Trào Ngược Dạ Dày Ở Trẻ Em 6 Tuổi: Nguyên Nhân, Cách Chữa

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Xem hồ sơ

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Đặt lịch

Tình trạng trào ngược dạ dày ở trẻ em 6 tuổi có xu hướng ngày càng gia tăng khiến phụ huynh vô cùng lo lắng. Bệnh khiến trẻ quấy khóc khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển của con. Trong bài viết dưới đây, chuyên gia Tiêu hóa thuộc Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc sẽ cung cấp thông tin chi tiết về tình trạng này, đồng thời đưa ra hướng dẫn điều trị an toàn nhất.

Trào ngược dạ dày ở trẻ em 6 tuổi là bệnh gì?

Trào ngược dạ dày ở trẻ 6 tuổi còn được gọi là GERD (Gastroesophageal reflux disease). Đây là bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa, xuất hiện do axit dạ dày trào ngược lên thực quản và miệng, gây ra triệu chứng khó chịu cho các bộ phận liên quan như thực quản, thanh quản, dạ dày,…

Hiện nay, tỷ lệ trẻ 6 tuổi bị trào ngược dạ dày ngày càng tăng cao, nguyên nhân xuất phát do bệnh lý hoặc chế độ sinh hoạt chưa khoa học. Nếu điều trị chậm trễ sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày ở trẻ 6 tuổi

Sao khi nghiên cứu, chuyên gia Tiêu hóa đưa ra những nguyên nhân chính dẫn đến trào ngược dạ dày ở trẻ 6 tuổi như sau:

Nguyên nhân bệnh lý

Bệnh trào ngược ở trẻ 6 tuổi có thể hình thành do biến chứng từ một số bệnh lý dưới đây:

• Bệnh đường tiêu hóa: Bao gồm các bệnh như thoát vị cơ hoành, viêm loét dạ dày, sa dạ dày,… khiến cơ thắt thực quản dưới suy yếu, dẫn đến thức ăn bị đẩy lên thực quản gây trào ngược.
• Bệnh bẩm sinh: Như bệnh bại não, hở van tim, Down, nhiễm trùng toàn thân,… cũng ảnh hưởng đến chức năng hệ tiêu hóa, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trào ngược dạ dày.

Nguyên nhân sinh lý

Một số nguyên nhân sinh lý dẫn đến bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ 6 tuổi:

• Cơ vòng thực quản phát triển chưa hoàn thiện: Ở trẻ 6 tuổi, chức năng cơ vòng thực quản của trẻ vẫn chưa hoàn thiện nên thường xuyên gặp tình trạng trào ngược dạ dày.
• Hệ tiêu hóa chưa ổn định: Chuyên gia cho biết, hệ tiêu hóa của trẻ 6 tuổi vẫn chưa hoàn toàn ổn định, do đó dễ gây tình trạng rối loạn tiêu hóa, ảnh hưởng đến quá trình phân giải thức ăn gây trào ngược.
• Sinh hoạt không lành mạnh: Trẻ có những thói quen không lành mạnh trong sinh hoạt như vận động mạnh ngay sau khi ăn, nằm ngay sau khi ăn,… khiến dạ dày chịu áp lực lớn, dẫn đến buồn nôn, chướng bụng, khó tiêu, trào ngược dạ dày.
• Ăn uống không lành mạnh: Trẻ tiêu thụ các thực phẩm nhiều acid, thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ uống có gas hoặc lười ăn rau củ, trái cây, chất xơ.
• Nguyên nhân khác: Tình trạng trào ngược dạ dày ở trẻ em 6 tuổi còn có thể khởi phát do nguyên nhân thừa cân béo phì, tác dụng phụ của thuốc Tây y, hít nhiều khói thuốc, khói bụi,…

Dấu hiệu trẻ 6 tuổi mắc bệnh trào ngược dạ dày

Trên thực tế, các dấu hiệu trào ngược dạ dày ở trẻ 6 tuổi cũng tương tự như ở người lớn. Do đó, khi phát triển trẻ có những dấu hiệu dưới đây, cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám và chẩn đoán bệnh.

