Huyệt Hoàn Khiêu Nằm Ở Đâu? Khám Phá Vị Trí Và Tác Dụng

Huyệt Hoàn Khiêu được Y học cổ truyền đánh giá cao trong hiệu quả điều trị bệnh và cải thiện sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết chính xác vị trí, công dụng cũng như cách phối huyệt đạo này. Bài viết sau, chuyên gia Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc sẽ cung cấp chi tiết đến bạn đọc những thông tin nhằm giải đáp những vấn đề trên.

Giới thiệu tổng quan về huyệt Hoàn Khiêu

Những đặc điểm tổng quan về huyệt Hoàn Khiêu được ghi chép rõ ràng và chính xác trong tài liệu Y học cổ truyền như sau:

Huyệt Hoàn Khiêu là gì?

Phân tích về tên gọi của huyệt đạo như sau: “Khiêu” nghĩa là chân, “Hoàn” nghĩa là vòng ngược lại về phía mông, cũng chính là ý chỉ vị trí huyệt đạo có vị trí tại mông, dễ dàng xác định bằng cách gập chân vòng ngược lại, tại điểm gót chân chạm vào môn chính là huyệt đạo cần tìm. Ngoài ra, huyệt Hoàn Khiêu còn có nhiều tên gọi khác như huyệt Bận Cốt, huyệt Bể Xu, huyệt Hoàn Cốc, huyệt Khu Trung, huyệt Bể Yến, huyệt Phân Trung, huyệt Tẩn Cốt.

Là huyệt đạo có xuất xứ từ Giáp Ất Kinh, huyệt Hoàn Khiêu sở hữu những đặc tính như sau:

• Là huyệt thứ 30 thuộc kinh Đởm.
• Nằm trong nhóm huyệt Hồi Dương Cửu Châm, có công dụng phục hồi và nâng cao chính khí.
• Là huyệt Hội của kinh túc Thái Dương và túc Thiếu Dương.
• Nhận được 1 mạch phụ của Túc Thái Dương kinh, huyệt xuất phát từ Biệt Túc Thiếu Dương kinh – Nơi tách ra 1 mạch phụ đến vùng sinh thực khí tại xương mu để liên lạc với Túc Quyết Âm kinh tại huyệt Khúc Cốt (Nh.2).

Xem thêm: Huyệt Tâm Du: Vị Trí, Tác Dụng, Cách Phối Huyệt Trị Bệnh Chuẩn

Cách xác định huyệt Hoàn Khiêu

Huyệt Hoàn Khiêu có vị trí nằm ngày tại mông. Các xác định huyệt đạo này rất đơn giản, bạn có thể dễ dàng tìm được huyệt với 1 trong 2 cách sau:

• Cách 1: Nằm nghiêng người, co chân trên và duỗi thẳng chân dưới. Huyệt đạo nằm tại vị trí ⅓ ngoài và ⅔ trong của đường nối điểm cao nhất ở mẫu chuyển xương đùi với mỏm gai đốt sống cùng 4.
• Cách 2: Các này đơn giản hơn, bạn chỉ cần nằm sấp, sau đó gập chân sau sao cho gót chạm mông. Điểm tiếp xúc giữa gót chân và mông chính là vị trí huyệt Hoàn Khiêu.

Khi giải phẫu huyệt đạo sẽ thấy những đặc điểm:

• Dưới da huyệt là cơ mông to, bờ trên cơ sinh đôi trên, bờ dưới cơ tháp.
• Thần kinh vận động cơ là nhánh dây thần kinh mông dưới, dây thần kinh mông trên và các nhánh đám rối thần kinh cùng.
• Da vùng huyệt nhận sự chi phối từ tiết đoạn thần kinh L2.

Khám phá tác dụng huyệt Hoàn Khiêu

Trên cơ thể mỗi người có hơn 300 huyệt đạo nằm rải rác tại các vị trí khác nhau. Mỗi huyệt đạo sẽ có tác dụng riêng đối với sức khỏe. Huyệt Hoàn Khiêu cũng vậy, trong Y học cổ truyền, huyệt được biết đến với tác dụng tiêu khí trệ, thông kinh lạc, chủ trị các bệnh như liệt chi dưới, viêm khớp háng, đau thần kinh tọa.

