Vi Khuẩn HP Gây Trào Ngược Dạ Dày: Triệu Chứng, Cách Điều Trị

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Đặt lịch hẹnXem hồ sơ

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc – TRADIMEC

Đặt lịch

Nhiễm vi khuẩn HP trong dạ dày ngày càng phổ biến và khiến người bệnh lo ngại về các biến chứng nguy hiểm. Một trong những bệnh lý liên quan đến loại vi khuẩn này là chứng trào ngược dạ dày, gây khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống, sức khỏe người bệnh. Vậy vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày như thế nào, nhận biết ra sao và điều trị bằng phương pháp gì?

Vi khuẩn HP và mối quan hệ với tình trạng trào ngược dạ dày

Hiện nay có khoảng 70% dân số Việt Nam nhiễm vi khuẩn HP (Helicobacter Pylori) dạ dày. Đây được biết đến là một trong những yếu tố gây nên các bệnh lý liên quan đến dạ dày, trong đó có chứng trào ngược dạ dày (GERD) – tình trạng trào dịch acid dạ dày lên thực quản. Vậy cụ thể vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày như thế nào?

Vi khuẩn HP là gì?

Vi khuẩn HP (viết tắt của Helicobacter Pylori) là một loại vi khuẩn sống trong dạ dày của con người. Điều đặc biệt là vi khuẩn này có khả năng tồn tại trong môi trường acid của dạ dày nhờ vào khả năng sản xuất một enzyme gọi là Urease có tác dụng trung hòa acid dạ dày.

Vi khuẩn HP có thể gây tổn thương cho niêm mạc dạ dày, gây ra tình trạng viêm dạ dày mãn tính. Ngoài ra, đây cũng có thể là một trong những tác nhân gây ra các tình trạng khác như loét dạ dày, xuất huyết dạ dày,… Trong một số trường hợp nghiêm trọng, những tổn thương gây ra do vi khuẩn HP có thể phát triển thành ung thư dạ dày.

Theo báo cáo thống kê gần đây của Hội khoa học Tiêu hóa Việt Nam, khoảng trên 70% dân số Việt Nam có kết quả xét nghiệm dương tính với vi khuẩn HP. Tuy nhiên, không phải tất cả những người có vi khuẩn HP đều gặp vấn đề về sức khỏe của dạ dày.

• Đọc Thêm: 7 Cách Chữa Trào Ngược Dạ Dày Bằng Tỏi Nên Áp Dụng

Nhiễm vi khuẩn HP có gây trào ngược dạ dày không?

Theo các bác sĩ, nhiễm vi khuẩn HP thường không phải nguyên nhân trực tiếp dẫn đến trào ngược dạ dày (GERD – Gastroesophageal Reflux Disease). Tuy nhiên, việc nhiễm khuẩn HP dạ dày có một số mối liên hệ và ảnh hưởng đến tình trạng GERD:

• Tạo điều kiện cho GERD: Nhiễm vi khuẩn HP có thể gây ra viêm niêm mạc dạ dày và tạo ra các loét. Loét dạ dày có thể gây ra triệu chứng như đau dạ dày và tiêu chảy, xuất huyết dạ dày, thường xuyên trào ngược dạ dày ợ chua, ợ nóng,…
• Tăng sản xuất acid: Vi khuẩn HP có khả năng tăng sản xuất acid trong dạ dày. Khi lượng acid dạ dày quá nhiều sẽ thể tạo ra áp lực cao hơn, đẩy dịch dạ dày lên phía trên ống thực quản, gây ra triệu chứng của GERD.
• Gây ra viêm niêm mạc thân vị: Nhiễm vi khuẩn HP có thể lan rộng lên phần thân vị dạ dày, gây ra viêm niêm mạc thân vị. Viêm niêm mạc thân vị có thể làm giảm chức năng của cơ họng dạ dày và tăng nguy cơ cho việc dạ dày trào ngược.
• Gia tăng biến chứng: Vi khuẩn HP cũng có thể gây ra các biến chứng trào ngược dạ dày như loét, viêm niêm mạc dạ dày,… và trong một số trường hợp có thể góp phần vào tình trạng tái phát nhiều lần của GERD.

