừa bội nhiễm hiệu quả.

Một số bài thuốc chữa viêm xoang từ lá bạc hà, bao gồm:

• Xông mũi với lá bạc hà: Chuẩn bị 1 nắm lá bạc hà, sau khi ngâm rửa sạch với nước muối thì để ráo. Đun sôi 1 lít nước rồi cho lá bạc hà vào và tắt bếp. Dùng nước này để xông mũi từ 7 – 10 phút. Bạn có thể cho thêm sả, vỏ chanh, muối biển để tăng tác dụng chữa trị. Sau khi xông mũi, xì mũi để loại bỏ dị nhầy trong các hốc xoang và dùng khăn ấm để làm sạch.
• Uống trà bạc hà chữa bệnh: Lá bạc hà tươi sau khi ngâm rửa sạch thì vò nát rồi cho vào tách. Thêm khoảng 300ml nước sôi vào và đậy kín nắp từ 5 – 7 phút. Cho thêm 1 ít đường phèn hay mật ong nguyên chất vào, khuấy đều và uống khi còn ấm.

5. Hoa ngũ sắc (hoa cứt lợn) chữa viêm xoang hiệu quả

Hoa ngũ sắc hay hoa cứt lợn là một trong những cây thuốc thường được dùng trong chữa bệnh viêm xoang. Theo kinh nghiệm dân gian, thảo dược này có tính mát, vị đắng, công dụng giải độc, tiêu sưng, thanh nhiệt. Dùng cây thuốc giã lấy nước nhỏ mũi hoặc kết hợp với một số thảo dược khác để đẩy lùi các triệu chứng viêm xoang.

Tuy chưa được nghiên cứu nhiều nhưng thông qua một số nghiên cứu sơ bộ, lượng tinh dầu trong hoa ngũ sắc có tác dụng kháng dị ứng, giảm đau, tiêu viêm, chống ngứa hiệu quả. Việc áp dụng các bài thuốc chữa từ thảo dược này có thể cải thiện các triệu chứng bệnh viêm xoang cũng như một số bệnh đường hô hấp khác.

Hướng dẫn thực hiện:

• Cách 1: Chuẩn bị 1 ít hoa ngũ sắc (hoa cứt lợn), mang đi rửa sạch, để ráo rồi giã nát lấy nước ép. Dùng tăm bông thấm nước ép và đưa trực tiếp vào từng lỗ mũi. Mỗi bên để khoảng 7 phút. Mỗi ngày áp dụng từ 2 – 3 lần để đạt được hiệu quả tốt nhất.
• Cách 2: Chuẩn bị hoa ngũ sắc, lá khế tươi, lá bạc hà với lượng phù hợp. Sau khi ngâm rửa sạch thì cho vào nồi và đun sôi. Dùng nước này xông mũi trong vòng 10 phút. Để đạt được kết quả tốt, người bệnh nên áp dụng cách chữa này đều đặn mỗi ngày để giúp làm giảm chứng nghẹt mũi, nhức mũi, đau đầu và hỗ trợ loại bỏ dịch tiết hô hấp.

6. Cải thiện các triệu chứng viêm xoang với cây thuốc ngải cứu

Mẹo chữa viêm xoang bằng cây thuốc ngải cứu được áp dụng phổ biến trong phạm vi dân gian. Thảo dược này có tính ấm, vị cay, công dụng giảm đau, giải độc, điều hoà khí huyết, tán phong hàn hiệu quả nên thường được tận dụng trong chữa trị chứng bệnh ở phụ nữ, đau xương khớp.

Ngoài ra, vị thuốc này còn được sử dụng trong chữa trị các bệnh lý ngoài da và bệnh viêm đường hô hấp do khí lạnh gây ra như viêm mũi dị ứng, viêm xoang, cảm lạnh, nổi mề đay,…

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị khoảng 1 nắm lá ngải cứu, sau khi ngâm rửa sạch với nước muối pha loãng thì để ráo
• Đun sôi khoảng 1.5 lít nước lọc rồi cho ngải cứu vào, đun thêm thì 3 – 5 phút thì tắt bếp
• Dùng khăn trùm kín và tiến hành xông mũi trong vòng 10 phút
• Sau khi xông, xì mũi để loại bỏ chất nhầy, dị nguyên ứ đọng trong hốc xoang, khoang mũi
• Sau đó, rửa mũi lại với nước muối sinh lý

7. Cây giao cải thiện bệnh viêm xoang

Cây giao hay cây xương cá là một trong những cây thuốc chữa viêm xoang được nhiều người áp dụng. Trong thảo dược này chứa độc tố nhưng có tác dụng giảm sưng, tiêu viêm nên thường được dùng trong chữa trị một số bệnh viêm đường hô hấp thường gặp.

Tuy nhiên, mẹo chữa viêm xoang bằng cây giao chỉ được áp dụng trong phạm vi dân gian, chưa được chứng minh trên phương diện khoa học về độ an toàn, tính hiệu quả. Ngoài ra, mủ của thảo dược có thể gây kích ứng da, tổn thương mắt. Vì vậy, người bệnh nên thận trọng khi áp dụng cách chữa này.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị khoảng 17 đốt cây xương cá, mang đi rửa sạch rồi để ráo nước
• Kế đến cắt nhỏ cây giao rồi cho vào nồi và đun sôi
• Dùng giấy A4 cuộn thành ống (1 đầu nhỏ, 1 đầu lớn)
• Đưa đầu nhỏ gần lỗ mũi, đầu nước đặt gần nồi
• Sau đó, hít thật sâu để hơi nước đi vào các hốc xoang, khoang mũi

Dù chưa được nghiên cứu nhưng chữa viêm xoang bằng cây giao được nhiều người áp dụng. Thực tế, nhiều người bệnh nhận thấy vùng xoang giảm sưng viêm, phù nề khó chịu đáng kể sau khi áp dụng mẹo chữa.