Đặc biệt, khi phối cùng huyệt đạo phù hợp sẽ mang đến nhiều công dụng khác như: Trị trúng phong gây không nói được và đờm nhớt ủng trệ, điều trị thần kinh da ở đùi đau, trị phong thấp gây mất cảm giác, tê dại, điều trị chứng nuy, có đờm, có thấp nhiệt, có huyết hư, khí suy, trị bụng đau hành kinh,…

Cách châm cứu, bấm huyệt Hoàn Khiêu

Trong Y học cổ truyền, liệu pháp ứng dụng huyệt Hoàn Khiêu trị bệnh phổ biến là châm cứu và bấm huyệt. Trong đó, châm cứu có đặc điểm tác động sâu hơn nên mang đến hiệu quả trị bệnh tốt hơn. Tuy vậy, bấm huyệt cũng được nhiều người lựa chọn vì liệu pháp này đơn giản, có thể tự thực ngay tại nhà.

Cách châm huyệt Hoàn Khiêu

Châm cứu là phương pháp đòi hỏi kỹ thuật và chuyên môn cao, cần được thực hiện bởi thầy thuốc/bác sĩ để đảm bảo hiệu quả trị bệnh và an toàn sức khỏe. Sau đây, Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc chia sẻ kỹ thuật châm cứu huyệt Hoàn Khiêu:

• Bước 1: Xác định huyệt Hoàn Khiêu ở đâu.
• Bước 2: Dùng kim châm cứu châm thẳng vào huyệt với độ sâu từ 2 – 3 thốn hoặc hướng mũi kim về phía 2 bên.
• Bước 3: Cứu 5 – 10 tráng và ôn cứu 10 – 15 phút tùy theo chỉ định của thầy thuốc.

Cách bấm huyệt

Bấm huyệt là phương pháp tác động lên huyệt đạo bằng ngón tay hoặc một số dụng cụ hỗ trợ khác giúp đả thông kinh mạch, tăng cường sức khỏe, nâng cao chức năng tạng phủ. Kỹ thuật bấm huyệt Hoàn Khiêu như sau:

• Bước 1: Xác định huyệt Hoàn Khiêu.
• Bước 2: Dùng đầu ngón tay ấn vào vị trí huyệt đạo liên tục trong 2 – 3 phút. Lúc đầu sẽ có cảm giác hơi tê bì khu vực mông và chân, sau đó dần dễ chịu hơn.

Mỗi ngày bấm huyệt Hoàn Khiêu 1 – 2 lần cho tới khi các triệu chứng bệnh vùng mông, thắt lưng và chân biến mất hoàn toàn.

Phối huyệt Hoàn Khiêu trị bệnh hiệu quả

Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách phối huyệt Hoàn Khiêu trị bệnh hiệu quả và an toàn:

• Phối cùng huyệt Âm Cốc (Th 10) + huyệt Âm Giao (Nh 7) + huyệt Giao Tín (Th 8) + huyệt Thúc Cốt (Bq 65): Điều trị mông đau (theo Thiên Kim Phương).
• Phối cùng huyệt Nội Đình (Vi 44): Điều trị bụng đau hành kinh(Tư Sinh Kinh).
• Phối cùng huyệt Chí Âm (Bq 67): Điều trị đau sườn ngực, thắt lưng, đầu gối (theo Tư Sinh Kinh).
• Phối cùng huyệt Chí Âm (Bq 67) + huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ 34) + huyệt Dương Phụ (Đ 38) + huyệt Thái Khê (Th 3): Điều trị chân tê (theo Châm Cứu Tụ Anh).
• Phối Phế Du (Bq 23) + huyệt Trung Độc (Đ 32) + huyệt Túc Tam Lý (Vi 36): Giúp điều trị chứng nuy, có đờm, có thấp nhiệt, có huyết hư, khí suy (theo Châm Cứu Tụ Anh).
• Phối cùng huyệt Phong Thị (Đ 31): Giúp điều trị phong thấp gây mất cảm giác, tê dại (theo Châm Cứu Đại Thành).
• Phối cùng huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ 34) + huyệt Khâu Khư (Đ 40): Giúp điều trị vùng đùi và đầu gối đau nhức (theo Châm Cứu Đại Thành).
• Phối cùng huyệt Hoa Đà + huyệt Huyền Chung (Đ 39): Giúp điều trị chân đau (theo Tiêu U Phú).
• Phối cùng huyệt Âm Thị (Vi 33) + huyệt Phong Thị (Đ 31): Giúp điều trị đùi đau nhức (theo Thắng Ngọc Ca).
• Phối cùng huyệt Cư Liêu (Đ 29) + huyệt Ủy Trung (Bq 40): Giúp điều trị phong thấp gây đau nhức mông, đùi (theo Ngọc Long Ca).
• Phối cùng huyệt Hậu Khê (Ttr 3): Giúp điều trị mông đùi đau (theo Bách Chứng Phú).
• Phối cùng huyệt Yêu Du (Đc 2) [hỏa châm]: Giúp điều trị phong thấp thể hàn (theo Tịch Hoằng Phú).
• Phối cùng huyệt Côn Lôn (Bq 60) + huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ 34) + huyệt Hợp Cốc (Đtr 4) + huyệt Khúc Trì (Đtr 11) + huyệt Kiên Ngung (Đtr 15) + huyệt Phong Thị (Đ 31) + huyệt Túc Tam Lý (Vi 36) + huyệt Tuyệt Cốt (Đ 39): Giúp điều trị trúng phong gây không nói được và đờm nhớt ủng trệ (theo Châm Cứu Toàn Thư).