Như vậy, mặc dù vi khuẩn HP không gây trực tiếp trào ngược dạ dày, nhưng đây chính là một trong những yếu tố có thể gây ra các bệnh dạ dày từ nhẹ có đến nghiêm trọng đi kèm triệu chứng trào ngược dạ dày. Ngoài ra, sự kết hợp giữa nhiễm HP dạ dày và các bệnh lý tiêu hóa khác cũng tăng nguy cơ cho các biến chứng của GERD.

Triệu chứng của trào ngược dạ dày do vi khuẩn HP

Làm sao để nhận biết khi bị nhiễm vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày? Triệu chứng của trào ngược dạ dày (GERD) do nhiễm vi khuẩn HP có thể biến thiên tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh và sự ảnh hưởng của nó lên niêm mạc dạ dày và các cơ quan xung quanh.

Một số triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày gồm:

• Khó thở và đau thắt ngực: Chứng GERD có thể gây cảm giác khó thở hoặc khó chịu ở ngực do áp lực từ dạ dày. Bệnh nhân cũng thường xuyên có thể cảm nhận cảm giác cháy rát, nóng rát hoặc đau đớn từ phía dưới ngực đến cổ họng. Cơn đau thắt ngực thường trở nên nghiêm trọng sau khi ăn hoặc khi nằm xuống và thường được mô tả như một cơn cảm giác giống như “lửa nội”.
• Khan tiếng hoặc trào ngược dạ dày gây viêm họng: Bệnh nhân thường xuyên có cảm giác khô, khan tiếng hoặc viêm họng do acid từ dạ dày trào lên ống thực quản, gây kích thích và tổn thương niêm mạc.
• Cảm giác đầy bụng và khó tiêu: Bệnh nhân có thể cảm thấy đầy bụng, no căng hay khó tiêu sau khi ăn, đặc biệt là sau khi tiêu thụ thực phẩm có nhiều dầu mỡ.
• Đau và khó chịu sau khi ăn: Cảm giác đau hoặc khó chịu ở phần trên của dạ dày, có thể lan ra phía sau vùng lưng hoặc cổ, đặc biệt sau khi ăn.
• Trào ngược dạ dày buồn nôn, nôn ra máu hoặc chất đen: Một số bệnh nhân có thể cảm thấy cảm giác chảy acid từ thực quản cho đến miệng, đặc biệt sau khi ăn hoặc nằm xuống. Cảm giác muốn nôn hoặc nôn mửa, thường đi kèm với cảm giác chua trong miệng hoặc phía sau họng. Trong trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể nôn ra máu hoặc chất đen. Đây là biểu hiện của tổn thương niêm mạc dạ dày hoặc loét dạ dày – một biến chứng nghiêm trọng của GERD.

Những triệu chứng này có thể xuất hiện một cách đơn lẻ hoặc kết hợp với nhau và thường xuất hiện sau khi ăn hoặc nằm xuống. Tuy nhiên, không phải khi nào bị trào ngược dạ dày cũng do vi khuẩn HP. Do đó, để xác định bạn có bị nhiễm vi khuẩn HP hay không sẽ cần thực hiện các phương pháp chẩn đoán chuyên sâu.