• Ợ nóng, ợ chua: Triệu chứng này khiến trẻ có cảm giác nóng rát ở ngực và sau xương ức. Ợ nóng, ợ chua thường xảy ra vào thời điểm sau ăn hoặc sau khi nằm.
• Đau tức thượng vị: Cha mẹ quan sát thấy trẻ thường xuyên kêu đau tức tại thượng vị và ôm ngực khó chịu.
• Buồn nôn, nôn ói: Khi cơn trào ngực tấn công, trẻ sẽ buồn nôn và nôn mửa.
• Hôi miệng: Khoang miệng của con có mùi hôi, đặc biệt khi thở cũng sẽ thất mùi hôi khó chịu.
• Vướng nghẹn, khó nuốt: Trẻ có cảm giác vướng nghẹn ở cổ, khi ăn uống sẽ bị khó nuốt.
• Mòn răng: Khi axit và hại khuẩn từ dạ dày bị trào ngược lên thực quản sẽ bào mòn men răng của trẻ, làm tăng nguy cơ sâu răng, viêm nha chu.
• Xuất huyết tiêu hóa: Đây là dấu hiệu phản ánh niêm mạc dạ dày – thực quản bị tổn thương nghiêm trọng gây chảy máu, sưng phù.
• Đi ngoài phân đen: Khi trẻ đi ngoài, cha mẹ thấy phân con đen là do biến chứng xuất huyết tiêu hóa gây ra, khiến trẻ đi ngoài ra máu.
• Mệt mỏi, xanh xao: Trẻ bị trào ngược dạ dày ăn uống kém, thường xuyên chán ăn, biếng ăn gây suy dinh dưỡng, mệt mỏi, xanh xao.

Bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ 6 tuổi nguy hiểm không?

Chứng trào ngược dạ dày ở trẻ em 6 tuổi không đe dọa trực tiếp đến tính mạng của con, khi áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp, bệnh sẽ nhanh chóng được cải thiện tích cực.

Tuy nhiên, chuyên gia cho biết, nếu chủ quan để bệnh kéo dài, không điều trị kịp thời, các triệu chứng bệnh sẽ tiến triển sang mức độ nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Nguy hiểm hơn, bệnh có thể dẫn đến một số biến chứng trào ngược dạ dày như:

• Gây bệnh đường tiêu hóa: Trào ngược dạ dày trong thời gian dài làm tăng nguy cơ bị viêm thực quản, barrett thực quản, thậm chí ung thư thực quản.
• Biến chứng hô hấp: Axit dạ dày trào ngược lên cổ họng trong thời gian dài sẽ dẫn đến các bệnh về hệ đường hô hấp, đặc biệt tổn thương dây thanh quản khiến trẻ khàn giọng, thở khò khè, hen suyễn.
• Một số biến chứng khác: Nếu tình trạng trào ngược dạ dày kéo dài sẽ dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm về tai mũi họng như viêm xoang, viêm tai giữa, sâu răng, viêm nha chu, viêm lợi,…

Phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán chính xác tình trạng trào ngược dạ dày, sau khi trao đổi chẩn đoán lâm sàng với cha mẹ, bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện chẩn đoán cận lâm sàng như sau:

• Chụp Xquang: Đầu tiên, trẻ sẽ uống dung dịch barium (chất cản quang) rồi chụp Xquang. Kết quả chụp sẽ giúp bác sĩ phát hiện được tình trạng bất thường trong hệ tiêu hóa, đồng thời kiểm tra dấu hiệu viêm loét và tắc nghẽn bất thường tại các cơ quan như dạ dày, ruột non, thực quản.
• Nội soi dạ dày: Thông thường, trẻ 6 tuổi sẽ ít khi được chỉ định phương pháp chẩn đoán này. Tuy nhiên, trong trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ cần tiến hành nội soi để chẩn đoán chính xác hơn. Trong quá trình thực hiện, bác sĩ sẽ lấy mẫu mô trong đường tiêu hóa để kiểm tra có sự tồn tại của vi khuẩn Hp không.
• Kiểm tra nồng độ pH: Kiểm tra này nhằm xác định chỉ số axit trong dạ dày của trẻ đang ở mức cao hay thấp hơn so với chỉ số bình thường, thông qua đó sẽ đưa r a nhận định chính xác nhất về chứng trào ngược. Bác sĩ sẽ lấy một ống nhựa có đầu cảm biến đưa vào thực quản của bé từ lỗ mũi để đo độ pH trong vòng 24 đến 48 giờ.
• Nhân trắc thực quản: Kỹ thuật nhân trắc thực quản sẽ được thực hiện để đánh giá chức năng và sức mạnh cơ thực quản của bé.

Sau khi có kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ chữa trị trào ngược dạ dày ở trẻ 6 tuổi phù hợp, giúp bệnh nhanh chóng được cải thiện và phòng ngừa tái phát.