8. Rau diếp cá chữa viêm xoang

Chữa viêm xoang bằng rau diếp cá là một trong những mẹo dân gian được nhiều người bệnh áp dụng và mang lại hiệu quả cao. Thảo dược có tính mát, vị chua, cay, công dụng giải độc, thanh nhiệt, chỉ thống, sát khuẩn nên thường được tận dụng trong chữa trị các bệnh viêm đường hô hấp.

Bên cạnh đó, các nghiên cứu y học cũng nhận thấy trong cây thuốc Nam này chứa một số hoạt chất có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, ức chế các vi khuẩn, virus, nấm gây bệnh. Đồng thời giúp giảm phù nề, sưng viêm và một số biểu hiện do viêm xoang gây ra.

Việc áp dụng mẹo chữa viêm xoang với rau diếp cá thường xuyên không chỉ cải thiện các biểu hiện lâm sàng của bệnh viêm xoang mà còn giúp tăng cường đề kháng, hỗ trợ phòng ngừa các bệnh viêm đường hô hấp thường gặp khác.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị khoảng 1 nắm rau diếp cá tươi, sau khi ngâm rửa sạch với nước muối pha loãng thì để ráo
• Cho thảo dược vào cối giã nát rồi vắt lấy nước cốt
• Dùng nước ép rau diếp cá nhỏ mỗi bên mũi từ 2 – 3 giọt và để khoảng 5 phút
• Mỗi ngày thực hiện đều đặn từ 2 – 3 lần để đạt được hiệu quả chữa trị tốt nhất

9. Lá dâu tằm – Vị thuốc chữa bệnh viêm xoang dễ kiếm

Lá dâu tằm là một trong những cây thuốc Nam được sử dụng phổ biến trong chữa trị nhiều bệnh lý. Theo kinh nghiệm dân gian, thảo dược có tính mát, vị ngọt, hơi đắng, công dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm. Nhân dân thường tận dụng lá dâu tằm trong chữa chứng cảm sốt, viêm xoang, ho, đau họng,…

Một số nghiên cứu khoa học cũng nhận thấy, lá dâu tằm có chứa flavonoid, carotenoid, axit hữu cơ, vitamin,.. có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm hiệu quả. Việc áp dụng mẹo chữa từ thảo dược này thường xuyên giúp giảm các triệu chứng viêm xoang, hỗ trợ làm lành tổn thương niêm mạc.

Hướng dẫn thực hiện:

• Chuẩn bị khoảng 1 nắm lá dâu tằm, sau khi ngâm rửa sạch với nước muối pha loãng thì để ráo
• Vò xát lá trầu không rồi cho vào nồi cùng với 500ml và đun trên lửa nhỏ trong 30 phút
• Chắt lấy lượng nước thuốc sắc được và chia thành 2 phần uống hết trong ngày

Một số lưu ý khi dùng các cây thuốc chữa viêm xoang

Chữa viêm xoang bằng các cây thuốc được đánh giá có độ an toàn cao, lành tính và phù hợp với nhiều đối tượng. Việc áp dụng các mẹo chữa này đều đặn và đúng cách không chỉ cải thiện các triệu chứng viêm xoang mà còn giúp tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa các bệnh viêm đường hô hấp khác.

Tuy nhiên, trước khi dùng các cây thuốc chữa viêm xoang, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn ổn định, người bệnh có thể áp dụng đơn lẻ các bài thuốc Nam. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng viêm xoang bùng phát mạnh, cần kết hợp sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Trường hợp phụ thuộc vào các bài thuốc chữa này có thể khiến bệnh kéo dài và tiến triển nặng nề hơn.
• Dù được đánh giá có độ an toàn, lành tính cao nhưng các cây thuốc Nam chữa viêm xoang thường mang lại hiệu quả chậm, tác dụng phụ thuộc nhiều vào yếu tố cơ địa. Do đó, người bệnh cần áp dụng các bài thuốc đều đặn trong thời gian dài để cảm nhận hiệu quả. Trường hợp không nhận thấy bệnh thuyên giảm, cần cân nhắc thay thế biện pháp điều trị phù hợp.
• Để tăng hiệu quả chữa trị, người bệnh cần kết hợp các bài thuốc dùng ngoài (xông mũi, nhỏ mũi, chườm đắp,…) và bài thuốc uống.
• Cần ngâm rửa sạch các cây thuốc với nước muối pha loãng. Tránh dùng dược liệu chưa được rửa sạch sẽ khiến niêm mạc hô hấp bị kích ứng, sưng viêm, phù nề trở nên nghiêm trọng hơn.
• Ngoài các cây thuốc chữa bệnh, người bệnh cũng có thể kết hợp một số cách trị viêm xoang tại nhà để hỗ trợ cải thiện các triệu chứng bệnh lý, ngăn ngừa tiến triển của bệnh.
• Trong quá trình điều trị, người bệnh cần kết hợp các biện pháp chăm sóc như ăn uống điều độ, chú ý giữ ấm cơ thể, uống nhiều nước, cách ly với các dị nguyên,…

Bài viết đã tổng hợp 9 cây thuốc chữa viêm xoang dễ thực hiện và một số lưu ý trong quá trình thực hiện. Để đạt được kết quả chữa trị tốt nhất, người bệnh cần kết hợp các biện pháp chăm sóc khoa học và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa giúp kiểm soát các triệu chứng viêm xoang nhanh chóng.