Chẩn đoán chính xác bị nhiễm vi khuẩn HP hay không

Bác bác sĩ luôn lưu ý rằng vi khuẩn HP thường không gây ra các triệu chứng bệnh dạ dày rõ ràng. Do đó, để xác định chính xác việc có vi khuẩn HP dạ dày hay không, bệnh nhân cần đến cơ sở y tế để được thực hiện các phương pháp chẩn đoán chuyên sâu. Hiện nay, một số phương pháp chẩn đoán vi khuẩn HP dạ dày phổ biến gồm:

• Nội soi dạ dày tá tràng và lấy mẫu kiểm tra: Đây là phương pháp phổ biến nhất để chẩn đoán vi khuẩn HP. Trong quá trình nội soi, bác sĩ sẽ sử dụng một ống nội soi linh hoạt để kiểm tra các tình trạng tổn thương bên trong dạ dày, đồng thời cần lấy mẫu mô để kiểm tra vi khuẩn.
• Test hơi thở: Phương pháp này yêu cầu bệnh nhân uống một loại dung dịch chứa các chất hợp chất đặc biệt và sau đó thở vào một túi. Nếu vi khuẩn HP tồn tại trong dạ dày, chúng sẽ tạo ra các hợp chất trong hơi thở, từ đó các bác sĩ sẽ thực hiện đo lường và chẩn đoán.
• Xét nghiệm phân: Kiểm tra phân để phát hiện vi khuẩn HP cũng là một phương pháp phổ biến. Mẫu phân được lấy và kiểm tra để xác định sự có mặt của vi khuẩn HP trong dạ dày.
• Xét nghiệm máu: Dù không phổ biến như các phương pháp khác, xét nghiệm máu cũng có thể được sử dụng để phát hiện kháng thể phản ứng với vi khuẩn HP trong cơ thể người.

Việc thực hiện các phương pháp kiểm tra vi khuẩn HP trong dạ dày dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia y tế sẽ giúp bạn chẩn đoán chính xác tình trạng nhiễm vi khuẩn HP và các biến chứng, từ đó có thể điều trị kịp thời.

Phương pháp điều trị vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày

Việc điều trị vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày cần thực hiện khi vi khuẩn này được xác định là nguyên nhân gây ra triệu chứng của bệnh nhân. Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy vi khuẩn HP hiện diện trong dạ dày của bệnh nhân và bệnh nhân có triệu chứng của trào ngược dạ dày, việc điều trị cần được bắt đầu ngay lập tức. Điều này giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và giảm triệu chứng không thoải mái cho bệnh nhân.

Hiện nay có nhiều cách chữa trào ngược dạ dày, tùy thuộc vào tình trạng và cơ địa của bệnh nhân mà các chuyên gia y tế sẽ đưa ra phương án phù hợp. Dưới đây là một số cách điều trị và hỗ trợ cải thiện tình trạng nhiễm vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày:

Điều trị vi khuẩn HP bằng phương pháp Tây y

Phương pháp điều trị vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày bằng phương pháp Tây y thường bao gồm sử dụng các loại thuốc trào ngược dạ dày kháng sinh kết hợp với thuốc kháng acid. Dưới đây là chi tiết về cách điều trị nhiễm vi khuẩn HP dẫn đến trào ngược dạ dày bằng thuốc Tây y này:

• Thuốc kháng sinh: Có thể sử dụng một số loại kháng sinh như Amoxicillin, Clarithromycin, Metronidazole, Tetracycline,… Liều lượng và liệu trình điều trị HP bảng thuộc kháng sinh cụ thể dựa trên chỉ định của bác sĩ.
• Thuốc kháng acid: Một số loại thuốc ức chế bơm proton PPI và ức chế tiết acid dạ dày như Omeprazol, Lansoprazole, Esomeprazole,… cũng có thể được chỉ định với tác dụng giúp giảm lượng acid dạ dày và cải thiện triệu chứng trào ngược dạ dày có nhiễm khuẩn HP.
• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Khi bệnh nhân bị phát hiện nhiễm vi khuẩn HP, bên cạnh việc sử dụng kháng sinh thì bác sĩ có thể kê thêm các loại thuốc hoặc men tiêu hóa hỗ trợ có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày, hạn chế các biến chứng tổn thương dạ dày.
• Thuốc điều trị dự phòng ung thư dạ dày: Với người nhiễm HP dạ dày mà tiền sử trong gia đình đã có người mắc ung thư dạ dày thì bác sĩ có thể kết hợp thêm với thuốc điều trị dự phòng ung thư.