Phương pháp điều trị trào ngược ở trẻ 6 tuổi

Với mỗi mức độ trào ngược và phụ thuộc vào thể trẻ của trẻ, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị riêng. Dưới đây là một số hướng chữa trị được áp dụng phổ biến hiện nay:

Điều trị tại nhà cải thiện trào ngược dạ dày ở trẻ em 6 tuổi

Tình trạng bệnh trào ngược dạ dày có liên quan mật thiết đến chế độ sinh hoạt cho người trào ngược dạ dày và dinh dưỡng. Do đó, với trường hợp bệnh nhẹ, để cải thiện bệnh, cha mẹ cần giúp con điều chỉnh như sau:

Chế độ sinh hoạt

• Cho trẻ ngủ trong tư thế nằm nghiêng sang trái để ngăn ngừa acid trào ngược lên thực quản.
• Sau khi trẻ ăn xong, tuyệt đối không để con vận động quá mạnh hoặc nằm ngay.
• Mỗi tối, cha mẹ có thể massage nhẹ nhàng bụng của trẻ trong 20 phút để điều hòa hệ tiêu hóa, thúc đẩy tuần hoàn máu.
• Chườm ấm mỗi ngày để làm giãn các cơ quan và lưu thông khí huyết, cải thiện triệu chứng trào ngược như đau bụng, chướng bụng, khó tiêu,…
• Nên cho trẻ tập thể dục, vận động nhẹ nhàng để tăng cường sức khỏe tổng thể và ổn định chức năng hệ tiêu hóa, thúc đẩy chứng trào ngược nhanh khỏi.

Thay đổi chế độ ăn uống

• Tăng cường bổ sung vào thực đơn của trẻ các loại rau xanh, trái cây tươi để cung cấp vitamin, chất xơ và khoáng chất thiết yếu.
• Hạn chế cho con ăn các thực phẩm giàu đạm như trứng ngỗng, yến, hàu,… Bởi lúc này cơ thể đang yếu, khó để hấp thụ toàn bộ dưỡng chất này, hệ tiêu hóa gặp áp lực khiến tình trạng trào ngược nghiêm trọng hơn.
• Trong giai đoạn này, nên ưu tiên cho trẻ ăn các món chế biến chín mềm và lỏng như cháo, súp, canh.
• Điều chỉnh thói quen ăn uống của con như: Cần ăn chậm nhai kỹ, tránh ăn quá non đặc biệt buổi tối, không nằm hay nhảy sau khi ăn no,…

Cải thiện trào ngược bằng thảo dược tự nhiên

Những trường hợp trào ngược dạ dày ở trẻ em 6 tuổi mức độ nhẹ, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách điều trị trào ngược dạ dày tại nhà bằng các thảo dược tự nhiên để cải thiện bệnh hiệu quả. Phương pháp này sử dụng nguyên liệu thiên nhiên 100% nên đảm bảo lành tính và hạn chế tác dụng phụ.

Một số phương pháp dùng thảo dược tự nhiên cải thiện trào ngược cho trẻ em 6 tuổi mẹ có thể tham khảo như:

• Cách làm nha đam chữa trào ngược dạ dày: Trong thành phần nha đam chứa các hoạt chất kháng viêm, diệt khuẩn tại dạ dày. Đồng thời, các hoạt chất như vitamin E, vitamin C cùng nhiều khoáng chất khác giúp thúc đẩy niêm mạc thực quản mau lành, dịu triệu chứng đau bụng, ợ chua, ợ nóng rát. Mẹ lấy 1 lá nha đam tươi đem rửa sạch, gọt vỏ xanh, lấy phần ruột trắng để nấu nước uống. Để dễ uống hơn, có thể thêm 1 thìa mật ong vào nước nha đam.
• Chữa trào ngược dạ dày bằng gừng: Các hoạt chất trong gừng tươi có tác dụng trung hòa acid dạ dày, giảm tần suất trào ngược dạ dày thực quản. Trong củ gừng cũng chứa các chất giúp kích thích hệ tiêu hóa, giúp trẻ ăn ngon miệng hơn. Mẹ chuẩn bị 1 củ gừng tươi, băm nhuyễn và cho vào nồi đun với 400ml nước. Pha thêm 1 thìa mật ong và cho trẻ uống khi còn ấm nóng.
• Cách uống tinh bột nghệ chữa trào ngược dạ dày: Hoạt chất curcumin trong củ nghệ có tác dụng giảm acid dạ dày, thúc đẩy chữa lành các thương tổn tại niêm mạc đường ruột, giảm triệu chứng ợ chua,ợ nóng, đau bụng hoặc đi ngoài ra máu. Mỗi ngày mẹ pha 1 thìa bột nghệ với 1 thìa mật ong cùng 400ml nước, sau đó khuấy đều và cho bé uống trước bữa chính 30 phút.

Điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ em 6 tuổi bằng thuốc Tây

Để điều trị trường hợp trào ngược dạ dày ở trẻ em 6 tuổi ở mức trung bình đến nặng, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc Tây. Những loại thuốc điều trị trào ngược dạ dày bao gồm:

• Thuốc ức chế bơm proton: Thuốc thuộc nhóm này mang tác dụng ức chế sản xuất axit trong dạ dày của bé, từ đó giúp các cơn trào ngược giảm bớt, ngăn ngừa triệu chứng ợ chua, ợ nóng, tức bụng, đầy hơi.
• Thuốc chẹn H2: Nhóm thuốc này cùng có tác dụng giảm lượng axit sản xuất trong dạ dày bằng cách ức chế hormone tạo axit là histamine.
• Các thuốc khác khác: Đối với từng trường hợp nhất định, người bệnh sẽ được chỉ định dùng thuốc khác như thuốc nhuận tràng, thuốc giảm đau, thuốc chống buồn nôn.

