Huyệt Thiên Đỉnh: Vị Trí, Công Dụng Và Các Cách Phối Huyệt Đạo

Trong Y học cổ truyền, huyệt Thiên Đỉnh ít được biết đến nhưng khi khai thông đúng cách sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Bài viết sau đây sẽ cung cấp những thông tin chi tiết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vị trí, công dụng và cách tác động lên huyệt đạo này.

Huyệt Thiên Đỉnh là gì?

Huyệt Thiên Đỉnh có xuất xứ từ Giáp Ất Kinh, là huyệt thứ 17 của kinh Đại Trường.

Trong cuốn Trung Y Cương Mục ghi chép về ý nghĩa tên gọi huyệt như sau: “Thiên” là vùng bên trên, “Đỉnh” là cái vạc có 3 chân. Đặc biệt, huyệt này hợp với huyệt Khí Xá (Vi 11) và huyệt Khuyết Bồn (Vi 12) sẽ tạo thành 3 góc giống cái vạc 3 chân, do đó có tên gọi là Thiên Đỉnh.

Ngoài ra, huyệt đạo có tên gọi khác như huyệt Thiên Đảnh, huyệt Thiên Đính.

Vị trí huyệt Thiên Đỉnh

Huyệt Thiên Đỉnh nằm tại cổ (đường ngang qua giữa cổ) và cách tuyến giáp 3 thốn. Đặc điểm giải phẫu huyệt đạo này như sau:

• Dưới da vùng huyệt đạo chính là cơ bám da cổ, các cơ bậc thang và bờ sau cơ ức – đòn – chũm.
• Thần kinh vận động cơ vùng huyệt là dây thần kinh cơ da cổ, các nhánh của đám rối cổ sâu và nhánh ngoài của dây thần kinh sọ não XI.
• Da vùng huyệt đạo sẽ chi phối bởi tiết đoạn dây thần kinh C3.

Tác dụng của huyệt đối với sức khỏe

Theo Y học cổ truyền, bấm huyệt hoặc châm cứu tại huyệt Thiên Đỉnh có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm:

• Hỗ trợ điều trị bệnh đường hô hấp trên: Kích thích huyệt đạo này giúp thông khí, giảm nghẹt mũi, viêm họng, viêm amidan, lao hạch.
• Giảm đau đầu, cổ và vai: Huyệt đạo này có tác dụng kích thích lưu thông khí huyết, giảm co cứng cơ bắp, từ đó giúp cải thiện các cơn đau nhức mỏi ở vùng đầu, cổ và vai.
• Cải thiện chứng mất ngủ: Bấm huyệt giúp an thần, dễ ngủ hơn, đặc biệt hiệu quả với những người bị mất ngủ do căng thẳng thần kinh.

Cách tác động lên huyệt Thiên Đỉnh

Để khai mở huyệt Thiên Định, trong Y học cổ truyền áp dụng 2 phương pháp như sau:

Cách bấm huyệt

Bấm huyệt là phương pháp dùng ngón tay day ấn vào huyệt đạo nhằm khai mở, kích hoạt huyệt trị bệnh.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Người bệnh nằm hoặc ngồi ở tư thế thoải mái.
• Bước 2: Dùng đầu ngón tay cái hoặc ngón trỏ nhẹ nhàng ấn lên huyệt.
• Bước 3: Ấn và giữ trong khoảng 2 phút, sau đó thả lỏng.
• Bước 4: Có thể lặp lại thao tác này từ 3 – 5 lần trong một buổi.

Cách châm cứu huyệt Thiên Đỉnh

Với phương pháp này, bác sĩ Y học cổ truyền sẽ châm kim vào vị trí huyệt Thiên Đỉnh với độ sâu và góc độ nhất định tùy theo tình trạng bệnh lý.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Người bệnh nằm hoặc ngồi, bác sĩ sẽ sát khuẩn vùng da quanh huyệt Thiên Đỉnh.
• Bước 2: Dùng kim châm cứu nhẹ nhàng châm vào huyệt với độ sâu khoảng 0.3 – 0.5 thốn.
• Bước 3: Giữ kim trong khoảng 5 – 10 phút, sau đó rút kim ra.
• Bước 4: Sau khi rút kim, ấn nhẹ vào vị trí châm cứu để tránh chảy máu.

Hướng dẫn phối huyệt trị bệnh

Dưới đây là một số phác đồ phối huyệt thường được lương y áp dụng giúp tăng cường hiệu quả điều trị bệnh hơn:

• Phối cùng huyệt đạo Khí Xá (Vị 11): Điều trị họng sưng đau khiến người bệnh ăn uống không được (theo Thiên Kim Phương).
• Phối cùng huyệt đạo Cách Du (Bq.17) + huyệt đạo Khí Xá (Vị 11): Điều trị họng viêm (theo Tư Sinh Kinh).
• Phối cùng huyệt đạo Gian Sử (Tâm bào.5): Điều trị mất tiếng (theo Châm Cứu Tụ Anh).
• Phối cùng huyệt đạo Hợp Cốc (Đt.4) + huyệt đạo Thái Khê (Th.3) + huyệt đạo Thừa Tương (Nh.24): Điều trị thanh đới bị liệt giai đoạn 1 (theo Châm Cứu Học Thượng Hải).

Huyệt Thiên Đỉnh là một huyệt đạo quan trọng trong Y học cổ truyền, có nhiều tác dụng tích cực cho sức khỏe. Mặc dù bấm huyệt hoặc châm cứu huyệt đạo này có thể mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc thực hiện cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ Y học cổ truyền để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Xem Thêm:

• Huyệt Linh Đạo: Vị Trí, Tác Dụng Và Cách Phối Huyệt
• Huyệt Thần Đạo Ở Đâu? Tác Dụng Trị Bệnh Và Cách Khai Thông