Phương pháp uống thuốc Tây chỉ được áp dụng sau khi bác sĩ chẩn đoán chính xác việc nhiễm vi khuẩn HP và dựa trên tình trạng trào ngược dạ dày cũng như các tổn thương, bệnh lý dạ dày khác ở bệnh nhân. Thông thường liệu trình uống thuốc thường được áp dụng trong một khoảng thời gian 10 – 14 ngày, sau đó, bệnh nhân sẽ được tái khám để chuyên gia y tế đánh giá hiệu quả của điều trị. Lúc này, bác sĩ cũng có thể cần phải thực hiện các xét nghiệm khác nhau để xác định vi khuẩn HP đã bị tiêu diệt hoàn toàn hay chưa.

Cải thiện tình trạng vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày không dùng thuốc

Cải thiện triệu chứng trào ngược dạ dày do vi khuẩn HP gây ra có thể thực hiện thông qua một số mẹo dân gian hoặc thay đổi lối sống hàng ngày như:

• Trào ngược dạ dày nên ăn gì, kiêng gì: Bệnh nhân nhiễm vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày cần tránh thức ăn có chứa nhiều acid như cà phê, rượu, đồ chua, đồ cay và thực phẩm chứa nhiều chất béo. Bệnh nhân cũng nên kiểm soát cân nặng bản thân đúng cách, hãy tránh ăn quá nhiều một lúc mà thay vào đó là chia thành nhiều bữa trong ngày, tránh ăn quá no hoặc quá đói. Ngoài ra, bệnh nhân cũng nên tăng cường uống đủ nước mỗi ngày, giúp tăng cường hoạt động hệ thống tiêu hóa, trung hòa acid dạ dày.
• Thay đổi cách sinh hoạt: Sau khi ăn, bệnh nhân nên tránh nằm ngửa hoặc nằm nghiêng ngược. Đồng thời, cần tăng cường vận động, tập thể dục đều đặn ở mức độ vừa phải, hạn chế thức khuya và sinh hoạt thiếu điều độ, giảm căng thẳng trong học tập, công việc cũng như cuộc sống bằng cách thư giãn, thiền, tập yoga chữa trào ngược dạ dày, nuôi dưỡng sở thích cá nhân,…
• Áp dụng mẹo dân gian từ thảo dược và thực phẩm: Có một số mẹo dân gian sử dụng các nguyên liệu từ thiên nhiên lành tính giúp kháng khuẩn cho dạ dày, cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa, hạn chế triệu chứng trào ngược mà bạn có thể thử tại nhà. Một phương pháp phổ biến là uống nước lá trầu không đun sôi, hỗ trợ kháng khuẩn và tăng tốc độ làm lành niêm mạc dạ dày. Ngoài ra, bạn cũng có thể thử các phương pháp như uống nước gừng ấm, cách uống tinh bột nghệ chữa trào ngược dạ dày và cách chữa trào ngược dạ dày bằng mật ong,..

Mặc dù các biện pháp trên có thể giúp cải thiện triệu chứng của GERD cũng như hỗ trợ quá trình điều trị vi khuẩn HP dạ dày, tuy nhiên bệnh nhân cần tư vấn với bác sĩ trước khi thực hiện, đặc biệt nếu triệu chứng không được cải thiện sau một thời gian dài hay thậm chí là trở nên nghiêm trọng hơn.