Cha mẹ cần lưu ý, các loại thuốc trào ngược dạ dày cho bé này cần được sử dụng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ về liều dùng, cách dùng và liệu trình nhằm tránh tác dụng phụ không mong muốn. Nếu cha mẹ theo dõi và phát hiện trẻ có những dấu hiệu bất thường sau khi dùng thuốc như: Nôn ói, chóng mặt, tiêu chảy, nổi mẩn đỏ,… cần thông báo cho bác sĩ để được xử lý kịp thời, đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Can thiệp phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp tiềm ẩn nhiều rủi ro ngoài ý muốn, đặc biệt là đối tượng trẻ 6 tuổi còn rất nhỏ. Tuy nhiên, trường hợp trẻ bị trào ngược ở mức độ nặng, không đáp ứng điều trị nội khoa, đặc biệt những trẻ có biểu hiện sụt cân nghiêm trọng, nôn ói nhiều, khó thở thường xuyên,… sẽ bắt buộc phẫu thuật.

Hiện nay, phương pháp phẫu thuật điều trị trào ngược phổ biến nhất là nội soi. Phương pháp này có ưu điểm là ít gây đau, giúp trẻ phục hồi sức khỏe nhanh hơn và hạn chế biến chứng so với phẫu thuật mổ hở. Trong suốt quá trình thực hiện, trẻ sẽ được gây mê hoàn toàn. Bác sĩ rạch 1 đường nhỏ trên bụng bé, sau đó luồn ống nội soi có gắn camera vào trong để quan sát các tổn thương tại thực quản và dạ dày. Tiếp theo sử dụng các dụng cụ phẫu thuật chuyên dụng thông qua vết mổ khác để tiến hành điều trị cần thiết.

Do còn rất nhỏ, nên để đảm bảo quá trình phẫu thuật đạt kết quả tốt và không gây biến chứng, bé sẽ được thực hiện các xét nghiệm cần thiết để đảm bảo sức khỏe đáp ứng tốt. Đặc biệt, cha mẹ cần tìm hiểu và lựa chọn các bệnh viện uy tín, có đội ngũ y bác sĩ dày dặn kinh nghiệm để quá trình phẫu thuật hiệu quả, an toàn.

Phòng ngừa hiệu quả trào ngược dạ dày ở trẻ em 6 tuổi

Để phòng ngừa bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ em 6 tuổi, chuyên gia hướng dẫn như sau:

• Cha mẹ xây dựng chế độ dinh dưỡng và chế độ sinh hoạt lành mạnh, khoa học cho bé, đặc biệt hạn chế cho trẻ tiêu thụ các loại đồ ăn cay nóng, đồ ăn sẵn hoặc đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ.
• Tích cực cho bé tham gia các hoạt động nâng cao thể chất, giúp tăng cường đề kháng, phòng ngừa bệnh trào ngược và một số bệnh lý khác.
• Kiểm soát cân nặng cho trẻ cũng là biện pháp hiệu quả giúp phòng ngừa bệnh trào ngược dày cho trẻ 6 tuổi.
• Tránh để trẻ tiếp xúc với các tác nhân gây ảnh hưởng sức khỏe như khói thuốc lá, khói bụi ô nhiễm.
• Nếu phải sử dụng bất cứ loại thuốc nào, cha mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, dược sĩ để được hướng dẫn dùng đúng cách, tránh gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
• Theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của con, nếu có những dấu hiệu của trào ngược dạ dày cần cho con đến bệnh viện để thăm khám sớm.
• Nếu trẻ mắc các bệnh bẩm sinh như down, hở van tim, bại não,… cha mẹ cần cho bé thăm khám sức khỏe định kỳ để bác sĩ kiểm tra sức khỏe tổng quản và chức năng của các hệ cơ quan trong cơ thể.

Bệnh trào ngược dạ dày ở trẻ em 6 tuổi gây ra những triệu chứng khó chịu và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu được áp dụng phương pháp điều trị đúng cách chắc chắn sẽ mang đến hiệu quả cải thiện sức khỏe tích cực. Do đó, khi phát hiện những triệu chứng bất thường của con, cha mẹ cần nhanh chóng đưa con đến bệnh viện, phòng khám chuyên khoa để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Xem Thêm:

• Trào Ngược Dạ Dày Ở Trẻ 8 Tuổi: Nguyên Nhân, Triệu Chứng
• Trào Ngược Dạ Dày Ở Trẻ Em 5 Tuổi: Triệu Chứng, Cách Điều Trị