• Phối cùng huyệt Bá Hội (Đc 20) + huyệt Đại Chùy (Đc 14) + huyệt Gian Sử (Tb.5) + huyệt Hoàn Khiêu (Đ 30) + huyệt Khúc Trì (Đtr 11) + huyệt Kiên Ngung (Đtr 15) + huyệt Phong Trì (Đ 20) + huyệt Túc Tam Lý (Vi 36) + huyệt Tuyệt Cốt (Vi 39): Giúp điều trị trúng phong khí tắc, hôn mê (theo Thần Cứu Kinh Luân).
• Phối cùng huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ 34): Giúp điều trị phong thấp thể hàn (theo Thiên Tinh Bí Quyết).
• Phối cùng huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ 34) + huyệt Túc Tam Lý (Vi 36): Giúp điều trị phong hàn thấp, tê chân (theo Tạp Bệnh Huyệt Pháp Ca).
• Phối cùng huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ 34) + huyệt Tuyệt Cốt (Đ 39): Giúp điều trị đau thắt lưng, đùi, liệt chi dưới(theo Châm Cứu Học Thượng Hải).
• Phối cùng huyệt Ủy Trung (Bq 40) + huyệt Trật Biên (Bq 54) + huyệt Bạch Hoàn Du (Bq 30): Giúp điều trị dây thần kinh tọa đau (theo Châm Cứu Học Thượng Hải).
• Phối cùng huyệt Cư Liêu (Đ 29) + huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ 34) + huyệt Tuyệt Cốt (Đ 39): Giúp điều trị khớp háng viêm (theo Châm Cứu Học Thượng Hải).
• Phối cùng huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ 34) + huyệt Phong Thị (Đ 31) + huyệt Trung Độc (Đ 32): Giúp điều trị thần kinh da ở đùi đau (theo Trung Quốc Châm Cứu Học).
• Phối cùng huyệt Côn Lôn (Bq 60) + huyệt Dương Lăng Tuyền (Đ 34) + huyệt Giải Khê (Vi 41) + huyệt Túc Tam Lý (Vi 36): Giúp điều trị trúng gió liệt nửa người (theo Tứ Bản Giáo Tài Châm Cứu Học).

Lưu ý khi tác động huyệt Hoàn Khiêu

Khi tác động huyệt Hoàn Khiêu trị bệnh, người bệnh và người thực hiện cũng cần đảm bảo các nguyên tắc như khi châm cứu, day bấm các huyệt đạo khác như:

• Chủ động kiểm soát lực đạo tác động khi day bấm để tránh làm đau huyệt Hoàn Khiêu và ảnh hưởng đến kết quả trị bệnh.
• Việc tác động chính xác vào vị trí huyệt Hoàn Khiêu vô cùng quan trọng. Vậy nên nếu không nắm chắc cách xác định huyệt, bạn cần hỏi ý kiến của chuyên gia.
• Không bấm huyệt hay châm cứu cho phụ nữ đang mang thai, người bị suy gan thận, người bị bệnh nhiễm trùng,….
• Bên cạnh bấm huyệt, châm cứu trị bệnh, bạn nên kết hợp thêm phương pháp điều trị Tây y, Đông y,… để đảm bảo kết quả chữa bệnh đạt tốt nhất.

Tác động vào huyệt Hoàn Khiêu là liệu pháp trị bệnh hiệu quả cao, giúp cải thiện tích cực các bệnh lý về đau thần kinh toàn, đau hông,… Tuy nhiên, bạn cần kiên trì theo hết liệu trình chữa trị và tuân thủ hướng dẫn của thầy thuốc để đạt kết quả tốt nhất.

Xem thêm:

• Vị Trí Huyệt Dương Quan Ở Đâu? Hướng Dẫn Châm Cứu An Toàn
• Huyệt Bát Liêu: Xác Định Vị Trí, Công Năng Và Lưu Ý Khi Tác Động