Các bài thuốc Đông y hỗ trợ trị trào ngược dạ dày có vi khuẩn HP

Dưới đây là một số bài thuốc Đông y có thể hỗ trợ trong việc điều trị trào ngược dạ dày có vi khuẩn HP hiện diện:

• Bài thuốc giảm đau và cảm giác nóng rát ở vùng thượng vị: Bài thuốc này giúp giảm đau và cảm giác nóng rát ở vùng thượng vị, giảm ợ hơi, ợ chua. Nguyên liệu gồm Thanh bì (10g), Hoàng liên (8g), Bạch thược (12g), Ngô thù du (7g), Trạch tả (8g), Chi tử (8g), Đan bì (8g), Trần bì (6g) và Bối mẫu (8g). Chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu trên, sắc cùng với khoảng 1.7 lít nước, lọc bỏ bã sau đó chia thành 5 phần và uống trong ngày.
• Bài thuốc giảm viêm dạ dày và ngừa nôn ra máu: Bài thuốc này giúp giảm viêm dạ dày, làm lành tổn thương và ngừa nôn ra máu. Nguyên liệu bao gồm Sinh địa (12g), Cam thảo (4g), Hoàng cầm (12g), Bồ hoàng (12g), Trắc bá diệp (12g), A giao (12g) và Chi tử (8g). Sau khi chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu trên, hãy sắc cùng với khoảng 1.2 lít nước, lọc bỏ bã sau đó chia thành 4 phần và uống trong ngày.
• Bài thuốc giảm triệu chứng trào ngược dạ dày: Bài thuốc này giúp giảm các triệu chứng như đau thượng vị, nóng rát, miệng khô, đắng miệng, ợ chua,… Nguyên liệu bao gồm Trần bì (10g), Thanh bì (8g), Trạch tả (16g), Bối mẫu (12g), Thược dược (20g), Chi tử (20g) và Đan bì (20g). Chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu trên rồi sắc tất cả cùng với khoảng 1.5 lít nước, sau khi sôi sẽ chắt thành 5 phần bằng nhau và uống trong ngày.

Việc áp dụng các bài thuốc Đông y trên chỉ có tác dụng hỗ trợ sau khi được chẩn đoán và kê đơn bởi các bác sĩ y học cổ truyền có chuyên môn. Lưu ý không nên tự áp dụng tại nhà mà không có chỉ định của chuyên gia y tế.

Lưu ý cách phòng ngừa nhiễm vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày

Để phòng ngừa trào ngược dạ dày vi khuẩn hp, bạn có thể tham khảo một số lưu ý dưới đây:

• Vệ sinh cá nhân đúng cách: Rửa tay thường xuyên với xà phòng và nước, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Điều này sẽ giúp ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn có trong hệ tiêu hóa.
• Chế độ dinh dưỡng lành mạnh: Ăn uống cân đối, giàu chất xơ và các loại thực phẩm dễ tiêu hóa như rau xanh, trái cây và thực phẩm ít chứa chất béo,… có thể giúp hạn chế tối đã nguy cơ mắc bệnh trào ngược dạ dày cũng như các bệnh lý, biến chứng liên quan.
• Hạn chế các thói quen có hại cho dạ dày: Tránh hút thuốc lá, rượu bia và các loại thực phẩm cay nồng bởi chúng có thể kích thích dạ dày và tăng nguy cơ nhiễm vi khuẩn HP.
• Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng có thể gây ra các vấn đề dạ dày và tăng nguy cơ trào ngược dạ dày, vì vậy, hãy thực hành các phương pháp giảm căng thẳng, giữ một tinh thần thoải mái và sinh hoạt điều độ.
• Khám định kỳ: Thực hiện các cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ và thăm khám bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng bất thường liên quan đến dạ dày hoặc hệ tiêu hóa.
• Hạn chế tiếp xúc với người bị nhiễm HP: Tránh tiếp xúc với những người trào ngược dạ dày hp dương tính và không chia sẻ đồ dùng cá nhân để ngăn chặn lây lan của vi khuẩn.

Bài viết trên đã cung cấp các thông tin hữu ích về tình trạng vi khuẩn HP gây trào ngược dạ dày bao gồm cơ chế, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị, phòng ngừa hiệu quả. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ và biết cách xử lý bệnh lý dạ dày này.